Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 4 árum.

Gripið til varna fyrir Samherja

Stjórnendur Samherja og vilhollir stjórnmálamenn og álitsgjafar hafa gagnrýnt viðbrögð almennings og stjórnmálamanna við fréttum af mútugreiðslum. Tilraunir hafa verið gerðar til að skorast undan ábyrgð eða nota börn starfsmanna fyrirtækisins sem hlífiskildi. „Þykir mér reiðin hafa náð tökum,“ skrifaði bæjarstjóri.

22. nóvember 2019 · 13:00

Steindór Grétar Jónsson

steindor@heimildin.is

Allt frá því áður en mútugreiðslur Samherja í Namibíu voru gerðar opinberar með umfjöllun Stundarinnar, Kveiks, Wikileaks og Al Jazeera hafa stjórnendur sjávarútvegsfyrirtækisins unnið að því að milda höggið. Með yfirlýsingum og viðtölum hafa þeir reynt að draga athyglina frá kjarna málsins og gert fjölmiðla sjálfa eða lesendur þeirra að sökudólgum í málinu. Hafa þeir notið stuðnings stjórnmálamanna sem hafa stigið fram og sagt umræðuna óvægna.

Héraðssaksóknari og skattrannsóknarstjóri hafa málið til skoðunar, það hefur verið rætt á Alþingi og í ríkisstjórn og Samherji sjálfur hefur ráðið lögmannsstofuna Wikborg Rein í Noregi til að skoða starfsemi sína í Namibíu. Þrátt fyrir þetta hafa ýmsar útskýringar verið notaðar af stjórnendum Samherja og stuðningsmönnum þeirra úr heimi stjórnmálanna sem fæstar eiga við rök að styðjast.

1„Allt hefur verið rannsakað“

Þegar fráfarandi forstjóra Samherja, Þorsteini Má Baldvinssyni, var orðið ljóst að til stæði að fjalla um Namibíuveiðar fyrirtækisins hóf hann mikla sókn …

Skráðu þig inn til að lesa

Þú færð tvær fríar áskriftargreinar í mánuði. Þú hefur síðan val um að styrkja óháða blaðamennsku með áskrift á hagstæðu verði, frá aðeins 3.990 krónum á mánuði.

Leiðbeiningar má nálgast á heimildin.is/leidbeiningar.

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Efnisorð

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Tengdar greinar

Samherjaskjölin

FréttirSamherjaskjölin

„Tími á að íslensk stjórnvöld axli siðferðislega ábyrgð á Samherja“

Leiðtogi namibísku stjónarandstöðunnar segir landa sína undrast þögn íslenskra stjórnvalda um þá staðreynd að stærsta spillingarmál í sögu Namibíu hafi orðið til fyrir tilstilli íslensks fyrirtækis. Spyr hvort hundrað milljóna styrkur Orkusjóðs sé ríkisstyrkt spilling og sendir forsætisráðherra opið bréf og óskar liðsinnis hennar við að fá Samherja til að greiða bætur og svara til saka.

FréttirSamherjaskjölin

Samherji sakaður um stórfelld skattalaga- og gjaldeyrisbrot í Namibíu og framsalskrafa væntanleg

Ríkissaksóknari Namibíu er enn ákveðinn í því að óska eftir framsali þriggja stjórnenda Samherjafélaga í Namibíu og segir brot á skatta- og gjaldeyrislögum muni mögulega bætast við sakarefnin á hendur þeim. Stórfelld skattalagabrot Samherjafélaga sögð til rannsóknar. Samherjamaður segir íslensk yfirvöld þegar hafa neitað að framselja sig.

FréttirSamherjaskjölin

Íslandsvinkona svo gott sem orðin forseti Namibíu

Netumbo Nandi-Ndaitwah, utanríkisráðherra Namibíu, sem kom hingað til lands í júní og ræddi Samherjamálið við íslenska ráðherra og aðstoðarmann eins þeirra, er nú svo gott sem búin að tryggja sér forsetaembættið í Namibíu. Hún var í morgun kjörin arftaki formanns flokksins, sitjandi forseta sem hyggst setjast í helgan stein. Flokkurinn nýtur slíks yfirburðarfylgis að innanflokkskosningin er sögð raunverulegt forsetakjör.

ViðtalSamherjaskjölin

„Þetta eru glæpamenn og hegða sér eftir því“

Jóhannes Stefánsson, uppljóstrari í Samherjamálinu, er sáttur við gang rannsóknarinnar hér á landi og segir að fátt geti komið í veg fyrir að málið endi með dómi. Hann gagnrýnir þó aðgerðarleysi yfirvalda við því þegar Samherjamenn hafa áreitt, njósnað um eða reynt að hræða hann frá því að bera vitni. Fátt í viðbrögðum Samherjafólks hafi þó komið honum á óvart, enda fái þau að ganga mun lengra en öðrum liðist.

FréttirSamherjaskjölin

Færeyskur ráðherra krafinn svara um Samherjarannsókn

Högni Hoydal, formaður Þjóðveldisflokksins færeyska, hefur í færeyska þinginu óskað eftir svörum við því hvað líði rannsókn lögreglu á meintum skattalagabrotum Samherja í Færeyjum. Samherji endurgreiddi 340 milljónir króna til færeyska Skattsins, sem vísaði málinu til lögreglu. Síðan hefur lítið af því frést.

FréttirSamherjaskjölin

Fjármálastjóri hjá Samherja segir mútugreiðslur í Afríku nauðsynlegar

Brynjar Þórsson, fjármálastjóri Samherja á Kanaríeyjum, sem meðal annars kom að greiðslum til namibískra ráðamanna, segir að „svokallaðar mútugreiðslur“ séu „standard“ í Afríku. Þetta kom fram í yfirheyrslum yfir Brynjari sem hefur stöðu vitnis í rannsókn Samherjamálsins hjá héraðssaksóknara. Brynjar sagði Samherja hafa beitt sömu aðferðum til að komast yfir kvóta í Marokkó og Máritaníu, áður en fyrirtækið hóf útgerð í Namibíu.

Mest lesið

Fréttir

Listinn yfir listamannalaun hefur verið birtur

Þúsund umsækjendur sóttu um listamannalaun fyrir árið 2024.

Fréttir

Bonaqua virðist á köldum Klaka eftir nafnbreytingu

Þáttaskil urðu á íslenska sódavatnsmarkaðinum í sumar, eftir að Toppur breyttist í Bonaqua. Því fylgdu tækifæri fyrir samkeppnisaðilann Klaka, sem kveðst nú vera með um 25 prósent hlutdeild á markaðinum. Fyrrverandi íslenskuprófessor sem gagnrýndi nafnbreytingu Topps segir gleðiefni að erlend nafngift virðist hafa vakið svo sterk viðbrögð.

FréttirKlíníkin og einkarekstur í heilbrigðiskerfinu

Vill að ríkið greiði aðgerðir gegn offitu hjá einkafyrirtækjum: Einn maður með milljarð í tekjur

Samkvæmt því sem heilbrigðisráðherra Willum Þór Þórsson hefur boðað munu efnaskiptaaðgerðir einkafyrirtækja eins og Klíníkurinnar verða greiddar af íslenska ríkinu. Fyrirtæki eins skurðlæknis á Klíníkinni sem gerir slíkar aðgerðir hefur verið með tekjur upp á um einn milljarð króna á ári.

Erlent

Hryllingur á barnaspítalanum eftir að Ísraelsher neyddi lækna til að skilja eftir ungabörn

Starfsfólki Al-Nasr barnaspítalans á Gasa var skipað af umsátursliði Ísraelshers að rýma spítalann. Þau neyddust til að skilja fyrirburana eftir. Að sögn hjúkrunarfræðings lofuðu yfirmenn hers og stjórnsýslu að forða börnunum, en tveimur vikum síðar fundust þau látin, óhreyfð í rúmum sínum.

Erlent

„Lítum ekki á þetta fólk sem manneskjur“

Magnús Þorkell Bernharðsson, sérfræðingur í sögu Mið-Austurlanda, segir að tregðan við að taka afgerandi afstöðu gegn átökunum í Palestínu sé tilkomin vegna þess að Vesturlandabúar líti ekki á Palestínumenn, og íbúa Mið-Austurlanda almennt, sem manneskjur, jafn réttháar öðrum.

Greining

Kapphlaupið um krúnudjásnið Marel

Uppsögn forstjóra, veðkall, greiðslustöðvun, ásakanir um óbilgirni og óheiðarleika banka, fjárfestar sem liggja undir grun um að vilja lauma sér inn bakdyramegin á undirverði, óskuldbindandi yfirlýsingar um mögulegt yfirtökutilboð, skyndileg virðisaukning upp á tugi milljarða króna í kjölfarið, höfnun á því tilboði, harðort opið bréf frá erlendum vogunarsjóði með ásökunum um hagsmunaárekstra og nú mögulegt tilboðsstríð. Þetta hefur verið veruleiki Marel, stærsta fyrirtækis Íslands, síðustu vikur.

Fréttir

Maðurinn sem lést í Stangarhyl sagður hafa hlaupið á eftir vini sínum inn í brennandi hús

Húsnæðið að Stangarhyl 3, þar sem mannskæður eldsvoði varð í síðustu viku, er í eigu fjárfestingarfélgasins Alva Capital. Eigandi og framkvæmdastjóri félagsins er brautryðjandi í smálánastarfsemi. „Við þekktum þennan mann vel persónulega sem vinnufélaga,“ segir talsmaður félagsins um manninn sem lést í brunanum.

Aðsent

Þorvaldur Logason

Var spilling orsök hrunsins?

Í bókinni Eimreiðarelítan fjallar Þorvaldur Logason um pólitísk stjórnunarsvik sem voru, samkvæmt niðurstöðu hans, undanfari þeirrar bylgju stjórnunarfjársvika bankakerfisins sem rústaði efnahagslífi Íslands. Hann telur að í aðdraganda hrunsins hafi íslenskt lýðræði verið „orðið að þjófræði“.

Erlent

Ákveðið að senda palestínska drengi til Grikklands þar sem þeirra bíður að betla á götunni

„Hann er að farast úr áhyggjum," segir Anna Guðrún Ingadóttir, sem hefur haft Sameer, tólf ára palestínskan dreng, í fóstri á meðan fjölskylda hans flýr sprengjuregn á Gasa. Útlendingastofnun hefur ákveðið að senda Sameer og fjórtán ára frænda hans til Grikklands.

Fréttir

Hafnaði boði forsætisráðuneytisins – „Mér barst bréf úr húsi valdsins“

Þórdís Helgadóttir hafnaði boði um að lesa upp úr nýútkominni bók sinni, Armeló, fyrir starfsfólk forsætisráðuneytisins. Í svari til ráðuneytisins kallar Þórdís eftir því að íslensk stjórnvöld fordæmi þjóðarmorð Ísraelsríkis á Palestínumönnum.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Pressa#1

Pressa: Fyrsti þáttur

Í þætti dagsins verðum við á pólitíska sviðinu. Breytingar á kvótakerfinu og fiskveiðum, stjórnmálaástandið og áskoranir sem stjórnarmeirihlutinn stendur frammi fyrir. Einnig verður rætt um þögla einkavæðingu heilbrigðiskerfisins. Viðmælendur eru Svandís Svavarsdóttir matvælaráðherra, Jón Gunnarsson, þingmaður Sjálfstæðisflokks, Stefán Vagn Stefánsson, þingmaður Framsóknar, og Jóhann Páll Jóhannsson, þingmaður Samfylkingar.

Pistill

Sif Sigmarsdóttir

Gripdeildir fína fólksins

Hópur fólks á Íslandi slær eign sinni á heila náttúruauðlind. Þau spila síðan hugvitssamlega á kerfið er þau afhenda börnum sínum eins og hvern annan erfðagrip það sem á blaði er „sameign íslensku þjóðarinnar“.

FréttirMál Eddu Bjarkar

Faðirinn á Íslandi og leitar sona sinna

Barnsfaðir Eddu Bjarkar Arnardóttur er kominn til Íslands og leitar nú sona sinna. Lögmaður hans kallar eftir því að sá eða sú sem hýsir þá stígi fram. „Ég skil það þannig að yfirvöld viti ekki einu sinni hvar synir hans eru,“ segir lögmaðurinn.

Rannsókn

Veikar flugfreyjur „kennitölur á blaði“ hjá Icelandair

Fyrrverandi flugfreyjur hjá Icelandair gagnrýna félagið fyrir að hafa ekki tekið á veikindum þeirra í flugi með viðeigandi hætti. Rannsókn á veikindunum, sem hafa gert sumar kvennanna óvinnufærar, hefur dregist á langinn og er hún ekki í forgangi hjá rannsóknarnefnd samgönguslysa.

FréttirMál Eddu Bjarkar

„Valdníðslan er svo mikil að maður trúir þessu ekki“

Karl Udo, maður Eddu Bjarkar Arnardóttur, segir það skyldu íslenskra stjórnvalda að grípa inn í mál Eddu. En hún verður flutt til Noregs í dag vegna forræðisdeilu við barnsföður sinn.

Pistill

Erna Mist

Menningarlegt minnisleysi

Menning er ekki elítusport, heldur umhverfi sem endurspeglar samfélag.

Leiðari

Þórður Snær Júlíusson

Það skiptir öllu máli hverra manna þú ert

Á Íslandi er aðgengi að mörgum tækifærum frátekið fyrir suma. Kerfið sér til þess. Efnaðir hópar landsmanna þurfa ekki að ganga á sparnað sinn og geta greitt börnum sínum fyrirframgreiddan arf til að komast inn á fasteignamarkað. Og lífskjör fólks ráðast mjög af stöðu þess á þeim markaði.

Fréttir

Listinn yfir listamannalaun hefur verið birtur

Þúsund umsækjendur sóttu um listamannalaun fyrir árið 2024.

Það sem ég hef lært

María Rut Kristinsdóttir

Ofbeldið skilgreinir mig ekki

María Rut Kristinsdóttir var búin að sætta sig við það hlutskipti að ofbeldið sem hún varð fyrir sem barn myndi alltaf skilgreina hana. En ekki lengur. „Ég klæddi mig úr skömminni og úr þolandanum. Fyrst fannst mér það skrýtið – eins og ég stæði nakin í mannmergð. Því ég vissi ekki alveg almennilega hver ég væri – án skammar og ábyrgðar.“

SkýringKlíníkin og einkarekstur í heilbrigðiskerfinu

Þögul einkavæðing Willums Þórs á heilbrigðiskerfinu

Einkavæðing í heilbrigðiskerfinu hefur verið stóraukin á síðustu árum í gegnum Sjúkratryggingar Íslands. Til stendur að ganga lengra í þeim efnum samkvæmt heilbrigðisráðherra, Willum Þór Þórssyni. Í miðri þessari umræðu er einkarekna heilbrigðisfyrirtækið Klíníkin. Forstjóri Landspítalans, Runólfur Pálsson, hefur áhyggjur af áhrifunum á ríkisrekin sjúkrahús og bendir á skort á eftirliti með einkarekstrinum.

Mest lesið í mánuðinum

Rannsókn

Loftkastali kaupfélagsstjórans í Djúpinu

Steinsteypta húsið í kastalastil sem stendur við veginn í Ísafirði vekur bæði undrun og hrifningu margra ferðalanga sem keyra niður í Djúpið. Húsið er einstakt í íslenskri sveit og á sér áhugaverða sögu sem hverfist um Sigurð Þórðarson, stórhuga kaupfélagsstjóra í fátæku byggðarlagi á Vestfjörðum, sem reyndi að endurskrifa sögu kastalans og kaupfélagsins sem hann stýrði.

Pressa#1

Pressa: Fyrsti þáttur

FréttirJarðhræringar við Grindavík

Íslenskur karlmaður bauð „einstæðri móður með barn“ aðstoð

Íslenskur karlmaður setti inn umdeilda Facebook-færslu í hópinn Aðstoð við Grindvíkinga, þar sem fólki í neyð er boðin margvísleg aðstoð frá hjálpfúsum Íslendingum. Meðlimir hópsins brugðust illa við þegar maðurinn bauðst til að aðstoða einstæða móður með barn. „Skammastu þín karl fauskur.“

Rannsókn

Valdablokkir í Matador um Marel

Það geisar stríð í íslensku viðskiptalífi. Stærstu eigendur stærsta fjárfestingafélags landsins, Eyris Invest, telja einn stærsta banka landsins, Arion banka, vera að reyna að tryggja Samherja og Stoðum yfirráð í Marel. Enn vakna spurningar um hvort eðlilegt sé að hefðbundin bankastarfsemi og fjárfestingabankastarfsemi, eigi yfirhöfuð saman. Leikfléttan felur í sér næturfundi, veðkall, afsögn og á endanum greiðslustöðvun sem ætlað er að kaupa tíma fyrir þá sem gripnir voru í bólinu.

RannsóknLeyndarmál Kýpur

Fjárfestingaklúbbur Kaupþingskvenna

Eiginkonur þriggja fyrrum stjórnenda hins fallna Kaupþings banka eru umsvifamiklir fjárfestar í fasteignaverkefnum á Spáni og víðar. Peningar sem geymdir eru í félögum á Tortóla og Kýpur eru notaðir til að byggja lúxusíbúðir. Hundruð milljóna króna hagnaður hefur orðið til í þessum aflandsfélögum. Ein þeirra hefur einnig fjárfest með hópi Íslendinga í breskum hjúkrunarheimilum.

ViðtalFlóttamenn

„Ég var í áfalli og hélt að þetta væri bara vondur draumur“

Á einni nóttu breyttist allt líf afganska læknisins Noorinu Khalikyar. Hún mátti ekki lengur lækna sjúka eða fræða konur um réttindi þeirra. Noorina fékk neitun um vernd hér en Ingibjörg Sólrún Gísladóttir segir það ekki mega gerast að Noorinu verði vísað burt.

ViðtalJarðhræringar við Grindavík

Gengu fram á „algjört hyldýpi“ við Grindavík

Hún lét ekki mikið yfir sér, holan í malbikinu við Stað, skammt frá golfskálanum í Grindavík. En þegar betur var að gáð reyndist hún gríðarstór og fleiri metra djúp. Arnar Kárason lýsir því þegar hann gekk fram á „algjört hyldýpi“ í leiðangri í gær sem farinn var til að bjarga hestum.

Skýring

Hvernig peningaslóð stjórnenda Kaupþings og maka þeirra liggur til Tortólu

Notkun eiginkvenna fyrrverandi stjórnenda Kaupþingsbanka á félögum á aflandssvæðinu Kypur er enn eitt dæmið um það að þessir aðilar hafi notast við slík félög í viðskiptum sínum eftir efnahagshrunið 2008. Hreiðar Már Sigurðsson, fyrrverandi forstjóri Kaupþings, og eiginkonu hans tengdust til dæmis félögum í Panamaskjölunum og árið 2019 var sagt frá Tortólafélagi sem notað var til að halda utan um eignir á Íslandi sem tengdust þeim.

Fréttir

„Landspítalinn hefur brugðist þessari konu“

„Landspítalinn hefur brugðist þessari konu,“ segir Hjalti Már Björnsson, yfirlæknir á bráðamóttöku, um reynslu konu sem leitaði á bráðamóttökuna vegna heimilisofbeldis. Hann biðst afsökunar og kynnir nýtt verklag, ásamt Jóhönnu Erlu Guðjónsdóttur félagsráðgjafa. „Mikilvægast er að tryggja öryggi þolenda.“

Pistill