Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 2 árum.

Takmörkuð svör um rannsókn á Laugalandi draga úr trausti kvennanna

Fátt er um svör um fram­gang rann­sókn­ar á því hvort kon­ur sem vist­að­ar voru á með­ferð­ar­heim­il­inu Laugalandi hafi ver­ið beitt­ar harð­ræði eða of­beldi. Gígja Skúla­dótt­ir, ein kvenn­anna sem steig fram og sagði sína sögu, seg­ir leynd­ar­hyggj­una óheppi­lega.

Takmörkuð svör um rannsókn á Laugalandi draga úr trausti kvennanna
Óþægilegt að fá engar upplýsingar Gígja segir að það rýri traust kvennanna sem vistaðar voru á meðferðarheimilinu Laugalandi, áður Varpholti, á rannsókn GEF að engar upplýsingar séu gefnar um framgang rannsóknarinnar. Mynd: Stundin / Samsett

Ekki fást skýrar upplýsingar um framgang rannsóknar Gæða- og eftirlitsstofnunar félagsþjónustu og barnaverndar (GEF) á því hvort börn sem vistuð voru á meðferðarheimilinu Laugalandi, áður Varpholti, hafi verið beitt ofbeldi eða sætt illri meðferð. Sömuleiðis neitar stofnunin að upplýsa um hvernig staðið er að rannsókninni, til að mynda við hverja hafi verið rætt til að afla vitnisburðar um starfsemi meðferðarheimilisins. Ein kvennanna sem vistuð var á meðferðarheimilinu gagnrýnir skort á svörum frá nefndinni og segir það ekki til þess fallið að skapa traust á rannsókninni.

„Mér finnst það mjög óheppilegt þar eð það væri eðlilegra að við fengjum reglulegar upplýsingar um framgang rannsóknarinnar, það myndi auka traust okkar á henni,“ segir Gígja Skúladóttir, ein kvennanna sem stigið hafa fram og lýst dvölinni í Varpholti og á Laugalandi.

Stundin hóf umfjöllun um málefni meðferðarheimilisins í lok janúar síðastliðins og birti þá viðtöl við sex konur sem höfðu verið vistaðar á heimilinu. Báru þær allar að þær hefðu sætt ofbeldi og harðræði af hálfu starfsfólks, einkum af hálfu forstöðumanns heimilisins, Ingjalds Arnþórssonar.

Ingjaldur rak meðferðarheimilið á árabilinu 1997 til 2007 og voru frásagnir kvennanna frá árabilinu 1998 til 2005. Sömuleiðis birti Stundin gögn sem sýndu að ábendingar um harðræði og ofbeldi á meðferðarheimilinu hefðu verið komnar fram þegar árið 2000. Stundin hefur haldið áfram umfjöllun sinni fram á þennan dag og hafa fimm konur til viðbótar stigið fram og lýst því hvernig þær voru beittar ofbeldi og harðræði í Varpholti og Laugalandi.

Spurningum látið ósvarað

Ríkisstjórn Íslands samþykkti 19. febrúar að láta rannsaka hvort börn sem vistuð voru á meðferðarheimilinu hefðu sætt illri meðferð, andlegu eða líkamlegu ofbeldi meðan að á dvöl þeirra stóð á fyrrnefndu árabili. Var GEF falið að sinna þeirri rannsókn með bréfi dags. 23. febrúar. Sú vinna var þó enn á undirbúningsstigi mánuði síðar, 25. mars. Í fyrirspurn sem Stundin sendi GEF 28. október síðastliðinn var spurt hvenær formleg rannsókn hafi hafist. Í svarbréfi GEF sem barst 29. október var látið hjá líða að svara þeirri spurningu en einungis vísað til þess að stofnuninni hefði verið falið verkefnið 23. febrúar. Stundin ítrekaði spurningu sína sama dag og svar GEF barst. Seinna svar GEF barst 11. nóvember og þar var spurningunni einnig látið ósvarað.

Stefnt á verklok í kringum áramót

Við ofangreindum spurningum hafa fátækleg svör fengist. Í svari GEF frá 29. október segir ekkert um hvernig rannsókninni hefur verið háttað, utan að tekin hafi verið viðtöl við ýmsa aðila og að fjórir sérfræðingar hafi verið ráðnir til að koma að vinnslu rannsóknarinnar með ýmsum hætti. „Sérfræðingarnir hafa nú þegar lokið fjölda viðtala við ýmsa aðila svo sem einstaklinga sem dvöldu a meðferðarheimilinu á umræddum árum, starfsmenn meðferðarheimilisins, starfsmenn Barnaverndarstofu og fulltrúa barnaverndarnefnda,“ segir í svari GEF.

