„Yfirlýsingar þingmanna Miðflokksins eru óafsakanlegar. Trúnaðarbrestur hefur átt sér stað milli þeirra, þings og þjóðar. Það orðfæri og sleggjudómar sem orðið hafa tilefni fréttaskrifa í dag lýsa vanmætti, ótta og úreltum viðhorfum,“ segir Lilja Alfreðsdóttir, mennta- og menningamálaráðherra. Vísar hún þar til ummæla þingmanna Miðflokksins sem þeir viðhöfðu þar sem þeir sátu með þingmönnum frá Flokki fólksins og lýstu því meðal annars yfir að tími væri kominn á hefndaraðgerðir gegn Lilju, kölluðu hana „tík“ og ræddu um hana með kynferðislegum hætti.

Hvatti til hefndaraðgerða

Hvatti Gunnar Bragi Sveinsson, fyrrverandi utanríkisráðherra og varaformaður Miðflokksins, að þeir myndu hjóla í helvítis tíkina, hann væri að verða brjálaður á henni. Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, fyrrverandi forsætisráðherra og formaður Miðflokksins, sagðist þá geta sjálfum sér um kennt, og vísaði þar til þess að Lilja var skipuð ráðherra að tillögu hans. Virtust þeir hafa orðið fyrir vonbrigðum að Lilja hefði ekki hug á nánara samstarfi við þá.

Ræddu þeir Sigmundur Davíð og Bergþór Ólasson um kynþokka hennar, eða skort á honum, sögðu að henni væri ekki treystandi og að hún spilaði á karlmenn eins og kvenfólk kann.

„Það hefur engin gugga teymt mig meira á asnaeyrunum en hún, sem ég hef ekki fengið að ríða,“ sagði Bergþór

„Who the fuck is that bitch?“ segir einn þingmannanna um Lilju og annar segir „Fuck that bitch“.

„Þú getur riðið henni, skilurðu,“ sagði Bergþór og virtist einnig vísa til Lilju.

Lítilsvirðandi ummæli  

Stundin hefur fjallað með ítarlegum hætti um þá kvenfyrirlitningu sem birtist í samskiptum þingmannanna, en þar kom fram að þeir sem voru viðstaddir þennan fund viðhöfðu fjölmörg lítilsvirðandi ummæli gagnvart konum, samkynhneigðum og fötluðum.  

Kölluðu þeir meðal annars um Ingu Sæland, formann Flokks fólksins, „húrrandi klikkaða kuntu,“ auk þess sem þingmennirnir sögðu eðlilegt að kona sem væri ekki jafn „hot“ og áður yrði látin gjalda fyrir það í prófkjörum. „Það fellur hratt á hana,“ sagði Bergþór um stjórnmálakonu.

Þá gerðu þeir lítið úr Freyju Haraldsdóttur, baráttukonu fyrir réttindum fatlaðra, meðal annars með því að líkja eftir hljóðum sela þegar þeir ræddu um hana.

Baðst afsökunar, óviss um að ummælin ættu við hana

Gunnar Bragi var gestur Kastljóssins, en sá sér ekki fært um að mæta í beina útsendingu þar sem hann hafði ráðgert að mæta á þingmannaball á Bessastöðum í kvöld. Innslagið var því tekið upp fyrr í dag, áður en Stundin greindi frá því hvernig þingmennirnir töluðu um Lilju.

Í viðtalinu taldi Gunnar Bragi upp þá sem hann hefði beðið afsökunar; Loga Einarsson, formann Samfylkingarinnar, sem var hann kallaði trúð, Bjarna Benediktsson, formann Sjálfstæðisflokksins, sem Gunnar sagði hafa samþykkt að hann sjálfur ætti inni greiða frá flokknum fyrir að skipa Geir H. Haarde sendiherra, Oddnýju Harðardóttur þingkonu Samfylkingarinnar vegna ummæla um að hún væri apaköttur.

Greindi Gunnar Bragi einnig frá því að hann hefði beðið Áslaugu Örnu Sigurbjörnsdóttir afsökunar, með þeim fyrirvara að hann væri ekki viss um að hann hefði átt við hana, í umræðum um að ónefnd stjórnmálakona væri ekki jafn hot og áður og ætti að gjalda sig þess pólitískt. „Ef að ég er að tala um hana þarna, ég er ekki klár á því.“

Sömuleiðis sagðist hann hafa beðið Albertínu Friðbjörgu Elíasdóttur afsökunar á að hafa sakað hana um nauðgunartilraun í umræðum þar sem grín var gert að #Metoo-byltingunni.

Hvergi kom fram að hann hefði í hyggju að biðja Lilju Alfreðisdóttur afsökunar á ummælum sínum um hana.  

„Ég hef ekkert brotið af mér“

„Þetta var ekki góð staða sem við lendum á þarna,“ sagði Gunnar Bragi og kenndi áfengisdrykkju um framgöngu sína. „Það er annað að tala frjálslega en að vera drukkinn á einhverjum bar og tala eins og fífl,“ sagði Gunnar Bragi, en tók undir að það væri kannski „ódýr“ afsökun. 

Sá hann enga ástæðu til þess að hann eða aðrir þáttakendur í þessu samtali verði að segja af sér þingmennsku þó að framganga hans hafi orðið honum til minnkunar. „Nei, nei auðvitað segi ég ekki af mér,“ sagði hann. „Af því að ég hef ekkert brotið af mér. Ég hagaði mér asnalega og ég er ekki fyrsti þingmaðurinn í sögunni sem gerir það.“

„Ég hagaði mér asnalega og ég er ekki fyrsti þingmaðurinn í sögunni sem gerir það“

Það yrði að koma í ljós hvort hann nyti trausts annarra stjórnarandstöðuflokka. „Það eru einhverjir dagar í að við komumst í gegnum þetta og við verðum bara að sjá til.“

Þá sagði hann eins með þá eins og aðra sem hefur orðið á. „Við þurfum að biðjast afsökunar og við þurfum að leita sátta við það fólk sem við höfum komið illa fram við. Það er fleira en þetta fólk. Það eru flokksmenn, það eru vinir og fjölskylda sem við þurfum að skýra hlutina út fyrir. Það er bara verkefni. Sem betur fer er það þannig að ég held það að fólk muni skilja það að við fórum vissulega yfir strikið og við eigum að skammast okkar fyrir það. Við höfum séð það áður í þessum þingsölum að fólki hefur fyrirgefist ýmislegt, en fyrirgefningin er nú yfirleitt sterkust.“

Fyrr í dag sagðist hann ekki eiga neitt inni hjá Sjálfstæðisflokknum eftir að hann skipaði Geir H. Haarde sendiherra. „En ég held hins vegar að ég geti alveg vel staðið undir slíku starfi,“ sagði hann í samtali við Vísi. Þar kom einnig fram í máli hans að þar sem þau sætu svo mörg í súpinni, af þingmönnum Miðflokksins, að hann ætti ekki von á neinum aðgerðum þaðan. 

Íhugar stöðu sína

Fram hefur hins vegar komið að Anna Kolbrún Árnadóttir, þingmaður Miðflokksins sem sat með þeim á barnum og tók þátt í samtalinu, sé að hugsa stöðu sína innan Alþingis. „Mér finnst afar leitt hvernig við flest höguðum okkur þetta kvöld,“ sagði hún í kvöldfréttum RÚV. Hún situr í velferðarnefnd sem fer með málefni fatlaðra og kvaðst ekki hafa liðið vel þar í dag, í ljósi þess að þingmennirnir gerðu grín að fötluðum þetta kvöld. Það væri henni mikilvægt að axla ábyrgð. „Ég á mér engar málsbætur.“

Sigmundur Davíð hefur ekki svarað fjölmiðlum í dag og hafnaði boði Kastljóssins um að mæta þangað.  Sameiginleg yfirlýsing þessara fjögurra þingmanna Miðflokksins, sem tóku þátt í samtalinu, barst fyrr í dag og báðust þeir afsökunar á framferði sínu. Áður hafði Sigmundur Davíð þó birt yfirlýsingu á Facebook þar sem hann sakaði fjölmiðla að ósekju um hleranir og kvaðst vonast eftir aðgerðum. Líkt og Stundin greindi frá fyrr í dag átti hann að mæta á karlakaffi í Fella- og Hólakirkju á morgun en hann hefur afboðað sig.