Þetta allt vitum við. En samt er það nú svo að síðustu árin hafa sagnfræðingar í auknum mæli farið að voga sér út á lítt kannaðar lendur þess sem EKKI gerðist, en HEFÐI GETAÐ GERST. Slíkt hefur verið viðfangsefni skáldsagnahöfunda og blaðamanna lengst af en virðulegir sagnfræðingar eru þó farnir að átta sig á því upp á síðkastið að til að skilja söguna, þá getur skipt máli að hugleiða hvað hefði gerst ef einhverjar forsendur hefðu breyst.

„Hvað ef“ saga hefur þetta gjarnan verið kallað en ég hef leyft mér að kalla þetta hjásögu og iðulega fjallað um í flækjusögum eins og ég vona að lesendur muni. En sagnfræðingar eru sem sé farnir að sinna hjásögunni líka síðustu árin og áratugi, bæði hérlendis og erlendis.

Guðni Th. Jóhannesson var til skamms tíma með kúrs við sagnfræðideild Háskóla Íslands þar sem hann fjallaði um „hið sögulegu ef“ og hann kom sem …