Þessi grein birtist fyrir meira en 2 árum.
Spurningaþrautin

1020. spurningaþraut: Tungumál eru viðfangsefnið í þessari þemaþraut

1020. spurningaþraut: Tungumál eru viðfangsefnið í þessari þemaþraut
Illugi Jökulsson
skrifar

Hér eru tungumál viðfangsefnið.

Fyrri aukaspurning:

Hér má sjá útlínur landlukts ríkis sem er nærri tíu sinnum stærra en Ísland. Þar búa ekki nema um 12 milljónir manna en þó eru þar 37 opinber tungumál, fleiri en í nokkru öðru ríki. Hvaða ríki er þetta?

***

Aðalspurningar:

1.  Í landi einu í Evrópu eru fjögur opinber mál, hvorki meira né minna. Eitt þessara tungumála er þó aðeins talað af rúmu hálfu prósenti landsmanna og kallast rómanska. Hvaða land er þetta?

2.  ¿Í hvaða tungumáli eru notuð öfug spurningamerki og upphrópunarmerki í upphafi setninga (þar sem það á við) en „rétt“ spurningamerki og upphrópunarmerki í lok setninga?

3.  Hvað þykir sérstaklega merkilegt við tungumálið súmersku?

4.  Occitanska heitir tungumál eitt í Evrópu sem nú er talað af nokkur hundruð þúsund manns en var áður nokkuð útbreitt í fáeinum löndum, aðallega þó einu. Megintungan í því landi náði yfirhöndinni yfir occitönsku og fór nærri því að útrýma henni þar, en hún skrimtir þó enn. Nokkrar undirdeildir þekkjast af occitönsku, svo sem limúsína (já!) og próvenska. Hvaða tungumál var það sem nærri útrýmdi occitönsku? 

5.  Flest tungumál í Evrópu teljast, eins og við vitum, til indó-evrópskra mála. En hver er útbreiddasta tungan í Evrópu sem er EKKI af indó-evrópskri rót? Það hjálpar kannski til að nefna að þessi tunga er töluð af um 17 milljónum manna.

6.  Úrdú (og mállýskur) er móðurmál meira en 70 milljóna manna og auk þess tala 150-200 milljónir málið sem annað tungumál. Þetta er indó-evrópsk tunga, rétt eins og íslenska, en tungumálin eiga þó fátt sameiginlegt á yfirborðinu. Úrdú er fyrst og fremst talað í tveimur ansi fjölmennum nágrannaríkjum sem eru ... hver? Hér verður að nefna þau bæði.

7.  Aðeins í þremur ríkjum Bandaríkjanna eru fleiri en eitt opinbert mál. Hvaða ríki eru það? Hér dugar að nefna eitt.

8.  Sú var tíð að tungumálið quechua var að líkindum eitt af þeim algengustu í heilli heimsálfu. Það var til dæmis megintunga í einu heilmiklu stórveldi. Fyrir nokkrum öldum varð quechua hins vegar fyrir miklum hnekki en dó þó ekki út. Það er nú talað af tæplega 8 milljónum manna, og er meðal opinberra tungumála í þremur ríkjum. Í hvaða heimsálfu er quechua talað?

9.  Hvað er þýska opinbert tungumál í mörgum löndum? Hér má skeika einu til eða frá.

10.  Það kemur líklega fáum á óvart að Bandaríkin eru það land í heiminum þar sem flestir tala ensku. En í hvaða landi skyldu NÆSTFLESTIR eiga ensku að móðurmáli?

***

Seinni aukaspurning:

Hvern af þessum fjórum bókstöfum má finna í gríska stafrófinu?

***

Svör við aðalspurningum:

1.  Sviss.

2.  Í spænsku.

3.  Það er eftir því sem best er vitað fyrsta ritmálið.

4.  Franska

5.  Ungverska.

6.  Indland og Pakistan.

7.  Havaí, Alaska og Suður-Dakóta (enska og O'ceti Sakowin). Franska er ekki opinbert mál í Louisana þótt brúka megi það upp að vissu marki í stjórnsýslu.

8.  Suður-Ameríku.

9.  Þýska er opinbert tungumál í sex ríkjum (Þýskalandi, Austurríki, Belgíu, Sviss, Liechtenstein og Luxembúrg) svo rétt telst vera 5-7.

10.  Á Indlandi (um 125 milljónir).

***

Svör við aukaspurningum:

Ríkið með öll opinberu málin er Bólivía.

Gríski bókstafurinn beta er annar frá hægri. Lengst til hægri er þýski stafurinn Eszett en hinir bókstafirnir eru úr georgísku (lengst til vinstri) og kyrillísku.

Kjósa
11
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.
Tengdar greinar

Spurningaþrautin

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Hélt að hún myndi höndla álagið betur
1
ViðtalÍ leikskóla er álag

Hélt að hún myndi höndla álag­ið bet­ur

Að vinna með börn­um er það skemmti­leg­asta sem Gunn­hild­ur Gunn­ars­dótt­ir barna­sál­fræð­ing­ur ger­ir. Þeg­ar hún tók að sér tíma­bund­ið starf á leik­skóla til að tryggja syni sín­um leik­skóla­pláss hélt hún að hún myndi höndla álag­ið en það kom henni á óvart hversu krefj­andi starfs­um­hverf­ið er. „Stund­um þeg­ar ég kom heim eft­ir lang­an dag vildi ég bara að eng­inn tal­aði við mig, ég var svo ótrú­lega þreytt.“
Síðasta hálmstráið að vinna á leikskóla — en dýrmætt
2
FréttirÍ leikskóla er álag

Síð­asta hálmstrá­ið að vinna á leik­skóla — en dýr­mætt

Vil­hjálm­ur Þór Svans­son, lög­fræð­ing­ur og starfs­mað­ur á leik­skól­an­um Nóa­borg, bjóst ekki við að hefja störf á leik­skóla til að koma dótt­ur sinni að á leik­skóla. Hann seg­ir það hollt fyr­ir for­eldra að stíga að­eins út fyr­ir þæg­ind­aramm­ann og dýr­mætt að fylgj­ast með dætr­um sín­um vaxa og dafna í leik­skóla­starf­inu.
Eini Íslendingurinn til að hlaupa maraþon með tvö ígrædd líffæri
5
Viðtal

Eini Ís­lend­ing­ur­inn til að hlaupa mara­þon með tvö ígrædd líf­færi

Kári Guð­munds­son fékk grætt í sig nýra og bris fyr­ir átta ár­um. Hann er eini Ís­lend­ing­ur­inn sem hef­ur feng­ið tvö líf­færi og náð að hlaupa heilt og hálf mara­þon eft­ir líf­færaígræðsl­una og það oft­ar en einu sinni. Kári hafði í raun mjög lít­ið hreyft sig í gegn­um ár­in en nú hleyp­ur hann og lyft­ir til að fá auk­ið út­hald og styrk og seg­ist aldrei hafa ver­ið í betra formi, það sýni all­ar mæl­ing­ar.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Frá endurlífgun á bráðamóttökunni í umönnun leikskólabarna
2
ViðtalÍ leikskóla er álag

Frá end­ur­lífg­un á bráða­mót­tök­unni í umönn­un leik­skóla­barna

Líf Auð­ar Ólafs­dótt­ur hjúkr­un­ar­fræð­ings og fjöl­skyldu tók stakka­skipt­um síð­asta haust þeg­ar hún sagði skil­ið við Bráða­mót­töku Land­spít­al­ans eft­ir átta ára starf og hóf störf á leik­skóla barn­anna sinna til að koma yngra barn­inu inn á leik­skóla. „Ég fór úr því að vera í end­ur­lífg­un einn dag­inn yf­ir í að syngja Kalli litli kóngu­ló hinn dag­inn.“
Foreldrar vinna á leikskóla til að brúa bilið
5
FréttirÍ leikskóla er álag

For­eldr­ar vinna á leik­skóla til að brúa bil­ið

Veru­leiki barna­fjöl­skyldna í Reykja­vík ein­kenn­ist af því að börn eru orð­in alltof göm­ul til að telja ald­ur í mán­uð­um þeg­ar þau loks kom­ast inn á leik­skóla. Ár­um sam­an hef­ur öll­um 12 mán­aða göml­um börn­um ver­ið lof­að leik­skóla­plássi en raun­in er að mán­uði barna sem fá pláss er hægt að telja í tug­um. For­eldr­ar hafa grip­ið til sinna ráða, með­al ann­ars með því að starfa á leik­skóla til að fá for­gang að leik­skóla­plássi.

Mest lesið í mánuðinum

Einn og hálfur tími á bráðamóttöku: Sjálfsskaði, hjartastopp og hnífstunga
6
Á vettvangi

Einn og hálf­ur tími á bráða­mót­töku: Sjálfsskaði, hjarta­stopp og hnífstunga

Eitt orð má aldrei nota á bráða­mót­töku Land­spít­al­ans og það er orð­ið ró­legt. Nán­ast um leið og Jón Ragn­ar Jóns­son bráða­lækn­ir hef­ur orð á að það sé óvenju ró­legt á næt­ur­vakt eina helg­ina dynja áföll­in á. Hann hef­ur rétt kom­ið manni til lífs þeg­ar neyð­ar­bjall­an hring­ir á ný. Síð­an end­ur­tek­ur sama sag­an sig.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Að teygja sig of langt
Aðalsteinn Kjartansson
Leiðari

Aðalsteinn Kjartansson

Að teygja sig of langt

Á sama tíma og ann­ars stað­ar er reynt að verja fjöl­miðla, vill formað­ur stjórn­skip­un­ar- og eft­ir­lits­nefnd­ar að þing­menn rann­saki þá. Ekki dug­ir þriggja ára rann­sókn lög­regl­unn­ar sem leiddi ekk­ert ann­að í ljós en það að rétt var haft eft­ir þeim sem lýstu sér sem „skæru­liða­deild“ Sam­herja, þeg­ar það tal­aði frjáls­lega um að ná sér nið­ur á þeim sem ljóstr­aði upp um stór­felld­ar mútu­greiðsl­ur út­gerð­ar­inn­ar.
Ísland vaknar
GreiningÓgnir Íslands

Ís­land vakn­ar

Ís­land stend­ur frammi fyr­ir breyttu lands­lagi í ör­ygg­is- og varn­ar­mál­um. Ut­an­rík­is­ráð­herra kynnti í vik­unni til­lögu að mót­un varn­ar­stefnu sem mið­ar að því að greina ógn­ir og varn­ar­bún­að. Gagn­rýn­end­ur telja stjórn­völd hafa van­rækt varn­ar­mál­in og ekki lag­að stefn­una að breytt­um veru­leika. Pró­fess­or sagði fyr­ir þrem­ur ár­um: „Þyrnirós svaf í heila öld: Hversu lengi ætl­um við að sofa á verð­in­um?“
Hver mínúta mikilvæg
Á vettvangi#7

Hver mín­úta mik­il­væg

Í neyð­ar­til­vik­um get­ur hver mín­úta skil­ið á milli lífs og dauða - sér­stak­lega þeg­ar um hjarta­stopp er að ræða. Þeg­ar hjarta­hnoð hefst strax aukast lífs­lík­ur sjúk­lings­ins veru­lega. Þrátt fyr­ir þetta treysta sum­ir sér ekki til að veita að­stoð á vett­vangi á með­an sjúkra­bíll er á leið­inni á vett­vang. Í seinni hluta þátt­ar­ins ræð­um við mik­il­vægi þess að kunna fyrstu hjálp og hvernig rétt við­brögð allra á vett­vangi geta bjarg­að manns­líf­um. Við höld­um áfram ferð okk­ar um bráða­mót­tök­una og kynn­umst fjöl­breytt­um verk­efn­um starfs­fólks­ins.Við heyr­um sögu fjöl­skyldu sem starfar sam­an á bráða­mót­tök­unni og hjón­um sem starfa bæði sem þyrlu­lækn­ar. Við fylgj­umst með þyrlunni lenda með fár­veik­an sjúk­ling við bráða­mót­tök­una og þeg­ar sjúk­ling­ur með blóð­tappa þarf taf­ar­lausa að­stoð. Í fjóra mán­uði hef­ur Jó­hann­es Kr. Kristjáns­son ver­ið á vett­vangi bráða­mót­töku Land­spít­al­ans í Foss­vogi. Í þáttar­öð­inni Á vett­vangi sem unn­in er fyr­ir Heim­ild­ina veit­ir hann ein­staka inn­sýn í starf­semi bráða­mót­tök­unn­ar, þar sem líf og heilsa ein­stak­linga er und­ir.
Hélt að hún myndi höndla álagið betur
ViðtalÍ leikskóla er álag

Hélt að hún myndi höndla álag­ið bet­ur

Að vinna með börn­um er það skemmti­leg­asta sem Gunn­hild­ur Gunn­ars­dótt­ir barna­sál­fræð­ing­ur ger­ir. Þeg­ar hún tók að sér tíma­bund­ið starf á leik­skóla til að tryggja syni sín­um leik­skóla­pláss hélt hún að hún myndi höndla álag­ið en það kom henni á óvart hversu krefj­andi starfs­um­hverf­ið er. „Stund­um þeg­ar ég kom heim eft­ir lang­an dag vildi ég bara að eng­inn tal­aði við mig, ég var svo ótrú­lega þreytt.“

Mest lesið undanfarið ár