Ósvarað er hversu mörg viðtölin eru, hversu mörgun hafi verið boðið til viðtals, hvort náðst hafi í öll þau sem vistuð voru á meðferðarheimilinu eða unnu þar og hvort einhverjir hafi neitað að ræða við rannsakendur.

„Mörgum okkar er farið að finnast það óþægilegt að við höfum engar fréttir fengið um stöðu mála“
Gígja Skúladóttir

Hvað varðar gögn sem rannsakandur hafi kallað eftir kemur ekkert fram um það í svari GEF hver þau eru. Fram kemur í svarinu að vinna við greiningu gagna sé hafin og stefnt sé að því að skila skýrslu til félagsmálaráðuneytisins í kringum áramót. Þá verða tíu mánuðir liðnir frá því að GEF var falið verkefnið. „Í niðurstöðum könnunarinnar verður lagt mat á það hvort og þá í hvaða mæli börn hafi sætt ofbeldi og/eða illri meðferð á Varpholti/Laugalandi, með hvaða hætti eftirlit fór fram og tillögur að úrbótum settar fram varðandi umgjörð og eftirlit með úrræðum fyrir börn sem eru vistuð á vegum barnaverndaryfirvalda,“ segir í svari stofnunarinnar.

Konurnar sjálfar fá engin svör

Gígja Skúladóttir, ein kvennanna sem fyrst stigu fram og lýstu upplifun sinni af ofbeldinu og harðræðinu sem þær sögðu að hefðu einkennt vistunartíma þeirra í Varpholti og á Laugalandi, segir að henni þyki óþægilegt að ekki fáist betri upplýsingar um framgang rannsóknarinnar. Það komi henni hins vegar ekki á óvart, almennt hafi konurnar sem um ræðir verið lítt eða ekki upplýstar um þau skref sem tekin hafi verið í málinu.  

„Svörin koma mér ekki á óvart og eru í samræmi við þau svör sem við sjálfar fengum, við tölvupósti sem ég sendi til nefndarinnar með spurningum fyrir hönd okkar kvennanna. Mörgum okkar er farið  að finnast það óþægilegt að við höfum engar fréttir fengið um stöðu mála. Við fengum svar við tölvupóstinum en ekki spurningunum sem settar voru fram í honum. Mér finnst það mjög óheppilegt þar eð það væri eðlilegra að við fengjum reglulegar upplýsingar um framgang rannsóknarinnar, það myndi auka traust okkar á henni. Þar er verið að fara í gegnum viðkvæm og persónuleg gögn sem snerta okkar einkamálefni og það er óþægilegt að okkar spurningum, og spurningum Stundarinnar sé ekki svarað.“

Þrátt fyrir að Gígja segi henni þyki óþægilegt að fá ekki nánari fréttir af framgangi rannsóknarinnar er hún þó bjartsýn á að niðurstöðuna. „Ég persónulega túlka þögnina ekki sem eitthvað neikvætt í garð okkar heldur ef til vill eitthvað sem er hægt að betrumbæta og læra af, til að gera betur næst með það í huga að láta þolendur upplifa öryggistilfinningu. Ég veit að það eru mjög flottir fagmenn sem koma að rannsókninni og við hefðum ekki getað verið heppnari með það.“

Kjósa
1
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Tengdar greinar

Varnarlaus börn á vistheimili

Stelpurnar af Laugalandi skila skömminni
FréttirVarnarlaus börn á vistheimili

Stelp­urn­ar af Laugalandi skila skömm­inni

65 börn voru vist­uð á með­ferð­ar­heim­il­inu í Varp­holti og á Laugalandi á ár­un­um 1997 til 2007. Þar voru þau beitt kerf­is­bundnu and­legu of­beldi auk þess sem fjöldi þeirra lýs­ir því að hafa ver­ið beitt lík­am­legu of­beldi. Sex­tán kon­ur sem vist­að­ar voru á með­ferð­ar­heim­il­inu stíga nú fram og skila skömm­inni þang­að sem hún á heima, til for­stöðu­hjóna heim­il­is­ins á þess­um tíma, starfs­fólks og barna­vernd­ar­yf­ir­valda sem brugð­ust þeim.
Skýrslan um Laugaland: Stúlkurnar voru beittar kerfisbundnu og alvarlegu andlegu ofbeldi
FréttirVarnarlaus börn á vistheimili

Skýrsl­an um Lauga­land: Stúlk­urn­ar voru beitt­ar kerf­is­bundnu og al­var­legu and­legu of­beldi

