Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 2 árum.
Flækjusagan

Hið glæsta ríki Sassanída rís og fellur

Fyr­ir tveim­ur vik­um var saga hins fyrsta Persa­veld­is rak­in á þess­um vett­vangi. Hér seg­ir af Persa­veldi núm­er tvö, hinu mikla veldi Persa frá falli Par­þa og fram að upp­gangi múslima.

Hið glæsta ríki Sassanída rís og fellur
Illugi Jökulsson
skrifar

Parþar höfðu ráðið Persíu, Mesópótamíu og Mið-Asíu í mörg hundruð ár en í apríl 224 töpuðu þeir orrustu gegn uppreisnarmanninum Ardashír, undirkóngi þeirra í héraðinu Pars. Þar með var ríki Parþa snögglega úr sögunni en Ardashír stofnaði nýtt veldi sem kennt var við Sassan, ættföður Ardashírs, hvort sem sá var nú til í alvörunni eður ei. Ardashír og sonur hans Shapúr 1. treystu hið nýja Persaveldi mjög í sessi uns það var orðið ámóta flæmi og hið forna ríki Kýrosar hins mikla.

Shapúr ríkti í 30 ár og kom styrkum fótum undir veldi sitt, hann reisti borgir, lét höggva lágmyndir í kletta og þótti innanlands bæði mildur og réttsýnn. Hann var dyggur fylgismaður Zóróaster-trúar en leyfði spámanninum Maní að starfa óhindrað og breiða út kenningar sínar.

Það var til marks um hvílíkur völlur var á Shapúr 1. að hann knúði rómverskan her til uppgjafar við borgina Edessa árið 260 og …

Kjósa
2
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir (1)

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
  • SVS
    Stefán Valdemar Snævarr skrifaði
    20. desember 2022 18:02
    Takk fyrir þetta. Í bók minni Bókasafnu stendur eftirfarandi á blaðsíðu 282:

    "Sandi orpnar eru hallir Eranshar,
    musterin rústir einar.
    Engir eldar loga lengur
    Ahúra-Masda til dýrðar…

    Svona mætti hefja tregaljóð um eitt hinna mörgu írönsku stórvelda sem risið hafa og hnigið í aldanna rás. «Eranshar» þýðir «Íransveldi» og var stórveldi stórkonunganna af Sassanídaætt sem stóð frá 226 e.kr. til 651 e.kr."

    Örgrein þessi fjallar um upphaf skáklistarinnar.
    0
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.
Tengdar greinar

Flækjusagan

Nýtt efni

„Ég var bara glæpamaður“
Viðtal

„Ég var bara glæpa­mað­ur“

„Margt af því sem ég hef gert mun ég aldrei geta bætt fyr­ir,“ seg­ir Kristján Hall­dór Jens­son, sem var dæmd­ur fyr­ir al­var­leg­ar lík­ams­árás­ir. Hann var mjög ung­ur að ár­um þeg­ar ljóst var í hvað stefndi og fann ekki leið­ina út fyrr en ára­tug­um síð­ar. Í dag fer hann inn í fang­els­in til þess að hjálpa öðr­um, en það er eina leið­in sem hann sér færa til þess að bæta fyr­ir eig­in brot.
Þakklátur fyrir að vera á lífi
Viðtal

Þakk­lát­ur fyr­ir að vera á lífi

Þor­lák­ur Mort­hens, Tolli, hef­ur marga fjör­una sop­ið í lífs­ins ólgu­sjó. Æsku­ár­in höfðu sín áhrif en þá byrj­aði hann að teikna og var ljóst að dreng­ur­inn væri gædd­ur hæfi­leik­um. Óregla og veik­indi lit­uðu fjöl­skyldu­líf­ið og á unglings­ár­un­um sá hann um sig sjálf­ur. Um ára­bil var hann sjómað­ur, verka­mað­ur og skóg­ar­höggs­mað­ur. Eft­ir mynd­list­ar­nám hef­ur hann lif­að af mynd­list­inni. Nú er Tolli far­inn að mála í ljós­ari tón­um. Hann gaf nýra, greind­ist síð­an með krabba­mein og sigr­aði.
Sjónarspil útilokunar: Alræðisleg tilhneiging og gróteskan
Armando Garcia
Aðsent

Armando Garcia

Sjón­arspil úti­lok­un­ar: Al­ræð­is­leg til­hneig­ing og grótesk­an

„Við hvað er­uð þið svona hrædd?“ spyr Arm­ando Garcia, fræði­mað­ur við Há­skóla Ís­lands, þau sem tóku þátt í pall­borði á mál­þing­inu Áskor­an­ir fyr­ir Ís­land og önn­ur smáríki í mál­efn­um flótta­fólks. Hann seg­ir sam­kom­una hafa ver­ið æf­ingu í val­kvæðri fá­fræði og til­raun til að end­ur­skapa hvíta yf­ir­burði sem um­hyggju.
Harvard tekur afstöðu gegn Trump – milljarða fjármögnun skólans fryst
Erlent

Har­vard tek­ur af­stöðu gegn Trump – millj­arða fjár­mögn­un skól­ans fryst

Virt­asti há­skóli Banda­ríkj­anna, Har­vard, tefldi millj­örð­um dala í rík­is­stuðn­ingi í tví­sýnu þeg­ar hann hafn­aði víð­tæk­um kröf­um rík­is­stjórn­ar Don­alds Trump. Kröf­urn­ar voru sagð­ar gerð­ar til þess að sporna við gyð­inga­h­atri á há­skóla­svæð­um. Kröf­urn­ar snúa að stjórn­ar­hátt­um, ráðn­ing­um og inn­töku­ferli skól­ans.

Mest lesið undanfarið ár

Morgunpósturinn

Morgunpóstur Heimildarinnar berst alla morgna og er fyrir öll þau sem hafa áhuga á fréttum og þjóðfélagsumræðu.

Áskrift hefur áhrif

Almenningur hefur viðhaldið Stundinni og Kjarnanum með áskriftum og styrkjum í áratug. Með því að kaupa áskrift að Heimildinni styrkir þú sjálfstæða rannsóknarblaðamennsku.
Sjá meira
© 2025 Sameinaða útgáfufélagið ehf. Allur réttur áskilinn. Notkun á efni miðilsins er óheimil án samþykkis.