Parþar höfðu ráðið Persíu, Mesópótamíu og Mið-Asíu í mörg hundruð ár en í apríl 224 töpuðu þeir orrustu gegn uppreisnarmanninum Ardashír, undirkóngi þeirra í héraðinu Pars. Þar með var ríki Parþa snögglega úr sögunni en Ardashír stofnaði nýtt veldi sem kennt var við Sassan, ættföður Ardashírs, hvort sem sá var nú til í alvörunni eður ei. Ardashír og sonur hans Shapúr 1. treystu hið nýja Persaveldi mjög í sessi uns það var orðið ámóta flæmi og hið forna ríki Kýrosar hins mikla.
Shapúr ríkti í 30 ár og kom styrkum fótum undir veldi sitt, hann reisti borgir, lét höggva lágmyndir í kletta og þótti innanlands bæði mildur og réttsýnn. Hann var dyggur fylgismaður Zóróaster-trúar en leyfði spámanninum Maní að starfa óhindrað og breiða út kenningar sínar.
Það var til marks um hvílíkur völlur var á Shapúr 1. að hann knúði rómverskan her til uppgjafar við borgina Edessa árið 260 og …
"Sandi orpnar eru hallir Eranshar,
musterin rústir einar.
Engir eldar loga lengur
Ahúra-Masda til dýrðar…
Svona mætti hefja tregaljóð um eitt hinna mörgu írönsku stórvelda sem risið hafa og hnigið í aldanna rás. «Eranshar» þýðir «Íransveldi» og var stórveldi stórkonunganna af Sassanídaætt sem stóð frá 226 e.kr. til 651 e.kr."
Örgrein þessi fjallar um upphaf skáklistarinnar.