Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 5 árum.

Yfirlýstur andstæðingur Mannréttindadómstólsins flutti erindi á afmæli Hæstaréttar

Dansk­ur pró­fess­or sem er þekkt­ur fyr­ir að vilja að Dan­ir hætti að lúta dóm­um Mann­rétt­inda­dóm­stóls Evr­ópu flutti ávarp á af­mæl­is­sam­komu Hæsta­rétt­ar. Boð­ið vek­ur at­hygli þar sem máls­með­ferð Ís­lands vegna Lands­rétt­ar­máls­ins hjá yf­ir­deild MDE stend­ur nú yf­ir.

Yfirlýstur andstæðingur Mannréttindadómstólsins flutti erindi á afmæli Hæstaréttar
Mads Bryde Andersen Prófessorinn flutti erindi á afmæli hæstaréttar, en hann hefur hvatt Dani til breyta lögum svo dómar Mannréttindadómstóls Evrópu teljist ekki bindandi í Danmörku.

Dönskum prófessor, sem er þekktur fyrir harða andstöðu sína við Mannréttindadómstól Evrópu (MDE), var boðið að halda ræðu á hátíðarsamkomu um helgina í tilefni af 100 ár afmæli Hæstaréttar Íslands.

Prófessorinn, Mads Bryde Andersen, hefur meðal annars hvatt Dani til að komast hjá því að dómar MDE teljist bindandi þar í landi. Forseti og varaforseti Hæstaréttar tóku ákvörðun um að erindi hans yrði hluti af dagskránni.

Samkvæmt heimildum Stundarinnar þykir mörgum lögmönnum undarlegt að prófessorinn hafi verið valinn til að halda ávarp, í ljósi þess að fyrir yfirdeild MDE liggur nú mál sem varðar íslenska réttarkerfið. MDE dæmdi í mars í fyrra íslenska ríkið brotlegt vegna vinnubragða Sigríðar Andersen dómsmálaráðherra þegar hún skipaði fjóra dómara við Landsrétt í trássi við mat hæfnisnefndar sumarið 2017. Íslensk stjórnvöld áfrýjuðu málinu til yfirdeildar MDE og fór málflutningur fram 5. febrúar síðastliðinn.

Umdeild andstaða við Mannréttindadómstólinn

Hátíðarsamkoman fór fram í Þjóðleikhúsinu í gær og fluttu þar erindi forseti Íslands, ráðherrar, stjórnmálamenn og núverandi og fyrrverandi hæstaréttardómarar. Á meðal gesta var fjöldi lögmanna, embættismanna, sendiherra, starfsmanna réttarkerfisins og stjórnarráðsins, háskólafólks og þingmanna.

Samkvæmt heimildum Stundarinnar komu margir ræðumanna inn á yfirstandandi málsmeðferð yfirdeildar MDE í ávörpum sínum. Þá flutti danski prófessorinn Mads Bryde Andersen fyrirlesturinn „Domstolsaktivisme i og uden for Nordisk ret“ um það þegar dómarar ganga lengra en áður með ákvörðunum sínum og marka stefnu út fyrir þau mörk sem dómstólar hafa miðað við áður.

Andersen hefur verið afar gagnrýninn á MDE og sagt dómstólinn snúa fjölda málum aðildaríkjanna upp í mannréttindamál sem ekkert hafi með slíkt að gera. Hann hefur fært fyrir því rök að Danir geti sagt sig frá Mannréttindasáttmála Evrópu, sem dómstóllinn var stofnaður til tryggja að aðildarríki hans virði. Hann segir dómstólinn pólitískan og telur að Danir ættu að breyta lögum með slíkum hætti að þeir verði ekki lengur bundnir af niðurstöðum MDE. Hefur hann verið gagnrýndur af kollegum sínum í dönskum fjölmiðlum fyrir þessa afstöðu.

„[...] í dag getur þú kallað hvað sem er mannréttindi“

„Við höfum fært okkur frá skýrum og afmörkuðum mannréttindum inn í aðstæður þar sem í dag getur þú kallað hvað sem er mannréttindi og öll samfélagsmál hafa mannréttindavinkil sem þýðir að spurningunni getur verið beint að MDE,“ sagði hann í viðtali við Uniavisen, blað Kaupmannahafnarháskóla. „Þessi þróun er vafasöm. Að hluta af því að hún dregur úr dönsku lýðræði með því að færa pólitískt vald frá Danmörku til dómstóls sem flest okkar vita lítið um. Að hluta af því að það gerðist án umræðu um hvort ætti að gera það.“

Íslenska ríkinu endurtekið dæmt í óhag hjá MDE

Lögmenn sem Stundin ræddi við telja það sérstakt að á afmælisviðburði Hæstaréttar hafi verið fjallað með slíkum hætti um MDE og þá sérstaklega að yfirlýstur andstæðingur aðildar Dana að réttinum hafi flutt erindi. Á undanförnu ári hefur MDE ítrekað dæmt íslenska ríkinu í óhag vegna brota á tjáningarfrelsi blaðamanna og vegna óréttlátar málsmeðferðar, meðal annars í Al Thani og Exeter málunum svokölluðu, auk Landsréttarmálsins. Með boðinu hafi Hæstiréttur verið að upphefja sjónarmið Andersen og gagnrýni hans á hlutverk MDE, sem mörgum í íslenska réttarkerfinu sé farið að þykja full afskiptasamur.

