Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 8 árum.

Launamunur kynjanna eykst milli ára

Tölur Hagstofunnar sýna að óleiðréttur launamunur kynjanna hefur aukist frá síðustu mælingu.

24. október 2016 · 13:42

skrifar

Samkvæmt nýjum tölum sem birtar voru á vef Hagstofunnar í dag voru konur með tæplega 30% lægri atvinnutekjur en karlar árið 2015. Þá er átt við allar tekjur af atvinnu án tillits til vinnutíma. Samanburður á meðallaunum karla og kvenna í fullu starfi árið 2015 sýnir hins vegar um 20% mun á heildarlaunum en um 14% mun á reglulegum launum án yfirvinnu. Óleiðréttur launamunur mældist 17% árið 2015 en hann byggir á reglulegu tímakaupi með yfirvinnu í samræmi við aðferð evrópsku hagstofunnar Eurostat.

Mikill munur á árstekjum í öllum aldurshópum

Helmingur kvenna var með lægri atvinnutekjur en 3,7 milljónir króna á árið árið 2015 en helmingur karla var með minna en 5 milljónir. Meðaltekjur af atvinnu taka til allra atvinnutekna án tillits til vinnutíma en karlar vinna að jafnaði fleiri klukkustundir í viku en konur, 44,1 klukkustund á móti 35,5 hjá konum.

Hæstar eru tekjurnar á aldursbilinu 45 til 49 ára hjá báðum kynjum. Á þeim aldri voru karlar með mun hærri tekjur en konur, eða 8,1 milljón á ári samanborið við 5,5 milljónir hjá konum.

Munur á atvinnutekjum eftir kyni eykst með hverjum launaflokki, og var efsti flokkurinn hjá körlum með 12 milljónir króna í árstekjur á móti 8,5 milljónum hjá konunum.

Vinnutími útskýrir muninn aðeins að hluta til

Helmingur kvenna í fullu starfi var með heildarlaun yfir 490 þúsund krónur á mánuði meðan helmingur karla var með heildarlaun yfir 586 þúsund krónur. Dreifing heildarlauna var ólík eftir kyni og voru karlar fleiri í hæstu launabilunum.

Vinnutími skýrir að hluta til hærri heildarlaun karla en kvenna fyrir fullt starf. Karlar í fullu starfi unnu að jafnaði meira en konur í fullu starfi og voru greiddar stundir karla að meðaltali 189 á mánuði árið 2015 en greiddar stundir kvenna 179,7 samkvæmt launarannsókn Hagstofunnar. Þannig var minni munur á launum eftir kyni ef horft er til reglulegra launa án yfirvinnu árið 2015. Konur í fullu starfi voru þá að meðaltali með 458 þúsund krónur á mánuði en karlar 534 þúsund krónur og var launamunurinn því um 14%. Ef skoðuð voru regluleg laun með yfirvinnu var munurinn um 18%.

Dreifing heildarlauna fyrir fullt starf var mismunandi eftir atvinnugrein. Sem dæmi má nefna að í heilbrigðis- og félagsþjónustu var dreifingin meiri meðal karla en kvenna og heildarlaun þeirra hærri. Störf kynjanna voru ólík í þeirri grein, meðal sérfræðinga störfuðu til dæmis tæplega 60% kvenna við hjúkrun en tæplega 70% karla við lækningar. Þá voru sjúkraliðar fjölmennir í þeirri atvinnugrein og fáir karlar í því starfi.

Skýring: Rétthyrningurinn afmarkar neðri og efri fjórðungsmörk og miðgildið skiptir honum í tvennt. Strikin marka 10/90 mörkin. Framleiðsla (C), rafmagns-, gas- og hitaveitur (D), heild- og smásöluverslun, viðgerðir á vélknúnum ökutækjum (G), flutningur og geymsla (H), upplýsingar og fjarskipti (J), fjármála- og vátryggingastarfsemi (K), opinber stjórnsýsla og varnarmál; almannatryggingar (O), fræðslustarfsemi (P), heilbrigðis- og félagsþjónusta (Q).

Fjármála- og vátryggingastarfsemi sker sig einnig úr hvað varðar dreifingu heildarlauna eftir kyni árið 2015 og voru konur að meðaltali með um 37% lægri heildarlaun en karlar í þeirri grein. Skrifstofufólk í fullu starfi var að jafnaði með lægstu launin en rúmlega 30% kvenna í atvinnugreininni tilheyrðu þeim hópi og einungis 6% karla. Meðal sérfræðinga í fjármálastarfsemi voru konur með um 16% lægri heildarlaun að meðaltali en karlar.

Munurinn mestur á almennum vinnumarkaði, minnstur hjá sveitarfélögum

Óleiðréttur launamunur kynjanna, reiknaður samkvæmt aðferð evrópsku hagstofunnar Eurostat, var 17% árið 2015 og hafði hækkað lítillega frá fyrra ári þegar hann var 16,4%. Á almennum vinnumarkaði var launamunurinn 16,7% en 14,6% hjá opinberum starfsmönnum, þar af var munurinn 14,9% hjá ríki og 7,2% hjá sveitarfélögum.

Upplýsingar fengnar frá Hagstofunni.

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Efnisorð

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Tengdar greinar

Kynjamál

MenningKynjamál

Strákar sem vilja farða sig

Förðunarfræðingur veitir leiðbeiningar að einfaldri förðun fyrir karla, skref fyrir skref.

FréttirKynjamál

Jón Viðar biðst afsökunar: „Þetta var ósmekklegt hjá okkur“

Jón Viðar Arnþórsson, stofnandi ISR á Íslandi, harmar að hafa valdið fólki óþægindum með birtingu myndbands þar sem ofbeldi var haft í flimtingum.

Fréttir

„Ég upplifi í þessari viku eins og árið hafi einungis verið slæmur draumur“

Bára Huld Beck lýsir því hvernig hún neyðist til að hafa manninn sem áreitti hana sífellt fyrir augunum; hún er blaðamaður og hann þingmaður.

Fréttir

Ritstjóri Morgunblaðsins segir „offorsið“ gegn séra Ólafi dæmi um galdrabrennu

Gagnrýnir fjölmiðla fyrir að „þykjast hafa rannsóknarvald“ og fara offari gegn mönnum sem sæta alvarlegum ásökunum.

Fréttir

Segir hræsni að vilja rýmka réttinn til þungunarrofs en banna nektardans

Björn Ingi Hrafnsson fjölmiðlamaður segir að fóstur sé fullskapað í lok 22. viku þungunar. Þingmenn hafi slegið „Íslandsmet í hræsni“.

FréttirKynjamál

Ríkið greiddi félagsgjöldin í tengslanet atvinnulífs og stjórnmála

Fyrirtækið Exedra hefur um árabil verið starfrækt sem „vettvangur fyrir valinn hóp áhrifamikilla kvenna“ úr stjórnmálum, stjórnsýslu og einkageiranum. Þar hittast meðal annars þingkonur, bankastjórar, forstöðumenn opinberra stofnana og fjölmiðlakonur.

Mest lesið

Viðtal

Mataræði er vanræktur þáttur í svefnvanda

Góður svefn er seint ofmetinn en vandamál tengd svefni eru algeng á Vesturlöndum. Talið er að um 30 prósent Íslendinga sofi of lítið og fái ekki endurnærandi svefn. Ónógur svefn hefur áhrif á daglegt líf fólks og lífsgæði. Svefn er flókið fyrirbæri og margt sem getur haft áhrif á gæði hans, má þar nefna líkamlega og andlega sjúkdóma, breytingaskeið, álag, kvíða, skort á hreyfingu og áhrif samfélagsmiðla á svefngæði. Áhrif næringar og neyslu ákveðinna fæðutegunda á svefn hafa hins vegar ekki vakið athygli þar til nýlega.

Fréttir

Hársbreidd frá tveggja flokka meirihluta

Samfylkingu og Viðreisn vantar eitt þingsæti til viðbótar til að ná að mynda meirihluta í þinginu, miðað við nýja skoðanakönnun Maskínu. Flokkarnir bæta báðir við sig á milli kannana og mælast með yfir 20 prósenta fylgi. Sósíalistar mælast stærri en Sjálfstæðisflokkur í einu kjördæmi.

Fréttir

Sigurður Ingi lýsir erfiðu samstarfi við Sjálfstæðisflokkinn

Sigurður Ingi Jóhannsson segir að Sjálfstæðisflokkurinn sé stjórnlaus, þar hafi menn gert það sem þeim datt í hug og komist upp með það. „Þannig var það,“ segir Svandís Svavarsdóttir.

Á vettvangi#1

Kvöldvakt á bráðamóttökunni

Í fjóra mánuði hefur Jóhannes Kr. Kristjánsson verið á vettvangi bráðamóttöku Landspítalans í Fossvogi. Í þáttaröðinni Á vettvangi sem unnin er fyrir Heimildina veitir hann einstaka innsýn inn í starfsemi bráðamóttökunnar, þar sem líf og heilsa einstaklinga er undir.

Vettvangur

„Viljum ekki að Harpa verði umferðarmiðstöð“

Það hefur verið umdeild ákvörðun hjá húsinu að láta gesti borga fyrir heimsókn á salernin í Hörpu. En fólk heimsækir húsið af ýmsum ástæðum. Greinarhöfundur spáir í lífið í húsinu og ræðir jafnframt við Hildi Ottesen Hauksdóttur, markaðs- og kynningarstjóra Hörpu.

Pistill

Guðrún Friðriks

Sjáðu mig! Sjáðu mig!

„Er listamaður sem setur daglega inn myndband af sjálfum sér á Instagram eða TikTok betri en sá sem kýs að forðast samfélagsmiðla?“ veltir pistlahöfundurinn Guðrún Friðriks fyrir sér.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Viðtal

„Hann sagðist ekki geta meir“

„Ég gat ekki bjargað barnabarninu mínu. En ef það verður til þess að ég geti kannski bjargað einhverjum, þó ekki nema einu barni, þá vil ég segja sögu okkar,“ segir Þórhildur Helga Þorleifsdóttir kennsluráðgjafi. Sonarsonur hennar, Patrekur Jóhann Kjartansson Eberl, fannst látinn miðvikudaginn 12. maí 2021, aðeins fimmtán ára gamall. Hann hafði svipt sig lífi.

Fréttir

Þórdís Kolbrún afskrifaði Gunnar Smára á opnum fundi

Gunnar Smári Egilsson, frambjóðandi Sósíalista, segir mestu ógn Íslendinga vera að styðja Úkraínumenn gegn innrás Rússa og fullyrðir að „vel mætti enda stríðið“. Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir brást illa við hugmyndum hans.

ViðtalFormannaviðtöl

Síðasta tilraun Ingu Sæland

Flokkur fólksins var stofnaður til að útrýma fátækt á Íslandi, sem Inga Sæland, formaður flokksins, þekkir af eigin raun. Hún boðar nýtt húsnæðiskerfi með fyrirsjáanleika og niðurskurð í öllu því sem heita aðgerðir gegn loftslagsbreytingum. Grænasta land í heimi eigi að nota peningana í heilbrigðiskerfi og aðra innviði sem standi á brauðfótum.

Myndband

Almar les upp úr nýrri bók

Almar Steinn Atlason varð þjóðþekktur árið 2015 sem Almar í kassanum eftir að hann dvaldi nakinn í heila viku inni í glerkassa í Listaháskólanum. Hann var að senda frá sér skáldsöguna Mold er mold - Litla systir mín fjöldamorðinginn. Hann les upp úr bókinni í beinu streymi sem hefst um klukkan 18 í dag.

Fréttir

Snörp orðaskipti í réttarsal: „Þú hefur ekki orðið!“

Annar dagur aðalmeðferðar í manndrápsmáli gegn hjúkrunarfræðingi fór fram í Héraðsdómi Reykjavíkur í dag. Þar áttu sér stað snörp orðaskipti á milli dómara og lögmanns þegar nýjar upplýsingar komu upp. Málið hefur verið lagt í dóm í annað skiptið í héraði.

Fréttir

Svanhildur Hólm með áberandi minnsta reynslu af utanríkismálum

Ljóst er að Svanhildur Hólm, sendiherra í Bandaríkjunum, sker sig úr hópi kollega sinna frá Norðurlöndunum hvað varðar takmarkaða reynslu á vettvangi utanríkismála. Stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd bíður enn svara frá utanríkisráðuneytinu um vinnubrögð ráðherra við skipun á sendiherrum í Bandaríkjunum og Ítalíu.

Mest lesið í mánuðinum

Afhjúpun

Leyniupptaka lýsir vinargreiða og hrossakaupum Bjarna og Jóns

Sonur og viðskiptafélagi Jóns Gunnarssonar þingmanns fullyrðir í upptökum sem teknar voru af manni sem sagðist vera fjárfestir að Jón hafi samþykkt beiðni Bjarna Benediktssonar um að þiggja sæti á lista gegn því að Jón komist í aðstöðu til veita veiðileyfi til Hvals hf. Það verði arfleifð Jóns að tryggja Kristjáni Loftssyni nánum vini sínum leyfið. Það sé hins vegar eitthvað sem eigi að fara leynt.

Viðtal

Missti son sinn í eldsvoða á Stuðlum

Jón K. Jacobsen, faðir 17 ára drengs sem lést í eldsvoða á Stuðlum síðastliðinn laugardag, segist hafa barist árum saman við kerfið til að halda syni sínum á lífi. „Núna berst ég við kerfið til að halda minningu hans á lofti.“

Viðtal

„Hann sagðist ekki geta meir“

Viðtal

Grunaði að það ætti að reka hana

Vigdís Häsler var rekin úr starfi framkvæmdastjóra Bændasamtakanna eftir að nýr formaður tók þar við fyrr á árinu. Hún segir kosningavél Framsóknarflokksins hafa verið gangsetta til að koma honum að. Vigdís ræðir brottreksturinn og rasísk ummæli sem formaður Framsóknarflokksins hafði um hana. Orðin hafi átt að smætta og brjóta hana niður. Hún segist aldrei munu líta Sigurð Inga Jóhannsson sömu augum eftir það.

ViðtalMetoo

Ósmekklegt bréf frá eiganda sem áreitti hana

Sigríður Lárusdóttir er ein fjölmargra kvenna sem hefur orðið fyrir kynferðislegri áreitni á vinnustað. Eftir að hún kvartaði undan framkomu yfirmanns í garð starfsfólks var henni sagt upp og segir hún að sá sem hafði áreitt hana hafi skrifað henni ósmekklegt bréf með rökstuðningi fyrir uppsögninni.

Fréttir

Þórdís Kolbrún afskrifaði Gunnar Smára á opnum fundi