Sigurður Ingi Jóhannsson gerði það að sínu fyrsta verki sem sjávarútvegsráðherra árið 2013 að lækka veiðigjöld og afsala þannig ríkissjóði milljörðum tekna á sama tíma og skorið var niður til mennta- og velferðarmála. Því næst réðst hann í aðgerðir sem fólu í sér að grafið var undan Fiskistofu og getu stofnunarinnar til að sinna lögbundnu eftirliti með útgerðinni. Árið 2015 lagði svo Sigurður Ingi fram frumvarp um að meirihluta makrílkvótans á Íslandi yrði úthlutað, með bindandi hætti til langs tíma og án sérstaks endurgjalds, til stærstu útgerðarfyrirtækja landsins. Þau fimm útgerðarfélög sem áttu að fá alls helming makrílkvótans samkvæmt frumvarpinu, meðal annars Samherji, styrktu þáverandi stjórnarflokka, Sjálfstæðisflokkinn og Framsóknarflokkinn, um samtals 10 milljónir á kjörtímabilinu.
Í ljósi alls þessa er varla hægt að líta á það öðruvísi en sem lélegan brandara þegar Sigurður Ingi stillir sér nú upp sem einhvers konar alþýðuhetju gegn óréttlátum afleiðingum kvótakerfisins á miðstjórnarfundi Framsóknarflokksins.
„Kvótakerfið var ekki búið til svo nokkrir einstaklingar gætu orðið ofurríkir. Það var ekki búið til svo þeir fjármunir sem urðu til við aukna verðmætasköpun færu á flakk milli reikninga á aflandseyju,“ sagði hann, sami maðurinn og sagði, þegar Panamaskjölin vörpuðu ljósi á aflandsbrask ráðherra Sjálfstæðisflokksins og Framsóknarflokksins, að það væri „augljóslega talsvert flókið að eiga peninga á Íslandi“.
Sömu flokkar sitja nú í ríkisstjórn undir forystu Vinstri grænna. Sú stjórn hefur einnig sett lækkun veiðigjalda á oddinn, hún heldur Fiskistofu í fjársvelti með þeim afleiðingum að Matvæla- og landbúnaðarstofnun Sameinuðu þjóðanna finnur sig knúna til að gera alvarlegar athugasemdir, hún situr hjá meðan kvóti safnast á hendur æ færri nátengdra fyrirtækja en bregst hratt og örugglega við þegar útgerðarkóngur óskar eftir reglubreytingu.
Í sjávarútvegsráðuneytinu situr ráðherra sem var (óvart, að eigin sögn) notaður sem einhvers konar props til að sýna namibísku mútuþegunum og treysta tengslin við þá þegar glæpastarfsemi Samherja í Namibíu stóð sem hæst.
Meðan ráðherrar í Namibíu sögðu af sér hringdi Kristján Þór Júlíusson í eiganda Samherja og spurði hvernig honum liði. Þeir eru nefnilega vinir. Hann viðurkennir að hann sé vanhæfur til að koma að ákvörðunum er lúta að þessu stærsta sjávarútvegsfyrirtæki landsins en sér hins vegar ekkert athugavert við að mæta sem sjávarútvegsráðherra á vígsluathöfn hjá fyrirtækinu.
Sigurður Ingi getur ekki ætlast til þess að nokkur maður trúi honum þegar hann talar gegn því að kvótakerfið framleiði fámenna stétt auðmanna. Því það eru einmitt Sigurður Ingi og stjórnmálamenn eins og hann sem hafa staðið vörð um núverandi skipan, kerfi þar sem kvóta er úthlutað langt undir markaðsverði og arðurinn af auðlindum okkar notaður til að gera hina ríku ríkari (og jafnvel, eins og Samherjaskjölin leiða í ljós, notaður til að grafa undan lýðræði og lífsviðurværi fólks í einu fátækasta ríki heims).
Ummæli Bjarna Benediktssonar fjármálaráðherra um fiskveiðistjórnunarkerfið eru trúverðugri og ef til vill lýsandi fyrir viðhorf ráðandi afla í íslenskum stjórnmálum til auðlindarinnar. „Það truflar mig persónulega ekki að einhverjir hafi hagnast á þessari vegferð,“ sagði hann í viðtali á Bylgjunni um helgina.
Athugasemdir