Fyrri aukaspurning:

Á myndinni hér að ofan er eitt af afmælisbörnum dagsins. Hver er þetta?

***

Aðalspurningar:

1.  Hvað þýðir orðið desember?

2.  Þann 31. desember árið 192 var rómverskur keisari myrtur af óvinum sínum. Hann var sonur eina heimspekingsins á keisarastóli, Marcusar Aureliusar, en hafði sjálfur mestan áhuga á bardögum og glímum hvers konar, og naut þess að koma fram sem skylmingaþræll eða gladiator. Hann kemur mjög við sögu í hinni frægu Hollywood-mynd The Gladiator. En hvað hét hann?

3.  Þann 31. desember 1964 lést í Reykjavík 72ja ára gamall maður, fæddur í Borgarnesi og einn sigursælasti stjórnmálaforingi landsins. Hann varð til dæmis forsætisráðherra fimm sinnum, oftar en nokkur annar. Hvað hét hann?

4.  Þann 31. desember 1965 hóf herforingi einn uppreisn í heimalandi sínu og gekk hún að óskum svo daginn eftir var hann orðinn forseti landsins. Árið 1976, þegar hann hafði verið við völd í áratug, steig hann hið mjög svo óvænta skref að útnefna sjálfan sig keisara. Ekki þótti honum farnast vel sem keisari og var hrakinn frá embætti þremur árum síðar. Seinna var hann dæmdur til dauða fyrir ýmsa glæpi í heimalandi sínu en var sýknaður af ákæru um mannát. Dauðadómnum var ekki fullnægt og hann dó að lokum frjáls maður 1996. Hvað hét hann

5.  Þann 31. desember 1937 fæddist piltur einn í Veils. Hann gerðist leikari og er almennt viðurkenndur sem einn af þeim betri í heimi. Hann hefur tvívegis unnið Óskarsverðlaun fyrir besta karlhlutverkið, fyrst árið 1992 þegar hann lék frægan sælkera og svo nú á árinu sem er að líða, en þá lék hann Alzheimer-sjúkling í myndinni The Father. Hvað heitir hann?

6.  Karl einn fæddist í Skotlandi 31. desember 1941. Árið 1986 var hann ráðinn til tiltekinna starfa og þótt gengi hans væri upp og ofan fyrstu árin náði hann ákveðnum eftirsóttum áfanga vorið 1993. Næstu 20 árin voru nær samfelld sigurganga hjá honum í starfi og sumum fannst það alveg ótímabært þegar hann lét af störfum árið 2013. Svo mikið er víst að fyrirtæki það sem hann stýrði hefur hvergi nærri náð viðlíka árangri eftir að hann hætti. Hvað heitir maðurinn?

7.  Leikari einn enskur fæddist 31. desember 1943. Faðir hans var af indverskum ættum en fæddur í Afríkuríkinu Keníu, og sonurinn náði mestri frægð og frama í hlutverki Indverja sem reyndar bjó líka um tíma í Afríku en varð svo einn frægasti maður heimalandsins. Hvað heitir þessari leikari?

8.  Rithöfundur einn fæddist 31. desember árið 1957. Hann sat reyndar á þingi þangað til í haust. Hvað heitir hann?

9.  Þann 31. desember 1970 birtist í Morgunblaðinu grein sem varð víðfræg og var á sinn hátt heilmikill áfangi í umhverfisbaráttu á Íslandi. Miklar deilur spruttu af greininni, sem bar fyrirsögnina „Hernaðurinn gegn landinu“, en höfundur hennar átti því reyndar að venjast að skrif hans kveiktu sterk viðbrögð. Hver var hann?

10.  Þann 31. desember 2008 kom til mótmæla í Reykjavík og notaði lögregla piparúða óspart til dreifa mótmælendum. Þeir höfðu notað upptöku á sjónvarpsþætti nokkrum til að vekja athygli á málstað sínum. Hvaða sjónvarpsþáttur var það? 

***

Seinni aukaspurning:

31. desember 1999 lét karlinn hér að neðan af embætti sem hann hafði gegnt í tæpan áratug. Hvað hét hann?

***

Svör við aðalspurningum:

1.  Tíundi mánuðurinn — sem desember var á tímum Rómverja.

2.  Commodus.

3.  Ólafur Thors.

4.  Bokassa.

5.  Anthony Hopkins.

6.  Alex Ferguson.

7.  Ben Kingsley.

8.  Guðmundur Andri Thorsson.

9.  Halldór Laxness.

10.  Kryddsíldin.  

***

Svör við aukaspurningum:

Á efri myndinni er Ingibjörg Sólrún Gísladóttir.

Á neðri myndinni er Borís Jeltsín fyrrum forseti Rússlands.