Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 4 árum.
Spurningaþrautin

338. spurningaþraut: Álfur á Akureyri, skáldkonan Rósa, Vestfjarðagöng og fleira

338. spurningaþraut: Álfur á Akureyri, skáldkonan Rósa, Vestfjarðagöng og fleira
Illugi Jökulsson
skrifar

Hér er þrautin frá í gær.

***

Fyrri aukaspurning:

Konan hér að ofan hét Irma Grese. Var hún dómari í skautakeppni (og því með þetta númer á lofti) eða hvað á þetta númer að þýða? Hvert er sem sagt hennar tilkall til frægðar?

***

Aðalspurningar:

1.   Hvað þýðir franska hugtakið „Coup de grâce“ sem notað er í mörgum tungumálum?

2.   Hver skrifaði leikritið Dagur vonar sem frumsýnt var árið 1987?

3.   Vestfjarðagöng tengja kaupstaðinn Ísafjörð við tvo firði fyrir vestan. Hvaða firðir eru það?

4.   Skáldkonan Rósa Guðmundsdóttir (1795-1855) gekk bæði meðan hún lifði og síðan undir tveim viðurnefnum. Hver voru þau? Og já, þið þurfið að þekkja bæði.

5.   Hvaða álfur gengur ljósum logum um leiksvið á Akureyri um þessar mundir?

6.   Árið 1987 átti að slátra kúnni Hörpu fyrir vestan en hún stökk út í sjó og komst undan á sundi. Hún fékk þá að lifa og fékk í leiðinni nýtt nafn. Hvað var hún kölluð eftir þennan atburð?

7.   Hvað hét fyrsti gervihnöttur Sovétríkjanna?

8.   En fyrsti gervihnöttur Bandaríkjanna?

9.   Frá hvaða landi kemur hið vinsæla súkkulaði Prins Póló?

10.   Hvað heitir víðáttumikill flóinn út í Atlantshafið milli Frakklands og Spánar? 

***

Seinni aukaspurning:

Hvaða eldfjall gýs á myndinni hér að neðan?

***

Svör við aðalspurningum:

1.   Náðarhögg — yfirleitt notað um síðasta höggið sem einhver aðframkominn fær og bindur í raun endi á þjáningar viðkomandi.

2.   Birgir Sigurðsson.

3.   Önundarfjörð og Súgandafjörð.

4.   Vatnsenda-Rósa og Skáld-Rósa.

5.   Benedikt búálfur. Samnefnt barnaleikrit er nú sýnt af Leikfélagi Akureyrar.

6.   Sæunn.

7.   Sputnik.

8.   Explorer.

9.   Póllandi.

10.   Biscaya-flói.

***   

Svör við aukaspurningum:

Irma Grese var fangavörður í fangabúðunum Ravensbrück, Auschwitz og Bergen-Belsen í síðari heimsstyrjöld. Myndin er tekin þegar hún var leidd fyrir rétt eftir stríðið. Hún var tekin af lífi fyrir margvíslega glæpi og ofbeldi gegn föngum. Ekki þarf að nefna réttar fangabúðir, en „þýskar fangabúðir“ verður að koma fram í svarinu.

Á neðri myndinni gýs Hekla. Þetta er mynd af gosinu 1947 en ekki er nauðsynlegt að ártalið fylgi.

***

Og hér er aftur þrautin frá í gær.

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.
Tengdar greinar

Spurningaþrautin

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Mest lesið

Einhverfir á vinnumarkaði: Starfsmannaskemmtanir bara ólaunuð yfirvinna
1
Úttekt

Ein­hverf­ir á vinnu­mark­aði: Starfs­manna­skemmt­an­ir bara ólaun­uð yf­ir­vinna

Í at­vinnu­aug­lýs­ing­um er gjarn­an kraf­ist mik­illa sam­skipta­hæfi­leika, jafn­vel í störf­um þar sem þess ekki er þörf. Þetta get­ur úti­lok­að fólk, til að mynda ein­hverfa, sem búa yf­ir öðr­um mik­il­væg­um styrk­leik­um. Bjarney L. Bjarna­dótt­ir gerði tíma­mót­a­rann­sókn á þessu og legg­ur áherslu á að at­vinnu­rek­end­ur efli fötl­un­ar­sjálfs­traust.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Var krabbamein í sýninu?
1
Viðtal

Var krabba­mein í sýn­inu?

