Það var svolítið merkilegur – eða altént lýsandi – kafli í Silfrinu í Ríkissjónvarpinu um daginn. Þar var Íslandsbankasalan meðal annars til umræðu og þátttakendur höfðu missterkar skoðanir á því hvort og hversu illa hefði tekist til við söluna.

En svo sagði Halla Gunnarsdóttir allt í einu eitthvað á þá leið að þau ættu ekki endilega bara að ræða framgangsmáta, verklagsreglur og aðferðir við bankasöluna. Staðreyndin væri sú að yfirgnæfandi meirihluti landsmanna hefði í skoðanakönnunum lýst sig algjörlega á móti sölu ríkisbankanna yfirleitt. Eða á þeim hlutum sem ríkið á enn þá í bönkunum.

Engin viðbrögð

Og hún gaf til kynna að umræðuefnið ætti ekki endilega að vera hvernig ætti að selja bankana, heldur væri full ástæða til að ræða hvort ætti að gera það.

Viðbrögðin við þessum orðum Höllu voru athyglisverð.

Því þau voru engin.

Aðrir þátttakendur horfðu undrandi á hana, hristu nánast hausinn – og héldu svo áfram að ræða verklagsreglur við bankasölu.

Því AUÐVITAÐ ætti að selja bankana. Um það væri pólitískt samkomulag.

Og þegar orðalagið „pólitískt samkomulag“ heyrist, þá veit maður hvað til síns friðar heyrir. Því þá er átt við samkomulag þingflokkanna á Alþingi.

Blásum á það!

Því skipti engu máli þótt 80 prósent kjósenda hafi lýst sig andvíg sölu á hlut ríkisins í bönkunum.

Við blásum á það! – virtist fólk við Silfurborðið hugsa við orð Höllu.

Það sem flokkarnir vilja, það gildir!

Þetta er hundleiðinlegt einkenni á íslenskum stjórnmálum. Vissulega eiga stjórnmálaflokkar ekki að hlaupa eftir tilfallandi skoðanakönnunum. En sú fyrirlitning sem sýnd er skoðunum hjá valdaflokkunum á þingi og í ríkisstjórn – og meðal furðu margra áhrifamanna utan þings – hún er hreinlega til vansa.

Í áratug hefur meirihluti aðspurðra í hverri skoðanakönnun eftir aðra lýst sig fylgjandi því að drög stjórnlagaráðs frá 2011 verði grundvöllur nýrrar stjórnarskrár.

„Sátt“ Sjálfstæðisflokksins

Stjórnmálaflokkarnir pípa á það. Því um málið verður að ríkja „sátt“. Í því tilfelli og svo sorglega mörgum öðrum, þá þýðir orðið „sátt“ að Sjálfstæðisflokkurinn verði að vera sáttur við málið.

Sem hann verður aldrei, því nýja stjórnarskráin gengur í berhögg við vilja ríka fólksins sem hefur kastað eign sinni á Sjálfstæðisflokkinn.

Krafa flokkseigenda Sjálfstæðisflokksins um „sátt“ í stjórnarskrármálinu, sem alltof margir vel meinandi stjórnmálamenn í öðrum flokkum taka undir, hefur nú leitt til þess að þeir sem berjast fyrir því að vilji almennings nái fram að ganga, þeir eru næstum komnir með ímynd kverúlanta gaggandi forgævens úti í horni – meðan alvöru fólk talar um alvöru mál.

Eins og fólkið sem horfði furðu lostið á Höllu Gunnarsdóttur af því hún vogaði sér að hreyfa vilja almennings.

Með þessu var Halla kirfilega sett út á jaðarinn í þættinum!

Jaðarskoðanir

En í rauninni eru skoðanir Sjálfstæðisflokksins – og sér í lagi forystunnar – nánast jaðarskoðanir í samfélaginu. Flokkurinn nýtur um 22–23 prósenta fylgis en hefur alltof lengi fengið að ráða alltof miklu.

Sama er til dæmis upp á teningnum í Evrópusambandsmálum. Í langan tíma hefur meirihluti fólks í skoðanakönnunum lýst vilja til að ganga í Evrópusambandið ef góðir samningar næðust (sem er reyndar næsta víst). 

En í stað þess að flokkarnir sameinist um að gera þjóðinni kleift að takast á við þessa spurningu með því að hefja alvöru umræðu og sækja síðan um, þá hafa aðrir flokkar látið sér lynda að málið „sé ekki á dagskrá“ af því að Sjálfstæðisflokkurinn (eða réttara sagt hin þrönga flokksforysta) er á móti málinu.

Málið er ekki á dagskrá af því að „sátt“ mun ekki nást um það.

„Sátt“ Sjálfstæðisflokksins.

Örlítill hluti auðmanna

Það er örlítill hluti auðmanna á Íslandi sem hefur hag af því að landið sé utan Evrópusambandsins – þótt sjálfir njóti þeir allra kosta sambandsins. En þessi örlitli hluti ræður við að langt virðist í að það verði útkljáð – úr því meira að segja jafnaðarmannaflokkurinn hefur sett það neðarlega á forgangslista sinn – og ástæðan sú að freki kallinn vill ekki heyra á málið minnst og þá er best að vera ekki að „trufla umræðuna“.

Eins og Halla gerði í Silfrinu.

En hve lengi ætlum við að dekra við freka kallinn?

Hve lengi ætlum við að láta tuddann í skólastofunni ráða? Tala lágt og kurteislega, næstum hvísla, vekja ekki máls á neinu sem honum er illa við?

Því hann gæti orðið reiður.

Hve lengi munu stjórnmálamenn, sem vilja láta taka sig hátíðlega sem þjóna almennings, halda áfram að þjóna undir rassgatið á ruddanum svo hann verði ekki fúll?