„Öllum í samfélaginu þarf að þykja mikilvægt að börn á Íslandi búi ekki við fátækt. Öllum í samfélaginu þarf að þykja mikilvægt að hver og ein manneskja skiptir máli og hún á rétt á fæði, klæði og húsnæði og hún á rétt á samfélagsþáttöku til jafns við aðra,“ segir Ellen Calmon, formaður Öryrkjabandalags Íslands, í samtali við Stundina, en Öryrkjabandalagið birti í gær myndband þar sem vakin er athygli á því að 6.100 börn á Íslandi líða skort á fæði, klæði og húsnæði. Sum þeirra eiga einungis eitt skópar sem passar. Myndbandið varpar ljósi á þá staðreynd, en þar er fylgt á eftir barni sem leikur sér, spilar fótbolta og fer í afmælisveislu, allt í sömu stígvélunum.
Tölurnar sem stuðst er við í myndbandinu eru upp úr nýlegri skýrslu UNICEF en þar segir meðal annars að gera megi ráð fyrir að rúmlega 6.100 börn á aldrinum 1-15 ára líði efnislegan skort hér á landi. Þar af líða tæplega 1.600 börn verulegan skort. „Þetta er auðvitað vegna þess að foreldrar eða forráðamenn hafa ekki framfærslu sem dugar, og það bitnar á börnunum,“ segir Ellen. „Þegar við tölum um barnafátækt þá erum við að tala um fátæka foreldra. Við vitum það sem erum foreldrar að maður lætur barnið sitt alltaf ganga fyrir, þannig þú getur ímyndað þér hvernig ástandið er hjá foreldrunum sjálfum.“
Dulin fátækt barna
Ellen talar einnig um dulda fátækt barna. „Í þeim tilfellum eru foreldrarnir mjög fátækir, en börnin skortir í sjálfu sér ekki neitt af því stórfjölskyldan, vinir og ættingjar gefa foreldrunum ölmusu. Amman kaupir kannski alltaf skóna og kaupir þá jafnvel fyrir móðurina svo hún geti síðan gefið barninu. Frændinn að vestan setur síðan fisk í frystinn. Þetta er óheilbrigt í íslensku samfélagi. Í norrænu velferðarkerfi er kerfið hugsað sem fyrsti aðstandandi. Þú átt ekki að þurfa að reiða þig á fjölskyldu og vini, því þessu fylgir mikið valdleysi. Þú verður til dæmis alltaf að vera mjög kurteis við leiðinlega frændann, því þú veist að hann gefur þér fisk. Þessi dulda fátækt kemur hins vegar hvergi fram í tölunum,“ segir Ellen.
„Mér fyndist óeðlilegt ef það fá ekki allir vont í hjartað við að vita af börnum sem líða skort á Íslandi.“
Hún leggur áherslu á að hver og einn eigi rétt á að hafa þannig fjárhag að hann geti tekið þátt í samfélaginu til jafns við aðra og verið óháður öðrum. Á meðan svo er ekki, til dæmis vegna þess að örorkulífeyrir og lægstu laun eru of lág, verði alltaf til börn sem líði fyrir fátækt foreldra sinna. „Barnafjölskyldum er lítið hjálpað á Íslandi. Samkvæmt fjárlögum eiga meðallaun í landinu árið 2016 að vera 600 þúsund, en örorkulífeyrisþegar eru yfirleitt með útborgað undir 200 þúsund krónur. Börn eru það viðkvæmasta og mikilvægasta í samfélaginu. Þau eru framtíðin. Við verðum að byggja vel undir þau. Mér fyndist óeðlilegt ef það fá ekki allir vont í hjartað við að vita af börnum sem líða skort á Íslandi,“ segir Ellen.
Athugasemdir