Bylgja Babýlons uppist­and­ari seg­ir ým­is­legt benda til að hún hafi feng­ið ranga grein­ingu úr skimun fyr­ir leg­hálskrabba­meini hjá Krabba­meins­fé­lag­inu ár­ið 2018 líkt og fleiri kon­ur. Hún greind­ist með krabba­mein rúm­um tveim­ur ár­um síð­ar. „Ég vil bara vita hvort það liggi ein­hvers stað­ar sýni úr mér á Ís­landi frá ár­inu 2018 merkt „hreint“ þeg­ar það er í raun og veru krabba­mein í því.“
Einhverfir á vinnumarkaði: Starfsmannaskemmtanir bara ólaunuð yfirvinna
2
Úttekt

Ein­hverf­ir á vinnu­mark­aði: Starfs­manna­skemmt­an­ir bara ólaun­uð yf­ir­vinna

Í at­vinnu­aug­lýs­ing­um er gjarn­an kraf­ist mik­illa sam­skipta­hæfi­leika, jafn­vel í störf­um þar sem þess ekki er þörf. Þetta get­ur úti­lok­að fólk, til að mynda ein­hverfa, sem búa yf­ir öðr­um mik­il­væg­um styrk­leik­um. Bjarney L. Bjarna­dótt­ir gerði tíma­mót­a­rann­sókn á þessu og legg­ur áherslu á að at­vinnu­rek­end­ur efli fötl­un­ar­sjálfs­traust.
„Ég vildi ekki vera stelpan sem öskraði stopp“
3
Skýring

„Ég vildi ekki vera stelp­an sem öskr­aði stopp“

Yf­ir helm­ing­ur þeirra sem vinna inn­an sviðslista á Ís­landi hafa orð­ið fyr­ir kyn­ferð­is­legri áreitni í starfi eða í tengsl­um við það. Á ís­lensk­um vinnu­mark­aði al­mennt er sú tala 16%. Hver er staða nánd­ar­þjálf­un­ar á Ís­landi? „Ég var svo varn­ar­laus, þar sem leik­stjór­inn (kk) sam­þykkti þetta allt,“ kom fram í einni sög­unni í yf­ir­lýs­ing­unni Tjald­ið fell­ur ár­ið 2017. Hér er rætt er við leik­ara og aðra sem þekkja til.

Mest lesið í mánuðinum

Hefði ekki dottið í hug að ráða sjálfan sig
2
Viðtal

Hefði ekki dott­ið í hug að ráða sjálf­an sig

Bogi Ág­ústs­son hef­ur birst lands­mönn­um á skján­um í yf­ir fjóra ára­tugi og flutt Ís­lend­ing­um frétt­ir í blíðu og stríðu. Hann seg­ir heim­inn hafa breyst ótrú­lega mik­ið til batn­að­ar á þess­um ár­um en því mið­ur halli á ógæfu­hlið­ina í rekstri fjöl­miðla á Ís­landi. Af öll­um þeim at­burð­um sem hann hef­ur sagt frétt­ir af lögð­ust snjóflóð­in fyr­ir vest­an ár­ið 1995 þyngst á hann. Enn þann dag í dag man hann hvernig var að þurfa að lesa upp nöfn þeirra sem dóu í flóð­inu á Flat­eyri.
Hver er Jón Óttar? - „Ég hef sjálfur fylgst með fólki mánuðum saman“
3
Fréttir

Hver er Jón Ótt­ar? - „Ég hef sjálf­ur fylgst með fólki mán­uð­um sam­an“

Jón Ótt­ar Ólafs­son, einn þeirra sem stund­aði njósn­ir fyr­ir Björgólf Thor Björgólfs­son ár­ið 2012, gaf út glæpa­sögu ári síð­ar þar sem að­al­sögu­hetj­an er lög­reglu­mað­ur sem stund­ar hler­an­ir. Jón Ótt­ar vann lengi fyr­ir Sam­herja, bæði á Ís­landi og í Namib­íu, en áð­ur hafi hann ver­ið kærð­ur af sér­stök­um sak­sókn­ara, sem hann starf­aði fyr­ir, vegna gruns um að stela gögn­um.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

