Handbært fé Strætó bs. er að verða uppurið og hefur stjórn félagsins farið fram á það við eigendur sína, sveitarfélögin í höfuðborgarsvæðinu, að fá heimild til að sækja um 300 milljóna króna yfirdráttarheimild. Verður sú heimild nýtt til að fleyta fyrirtækinu út árið. Geta félagsins til að sinna viðhaldandi fjárfestingum er takmörkuð, vagnaflotinn er gamall, nýfjárfestingar hafa ekki verið nægjanlega síðustu ár og horfur í rekstri á næstu misserum eru ekki góðar.
Þetta er meðal þess sem kemur fram í fjármálagreiningu KPMG fyrir Strætó, sem skilað var í janúar síðastliðnum. Þar kemur fram að farþegatekjur Strætó lækkuðu verulega á síðasta ári og útlit er fyrir að svo verði einnig á þessu ári. Þannig bendir útkomuspá fyrir árið 2020 til þess að farþegartekjur það ár hafi verið um 570 milljónum króna lægri en árið 2019. Tekjur vegna akstursþjónustu fatlaðra verða þá lægri sem nemu um 280 milljónum króna. Á móti kemur að framlag sveitarfélaganna til rekstarins var um 250 milljónum króna hærra á síðasta ári en árið 2019. Alls eru horfur á að tekjur félagsins hafi verið um 56 milljónum króna lægri á síðasta ári en árið áður. Á sama tíma hækkuðu gjöld umtalsvert og voru tæpum 1,5 milljarði króna hærri á síðasta ári heldur en árið áður. Gert er ráð fyrir að tekjur Strætó nái sömu þróun og var árið 2019 á næsta ári.
Þriðjungur vagna varavagnar sökum aldurs flotans
Í greiningu KPMP er gert ráð fyrir að Strætó taki 400 milljóna króna lán á árinu, en sem fyrr segir hefur stjórn félagsins farið fram á heimild til að sækja um 300 milljarða króna yfirdrátt. Miðað við greininguna er sjóðstaða fyrirtækisins þegar orðin neikvæð og án lántöku yrði hún neikvæð um 150 milljónir króna.
„Miðað við rekstrarhorfur Strætó hefur félagið ekki burði til að fara í slíkar fjárfestingar nema til kæmu veruleg framlög frá svetarfélaögum eða hinu opinbera“
Þá kemur fram að aldur vagnaflota Strætó er orðinn mjög hár. Félagið á 88 strætisvagna og af þeim voru 28 keyptir fyrir árið 2010. Er meðalaldur þeirra um 16 ár en Strætó telur eðlilegt að meðalaldur strætisvagna sé um fimm ár og lífaldur þeirra verði að öllu eðlilegu ekki hærri en tíu ár. Sökum aldurs vagnanna eru bilanir tíðar og nauðsyn á að miklum fjölda varavagna, en um 30 prósent af flota Strætó eru varavagnar. Það hlutfall ætti að vera nær 12 til 15 prósentum. Á allra næstu árum gæti því þurft að fjárfesta í mörgum tugum varna fyrir milljarða króna. „Miðað við rekstrarhorfur Strætó hefur félagið ekki burði til að fara í slíkar fjárfestingar nema til kæmu veruleg framlög frá sveitarfélaögum eða hinu opinbera.“
Í greiningunni er bent á að Strætó útvisti í dag um helmingi aksturs til verktaka. Ef það hlutfall yrði hækkað myndi það draga verulega úr þörf á eða jafnvel sleppa fjárfestingu í nýjum vögnum.
Á borgarráðsfundi í síðustu viku var beiðni Strætó lögð fram og hún samþykkt. Borgarfulltrúar Sjálfstæðisflokksins sátu hjá og bentu í bókun á að vaxtakostnaður Strætó á yfirdrætti væri mun hærri en fjármagnskostnaður sveitarfélaganna. „Engar líkur eru á að Strætó bs. geti greitt upp þessa yfirdráttarheimild í fyrirsjáanlegri framtíð,“ segir í bókuninni og bent á að hreinlegra væri að horfast í augu við rekstrarvandann og auka bein fjárframlög eigenda.
Athugasemdir