Þessi grein birtist fyrir meira en 2 árum.
Spurningaþrautin

1013. spurningaþraut: Hverjir áttu að vera betur settir sem þrælar en frjálsir?

1013. spurningaþraut: Hverjir áttu að vera betur settir sem þrælar en frjálsir?
Illugi Jökulsson
skrifar

Fyrri aukaspurning: Hver hefur hér verið málaður myrtur, og aukastig fyrir nafn málarans!

***

Aðalspurningar:

1.  Hver leikstýrði kvikmyndinni ET fyrir fjórum áratugum?

2.  Effersey heitir eyja ein, ef eyju skyldi kalla. Hún er raunar löngu orðin landföst og er nú þekktust undir nafninu ... ja, hvaða nafni?

3.  Hvaða þjóð varð á dögunum heimsmeistari í handbolta?

4.  Hvaða ár hófst franska byltingin víðkunna? Hér má muna tveim árum til eða frá.

5.  Til er sú kenning, sem væntanlega verður seint sönnuð eða afsönnuð, að ákveðinn atburður á Íslandi hafi átt sinn þátt í því að byltingin braust út. Hvaða atburður?

6.  Í hvaða landi er nú farið að framleiða vélbyssur í barnastærðum?

7.  Undanfarið hefur staðið yfir málflutningur í stærsta kókaínmáli Íslandssögunnar. Flytja átti inn mikið magn af kókaíni falið í ... hverju?

8.  Evgeny Prigozhin er þekktur undir eins konar viðurnefni. Hvað er það?

9.  Hver er fjölmennasti her heimsins?

10.  Árið 1503 voru Spánverjar farnir að leggja undir sig lönd í Mið-Ameríku. Þá felldi drottning Spánar þann úrskurð að einungis mætti hneppa þá innfædda í þrældóm sem væru betur komnir sem þrælar en frjálsir. Þar var sérstaklega tiltekinn einn hópur manna. Síðan varð það um skeið keppikefli spænskra nýlenduherra að flokka sem flesta innfædda í þann hóp (langflesta eða alla ranglega), svo gera mætti þá að þrælum. Hvers konar menn voru þannig taldir betur settir í þrældómi en frjálsir?

***

Seinni aukaspurning:

Segja má að þetta málverk sé málað sem eins konar framhald af því fyrra, þótt listamaðurinn sé annar. En á þessu seinna málverki sést morðingi karlsins í baðinu, sem var utan rammans á fyrri myndinni. Og hvað heitir morðinginn?

***

Svör við aðalspurningum:

1.  Spielberg.

2.  Örfirisey.

3.  Danir.

4.  1789 — svo rétt telst vera 1787-1791.

5.  Skaftáreldar, gosið í Lakagígum. Svarið „móðuharðindin“ er hins vegar rangt. Þótt gosið sjálft kunni að hafa haft áhrif í Frakklandi, þá skiptu harðindi á Íslandi Frakka engu.

6.  Bandaríkjunum.

7.  Trjábolum.

8.  Kokkur (eða bryti) Pútins.

9.  Her Kína.

10.  Mannætur. 

***

Svör við aukaspurningum:

Á efri myndinni er málverk Davids af Marat.

Hann var franskur byltingarforingi, sem myrtur var í baði 1793.

Nöfn þeirra beggja standa raunar á málverkinu sjálfu svo ég þurfti að þurrka þau út.

Sjá hér til hliðar.

Á neðri myndinni mátti svo sjá morðingjann, Charlotte Corday.

Kjósa
7
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.
Tengdar greinar

Spurningaþrautin

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Hélt að hún myndi höndla álagið betur
1
ViðtalÍ leikskóla er álag

Hélt að hún myndi höndla álag­ið bet­ur

Að vinna með börn­um er það skemmti­leg­asta sem Gunn­hild­ur Gunn­ars­dótt­ir barna­sál­fræð­ing­ur ger­ir. Þeg­ar hún tók að sér tíma­bund­ið starf á leik­skóla til að tryggja syni sín­um leik­skóla­pláss hélt hún að hún myndi höndla álag­ið en það kom henni á óvart hversu krefj­andi starfs­um­hverf­ið er. „Stund­um þeg­ar ég kom heim eft­ir lang­an dag vildi ég bara að eng­inn tal­aði við mig, ég var svo ótrú­lega þreytt.“
Síðasta hálmstráið að vinna á leikskóla — en dýrmætt
2
FréttirÍ leikskóla er álag

Síð­asta hálmstrá­ið að vinna á leik­skóla — en dýr­mætt

Vil­hjálm­ur Þór Svans­son, lög­fræð­ing­ur og starfs­mað­ur á leik­skól­an­um Nóa­borg, bjóst ekki við að hefja störf á leik­skóla til að koma dótt­ur sinni að á leik­skóla. Hann seg­ir það hollt fyr­ir for­eldra að stíga að­eins út fyr­ir þæg­ind­aramm­ann og dýr­mætt að fylgj­ast með dætr­um sín­um vaxa og dafna í leik­skóla­starf­inu.
Aðalsteinn Kjartansson
6
Leiðari

Aðalsteinn Kjartansson

Að teygja sig of langt

Á sama tíma og ann­ars stað­ar er reynt að verja fjöl­miðla, vill formað­ur stjórn­skip­un­ar- og eft­ir­lits­nefnd­ar að þing­menn rann­saki þá. Ekki dug­ir þriggja ára rann­sókn lög­regl­unn­ar sem leiddi ekk­ert ann­að í ljós en það að rétt var haft eft­ir þeim sem lýstu sér sem „skæru­liða­deild“ Sam­herja, þeg­ar það tal­aði frjáls­lega um að ná sér nið­ur á þeim sem ljóstr­aði upp um stór­felld­ar mútu­greiðsl­ur út­gerð­ar­inn­ar.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Frá endurlífgun á bráðamóttökunni í umönnun leikskólabarna
2
ViðtalÍ leikskóla er álag

Frá end­ur­lífg­un á bráða­mót­tök­unni í umönn­un leik­skóla­barna

Líf Auð­ar Ólafs­dótt­ur hjúkr­un­ar­fræð­ings og fjöl­skyldu tók stakka­skipt­um síð­asta haust þeg­ar hún sagði skil­ið við Bráða­mót­töku Land­spít­al­ans eft­ir átta ára starf og hóf störf á leik­skóla barn­anna sinna til að koma yngra barn­inu inn á leik­skóla. „Ég fór úr því að vera í end­ur­lífg­un einn dag­inn yf­ir í að syngja Kalli litli kóngu­ló hinn dag­inn.“
Foreldrar vinna á leikskóla til að brúa bilið
4
FréttirÍ leikskóla er álag

For­eldr­ar vinna á leik­skóla til að brúa bil­ið

Veru­leiki barna­fjöl­skyldna í Reykja­vík ein­kenn­ist af því að börn eru orð­in alltof göm­ul til að telja ald­ur í mán­uð­um þeg­ar þau loks kom­ast inn á leik­skóla. Ár­um sam­an hef­ur öll­um 12 mán­aða göml­um börn­um ver­ið lof­að leik­skóla­plássi en raun­in er að mán­uði barna sem fá pláss er hægt að telja í tug­um. For­eldr­ar hafa grip­ið til sinna ráða, með­al ann­ars með því að starfa á leik­skóla til að fá for­gang að leik­skóla­plássi.

Mest lesið í mánuðinum

Einn og hálfur tími á bráðamóttöku: Sjálfsskaði, hjartastopp og hnífstunga
6
Á vettvangi

Einn og hálf­ur tími á bráða­mót­töku: Sjálfsskaði, hjarta­stopp og hnífstunga

Eitt orð má aldrei nota á bráða­mót­töku Land­spít­al­ans og það er orð­ið ró­legt. Nán­ast um leið og Jón Ragn­ar Jóns­son bráða­lækn­ir hef­ur orð á að það sé óvenju ró­legt á næt­ur­vakt eina helg­ina dynja áföll­in á. Hann hef­ur rétt kom­ið manni til lífs þeg­ar neyð­ar­bjall­an hring­ir á ný. Síð­an end­ur­tek­ur sama sag­an sig.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Að teygja sig of langt
Aðalsteinn Kjartansson
Leiðari

Aðalsteinn Kjartansson

Að teygja sig of langt

Á sama tíma og ann­ars stað­ar er reynt að verja fjöl­miðla, vill formað­ur stjórn­skip­un­ar- og eft­ir­lits­nefnd­ar að þing­menn rann­saki þá. Ekki dug­ir þriggja ára rann­sókn lög­regl­unn­ar sem leiddi ekk­ert ann­að í ljós en það að rétt var haft eft­ir þeim sem lýstu sér sem „skæru­liða­deild“ Sam­herja, þeg­ar það tal­aði frjáls­lega um að ná sér nið­ur á þeim sem ljóstr­aði upp um stór­felld­ar mútu­greiðsl­ur út­gerð­ar­inn­ar.
Ísland vaknar
GreiningÓgnir Íslands

Ís­land vakn­ar

Ís­land stend­ur frammi fyr­ir breyttu lands­lagi í ör­ygg­is- og varn­ar­mál­um. Ut­an­rík­is­ráð­herra kynnti í vik­unni til­lögu að mót­un varn­ar­stefnu sem mið­ar að því að greina ógn­ir og varn­ar­bún­að. Gagn­rýn­end­ur telja stjórn­völd hafa van­rækt varn­ar­mál­in og ekki lag­að stefn­una að breytt­um veru­leika. Pró­fess­or sagði fyr­ir þrem­ur ár­um: „Þyrnirós svaf í heila öld: Hversu lengi ætl­um við að sofa á verð­in­um?“
Hver mínúta mikilvæg
Á vettvangi#7

Hver mín­úta mik­il­væg

Í neyð­ar­til­vik­um get­ur hver mín­úta skil­ið á milli lífs og dauða - sér­stak­lega þeg­ar um hjarta­stopp er að ræða. Þeg­ar hjarta­hnoð hefst strax aukast lífs­lík­ur sjúk­lings­ins veru­lega. Þrátt fyr­ir þetta treysta sum­ir sér ekki til að veita að­stoð á vett­vangi á með­an sjúkra­bíll er á leið­inni á vett­vang. Í seinni hluta þátt­ar­ins ræð­um við mik­il­vægi þess að kunna fyrstu hjálp og hvernig rétt við­brögð allra á vett­vangi geta bjarg­að manns­líf­um. Við höld­um áfram ferð okk­ar um bráða­mót­tök­una og kynn­umst fjöl­breytt­um verk­efn­um starfs­fólks­ins.Við heyr­um sögu fjöl­skyldu sem starfar sam­an á bráða­mót­tök­unni og hjón­um sem starfa bæði sem þyrlu­lækn­ar. Við fylgj­umst með þyrlunni lenda með fár­veik­an sjúk­ling við bráða­mót­tök­una og þeg­ar sjúk­ling­ur með blóð­tappa þarf taf­ar­lausa að­stoð. Í fjóra mán­uði hef­ur Jó­hann­es Kr. Kristjáns­son ver­ið á vett­vangi bráða­mót­töku Land­spít­al­ans í Foss­vogi. Í þáttar­öð­inni Á vett­vangi sem unn­in er fyr­ir Heim­ild­ina veit­ir hann ein­staka inn­sýn í starf­semi bráða­mót­tök­unn­ar, þar sem líf og heilsa ein­stak­linga er und­ir.
Hélt að hún myndi höndla álagið betur
ViðtalÍ leikskóla er álag

Hélt að hún myndi höndla álag­ið bet­ur

Að vinna með börn­um er það skemmti­leg­asta sem Gunn­hild­ur Gunn­ars­dótt­ir barna­sál­fræð­ing­ur ger­ir. Þeg­ar hún tók að sér tíma­bund­ið starf á leik­skóla til að tryggja syni sín­um leik­skóla­pláss hélt hún að hún myndi höndla álag­ið en það kom henni á óvart hversu krefj­andi starfs­um­hverf­ið er. „Stund­um þeg­ar ég kom heim eft­ir lang­an dag vildi ég bara að eng­inn tal­aði við mig, ég var svo ótrú­lega þreytt.“

Mest lesið undanfarið ár