„Þið getið gefið Trump heiðurinn að hugmyndinni“
Myndband

„Þið get­ið gef­ið Trump heið­ur­inn að hug­mynd­inni“

Ráð John Bolt­on til ís­lenskra stjórn­valda í dans­in­um við Don­ald Trump er að bíða sem lengst með að funda með hon­um. Blaða­mað­ur Heim­ild­ar­inn­ar ræddi við Bolt­on, sem er fyrr­ver­andi þjóðarör­ygg­is­ráð­gjafi Trump, í tengsl­um við áhersl­ur Banda­ríkja­for­seta á norð­ur­slóð­ir, áhuga hans á að eign­ast Græn­land og hvaða áhrif það gæti haft á Ís­land.
Fólki sparkað úr landi fyrir að verja fyrstu grein stjórnarskrárinnar
Fréttir

Fólki spark­að úr landi fyr­ir að verja fyrstu grein stjórn­ar­skrár­inn­ar

Banda­ríkja­stjórn bann­aði Har­vard-há­skóla að taka við er­lend­um nem­end­um síð­ast­lið­inn fimmtu­dag með nýrri til­skip­un en Har­vard hef­ur kært ákvörð­un­ina og seg­ir hana skýrt brot gegn fyrstu grein stjórn­ar­skrár­inn­ar um tján­ing­ar­frelsi. Bráða­birgða­lög­bann hef­ur ver­ið sett á til­skip­un­ina. „Hægt og ró­lega er­um við að sjá fall Banda­ríkj­anna," seg­ir Gunn­hild­ur Fríða Hall­gríms­dótt­ir, sem er að út­skrif­ast úr há­skól­an­um.
Sjálfhverfa samfélaga og þjóðernishyggja í heimsfaraldri
Samtal við samfélagið#11

Sjálf­hverfa sam­fé­laga og þjóð­ern­is­hyggja í heims­far­aldri

Stund­um æxl­ast líf­ið þannig að hlut­ir frest­ast og það á svo sann­ar­lega við um hlað­varp vik­unn­ar. Í því ræð­ir Sigrún við Bjarka Þór Grön­feldt sem var lektor við Há­skól­ann við Bif­röst þeg­ar við­tal­ið var tek­ið vor­ið 2023. Síð­an hafa leið­ir Bjarka leg­ið í ýms­ar átt­ir, en hann var með­al ann­ars að­stoð­ar­mað­ur Guð­mund­ar Inga Guð­brands­son­ar fyrr­ver­andi Fé­lags- og vinnu­mark­aðs­ráð­herra en vinn­ur nú sem sér­fræð­ing­ur í sam­fé­lags­mál­um hjá Lands­virkj­un. Bjarki lauk námi í stjórn­mála­sál­fræði frá Há­skól­an­um í Kent í des­em­ber 2022, en hann hef­ur með­al ann­ars skoð­að sjálf­hverfu, ófrjáls­lyndi og hvernig þjóð­ern­is­hyggja hafði áhrif á stuðn­ing við lýð­heilsu­að­gerð­ir á tím­um heims­far­ald­urs. Í hlað­varp­inu ræða þau Sigrún um náms­fer­il hans, stjórnn­mála­sál­fræði og helstu rann­sókn­aráhersl­ur.
Sýnin aldrei skoðuð af óháðum sérfræðingum
Fréttir

Sýn­in aldrei skoð­uð af óháð­um sér­fræð­ing­um

Embætti land­lækn­is tókst ekki að fá óháð­an er­lend­an að­ila til að end­ur­skoða sýni í kjöl­far al­var­legra mistaka sem voru gerð við grein­ingu sýna á Leit­ar­stöð Krabba­meins­fé­lags­ins ár­ið 2018. „Eng­inn að­ili hafði bol­magn til að taka á móti svo mörg­um sýn­um og af­greiða með skjót­um hætti,“ seg­ir í svari land­lækn­is við fyr­ir­spurn Heim­ild­ar­inn­ar.

Mest lesið undanfarið ár

Morgunpósturinn

Morgunpóstur Heimildarinnar berst alla morgna og er fyrir öll þau sem hafa áhuga á fréttum og þjóðfélagsumræðu.

Áskrift hefur áhrif

Almenningur hefur viðhaldið Stundinni og Kjarnanum með áskriftum og styrkjum í áratug. Með því að kaupa áskrift að Heimildinni styrkir þú sjálfstæða rannsóknarblaðamennsku.
Sjá meira
© 2025 Sameinaða útgáfufélagið ehf. Allur réttur áskilinn. Notkun á efni miðilsins er óheimil án samþykkis.