Í svari Hæstaréttar við fyrirspurn Stundarinnar kemur fram að Þorgeir Örlyggson, forseti Hæstaréttar, Helgi I. Jónsson, fráfarandi varaforseti hæstaréttar og Þorsteinn A. Jónsson skrifstofustjóri gerðu boðslistann á viðburðinn með aðstoð fleiri starfsmanna. Þorgeir og Helgi tóku ákvörðun um það hvernig dagskránni yrði háttað.

Á samkomuna var boðið öllum starfsmönnum Hæstaréttar, forseta Íslands, ráðherrum, þingmönnum, fyrrverandi hæstaréttardómurum, forsetum æðstu dómstóla Norðurlanda, sendiherrum erlendra ríkja með búsetu á Íslandi, forseta EFTA dómstólsins, íslenska dómaranum í Mannréttindadómstóli Evrópu, öllum alþingismönnum, dómurum Landsréttar, héraðsdómurum, aðstoðarmönnum dómara í Landsrétti og hjá héraðsdómstólum, ríkissaksóknara og saksóknurum hjá ríkissaksóknara, héraðssaksóknara og saksóknurum hjá héraðssaksóknara, lögreglustjórum, sýslumönnum, ráðuneytisstjórum, skrifstofustjórum í dómsmálaráðuneyti, ríkislögmanni og lögmönnum hjá ríkislögmanni, umboðsmanni Alþingis og lögfræðingum hjá umboðsmanni, lektorum, dósentum og prófessorum við lagadeild Háskóla Íslands og lagadeild Háskólans í Reykjavík, um 50 lögmönnum, stjórn lögfræðingafélags Íslands, stjórn Ákærendafélags Íslands, ritnefnd hátíðarrits Hæstaréttar í tilefni af 100 ára afmæli réttarins, ríkisendurskoðenda, skrifstofustjóra Alþingis, forsetaritara, stjórn Hins íslenska bókmenntafélags, fyrrverandi ríkissaksóknurum og nokkrum fleiri einstaklingum. Kostnaður við viðburðinn liggur ekki fyrir.

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Tengdar greinar

Skipun dómara við Landsrétt

Saga Landsréttarmálsins: Hver ber ábyrgð?
ÚttektSkipun dómara við Landsrétt

Saga Lands­rétt­ar­máls­ins: Hver ber ábyrgð?

Yf­ir­deild MDE átel­ur Sig­ríði And­er­sen, fyrr­ver­andi dóms­mála­ráð­herra, fyr­ir þátt henn­ar í Lands­rétt­ar­mál­inu. Hæstirétt­ur og Al­þingi, þá und­ir meiri­hluta Sjálf­stæð­is­flokks, Við­reisn­ar og Bjartr­ar fram­tíð­ar, fá einnig gagn­rýni. Yf­ir­deild­in seg­ir gjörð­ir Sig­ríð­ar vekja rétt­mæt­ar áhyggj­ur af póli­tískri skip­un dóm­ara.
Fjölskylduvítið
Þóra Kristín Ásgeirsdóttir
PistillSkipun dómara við Landsrétt

Þóra Kristín Ásgeirsdóttir

Fjöl­skyldu­vít­ið

Ís­lenska stjórn­mála­fjöl­skyld­an hef­ur öll meg­in­ein­kenni sjúkr­ar fjöl­skyldu út frá kenn­ing­um um með­virkni enda al­in upp við sjúk­leg­ar að­stæð­ur. Í því ljósi er for­vitni­legt að skoða „póli­tískt at og óvirð­ingu Mann­rétt­inda­dóm­stóls­ins í Strass­bourg við Al­þingi Ís­lend­inga“ sem „skipt­ir víst engu máli þeg­ar upp er stað­ið“.

Mest lesið

Einhverfir á vinnumarkaði: Starfsmannaskemmtanir bara ólaunuð yfirvinna
1
Úttekt

Ein­hverf­ir á vinnu­mark­aði: Starfs­manna­skemmt­an­ir bara ólaun­uð yf­ir­vinna

Í at­vinnu­aug­lýs­ing­um er gjarn­an kraf­ist mik­illa sam­skipta­hæfi­leika, jafn­vel í störf­um þar sem þess ekki er þörf. Þetta get­ur úti­lok­að fólk, til að mynda ein­hverfa, sem búa yf­ir öðr­um mik­il­væg­um styrk­leik­um. Bjarney L. Bjarna­dótt­ir gerði tíma­mót­a­rann­sókn á þessu og legg­ur áherslu á að at­vinnu­rek­end­ur efli fötl­un­ar­sjálfs­traust.
Fólki sparkað úr landi fyrir að verja stjórnarskrána
2
Fréttir

Fólki spark­að úr landi fyr­ir að verja stjórn­ar­skrána

Banda­ríkja­stjórn bann­aði Har­vard-há­skóla að taka við er­lend­um nem­end­um síð­ast­lið­inn fimmtu­dag með nýrri til­skip­un en Har­vard hef­ur kært ákvörð­un­ina og seg­ir hana skýrt brot gegn fyrsta við­auka stjórn­ar­skrár­inn­ar um tján­ing­ar­frelsi. Bráða­birgða­lög­bann hef­ur ver­ið sett á til­skip­un­ina. „Hægt og ró­lega er­um við að sjá fall Banda­ríkj­anna," seg­ir Gunn­hild­ur Fríða Hall­gríms­dótt­ir, sem er að út­skrif­ast úr há­skól­an­um.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Einhverfir á vinnumarkaði: Starfsmannaskemmtanir bara ólaunuð yfirvinna
1
Úttekt

Ein­hverf­ir á vinnu­mark­aði: Starfs­manna­skemmt­an­ir bara ólaun­uð yf­ir­vinna

Í at­vinnu­aug­lýs­ing­um er gjarn­an kraf­ist mik­illa sam­skipta­hæfi­leika, jafn­vel í störf­um þar sem þess ekki er þörf. Þetta get­ur úti­lok­að fólk, til að mynda ein­hverfa, sem búa yf­ir öðr­um mik­il­væg­um styrk­leik­um. Bjarney L. Bjarna­dótt­ir gerði tíma­mót­a­rann­sókn á þessu og legg­ur áherslu á að at­vinnu­rek­end­ur efli fötl­un­ar­sjálfs­traust.
Var krabbamein í sýninu?
2
Viðtal

Var krabba­mein í sýn­inu?

Bylgja Babýlons uppist­and­ari seg­ir ým­is­legt benda til að hún hafi feng­ið ranga grein­ingu úr skimun fyr­ir leg­hálskrabba­meini hjá Krabba­meins­fé­lag­inu ár­ið 2018 líkt og fleiri kon­ur. Hún greind­ist með krabba­mein rúm­um tveim­ur ár­um síð­ar. „Ég vil bara vita hvort það liggi ein­hvers stað­ar sýni úr mér á Ís­landi frá ár­inu 2018 merkt „hreint“ þeg­ar það er í raun og veru krabba­mein í því.“
„Ég vildi ekki vera stelpan sem öskraði stopp“
4
Skýring

„Ég vildi ekki vera stelp­an sem öskr­aði stopp“

Yf­ir helm­ing­ur þeirra sem vinna inn­an sviðslista á Ís­landi hafa orð­ið fyr­ir kyn­ferð­is­legri áreitni í starfi eða í tengsl­um við það. Á ís­lensk­um vinnu­mark­aði al­mennt er sú tala 16%. Hver er staða nánd­ar­þjálf­un­ar á Ís­landi? „Ég var svo varn­ar­laus, þar sem leik­stjór­inn (kk) sam­þykkti þetta allt,“ kom fram í einni sög­unni í yf­ir­lýs­ing­unni Tjald­ið fell­ur ár­ið 2017. Hér er rætt er við leik­ara og aðra sem þekkja til.

Mest lesið í mánuðinum

Hefði ekki dottið í hug að ráða sjálfan sig
2
Viðtal

Hefði ekki dott­ið í hug að ráða sjálf­an sig

Bogi Ág­ústs­son hef­ur birst lands­mönn­um á skján­um í yf­ir fjóra ára­tugi og flutt Ís­lend­ing­um frétt­ir í blíðu og stríðu. Hann seg­ir heim­inn hafa breyst ótrú­lega mik­ið til batn­að­ar á þess­um ár­um en því mið­ur halli á ógæfu­hlið­ina í rekstri fjöl­miðla á Ís­landi. Af öll­um þeim at­burð­um sem hann hef­ur sagt frétt­ir af lögð­ust snjóflóð­in fyr­ir vest­an ár­ið 1995 þyngst á hann. Enn þann dag í dag man hann hvernig var að þurfa að lesa upp nöfn þeirra sem dóu í flóð­inu á Flat­eyri.
Hver er Jón Óttar? - „Ég hef sjálfur fylgst með fólki mánuðum saman“
3
Fréttir

Hver er Jón Ótt­ar? - „Ég hef sjálf­ur fylgst með fólki mán­uð­um sam­an“

Jón Ótt­ar Ólafs­son, einn þeirra sem stund­aði njósn­ir fyr­ir Björgólf Thor Björgólfs­son ár­ið 2012, gaf út glæpa­sögu ári síð­ar þar sem að­al­sögu­hetj­an er lög­reglu­mað­ur sem stund­ar hler­an­ir. Jón Ótt­ar vann lengi fyr­ir Sam­herja, bæði á Ís­landi og í Namib­íu, en áð­ur hafi hann ver­ið kærð­ur af sér­stök­um sak­sókn­ara, sem hann starf­aði fyr­ir, vegna gruns um að stela gögn­um.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár