Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 8 árum.

Launamunur kynjanna eykst milli ára

Töl­ur Hag­stof­unn­ar sýna að óleið­rétt­ur launamun­ur kynj­anna hef­ur auk­ist frá síð­ustu mæl­ingu.

Launamunur kynjanna eykst milli ára
Karlar og konur sitja ekki alltaf við sama borð Mynd: Shutterstock

Samkvæmt nýjum tölum sem birtar voru á vef Hagstofunnar í dag voru konur með tæplega 30% lægri atvinnutekjur en karlar árið 2015. Þá er átt við allar tekjur af atvinnu án tillits til vinnutíma. Samanburður á meðallaunum karla og kvenna í fullu starfi árið 2015 sýnir hins vegar um 20% mun á heildarlaunum en um 14% mun á reglulegum launum án yfirvinnu. Óleiðréttur launamunur mældist 17% árið 2015 en hann byggir á reglulegu tímakaupi með yfirvinnu í samræmi við aðferð evrópsku hagstofunnar Eurostat.

Mikill munur á árstekjum í öllum aldurshópum

Helmingur kvenna var með lægri atvinnutekjur en 3,7 milljónir króna á árið árið 2015 en helmingur karla var með minna en 5 milljónir. Meðaltekjur af atvinnu taka til allra atvinnutekna án tillits til vinnutíma en karlar vinna að jafnaði fleiri klukkustundir í viku en konur, 44,1 klukkustund á móti 35,5 hjá konum. 

Hæstar eru tekjurnar á aldursbilinu 45 til 49 ára hjá báðum kynjum. Á þeim aldri voru karlar með mun hærri tekjur en konur, eða 8,1 milljón á ári samanborið við 5,5 milljónir hjá konum.

Konur
Konur er launalægri í öllum aldursflokkum, nema þær séu 85 ára og eldri

Munur á atvinnutekjum eftir kyni eykst með hverjum launaflokki, og var efsti flokkurinn hjá körlum með 12 milljónir króna í árstekjur á móti 8,5 milljónum hjá konunum. 

Vinnutími útskýrir muninn aðeins að hluta til

Helmingur kvenna í fullu starfi var með heildarlaun yfir 490 þúsund krónur á mánuði meðan helmingur karla var með heildarlaun yfir 586 þúsund krónur. Dreifing heildarlauna var ólík eftir kyni og voru karlar fleiri í hæstu launabilunum.

Vinnutími skýrir að hluta til hærri heildarlaun karla en kvenna fyrir fullt starf. Karlar í fullu starfi unnu að jafnaði meira en konur í fullu starfi og voru greiddar stundir karla að meðaltali 189 á mánuði árið 2015 en greiddar stundir kvenna 179,7 samkvæmt launarannsókn Hagstofunnar. Þannig var minni munur á launum eftir kyni ef horft er til reglulegra launa án yfirvinnu árið 2015. Konur í fullu starfi voru þá að meðaltali með 458 þúsund krónur á mánuði en karlar 534 þúsund krónur og var launamunurinn því um 14%. Ef skoðuð voru regluleg laun með yfirvinnu var munurinn um 18%.

Karlar
Karlar eru fleiri í hæstu launabilum, konur fleiri í þeim lægstu

Dreifing heildarlauna fyrir fullt starf var mismunandi eftir atvinnugrein. Sem dæmi má nefna að í heilbrigðis- og félagsþjónustu var dreifingin meiri meðal karla en kvenna og heildarlaun þeirra hærri. Störf kynjanna voru ólík í þeirri grein, meðal sérfræðinga störfuðu til dæmis tæplega 60% kvenna við hjúkrun en tæplega 70% karla við lækningar. Þá voru sjúkraliðar fjölmennir í þeirri atvinnugrein og fáir karlar í því starfi.

Karlastörf betur launuð
Karlastörf betur launuð Karlastörf eru mun betur launuð en hefðbundin kvennastörf

Skýring: Rétthyrningurinn afmarkar neðri og efri fjórðungsmörk og miðgildið skiptir honum í tvennt. Strikin marka 10/90 mörkin. Framleiðsla (C), rafmagns-, gas- og hitaveitur (D), heild- og smásöluverslun, viðgerðir á vélknúnum ökutækjum (G), flutningur og geymsla (H), upplýsingar og fjarskipti (J), fjármála- og vátryggingastarfsemi (K), opinber stjórnsýsla og varnarmál; almannatryggingar (O), fræðslustarfsemi (P), heilbrigðis- og félagsþjónusta (Q).

Fjármála- og vátryggingastarfsemi sker sig einnig úr hvað varðar dreifingu heildarlauna eftir kyni árið 2015 og voru konur að meðaltali með um 37% lægri heildarlaun en karlar í þeirri grein. Skrifstofufólk í fullu starfi var að jafnaði með lægstu launin en rúmlega 30% kvenna í atvinnugreininni tilheyrðu þeim hópi og einungis 6% karla. Meðal sérfræðinga í fjármálastarfsemi voru konur með um 16% lægri heildarlaun að meðaltali en karlar.

Munurinn mestur á almennum vinnumarkaði, minnstur hjá sveitarfélögum

Óleiðréttur launamunur kynjanna, reiknaður samkvæmt aðferð evrópsku hagstofunnar Eurostat, var 17% árið 2015 og hafði hækkað lítillega frá fyrra ári þegar hann var 16,4%. Á almennum vinnumarkaði var launamunurinn 16,7% en 14,6% hjá opinberum starfsmönnum, þar af var munurinn 14,9% hjá ríki og 7,2% hjá sveitarfélögum.

Launamunur jókst
Launamunur jókst Munurinn hefur aukist frá síðustu mælingum

Upplýsingar fengnar frá Hagstofunni.

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Tengdar greinar

Kynjamál

Mest lesið

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Indriði Þorláksson
2
Pistill

Indriði Þorláksson

Veiði­gjöld, hagn­að­ur og raun­veru­leg af­koma

Sam­tök fyr­ir­tækja í sjáv­ar­út­vegi hafa mót­mælt hækk­un veiði­gjalda með röng­um for­send­um og áróðri. Al­menn­ing­ur styð­ur hins veg­ar að hlut­ur þjóð­ar­inn­ar í arði af fisk­veiðiauð­lind­inni verði auk­inn. Reikn­uð auð­lindar­enta end­ur­spegl­ar raun­veru­lega af­komu bet­ur en bók­halds­leg­ur hagn­að­ur, sem get­ur ver­ið skekkt­ur með reikn­ings­færsl­um og eigna­tengsl­um.

Mest lesið í mánuðinum

Forsprakki útifundar játaði fjárdrátt á leikskólanum Klettaborg
2
Fréttir

Forsprakki úti­fund­ar ját­aði fjár­drátt á leik­skól­an­um Kletta­borg

Sig­fús Að­al­steins­son, stofn­andi hóps­ins Ís­land - þvert á flokka, sem stend­ur fyr­ir úti­fund­um um hæl­is­leit­end­ur, ját­aði á sig fjár­drátt frá leik­skól­an­um Kletta­borg þeg­ar hann var for­stöðu­mað­ur þar. Hann vill ekki dæma hvort brot af því tagi séu nógu al­var­leg til að inn­flytj­end­ur sem gerð­ust sek­ir um þau ætti að senda úr landi.
Drengir kvörtuðu undan kennara og var meinað að sitja kennslustundir
6
Úttekt

Dreng­ir kvört­uðu und­an kenn­ara og var mein­að að sitja kennslu­stund­ir

Tólf ára gaml­ir dreng­ir leit­uðu til skóla­stjóra vegna meints of­beld­is af hálfu kenn­ara. Í kjöl­far­ið var þeim mein­að að sitja kennslu­stund­ir hjá kenn­ar­an­um. Ann­ar baðst af­sök­un­ar eft­ir tvær vik­ur og fékk þá að koma aft­ur í tíma. Hinn sætti út­skúf­un í tvo mán­uði, áð­ur en skól­an­um var gert að taka dreng­inn aft­ur inn í tíma. For­eldr­ar drengs­ins segja kerf­ið hafa brugð­ist barn­inu og leit­uðu að lok­um til lög­reglu.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár