Að baki er óvenjugott sumar. Flesta daga fór hitinn yfir 15 gráður og úti var sól og sæla, að minnsta kosti hér fyrir sunnan. Menn segja að það hafi ekkert með hlýnun jarðar að gera. Sumarið 1987 var víst líka svona gott, er sagt. En ég man ekki eftir öðru en að heilu sumrin hafi liðið þar sem ég fór ekki úr húsi án jakka. Satt að segja höndlaði ég veðrið ekki vel. Þó að 15 gráðu hiti sé eins konar táknmynd fyrir íslenskt góðærisveður þá er þetta lúmsk tala. 15 gráður eru nefnilega hvorki né. Veðrið er of heitt til að klæðast jakka en af og til kemur þessi kalda gola úr norðanátt sem minnir á að þú býrð á Íslandi. Fyrir vikið geng ég sveittur um allt sumarið, með jakka í annarri hendinni ef mér skyldi nú verða kalt, og reyni að líta ekki út fyrri að vera vanþakklátur. Því ég viðurkenni fúslega að það er argasta vanþakklæti að kunna ekki að meta svona gott veður. En ég er ánægður með að sumarið sé á enda og að allt falli aftur í sitt gamla far, þar sem stinningskaldi og hret ráða ríkjum – og allt meikar sens.
Hlýindin í sumar hafa einnig aðra merkingu, þau þýða líka að þetta er óvenjugott berjaár. Víðast hvar á landinu berast fregnir af heilu hlíðunum þar sem allt er krökkt af bláberjum og rifsberjarunnar í heimahögum svigna undan berjaklösum. Margir nýta sér góða veðrið og skella sér í berjamó og sulta fyrir árið. En þeir sem tína fleiri ber en þeir geta sultað geta líka skellt í úrvals chutney.
Chutney er bresk/indversk sulta sem er krydduð með framandi kryddtegundum, eins og kóríander, broddkúmen, kanil, kardemommum og negul. Yfirleytt er chutney borðað með karrýréttum eða enskum cheddar-osti auk þess sem það er ótrúlega gott með kjötréttum eins og grilluðum kjúkling eða svínakjöti. Orðið chutney kemur frá indverska orðinu chatni sem þýðir að sleikja, sem gefur til kynna að sulturnar séu virkilega bragðgóðar. Hefðbundið chutney barst til Bretlands frá Indlandi á 19. öld, þegar Indland var bresk nýlenda en er ólíkt alvöru indversku chutney, sem er ekki jafn sætt þar sem sinnepsolía er oft notuð í stað ediks.
Að búa til chutney er jafn auðvelt og að sulta. Eftirfarandi uppskrift er með bláberjum en hægt er að nota alls kyns ávexti og ber til að búa til chutney. Eins er um að gera að prófa sig áfram með mismunandi hráefni eins og rabarbara, epli, perur, stikkilsber eða döðlur.
Hráefni:
500 g bláber
150 g púðursykur
1 laukur, skorinn í sneiðar
1 hvítlauksgeiri, skorinn smátt
125 ml gott edik (balsamic, eplaedik, lageredik eða venjulegt)
Hnífsoddur kanil, kóreander, og broddkúmin
Klípa af salti
Aðferð:
Blandið sykri og ediki saman og hitið við vægan hita. Bætið lauk, hvítlauk, kryddi og salti saman við og leyfið að malla í 10 mínútur. Bætið bláberjunum við og leyfið að malla í 30 mínútur í viðbót, eða þar til sultan er orðin vel þykk. Smakkið til og geymið í hreinum krukkum. Lokið krukkunum og snúið þeim á hvolf. Leyfið chutneyinu að kólna. Merkið með nafni og dagsetningu. Chutney geymist að minnsta kosti fram að jólum í vel lokuðum umbúðum, aftast í ísskápnum, og verður betra eftir því sem tíminn líður.
Þeir sem borða sterkan mat geta bætt chili út í. Svo er hægt að prófa sig áfram með mismunandi kryddtegundum eins og engifer, stjörnuanis, túrmerik, reykta papriku og fennelfræ.
Njótið vel!
Athugasemdir