Þessi grein birtist fyrir rúmlega 7 mánuðum.

Mengandi stjórnendur danskra stórfyrirtækja

Nokk­ur dönsk stór­fyr­ir­tæki segj­ast leggja mikla áherslu á um­hverf­is­mál í starf­semi sinni. Ný rann­sókn sýn­ir að sú áhersla nær ekki til æðstu stjórn­enda sem ferð­ast milli staða í einka­þot­um, sem valda hlut­falls­lega 17 sinn­um meiri meng­un en vél­ar í áætl­un­ar­flugi.

Fyrir skömmu var sýndur í danska sjónvarpinu, DR, heimildaþáttur sem bar yfirskriftina „De superriges privatfly“. Jafnframt hefur á vefsíðu DR verið fjallað ítarlega um ferðamáta hinna „ofurríku“ Dana. Umfjöllunin er byggð á upplýsingum um rúmlega 16 þúsund ferðalög síðastliðin fjögur ár en DR einskorðaði umfjöllun sína við ferðalög danskra auðmanna. Áðurnefndur þáttur, og umfjöllunin á vefnum, vakti mikla athygli og varpaði ljósi á að þegar kemur að þeim „ofurríku“ fara ekki ætíð saman orð og gerðir.

Í úttekt DR kemur fram að einkaþotur valdi hlutfallslega 17 sinnum meiri mengun en þotur í áætlunarflugi

Nafnið Anders Holch Povlsen klingir kannski ekki bjöllum hjá mörgum Íslendingum en flestir Danir þekkja nafnið. Anders Holch Povlsen er eigandi tískufatnaðarfyrirtækisins Bestseller, höfuðstöðvar þess eru í Brande á Jótlandi. Bestseller var stofnað árið 1975 þegar foreldrar Anders Holch, þau Troels Holch Povlsen og Merete Bech Povlsen, opnuðu litla fataverslun, Bestseller, í Ringkøbing á Jótlandi. Til að gera langa sögu stutta gekk reksturinn vel, fyrirtækið stækkaði hratt og Bestseller er í dag í hópi stærstu fyrirtækja Danmerkur með starfsemi víða um heim og samtals um 17 þúsund starfsmenn. Anders Hoch Povlsen (1972 –) tók við stjórn Bestseller árið 2001 og fyrirtækið er nú algjörlega í hans eigu.

Flugfélag og landareignir

Anders Holch Povlsen er einn þeirra sem kemur við sögu í umfjöllun DR um ferðalög hinna „ofurríku“. Hann á flugfélagið Blackbird Air sem hefur aðsetur í Billund á Jótlandi. Blackbird getur ekki kallast umsvifamikið flugfélag, á tvær litlar farþegaþotur og eina þyrlu.

Lúxus í háloftunumEigandi Bestseller á tvær einkaþotur og eina þyrlu.

Á heimasíðu félagsins kemur fram að það stundi leiguflug innan Danmerkur og utan. Á heimasíðunni má enn fremur sjá að vélarnar eru með svokölluðum „lúxusinnréttingum“ og einungis örfáum sætum. Ekki hefur fengist uppgefið hverjir ferðast með Blackbird Air, aðeins hvert hefur verið flogið og hvenær. Á síðasta ári flugu þoturnar tvær samtals 535 þúsund kílómetra.

Þegar kemur að þeim ,,ofurríku“ fara ekki ætíð saman orð og gerðir

Einn þeirra staða sem vélar Blackbird Air hafa tíðum flogið til er Inverness í Skotlandi en á því svæði á Anders Holch Povlsen stórar landareignir og fjölmiðlar hafa iðulega nefnt hann sem stærsta landeiganda á Bretlandseyjum. Skoskir fjölmiðlar greindu frá því að Anders Holch hefði fagnað fimmtugsafmæli sínu í Aldour-höllinni, sem er í eigu hans og stendur við stöðuvatnið Loch Ness. Í tengslum við afmælisveisluna fór þota á vegum Blackbird Air fjölmargar ferðir milli Danmerkur og Inverness en bandaríski söngvarinn Lionel Richie var meðal þeirra sem skemmtu gestum í veislunni.

 Sama sagan hjá mörgum öðrum stórfyrirtækjum

Þótt hér að framan hafi einungis verið fjallað um Anders Holch Povlsen og einkaþotur hans er hann síður en svo einn á báti ef svo mætti segja. Í umfjöllun DR eru nokkur stærstu fyrirtæki Danmerkur nefnd. Fjölskyldan sem á Lego-fyrirtækið á til að mynda þrjár einkaþotur sem á síðasta ári fóru fleiri en 300 flugferðir, sem flestar hófust og enduðu í Billund á Jótlandi þar sem höfuðstöðvar Lego eru. Athygli vekur að iðulega var flogið milli staða sem eru í innan við 100 kílómetra fjarlægð frá Billund. Samkvæmt útreikningum sérfræðings DR er útblástursmengunin frá einkaþotu af algengri gerð (Falcon 8) 82 sinnum meiri en frá stórum fólksbíl á þessari vegalengd. Mengun frá þotum er mest í flugtaki og lendingu.

Eigendafjölskyldan og stjórnendur fyrirtækisins Jysk (hét áður Rúmfatalagerinn á Íslandi) sitja ekki alla daga með fæturna á jörðinni. Fyrirtækið á tvær þotur og á síðasta ári var þeim flogið samtals 664 þúsund kílómetra, fóru 466 sinnum í loftið.

Meðal annarra danskra stórfyrirtækja sem koma við sögu í umfjöllun DR eru Danfoss og Grundfos. 

Svörin öll á sömu nótum

Fréttamenn óskuðu eftir viðtölum við stjórnendur fyrirtækjanna sem nefnd eru og koma við sögu í umfjöllun DR. Engir vildu veita viðtal en sendu skrifleg svör og yfirlýsingar. Þau voru öll á sömu lund: leggja mikla áherslu á að draga sem mest úr mengun og orkunotkun og nota hagkvæmari tækni á öllum sviðum. Ástæða þess að stjórnendur og eigendur notast jafnmikið við einkaþotur og raun ber vitni er sögð sú að áætlunarflug henti sjaldnast vel, ýmissa hluta vegna, og auk þess kjósi þekktir einstaklingar iðulega ferðamáta þar sem þeir séu „ekki fyrir allra augum“ eins og lesa mátti í einu svarinu.

Þeir ríkustu menga mest en borga ekki mengunargjald

Í úttekt DR kemur fram að einkaþotur valdi hlutfallslega 17 sinnum meiri mengun en þotur í áætlunarflugi. Þá er miðað við mengun á hvern farþega sem oftast eru mjög fáir, jafnvel bara einn, í hverri einkaþotu. Í áætlunarflugi er sætanýtingin að meðaltali um 82 prósent en í einkaþotu um 25 prósent, og iðulega minna.

Á næsta ári verður tekið upp sérstakt farþegagjald (passagerafgift) í Danmörku. Það verður 30 krónur danskar (600 krónur íslenskar) á styttri ferðir en hámark 300 krónur danskar á lengstu ferðir. Samkvæmt útreikningum sérfræðinga mun farþegagjaldið að jafnaði nema um 70 krónum dönskum (1400 krónum íslenskum) á hvern farþega. Athygli hefur vakið að samkvæmt lögum munu farþegar sem ferðast með einkaþotum ekki borga þetta sérstaka farþegagjald. Ástæða þess er að farþegar sem ferðast með einkaþotum fá ekki útgefinn sérstakan farmiða. Eftir mikla gagnrýni úr mörgum áttum hefur skattaráðherrann sagt að þetta mál verði skoðað, með það fyrir augum að allir flugfarþegar, hvernig svo sem þeir ferðast, borgi farþegagjaldið.

 Tími til kominn að ræða lífsmáta þeirra ríku

Einkaþotum fjölgar á ári hverju og samkvæmt tölum frá samtökum bandarískra framleiðenda loftfara seldust um það bil 700 nýjar einkaþotur í heiminum á síðasta ári. Danmörk er eitt þeirra landa þar sem einkaþotum fjölgar.  Kristian Steensen Nielen, aðjunkt við Danska viðskiptaháskólann, sagði í viðtali umræðu um einkaþoturnar mikilvæga. Ég held að danskur almenningur geri sér ekki grein fyrir áhrifum sífellt fleiri einkaþotna á loftslagið. Í nýrri könnun kom fram að almenningur telur að ríkasta prósent Dana losi um það bil 15 tonn gróðurhúsalofttegunda á ári hverju en staðreyndin er hins vegar 93 tonn á hvern einstakling. Meðaldanskurinn losar um 11 tonn gróðurhúsalofttegunda á ári hverju. Það er gott og blessað að spara vatnið heima og sleppa því að kaupa plastpoka en það þarf meira til. Þar getur ríkasta prósent Dana lagt miklu meira af mörkum.“

Kjósa
35
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir (1)

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
  • ÆS
    Ævar Sigdórsson skrifaði
    Það vantar alveg málefnalega umræðu um aflátssölu Landsvirkjunnar á losunum.
    0
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Var krabbamein í sýninu?
1
Viðtal

Var krabba­mein í sýn­inu?

Bylgja Babýlons uppist­and­ari seg­ir ým­is­legt benda til að hún hafi feng­ið ranga grein­ingu úr skimun fyr­ir leg­hálskrabba­meini hjá Krabba­meins­fé­lag­inu ár­ið 2018 líkt og fleiri kon­ur. Hún greind­ist með krabba­mein rúm­um tveim­ur ár­um síð­ar. „Ég vil bara vita hvort það liggi ein­hvers stað­ar sýni úr mér á Ís­landi frá ár­inu 2018 merkt „hreint“ þeg­ar það er í raun og veru krabba­mein í því.“
„Ég vildi ekki vera stelpan sem öskraði stopp“
2
Skýring

„Ég vildi ekki vera stelp­an sem öskr­aði stopp“

Yf­ir helm­ing­ur þeirra sem vinna inn­an sviðslista á Ís­landi hafa orð­ið fyr­ir kyn­ferð­is­legri áreitni í starfi eða í tengsl­um við það. Á ís­lensk­um vinnu­mark­aði al­mennt er sú tala 16%. Hver er staða nánd­ar­þjálf­un­ar á Ís­landi? „Ég var svo varn­ar­laus, þar sem leik­stjór­inn (kk) sam­þykkti þetta allt,“ kom fram í einni sög­unni í yf­ir­lýs­ing­unni Tjald­ið fell­ur ár­ið 2017. Hér er rætt er við leik­ara og aðra sem þekkja til.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Margeir fær milljónir í bætur – Hafði áreitt samstarfskonu hjá lögreglunni
2
Fréttir

Mar­geir fær millj­ón­ir í bæt­ur – Hafði áreitt sam­starfs­konu hjá lög­regl­unni

Ís­lenska rík­ið þarf að greiða Mar­geiri Sveins­syni að­stoð­ar­yf­ir­lög­reglu­þjóni miska­bæt­ur fyr­ir að hafa færð­ur til í starfi eft­ir að sam­starfs­kona hans sak­aði hann um of­beldi og áreitni. Lög­reglu­stjóri til­kynnti hér­aðssak­sókn­ara um hugs­an­lega refsi­verða hátt­semi Mar­geirs en mál­inu var vís­að frá.

Mest lesið í mánuðinum

Hefði ekki dottið í hug að ráða sjálfan sig
2
Viðtal

Hefði ekki dott­ið í hug að ráða sjálf­an sig

Bogi Ág­ústs­son hef­ur birst lands­mönn­um á skján­um í yf­ir fjóra ára­tugi og flutt Ís­lend­ing­um frétt­ir í blíðu og stríðu. Hann seg­ir heim­inn hafa breyst ótrú­lega mik­ið til batn­að­ar á þess­um ár­um en því mið­ur halli á ógæfu­hlið­ina í rekstri fjöl­miðla á Ís­landi. Af öll­um þeim at­burð­um sem hann hef­ur sagt frétt­ir af lögð­ust snjóflóð­in fyr­ir vest­an ár­ið 1995 þyngst á hann. Enn þann dag í dag man hann hvernig var að þurfa að lesa upp nöfn þeirra sem dóu í flóð­inu á Flat­eyri.
Hver er Jón Óttar? - „Ég hef sjálfur fylgst með fólki mánuðum saman“
3
Fréttir

Hver er Jón Ótt­ar? - „Ég hef sjálf­ur fylgst með fólki mán­uð­um sam­an“

Jón Ótt­ar Ólafs­son, einn þeirra sem stund­aði njósn­ir fyr­ir Björgólf Thor Björgólfs­son ár­ið 2012, gaf út glæpa­sögu ári síð­ar þar sem að­al­sögu­hetj­an er lög­reglu­mað­ur sem stund­ar hler­an­ir. Jón Ótt­ar vann lengi fyr­ir Sam­herja, bæði á Ís­landi og í Namib­íu, en áð­ur hafi hann ver­ið kærð­ur af sér­stök­um sak­sókn­ara, sem hann starf­aði fyr­ir, vegna gruns um að stela gögn­um.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár