Boðflenna
Sýning: Boðflenna Sýningarstaður: Listasafn Reykjanesbæjar Sýningarstjóri: Helga Þórsdóttir Tímabil: 17. maí - 20. ágúst
Sýningin Boðflenna í Listasafni Reykjanesbæjar er yfirlitssýning á verkum Snorra Ásmundssonar, ólíkindatóls í íslensku listalífi sem skilgreina mætti sem nútíma naívista. Snorri er með öðrum orðum sjálfmenntaður í listinni en hann hefur eingöngu fengist við myndlist frá árinu 1996. Hann hefur frá upphafi lagt áherslu á málverk og gjörningalist en tilvist gjörningaverkanna hefur verið samtvinnuð umfjöllun fjölmiðla um verkin. Fyrsta uppátæki Snorra sem vakti fjölmiðlaathygli var sýning á verkum listakattarins Loka á Akureyri sumarið 1997 en elstu verkin á sýningunni í Reykjanesbæ eru einmitt nokkur málverk eftir Snorra/Loka. Þar hefur þeim verið komið fyrir við hliðina á sjónvarpsskjá sem sýnir fréttir af framboðsfundi Kattaframboðsins sem bauð fram í sveitarstjórnarkosningum á Akureyri vorið 2022.
Að skilgreina Snorra
Kattaframboðið er eitt af yngri verkum Snorra á sýningunni og dæmigert fyrir þær sakir að þar tvinnar Snorri saman líf og list sem renna saman í eitt án þess að hægt sé að greina þar á milli. Gjörningar Snorra búa yfir ásýnd veruleika sem birtist áhorfendum í formi frétta sem eru sannar í þeim skilningi að Snorri þykist aldrei vera annar en hann er og kemur til dyranna eins og hann er klæddur í það skiptið. Hann er á vissan hátt andstæða Joseph Beuys, sem lét sig samruna lífs og listar varða, og bjó yfir sterkum persónuleika og ímynd. Snorri Ásmundsson á meira skylt við Zelig því hann tekur á sig það gervi sem tíðarandinn blæs honum í brjóst hverju sinni. Það er í þessari þversögn sem sannleikur verkanna, aðdráttarafl þeirra og óþægindi birtast. Fyrirmyndir gervanna eru ímyndir fengnar úr fjölmiðlum, hvort sem þær eru fulltrúar pólitískra valdhafa, andlegra leiðtoga, útlitssérfræðinga, þjóðarímyndar eða listamanna. Helga Þórsdóttir sýningarstjóri dregur þá sannfærandi ályktun að persónur Snorra séu ekki hluti af alter-egói hans heldur „hvíli í honum sjálfum“, þótt mögulega aðeins um stund.
Að sýna Snorra
Það er ekki einfalt að setja upp sýningu á verkum eftir Snorra Ásmundsson, sem byggja tilvist sína að stórum hluta á viðbrögðum fjölmiðla og því hvernig þeir miðla fréttum af gjörningum hans til almennings. Hluta þessarar umfjöllunar er að finna á sýningunni í formi blaðaúrklippa og fréttaskota en eitt einkenni þessa fréttaflutnings er að hann birtist ýmist í fréttum eða sem slúður, en sjaldnast á menningarsíðum eða sem listgagnrýni. Verkin eru þá hluti af fjölmiðlaumhverfinu fremur en listheiminum enda auðveldara að ná til fjöldans í gegnum fjölmiðla en með sýningu í listagalleríi. Það má því fullyrða að Snorri Ásmundsson sé með þekktari listamönnum landsins þótt verk hans hafi oft farið öfugt ofan í þá sem fjalla um myndlist af meiri „alvöru“ en Snorri vill láta kenna sig við.
Þegar verk Snorra eru komin saman á einum stað verður ekki annað séð en þau standist vel tímans tönn og hafi virkað í því rými sem hann hefur skapað sér hverju sinni. Er þá sama hvort um er að ræða íþróttasal (Master Hilarion, 2019), kirkju (Guðsþjónusta í Hríseyjarkirkju, 2018), torg (Ástarpíramídinn 2006), svalir (Fjallkonan, 2020), heimili stjórnmálaflokks (Sjálfstæðismaðurinn, 2009), sjónvarpssal (Forsetaframboðið (2003)) eða sölutorg (Aflátsbréf, síðan 2003). Snorra tekst alltaf að smeygja sér inn og strjúka sér óþægilega upp við hin ýmsu málefni, hvort sem þau eru af trúarlegum toga, pólitískum eða samfélagslegum. Hann gerir það með einlægni naívistans að vopni, þess sem kærir sig kollóttan um annað samhengi, og kemur alltaf niður standandi hversu illa sem verkin kunna að koma við þau sem strokist er upp við.
Að vera Snorri
Þegar gengið er í gegnum sýninguna í Listasafni Reykjanesbæjar verður ekki hjá því komist að viðurkenna að verk Snorra virka eins og samfélagspúls. Honum tekst að snerta einhverja kviku í þjóðarsálinni á hverjum tíma með því að máta sig við hana. Í ljósmyndinni The American Dream (2006) sefur Snorri vært á hvítum rúmfötum, með pípuhatt með mynstri ameríska fánans á höfðinu og frelsisstyttuna í fanginu – þetta er í miðjum efnahagsuppganginum. Í gjörningnum Hnakka og skinkur (2011) sem fluttur var á umdeildri sýningu, Koddu, í Nýlistasafninu rétt eftir hrun, beinir hann að okkur hinni hlið spegilsins og allt verður vitlaust. Sýningin Boðflenna ber nafn með réttu því Snorri treður sér alls staðar að, óboðinn. Hann er við og við erum hann með alla okkar bresti og hégóma og jafnframt leynda þrá eftir aflausn. Á sýningunni er einnig að finna málverk frá ólíkum tímabilum, tónlistarupptökur, ljósmyndaröð og sýningarskrá með greinargóðum textum, þar sem þó hefði mátt halda betur utan um upplýsingar um staðreyndir um fjölskrúðugan listferil Snorra Ásmundssonar.
Athugasemdir