Nið­ur­staða skýrslu Gæða- og eft­ir­lits­stofn­un­ar vel­ferð­ar­mála slær því föstu að stúlk­ur sem vist­að­ar voru á með­ferð­ar­heim­il­inu hafi ver­ið beitt­ar and­legu of­beldi. Yf­ir helm­ing­ur þeirra sem rætt var við lýsti því að hafa ver­ið beitt­ar lík­am­legu of­beldi og fjöldi til við­bót­ar stað­festi að hafa orð­ið vitni að slíku. Barna­vernd­ar­stofa brást hlut­verki sínu.
„Þetta er áframhaldandi ofbeldi“
FréttirVarnarlaus börn á vistheimili

„Þetta er áfram­hald­andi of­beldi“

Kona sem vist­uð var á með­ferð­ar­heim­il­inu Varp­holti og ber að hafa ver­ið beitt of­beldi af Ingj­aldi Arn­þórs­syni, for­stöðu­manni þar, seg­ir vinnu­brögð nefnd­ar sem rann­saka á heim­il­ið fyr­ir neð­an all­ar hell­ur. Aldrei hafi ver­ið haft sam­band við hana til að upp­lýsa um gang mála eða kanna líð­an henn­ar. „Mér finnst að það hefði átt að út­vega okk­ur sál­fræði­þjón­ustu,“ seg­ir Anna María Ing­veld­ur Lar­sen. Hún hef­ur misst alla trú á rann­sókn­inni.

Mest lesið

Hitafundur Arctic Fish með íbúum á Patró um slysasleppingu: Bent á rafvirkjunina sem skýringu
3
SkýringLaxeldi

Hita­fund­ur Arctic Fish með íbú­um á Patró um slysaslepp­ingu: Bent á raf­virkj­un­ina sem skýr­ingu

For­stjóri Arctic Fish Stein Ove Tveiten og fram­kvæmda­stjór­inn Daní­el Jak­obs­son sátu fyr­ir svör­um á hita­fundi sem Arctic Fish hélt fyr­ir íbúa Pat­reks­firði í lok nóv­em­ber. Í máli þeirra komu fram skýr­ing­ar fyr­ir­tæk­is­ins á slysaslepp­ingu og laxal­úsafar­aldri hjá fyr­ir­tæk­inu sem hing­að til hafa ekki leg­ið fyr­ir.
Skipulagðir glæpahópar herja á Græna skáta
7
Fréttir

Skipu­lagð­ir glæpa­hóp­ar herja á Græna skáta

Bí­ræfn­ir dósa­þjóf­ar sem starfa í skjóli myrk­urs hafa um hátt í tveggja ára skeið herj­að á söfn­un­ar­gáma Grænna skáta á höf­uð­borg­ar­svæð­inu. Mál­ið fékk á sig al­var­legri blæ fyr­ir nokkr­um dög­um þeg­ar starfs­manni skát­anna var hót­að. Krist­inn Ólafs­son, fram­kvæmda­stjóri Grænna skáta, seg­ir rök­studd­an grun fyr­ir því að þarna sé um skipu­lagða glæpa­hópa er­lend­is frá að ræða.
Miðflokkurinn étur upp hægra fylgi og Vinstri græn við það að detta af þingi
10
Greining

Mið­flokk­ur­inn ét­ur upp hægra fylgi og Vinstri græn við það að detta af þingi

Mikl­ar breyt­ing­ar virð­ast í far­vatn­inu í ís­lensk­um stjórn­mál­um. Fylgi Sam­fylk­ing­ar hef­ur næst­um þre­fald­ast á kjör­tíma­bil­inu og flokk­ur­inn stefn­ir á mynd­un mið-vinstri stjórn­ar. Flokk­ur for­sæt­is­ráð­herra hef­ur aldrei mælst með jafn­lít­ið fylgi og Sjálf­stæð­is­flokk­ur­inn ekki held­ur. Hann glím­ir við þá stöðu að Mið­flokk­ur­inn er að hirða af hon­um hægra fylgi.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Lýsir Klíníkinni sem verksmiðju: „Ekki verið að hugsa um manneskjuna heldur peninginn“
2
ViðtalKlíníkin og einkarekstur í heilbrigðiskerfinu

Lýs­ir Klíník­inni sem verk­smiðju: „Ekki ver­ið að hugsa um mann­eskj­una held­ur pen­ing­inn“

Geir­þrúð­ur Gunn­hild­ar­dótt­ir, 48 ára göm­ul kona sem greind­ist með krabba­mein ár­ið 2021, fór í maga­ermis­að­gerð á Klíník­inni. Hún seg­ist ekki hafa hitt neinn starfs­mann Klíník­ur­inn­ar fyr­ir að­gerð­ina og ekki feng­ið neina eft­ir­með­ferð. Geir­þrúð­ur þurfti að nýta þjón­ustu rík­is­rekna Sjúkra­hót­els­ins og leita til Land­spít­al­ans eft­ir að­gerð­ina af því hún var svo veik.
Starfskonur íslensku lögreglunnar pöntuðu strippara í fræðsluferð til Auschwitz
4
Fréttir

Starfs­kon­ur ís­lensku lög­regl­unn­ar pönt­uðu stripp­ara í fræðslu­ferð til Auschwitz

Þrjár starfs­kon­ur hjá embætti lög­regl­unn­ar á höf­uð­borg­ar­svæð­inu pönt­uðu þjón­ustu karl­kyns stripp­ara þeg­ar þær voru í fræðslu­ferð um hat­ursáróð­ur á veg­um mennta- og starfs­þró­un­ar­set­urs lög­regl­unn­ar í síð­asta mán­uði. „Mál­ið er lit­ið al­var­leg­um aug­um,“ seg­ir kynn­ing­ar­full­trúi lög­regl­unn­ar.
Bonaqua virðist á köldum Klaka eftir nafnbreytingu
5
Fréttir

Bon­aqua virð­ist á köld­um Klaka eft­ir nafn­breyt­ingu

Þátta­skil urðu á ís­lenska sóda­vatns­mark­að­in­um í sum­ar, eft­ir að Topp­ur breytt­ist í Bon­aqua. Því fylgdu tæki­færi fyr­ir sam­keppn­is­að­il­ann Klaka, sem kveðst nú vera með um 25 pró­sent hlut­deild á mark­að­in­um. Fyrr­ver­andi ís­lensku­pró­fess­or sem gagn­rýndi nafn­breyt­ingu Topps seg­ir gleði­efni að er­lend nafn­gift virð­ist hafa vak­ið svo sterk við­brögð.
Vill að ríkið greiði aðgerðir gegn offitu hjá einkafyrirtækjum: Einn maður með milljarð í tekjur
7
FréttirKlíníkin og einkarekstur í heilbrigðiskerfinu

Vill að rík­ið greiði að­gerð­ir gegn offitu hjá einka­fyr­ir­tækj­um: Einn mað­ur með millj­arð í tekj­ur

Sam­kvæmt því sem heil­brigð­is­ráð­herra Will­um Þór Þórs­son hef­ur boð­að munu efna­skipta­að­gerð­ir einka­fyr­ir­tækja eins og Klíník­ur­inn­ar verða greidd­ar af ís­lenska rík­inu. Fyr­ir­tæki eins skurð­lækn­is á Klíník­inni sem ger­ir slík­ar að­gerð­ir hef­ur ver­ið með tekj­ur upp á um einn millj­arð króna á ári.
Töldu hættu á að Edda myndi sleppa
10
FréttirMál Eddu Bjarkar

Töldu hættu á að Edda myndi sleppa

Hér­aðs­dóm­ur í Vest­fold í Nor­egi taldi ástæðu til þess að ótt­ast að ef Edda Björk Arn­ar­dótt­ir yrði ekki færð í gæslu­varð­hald myndi hún kom­ast und­an. Barns­fað­ir henn­ar seg­ist hneyksl­að­ur á um­ræð­unni sem bein­ist, að hans mati, frek­ar að rétt­ind­um Eddu en rétt­ind­um drengj­anna. Edda sagði fyr­ir dóm á föstu­dag að þeir hefðu ekki vilj­að fara frá Ís­landi með pabba sín­um.

Mest lesið í mánuðinum

Pressa: Fyrsti þáttur
2
Pressa#1

Pressa: Fyrsti þátt­ur

Í þætti dags­ins verð­um við á póli­tíska svið­inu. Breyt­ing­ar á kvóta­kerf­inu og fisk­veið­um, stjórn­mála­ástand­ið og áskor­an­ir sem stjórn­ar­meiri­hlut­inn stend­ur frammi fyr­ir. Einnig verð­ur rætt um þögla einka­væð­ingu heil­brigðis­kerf­is­ins. Við­mæl­end­ur eru Svandís Svavars­dótt­ir mat­væla­ráð­herra, Jón Gunn­ars­son, þing­mað­ur Sjálf­stæð­is­flokks, Stefán Vagn Stef­áns­son, þing­mað­ur Fram­sókn­ar, og Jó­hann Páll Jó­hanns­son, þing­mað­ur Sam­fylk­ing­ar.
Íslenskur karlmaður bauð „einstæðri móður með barn“ aðstoð
3
FréttirJarðhræringar við Grindavík

