„Ég stóð fyrir utan húsið og það voru ægileg læti. Þetta var bara viðbjóður, hristist allt og skalf og smellir í öllu. Óhugnanlegt. Svo ég hugsaði: Þetta er ekki að gera sig. Ég er farin.“

Þannig lýsir Snædís Ósk Guðjónsdóttir, þriggja barna móðir sem býr í Grindavík, því þegar hún ákvað í gærkvöldi að yfirgefa heimili sitt. Hún ætlaði reyndar bara í bíltúr en hefur ekki farið heim síðan. Núna er hún stödd í sumarbústað vinkonu sinnar í Grímsnesi ásamt tveimur yngri börnunum. Eiginmaðurinn, Bogi Adolfsson, er að vinna. Hann er formaður björgunarsveitarinnar Þorbjarnar. Elsta dóttirin er í Vatnaskógi.

Hún segist innilega þakklát vinkonu sinni sem hafi boðið henni skjól. „Ég verð klökk að sjá þetta,“ segir hún um viðbrögð landsmanna við rýmingunum í Grindavík. „Fólk er bara tilbúið að opna heimili sín fyrir bláókunnugu fólki. Þetta er svo geggjað.“

Skjálftar á nóttunni

Snædís er fædd og uppalin í Grindavík. Heimili fjölskyldunnar er í Norðurhópi, ofarlega í nýju hverfi í bænum. „Þetta hafa verið miklu stærri og óþægilegri skjálftar,“ segir hún um jarðskjálftahrinu síðustu daga samanborið við þær sem urðu í aðdraganda eldgosanna við Fagradalsfjall. „Þeir hafa líka oft verið á nóttunni.“

Hún talar um „ógeðisnóttina“ –  aðfaranótt síðasta fimmtudags þar sem mikil virkni hófst upp úr miðnætti og stöðugir skjálftar tóku við. Sú nótt hafi í einu orði sagt verið skelfileg. „Þá var ég alltaf að hugsa: Á hvaða tímapunkti á ég að fara? Er ég kærulaus? Ég sá að það voru engir að fara svo ég ákvað að vera.“

En henni leið ekki vel. Lítið sem ekkert var sofið þá nótt. Og ekki tók betra við síðdegis í gær, föstudag, þegar öflug og stöðug hrina hófst með enn frekari óvissu þar sem skjálftarnir átt upptök sín víðar og nær Grindavík.

Smellir í öllu

Um klukkan 18 í gær tók Snædís börnin og hundinn og fór út í bíl. „Ég þorði ekki að vera inni í húsinu lengur. Treysti mér ekki til þess. Ég stóð fyrir utan húsið og það voru ægileg læti. Þetta var bara viðbjóður, hristist allt og skalf og smellir í öllu. Óhugnanlegt. Svo ég hugsaði: Þetta er ekki að gera sig. Ég er farin. Ég ætlaði bara að fara á smá rúnt. En áður en ég vissi af var ég stödd á Suðurstrandaveginum og á leið til Reykjavíkur.“

Hún hafði fátt meðferðis, aðeins eina tösku sem hún hafði pakkað niður í nokkrum dögum áður og geymt í bílnum. Í henni er aðallega að finna föt til skiptanna.

Veskislaus

Snædís er að vinna á sambýli í Grindavík og þannig vildi til að hún átti að fara á næturvakt í gærkvöldi. Þegar hún var á Reykjanesbrautinni á leið til vinnu, eftir að hafa komið börnum og hundi fyrir í pössun, var sambýlið hins vegar rýmt. Allur bærinn var svo rýmdur og orðinn mannlaus snemma nætur. Snædís snéri við á Reykjanesbrautinni og brunaði aftur til barnanna. „Ég er ekki með veskið mitt. Engin lyf, engin útiföt á börnin eða neitt,“ útskýrir hún. Enda hafði hún aðeins ætlað í bíltúr.

Hún veit ekki enn hvort og þá hvenær hún getur snúið aftur á heimili fjölskyldunnar til að sækja það sem þau vantar. Bogi maður hennar verður hins vegar á ferðinni vegna starfa fyrir björgunarsveitina og gæti mögulega sótt eitthvað, segir hún vongóð. „Maður veit ekkert hvað maður á eftir að eiga eftir þetta,“ segir hún um heimilið og allt það sem þar er að finna. Búslóð, myndir, jólagjafir sem hún var búin að kaupa og þar fram eftir götunum. „Maður veit eiginlega ekki neitt.“

Gengur á adrenalíni

Í augnablikinu segist Snædís vera að ganga á „einhverjum adrenalínbirgðum. „Svo er spurning hvað gerist þegar þær eru búnar. Hvort að maður krassi bara. Ég veit það ekki.“ Á sama tíma og hún búi við alla þessa óvissu reyni hún að halda andlitinu gagnvart börnunum til að valda þeim ekki óþarfa ótta.

Yngri dóttir Snædísar og Boga er 9 ára og hún hefur verið mjög hrædd, „hún stirðnar bara upp í skjálftunum“. Sonur þeirra, 11 ára, virðist litlar áhyggjur hafa og eldri dóttirin sem er sautján er vel upplýst og meðvituð um aðstæður.

„Ég veit eiginlega ekki hvernig manni á að líða,“ heldur Snædís áfram. „Ég er auðvitað orðin alveg fréttasjúk, les allt sem ég get. Það eru engin takmörk á skjátíma núna.“

Hvað svo?

Bogi náði að hvíla sig í nótt að sögn Snædísar, fékk gistingu hjá vini sínum í Njarðvík. En hann var vaknaður snemma og mættur á fund í slökkvistöðinni í Keflavík. Þetta er ekki óþekkt staða í fjölskyldunni, Snædís segist hafa verið grasekkja vikum saman í fyrsta gosinu við Fagradalsfjall. „Þá var hann aldrei heima,“ rifjar hún upp. Hún segist auðvitað hafa haft fullan skilning á því. „Og ætli þetta verði ekki eitthvað svipað.“

Spurð hvort hún hafi áhyggjur af eiginmanninum ofan á allt saman segist hún í sjálfu sér ekki hafa þær. „Ég veit vel að ef einhverjir fara varlega þá er það björgunarsveitarfólk.“

Hvað tekur við hjá Snædísi og börnunum er álíka óvíst í dag og það var í gær. „Ég veit ekki hvort eða hvenær ég á að mæta aftur í vinnuna. Það eru alveg óteljandi spurningar sem sækja á mann. Kannski verð ég kölluð til vinnu í fjöldahjálparstöð, þar sem íbúar af sambýlinu voru fluttir í gær. Ég bara veit það ekki.“

Að fá skjól í sumarbústað vinkonunnar reyndist mikið lán fyrir Snædísi sem gat loks sofið. „Ég hreinlega vissi ekki af mér frá því ég sofnaði um þrjú í nótt og þar til klukkan níu í morgun,“ segir hún. „En um leið og ég opnaði augun þá hrökk ég upp og stökk á fætur, greip símann og fór að fletta í gegnum fréttir og skilaboð.“

Þegar Snædís heyrði af því að rýma ætti allan bæinn segist hún hafa verið fegin. „Mér var ekkert farið að lítast á þetta. Ég var stöðugt að hugsa til fólksins á elliheimilinu og á sambýlinu, hvernig því liði, hvers það ætti eiginlega að gjalda að þurfa að þola þetta. Þess vegna varð ég bara fegin að heyra af rýmingunni. Að fólkið hefði verið flutt úr þessum aðstæðum og væri ekki í hættu.“

Sprunga hafi t.d. myndast í húsnæði elliheimilisins, nánast klofið húsið í tvennt. Móðir Snædísar var þar á vakt í gærkvöldi er sem mest gekk á. „Og þetta var svakalegt.“

Eins og í bíómynd

Þrátt fyrir að hafa þurft að skilja allt sitt eftir í Grindavík er sú staðreynd ekki efst í huga Snædísar. „Þetta eru allt dauðir hlutir. Það skiptir öllu máli að fólkið sé heilt.“ Hún viðurkennir þó að gott væri að fá ýmsa hluti af heimilinu, ekki síst það sem börnunum tilheyri.

Rétt áður en samtali Snædísar við blaðamann lauk var komið að upplýsingafundi almannavarna sem hún ætlaði vissulega að horfa á. „Ég held að maður sé ekki ennþá búinn að átta sig á því hvað er að gerast. Þetta er bara eins og í einhverri bíómynd.“