Ríkisendurskoðun ber enga ábyrgð á greinargerð setts ríkisendurskoðanda vegna Lindarhvols, Sigurðar Þórðarsonar, og mun ekki svara fyrir hana eða skoðanir hans. Dreifing og birting greinargerðarinnar er brot á lögum, á greinargerðinni voru augljósir annmarkar og Sigurður hafði ekki umboð til að hafa afskipti af töluverðum hluta mála sem hann þó hafði afskipti af.

Þetta er meðal þess sem Guðmundur Björgvin Helgason ríkisendurskoðandi segir í svari sínu til Heimildarinnar, þegar leitað var eftir viðbrögðum hans við birtingu greinargerðar Sigurðar um málefni Lindarhvols, sem og viðbrögðum við frétt Heimildarinnar um athugasemdir þær sem Sigurður setti fram í bréfi til forseta Alþingis, Steingríms J. Sigfússonar, í febrúar 2021.

Gerði harðorðar athugasemdir

Svo sem sagt var frá í frétt Heimildarinnar gerði Sigurður í bréfinu margar og harðorðar athugasemdir við skýrslu Ríkisendurskoðunar um Lindarhvol, sem birt var árið 2020.

Sigurður segir þannig að alvarlega hafi verið vegið að starfsheiðri sínum í skýrslunni, með því að ekki hafi verið borin undir hann þau efnisatriði skýrslunnar sem snúi beint að honum. Auk þess hafi Sigurði ekki verið kynnt bréf ríkisendurskoðanda, sent til forseta Alþingis í september 2020, þar sem því er haldið fram að greinargerð Sigurðar innihaldi staðreyndavillur og missagnir.

Sigurður gerir fleiri athugasemdir við skýrsluna, meðal annars að misfarið sé með þegar virðisaukning stöðugleikaeigna sé alfarið eignuð Lindarhvoli þegar tilfellið sé að hana megi að mestu rekja til arðgreiðslna Íslandsbanka, sem hafi verið í umsjón Bankasýslunnar. Athugasemdir Sigurðar eru fleiri eins og áður var rakið í frétt Heimildarinnar.

Skúli Eggert vildi ekki tjá sig

Heimildin hafði samband við Skúla Eggert Þórðarson, sem var ríkisendurskoðandi þegar umrædd skýrsla var unnin og birt, sem og þegar stofnunin sendi forseta Alþingis umrætt bréf árið 2020. Spurði blaðamaður Skúla Eggert um viðbrögð hans við birtingu greinargerðar Sigurðs, sem og þær ávirðingar sem hann setti fram á hendur embættinu.

 Skúli Eggert svaraði eftirfarandi:

Skúli Eggert Þórðarsonfyrrverandi ríkisendurskoðandi

Mynd: MBL / Eggert Jóhannesson

„Þú veist að ég er hættur“

Ég geri mér grein fyrir því en þú engu að síður barst ábyrgð á gerð skýrslunnar sem birtist 2020.

„Já, Guðmundur Helgason er ríkisendurskoðandi og hann svarar fyrir verkefni embættisins.“

Já, en þú vilt þá ekki tjá þig um það sem segir í bréfi Sigurðar um að hann telji að með skýrslu Ríkisendurskoðunar sé vegið alvarlega að starfsheiðri hans, skýrslu sem sannarlega var unnin á þinni vakt?

„Nei, ég hef ekki áhuga á að tjá mig um það og alls ekki að eiga orðastað við Sigurð.“

Afstaða Ríkisendurskoðunar óbreytt

Heimildin hafði samband við Guðmund Björgvin Helgason ríkisendurskoðanda, sem tók við stöðunni í febrúar á síðasta ári, fyrst tímabundið en síðar kjörinn. Guðmundur Björgvin var því ekki í embætti þegar skýrsla Ríkisendurskoðunar var unnin en hann hóf hins vegar störf hjá embættinu árið 2019, sem forstöðumaður Akureyrarstofu, sviðstjóri tekjueftirlits og staðgengill ríkisendurskoðanda.

Guðmundur Björgvin svaraði fyrirspurn Heimildarinnar um málefni Lindarhvols og Sigurðar Þórðarsonar með því að vísa í tilkynningu Ríkisendurskoðunar frá 3. mars síðastliðnum. „Þar sem málefni Lindarhvols eru enn til umræðu á vettvangi Alþingis, þá sérstaklega hjá stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd, telur Ríkisendurskoðun að svo stöddu rétt að koma sjónarmiðum embættisins fyrst og fremst á framfæri á þeim vettvangi,“ sagði Guðmundur Björgvin.

Guðmundur Björgvin bætti þó við að afstaða Ríkisendurskoðunar væri enn sú sama og birtist í tilkynningunni í mars. „Dreifing og birting greinargerðar Sigurðar Þórðarsonar gengur að mati Ríkisendurskoðunar í berhögg við ákvæði laga um ríkisendurskoðanda og endurskoðun ríkisreikninga hvað varðar meðferð vinnugagna og málsmeðferð, þar á meðal andmælarétt þeirra aðila sem fjallað er um í greinargerðinni. Eins og fram kemur í bréfi Sigurðar sjálfs þegar hann skilaði greinargerðinni er greinargerðin ekki fullunnin og hefur hún þ.a.l. ekki að geyma ályktanir og niðurstöður um verkefnið. Hún hafði heldur ekki verið send til umsagnar þeirra sem um er fjallað. Gögn eða skýrsludrög Ríkisendurskoðunar eiga ekki erindi út úr húsi fyrr en að slíkum grundvallar málsmeðferðarreglum er gætt.“

Segir augljósa annmarka hafa verið á greinargerð Sigurðar

Guðmundur Björgvin var spurður út í þær ávirðingar sem koma fram í bréfi Sigurðar til forseta Alþingis, um að í skýrslu Ríkisendurskoðunar birtust árásir á starfsheiður hans, í henni væru staðreyndavillur og rangtúlkanir á fyrri vinnu Sigurðar. Guðmundur Björgvin vildi lítið bregðast við þeim athugasemdum.

„Ríkisendurskoðun ber enga ábyrgð á greinargerð Sigurðar Þórðarsonar eða birtingu hennar og mun ekki svara fyrir hana eða skoðanir hans, hvorki þær sem hann hafði sem settur ríkisendurskoðandi á sínum tíma eða þær sem hann virðist síðar hafa myndað sér. Vegna augljósra annmarka á greinargerðinni átti Ríkisendurskoðun ekki annan kost á sínum tíma en að fara yfir málið og öll gögn þess frá grunni. Í því fólst meðal annars að afla skýringa stjórnar Lindarhvols ehf. á öllum þeim atriðum sem Sigurður fjallar um í ófullunninni greinargerð sinni. Að mati Ríkisendurskoðunar fengust í öllum tilfellum fullnægjandi skýringar frá stjórn Lindarhvols ehf. Ríkisendurskoðun vann í framhaldinu þá lokaskýrslu um málefni Lindarhvols ehf. sem skilað var til Alþingis í apríl 2020,“ sagði Guðmundur Björgvin.

Átti ekkert með að kalla eftir upplýsingum

Eitt af því sem Sigurður gerði hvað mestar athugasemdir við í greinargerð sinni, og sem hann bendir á í bréfi sínu til þingforseta, var að hann hefði víða komið að lokuðum dyrum þegar hann kallaði eftir upplýsingum er hann taldi lúta að starfsemi Lindarhvols. Sú andstaða hefði gert honum illkleift að sinna starfi sínu. Guðmundur Björgvin segir að á þessu séu fullkomlega eðlilegar skýringar. Nefnilega að Sigurður hafi verið að kalla eftir upplýsingum sem hann átti ekkert með að kalla eftir eða fá. Ýmsar upplýsingabeiðnir Sigurðar hafi lotið að atriðum sem féllu utan afmörkunar verkefnis hans og heimildar embættis hans.

„Ólíkt því sem fram hefur verið haldið hafði Sigurður aldrei fullar heimildir ríkisendurskoðanda í störfum sínum. Verkefni Sigurðar sem settur ríkisendurskoðandi takmarkaðist við að annast endurskoðun og hafa eftirlit með framkvæmd samnings milli fjármála- og efnahagsráðherra og Lindarhvols ehf., sbr. 4. mgr. laga nr. 25/2016 um breytingu á lögum um Seðlabanka Íslands nr. 36/2001, með síðari breytingum. Sigurður hafði ekki umboð til að hafa afskipti af málum utan þessarar afmörkunar.“