Ís­lensk­ur karl­mað­ur bauð „ein­stæðri móð­ur með barn“ að­stoð

Ís­lensk­ur karl­mað­ur setti inn um­deilda Face­book-færslu í hóp­inn Að­stoð við Grind­vík­inga, þar sem fólki í neyð er boð­in marg­vís­leg að­stoð frá hjálp­fús­um Ís­lend­ing­um. Með­lim­ir hóps­ins brugð­ust illa við þeg­ar mað­ur­inn bauðst til að að­stoða ein­stæða móð­ur með barn. „Skamm­astu þín karl fausk­ur.“
Valdablokkir í Matador um Marel
4
Rannsókn

Valda­blokk­ir í Mata­dor um Mar­el

Það geis­ar stríð í ís­lensku við­skipta­lífi. Stærstu eig­end­ur stærsta fjár­fest­inga­fé­lags lands­ins, Eyr­is In­vest, telja einn stærsta banka lands­ins, Ari­on banka, vera að reyna að tryggja Sam­herja og Stoð­um yf­ir­ráð í Mar­el. Enn vakna spurn­ing­ar um hvort eðli­legt sé að hefð­bund­in banka­starf­semi og fjár­fest­inga­banka­starf­semi, eigi yf­ir­höf­uð sam­an. Leik­flétt­an fel­ur í sér næt­ur­fundi, veðkall, af­sögn og á end­an­um greiðslu­stöðv­un sem ætl­að er að kaupa tíma fyr­ir þá sem gripn­ir voru í ból­inu.
Lýsir Klíníkinni sem verksmiðju: „Ekki verið að hugsa um manneskjuna heldur peninginn“
5
ViðtalKlíníkin og einkarekstur í heilbrigðiskerfinu

Lýs­ir Klíník­inni sem verk­smiðju: „Ekki ver­ið að hugsa um mann­eskj­una held­ur pen­ing­inn“

Geir­þrúð­ur Gunn­hild­ar­dótt­ir, 48 ára göm­ul kona sem greind­ist með krabba­mein ár­ið 2021, fór í maga­ermis­að­gerð á Klíník­inni. Hún seg­ist ekki hafa hitt neinn starfs­mann Klíník­ur­inn­ar fyr­ir að­gerð­ina og ekki feng­ið neina eft­ir­með­ferð. Geir­þrúð­ur þurfti að nýta þjón­ustu rík­is­rekna Sjúkra­hót­els­ins og leita til Land­spít­al­ans eft­ir að­gerð­ina af því hún var svo veik.
Fjárfestingaklúbbur Kaupþingskvenna
6
RannsóknLeyndarmál Kýpur

Fjár­fest­inga­klúbb­ur Kaupþings­kvenna

Eig­in­kon­ur þriggja fyrr­um stjórn­enda hins fallna Kaupþings banka eru um­svifa­mikl­ir fjár­fest­ar í fast­eigna­verk­efn­um á Spáni og víð­ar. Pen­ing­ar sem geymd­ir eru í fé­lög­um á Tor­tóla og Kýp­ur eru not­að­ir til að byggja lúxus­í­búð­ir. Hundruð millj­óna króna hagn­að­ur hef­ur orð­ið til í þess­um af­l­ands­fé­lög­um. Ein þeirra hef­ur einnig fjár­fest með hópi Ís­lend­inga í bresk­um hjúkr­un­ar­heim­il­um.
Hvernig peningaslóð stjórnenda Kaupþings og maka þeirra liggur til Tortólu
10
Skýring

Hvernig pen­inga­slóð stjórn­enda Kaupþings og maka þeirra ligg­ur til Tor­tólu

Notk­un eig­in­kvenna fyrr­ver­andi stjórn­enda Kaupþings­banka á fé­lög­um á af­l­ands­svæð­inu Kyp­ur er enn eitt dæm­ið um það að þess­ir að­il­ar hafi not­ast við slík fé­lög í við­skipt­um sín­um eft­ir efna­hags­hrun­ið 2008. Hreið­ar Már Sig­urðs­son, fyrr­ver­andi for­stjóri Kaupþings, og eig­in­konu hans tengd­ust til dæm­is fé­lög­um í Pana­maskjöl­un­um og ár­ið 2019 var sagt frá Tor­tóla­fé­lagi sem not­að var til að halda ut­an um eign­ir á Ís­landi sem tengd­ust þeim.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár