Helgi Þorláksson, fyrrverandi prófessor í sagnfræði og reyndur kennari til margra ára, setur saman bók, Á sögustöðum, þar sem hann rekur og greinir tilkomu og feril sex merkisstaða á Íslandi: Bessastaða, Skálholts, Odda, Reykholts, Hóla og Þingvalla. Bókin telur 457 síður með vandaðri tilvísana- og nafnaskrá auk myndayfirlits. Verkið er í raun áframhald á viðamiklum köflum í Sögu Íslands IV og VII þar sem Helgi ýtti hraustlega við nokkrum stoðum í söguskilningi Íslendinga. Hér nýtir hann tækifærið til að hnykkja enn á gagnrýni sinni á almenna og útbreidda skoðun eða vanþekkingu á mikilvægum hluta í sögu þjóðarinnar. Gagnrýni hans er sett fram af hógværð og varfærni og yfirgripsmikilli þekkingu á viðfangsefninu frá mörgum sérsviðum, ítarlegri samantekt úr rannsóknarsögunni, eldri textum og nýjustu rannsóknum og niðurstaðan hans er í einföldu máli þessi: við lifum enn í úreltum áróðri þjóðfrelsisbaráttu áratuga fyrir lýðveldisstofnun og klifum enn á persónudýrkun karla sem voru á …
Það er mikið gagn af þessari bók svo víða sem höfundur kemur við. Hún leiðir skýrt í ljós að stór verðmæti eru falin í sögu staðanna sem hann fjallar um, þeir eru tæki til miðlunar þekkingar um horfinn tíma og geta styrkt trú manna að okkar heimur sé hluti af alþjóðlegri og fjölþjóðlegri söguheild, en við ekki eitthvað einangrað og afar sérstakt dæmi, skrifar Páll Baldvin Baldvinsson um bókina Á sögustöðum.
ritstjorn@heimildin.is
Mest lesið
1
Föngun Climeworks stendur ekki undir eigin losun
Climeworks fangar aðeins brot af því CO2 sem það lofar að vélar þess geti fangað. Fyrirtækið nær ekki að kolefnisjafna þá losun sem stafar af umsvifum þess – sem hefur vaxið hratt síðustu ár.
2
Minnst sjö kært meintan eltihrelli
Fleiri kærur hafa verið lagðar fram hjá lögregluembættinu á Suðurnesjum gegn Írisi Helgu Jónatansdóttur, sem hefur verið sökuð um umsáturseinelti. Á meðal kærenda eru ólögráða ungmenni.
3
Stuðningur við veiðigjaldafrumvarpið eykst eftir auglýsingaherferð útgerðarmanna
Mikil óánægja er um allt land með auglýsingaherferð SFS. Aðeins stuðningsfólk Sjálfstæðisflokks eru að meirihluta andvíg frumvarpi um breytingu á veiðigjöldum og ánægð með herferðina.
4
Tekjur dragast saman og tapið eykst hjá Sýn
Sýn skilaði tapi upp á 344 milljónir króna á fyrstu þremur mánuðum ársins. Það er meira en fyrirtækið gerði á sama tíma á síðasta ári.
5
Sif Sigmarsdóttir
Daður við aðalinn
Ástæða þess að Sjálfstæðisflokkurinn er fastur í hjólfari fylgislægðar er sú að hann fellur alltaf aftur á sama prófinu.
6
Framlengdu gæsluvarðhald vegna almannahagsmuna
Kona sem setið hefur í gæsluvarðhaldi vegna rannsóknar á andláti föður hennar verður ekki sleppt í bili. Dómari féllst á kröfu lögreglu um að framlengja varðhaldið um fjórar vikur.
Mest lesið
-
1Föngun Climeworks stendur ekki undir eigin losun
Climeworks fangar aðeins brot af því CO2 sem það lofar að vélar þess geti fangað. Fyrirtækið nær ekki að kolefnisjafna þá losun sem stafar af umsvifum þess – sem hefur vaxið hratt síðustu ár. -
2
Minnst sjö kært meintan eltihrelli
Fleiri kærur hafa verið lagðar fram hjá lögregluembættinu á Suðurnesjum gegn Írisi Helgu Jónatansdóttur, sem hefur verið sökuð um umsáturseinelti. Á meðal kærenda eru ólögráða ungmenni. -
3
Stuðningur við veiðigjaldafrumvarpið eykst eftir auglýsingaherferð útgerðarmanna
Mikil óánægja er um allt land með auglýsingaherferð SFS. Aðeins stuðningsfólk Sjálfstæðisflokks eru að meirihluta andvíg frumvarpi um breytingu á veiðigjöldum og ánægð með herferðina. -
4
Tekjur dragast saman og tapið eykst hjá Sýn
Sýn skilaði tapi upp á 344 milljónir króna á fyrstu þremur mánuðum ársins. Það er meira en fyrirtækið gerði á sama tíma á síðasta ári. -
5
Sif Sigmarsdóttir
Daður við aðalinn
Ástæða þess að Sjálfstæðisflokkurinn er fastur í hjólfari fylgislægðar er sú að hann fellur alltaf aftur á sama prófinu. -
6
Framlengdu gæsluvarðhald vegna almannahagsmuna
Kona sem setið hefur í gæsluvarðhaldi vegna rannsóknar á andláti föður hennar verður ekki sleppt í bili. Dómari féllst á kröfu lögreglu um að framlengja varðhaldið um fjórar vikur. -
7
Rithöfundasambandið hvetur til sniðgöngu Storytel
Rithöfundar senda frá sér áskorun til Storytel vegna gervigreindar og lágra höfundagreiðslna. -
8
Hafa fengið 174 milljónir úr ríkissjóði fyrir eigin kosningabaráttu
Stjórnmálaflokkar sem boðið hafa fram í síðastliðnum fimm Alþingiskosningum hafa fengið samtals 174 milljónir króna til að nota í eigin kosningabaráttu. Þetta eru milljónir sem koma til viðbótar við hundruðua milljóna árlegum framlögum úr ríkissjóði til sömu flokka. -
9
Hungrað fólk berst við að fá matargjafir
„Sveltistríðið“ á Gasasvæðinu heldur áfram. Ísraelskir ráðherrar boða þjóðflutninga Palestínumanna. -
10
Harpa Hildiberg Böðvarsdóttir
Í skugga kerfis sem brást
Opið bréf til Velferðarnefndar Reykjavíkurborgar, Félagsbústaða, Félags og húsnæðismálaráðherra frá móður manns með fíknisjúkdóm.
Mest lesið í vikunni
1
Kókómjólk á tilboðsverði af allt öðrum ástæðum
Kókómjólk hefur verið fádæma vinsæl meðal landsmanna í rúmlega hálfa öld og drekka Íslendingar um níu milljónir Kókómjólkurferna árlega. Þeir sem stunduðu njósnir fyrir Björgólf Thor Björgólfsson árið 2012 töldu að það væri tilvalið að fela upptökumyndavél inni í tómri fernu af Kókómjólk.
2
Lögreglumenn unnu fyrir rannsóknafyrirtæki Lúðvíks
Þrír lögreglumenn þáðu greiðslu frá Laco, öryggis- og rannsóknafyrirtæki Lúðvíks Kristinssonar, sama ár og Lúðvík stundaði njósnir. Störf þeirra virðast þó hafa verið ótengd njósnunum en aðalvarðstjóri í lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu segist hafa unnið eina nótt á hóteli gegn greiðslu.
3
Föngun Climeworks stendur ekki undir eigin losun
Climeworks fangar aðeins brot af því CO2 sem það lofar að vélar þess geti fangað. Fyrirtækið nær ekki að kolefnisjafna þá losun sem stafar af umsvifum þess – sem hefur vaxið hratt síðustu ár.
4
Sif Sigmarsdóttir
Söguskýring auglýsingastofu
Rétt eins og í tilfelli víkinganna er afrek eins óréttlæti annars.
5
Þrjú andlát síðustu fimm ár tengd heimilisofbeldi aldraðra
Tveir eldri borgarar hafa verið myrtir á síðustu fimm árum og eitt mál er til rannsóknar í tengslum við heimilisofbeldi sem beinist að þessum hópi. Vandinn er falinn og skömmin mikil.
6
Kaupfélag Skagfirðinga hagnaðist um 3,3 milljarða
Stöndugasta kaupfélag landsins — Kaupfélag Skagfirðinga — skilaði 3,3 milljarða króna hagnaði á síðasta ári, af 55 milljarða króna tekjum. Félagið er stórt í bæði landbúnaði og sjávarútvegi, þar sem það er einn stærsti eigandi aflaheimilda.
Mest lesið í mánuðinum
1
Sjónarvitni sáu dóttur beita aldraða foreldra miklu ofbeldi
Tvö sjónarvitni sem Heimildin ræddi við sáu konu beita báða foreldra sína ofbeldi áður en hún var handtekin vegna gruns um að hafa banað föður sínum. Konan, sem er 28 ára gömul, situr nú í gæsluvarðhaldi eftir að faðir hennar fannst látinn á heimili fjölskyldunnar á Arnarnesinu í Garðabæ.
2
Hefði ekki dottið í hug að ráða sjálfan sig
Bogi Ágústsson hefur birst landsmönnum á skjánum í yfir fjóra áratugi og flutt Íslendingum fréttir í blíðu og stríðu. Hann segir heiminn hafa breyst ótrúlega mikið til batnaðar á þessum árum en því miður halli á ógæfuhliðina í rekstri fjölmiðla á Íslandi. Af öllum þeim atburðum sem hann hefur sagt fréttir af lögðust snjóflóðin fyrir vestan árið 1995 þyngst á hann. Enn þann dag í dag man hann hvernig var að þurfa að lesa upp nöfn þeirra sem dóu í flóðinu á Flateyri.
3
„Ég var bara glæpamaður“
„Margt af því sem ég hef gert mun ég aldrei geta bætt fyrir,“ segir Kristján Halldór Jensson, sem var dæmdur fyrir alvarlegar líkamsárásir. Hann var mjög ungur að árum þegar ljóst var í hvað stefndi og fann ekki leiðina út fyrr en áratugum síðar. Í dag fer hann inn í fangelsin til þess að hjálpa öðrum, en það er eina leiðin sem hann sér færa til þess að bæta fyrir eigin brot.
4
Hver er Jón Óttar? - „Ég hef sjálfur fylgst með fólki mánuðum saman“
Jón Óttar Ólafsson, einn þeirra sem stundaði njósnir fyrir Björgólf Thor Björgólfsson árið 2012, gaf út glæpasögu ári síðar þar sem aðalsöguhetjan er lögreglumaður sem stundar hleranir. Jón Óttar vann lengi fyrir Samherja, bæði á Íslandi og í Namibíu, en áður hafi hann verið kærður af sérstökum saksóknara, sem hann starfaði fyrir, vegna gruns um að stela gögnum.
5
Ónefnd kona skrifar
Bréf frá brotaþola hópnauðgunar
Ofbeldi gerir ekki greinarmun á þolendum eða gerendum eftir uppruna þeirra. Réttlæti má ekki gera það heldur.
6
Bannaður á leigubílastæðinu fyrir að leggja starfsfólk Isavia í einelti
Isavia segir leigubílstjóra, sérstaklega virkan á samfélagsmiðlum, hafa lagt starfsfólk flugvallarins í einelti – meðal annars með ásökunum í garð þess og nafnbirtingum á netinu. Hann hafi verið settur í ótímabundið bann vegna ógnandi og óviðeigandi framkomu. „Þetta er náttúrlega óþægilegt að mæta í vinnuna og verða svo fyrir áreiti,“ segir einn starfsmaður við Heimildina.
Mest lesið í mánuðinum
-
1
Sjónarvitni sáu dóttur beita aldraða foreldra miklu ofbeldi
Tvö sjónarvitni sem Heimildin ræddi við sáu konu beita báða foreldra sína ofbeldi áður en hún var handtekin vegna gruns um að hafa banað föður sínum. Konan, sem er 28 ára gömul, situr nú í gæsluvarðhaldi eftir að faðir hennar fannst látinn á heimili fjölskyldunnar á Arnarnesinu í Garðabæ. -
2
Hefði ekki dottið í hug að ráða sjálfan sig
Bogi Ágústsson hefur birst landsmönnum á skjánum í yfir fjóra áratugi og flutt Íslendingum fréttir í blíðu og stríðu. Hann segir heiminn hafa breyst ótrúlega mikið til batnaðar á þessum árum en því miður halli á ógæfuhliðina í rekstri fjölmiðla á Íslandi. Af öllum þeim atburðum sem hann hefur sagt fréttir af lögðust snjóflóðin fyrir vestan árið 1995 þyngst á hann. Enn þann dag í dag man hann hvernig var að þurfa að lesa upp nöfn þeirra sem dóu í flóðinu á Flateyri. -
3
„Ég var bara glæpamaður“
„Margt af því sem ég hef gert mun ég aldrei geta bætt fyrir,“ segir Kristján Halldór Jensson, sem var dæmdur fyrir alvarlegar líkamsárásir. Hann var mjög ungur að árum þegar ljóst var í hvað stefndi og fann ekki leiðina út fyrr en áratugum síðar. Í dag fer hann inn í fangelsin til þess að hjálpa öðrum, en það er eina leiðin sem hann sér færa til þess að bæta fyrir eigin brot. -
4
Hver er Jón Óttar? - „Ég hef sjálfur fylgst með fólki mánuðum saman“
Jón Óttar Ólafsson, einn þeirra sem stundaði njósnir fyrir Björgólf Thor Björgólfsson árið 2012, gaf út glæpasögu ári síðar þar sem aðalsöguhetjan er lögreglumaður sem stundar hleranir. Jón Óttar vann lengi fyrir Samherja, bæði á Íslandi og í Namibíu, en áður hafi hann verið kærður af sérstökum saksóknara, sem hann starfaði fyrir, vegna gruns um að stela gögnum. -
5
Ónefnd kona skrifar
Bréf frá brotaþola hópnauðgunar
Ofbeldi gerir ekki greinarmun á þolendum eða gerendum eftir uppruna þeirra. Réttlæti má ekki gera það heldur. -
6
Bannaður á leigubílastæðinu fyrir að leggja starfsfólk Isavia í einelti
Isavia segir leigubílstjóra, sérstaklega virkan á samfélagsmiðlum, hafa lagt starfsfólk flugvallarins í einelti – meðal annars með ásökunum í garð þess og nafnbirtingum á netinu. Hann hafi verið settur í ótímabundið bann vegna ógnandi og óviðeigandi framkomu. „Þetta er náttúrlega óþægilegt að mæta í vinnuna og verða svo fyrir áreiti,“ segir einn starfsmaður við Heimildina. -
7
Kókómjólk á tilboðsverði af allt öðrum ástæðum
Kókómjólk hefur verið fádæma vinsæl meðal landsmanna í rúmlega hálfa öld og drekka Íslendingar um níu milljónir Kókómjólkurferna árlega. Þeir sem stunduðu njósnir fyrir Björgólf Thor Björgólfsson árið 2012 töldu að það væri tilvalið að fela upptökumyndavél inni í tómri fernu af Kókómjólk. -
8
Hef alltaf vitað að ég er öðruvísi
Krummi Smári Ingiríðarson hefur alltaf vitað að hann er hann. Hann ólst upp í Þýskalandi á 7. og 8. áratugnum og gekk í gegnum þung áföll. „En hér er ég í dag. Hamingjusamur.“ -
9
Grein um hópnauðgun byggð á Facebookfærslu: Athugaði „hvort þetta væri alvöru manneskja“
Margrét Friðriksdóttir, ritstjóri Fréttin.is, stendur við grein um hópnauðgun hælisleitenda og staðfestir að grunnurinn að greininni sé Facebook-færsla sem kona birti um helgina. Önnur kona er merkt í færslunni – hún tengist málinu ekki neitt en hefur heyrt í fólki sem telur að hún hafi orðið fyrir hópnauðgun. -
10
Þakklátur fyrir að vera á lífi
Þorlákur Morthens, Tolli, hefur marga fjöruna sopið í lífsins ólgusjó. Æskuárin höfðu sín áhrif en þá byrjaði hann að teikna og var ljóst að drengurinn væri gæddur hæfileikum. Óregla og veikindi lituðu fjölskyldulífið og á unglingsárunum sá hann um sig sjálfur. Um árabil var hann sjómaður, verkamaður og skógarhöggsmaður. Eftir myndlistarnám hefur hann lifað af myndlistinni. Nú er Tolli farinn að mála í ljósari tónum. Hann gaf nýra, greindist síðan með krabbamein og sigraði.
Athugasemdir