Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 3 árum.

Óútskýrðum dauðsföllum fjölgar verulega

Veruleg aukning er á tilfellum þar sem réttarmeinafræðilega rannsókn þarf til að hægt sé að ákveða dánarorsök. Um 20 prósent andláta hér á landi flokkast sem ótímabær. Réttarmeinafræðingur segir að ekkert bendi til að sjálfsvígum fari fjölgandi.

15. janúar 2021 · 07:00

Freyr Rögnvaldsson

ritstjorn@heimildin.is

Talið er að árlega deyi á Íslandi um 500 manns ótímabærum dauða sem hefði verið hægt að afstýra með bættu lýðheilsustarfi eða öflugri heilbrigðisþjónustu. Það er um það bil fimmtungur allra dauðsfalla ár hvert.

8%

Réttarkrufning var nauðsynleg í 8% allra andláta árið 2019.

Óútskýrðum dauðsföllum fjölgaði verulega á síðasta ári frá því sem verið hafði árin á undan. Í flestum tilfellum fást þó skýringar á dauðsföllunum eftir réttarmeinafræðilega rannsókn. Framkvæma þarf réttarkrufningu á um átta prósentum allra þeirra sem deyja á Íslandi. Meðal annars er framkvæmd réttarkrufning í öllum tilvikum þar sem grunur leikur á að fólk hafi svipt sig lífi. Réttarmeinafræðingur segir að niðurstöður krufninga bendi ekki til þess að sjálfsvígum fari fjölgandi, þvert á ótta fólks fyrr á árinu.

Flestir Íslendingar deyja af völdum krabbameins og hjartasjúkdóma.

Ríflega 2.000 deyja árlega

Árlega deyja á bilinu 2.200 til 2.300 manns á Íslandi og hefur fjöldi andláta aukist í …

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Efnisorð

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Tengdar greinar

Dauðans óvissa eykst

ViðtalDauðans óvissa eykst

Veturinn kom þennan dag

Á hálfu ári missti Guðlaug Guðmunda Ingibjörg Bergsveinsdóttir móður sína, ömmu og afa. Fleiri áföll héldu áfram að hlaðast upp í lífi hennar en þrátt fyrir það sagði læknir henni, þegar hún loks leitaði aðstoðar, að hún væri ekki að kljást við þunglyndi því hún hefði svo margt fyrir stafni. Nú þegar þrjú ár eru liðin síðan áföllin riðu yfir er hún enn með höfuðið fast í handbremsu, eins og hún lýsir því sjálf.

ViðtalDauðans óvissa eykst

„Við syrgjum af því að við elskum“

Ótímabær dauðsföll geta reynst aðstandendum erfið og ýft upp tilfinningar á borð við reiði, að sögn sálfræðings sem sérhæfir sig í aðstoð við syrgjendur. Hún leggur áherslu á mikilvægi samskipta og varar við „ráðagóða róbótnum“. Ótti við dauðann er stundum fylgifiskur kvíðaröskunar og Covid-19 faraldurinn getur gert hana erfiðari.

ViðtalDauðans óvissa eykst

Einsemd og dauði á göngum Landspítalans á tímum Covid-19

Árið 2020 var merkilegt fyrir margra hluta sakir en ekki síst fyrir það hversu nálægur dauðinn varð samfélaginu í heild sinni. Aldrei áður hafa borist jafn margar tilkynningar í sjónvarpinu af dauðsföllum og hvað þá með svo stuttu millibili yfir svo langan tíma.

ViðtalDauðans óvissa eykst

Dauðinn veitir manni þolinmæði

Karólína Helga Símonardóttir var enn í sorgarferli vegna föðurmissis þegar eiginmaður hennar varð bráðkvaddur á sama ári. Sorgin kenndi henni að taka lífinu með æðruleysi, enda ráði fólk örlögum sínum ekki sjálft.

ViðtalDauðans óvissa eykst

Lifir í nálægð við dauðann

Pétur Guðmann Guðmannsson réttarmeinafræðingur starfar í návígi við dauðann alla daga en í kjallara gamla Blóðbankans á Barónsstíg kryfur hann daglega lík eða tvö.

FréttirDauðans óvissa eykst

171 mannslát kom til kasta lögreglunnar á síðast ári

Sýnileg aukning er í fjölda mannsláta sem komu inn á borð lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu á síðasta ári miðað við fyrri ár. Réttarkrufning fór fram í 77 prósent tilvika sem er einnig aukining milli ára.

Mest lesið

Viðskipti

Ráðuneyti keypti danska hönnunarsófa fyrir 5,9 milljónir

Háskóla-, nýsköpunar- og iðnaðarráðuneytið hefur undanfarna mánuði keypt húsgögn úr hönnunarverslun, sem þar til nýlega hét Norr11, að andvirði rúmlega tíu milljóna króna. Um er að ræða samsettan sófa, kaffiborð, borðstofuborð og fleiri húsgögn að andvirði 10,2 milljóna króna. Þar af er 1,3 milljóna króna sófi inni á skrifstofu ráðherra.

Fréttir

Rak 90 prósent starfsfólks fyrir að skrópa á morgunfund

Baldvin Oddsson, ungur íslenskur athafnamaður, rataði nýverið í fréttir í Bandaríkjunum fyrir að reka 99 starfsmenn úr sprotafyrirtæki sem hann stofnaði og rekur. Framkvæmdastjórinn mun hafa verið ósáttur við slaka mætingu á morgunfund, þar sem aðeins ellefu af 110 starfsmönnum melduðu sig, og tilkynnti þeim sem voru fjarverandi að þau væru rekin.

Fólkið í borginni

Situr í gamla stólnum hans pabba

Elsu Björgu Magnúsdóttur rann blóðið til skyldunnar þegar faðir hennar lést fyrir 18 árum og flutti heim til Íslands. „Ég þurfti á Íslandi og fjölskyldunni að halda og þau mér.“

Flækjusagan

Hvað kom fyrir Emmu? Fyrsta grein — „Mjög lítið blóð“

Flestir töldu að Bashar al-Assad myndi draga úr kúgun í Sýrlandi og færa stjórnarháttu til nútímans. Hin eldklára kona hans, Asma, eða Emma Akhras, myndi stýra honum í þá átt. En hvernig fór?

Fréttir

Ný ríkisstjórn efnir til kosninga um ESB

Samstarfssamningur Flokks fólksins, Viðreisnar og Samfylkingarinnar verður kynntur á morgun. Eitt af þeim málum sem verður sett á oddinn eru kosningar til ESB. Þetta herma upplýsingar Heimildarinnar.

Úttekt

Hvað gerðist í Suður-Mjódd?

Hvernig getur það komið kjörnum fulltrúum Reykjavíkurborgar á óvart að stærðarinnar atvinnuhúsnæði rísi næstum inni í stofu hjá íbúum í Breiðholti? Svarið liggur ekki í augum uppi, en Dóra Björt Guðjónsdóttir, formaður umhverfis- og skipulagsráðs borgarinnar, segir málið fremur frávik frá stefnu borgarstjórnarmeirihlutans um þétta blandaða byggð fremur en afleiðinga hennar.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

ViðtalMóðursýkiskastið

Innsæi Karenar öskraði: „Það er eitthvað að“

Þegar Karen Ösp Friðriksdóttir lá sárkvalin á kvennadeild Landspítala árið 2019 var hún sökuð um verkjalyfjafíkn. Hún hafði þá verið verkjuð síðan hún var níu ára. Geðlæknir leiddi að því líkum að verkir hennar tengdust gervióléttu. Tveimur árum síðar fékk hún loks staðfestingu á því að hún væri með líkamlegan sjúkdóm. Hún vonar að heilbrigðiskerfið og samfélagið læri af hennar sögu.

VettvangurHjólhýsabyggðin

„Þetta er eins og að búa í einbýlishúsi“

Bergþóra Pálsdóttir, Bebba, hefur unun af því að fá gesti til sín í hjólhýsið og finnst þetta svolítið eins og að búa í einbýlishúsi. Barnabörnin koma líka í heimsókn en þau geta ekki farið út að leika sér í hjólhýsabyggðinni í Sævarhöfðanum: „Þau skilja ekki af hverju við vorum rekin úr Laugardalnum og sett á þennan ógeðslega stað.“

Flækjusagan

Ný rannsókn byltir uppruna Færeyinga og Íslendinga: Ekki eins skyldir og talið hefur verið

DNA-rannsóknir á jurta- og dýraleifum hafa þegar breytt myndinni af uppruna byggðar í Færeyjum. Þær virðast hafa byggst fyrst langt á undan Íslandi. En nú hefur rannsókn á uppruna Færeyinga líka breytt mynd okkar af uppruna færeysku þjóðarinnar og skyldleikanum við Íslendinga

Viðskipti

Ráðuneyti keypti danska hönnunarsófa fyrir 5,9 milljónir

Fréttir

Rak 90 prósent starfsfólks fyrir að skrópa á morgunfund

VettvangurHjólhýsabyggðin

„Ég kalla þetta svítuna“

Vilberg Guðmundsson hefur búið í húsbíl í níu ár. Hann og þáverandi konan hans ákváðu þá að selja íbúðina sína og keyptu húsbíl á Flórída. Þau skildu síðar og hann er að fóta sig á nýjan hátt. Vilberg er einn þeirra sem býr í hjólhýsabyggðinni við Sævarhöfða. „Ég skil ekki af hverju við máttum ekki vera áfram í Laugardalnum,“ segir hann.

Mest lesið í mánuðinum

VettvangurHjólhýsabyggðin

Við erum ekkert „trailer trash“

Lilja Karen varð ólétt eftir glasafrjóvgun þegar hún bjó á tjaldsvæðinu í Laugardalnum og á dögunum fagnaði dóttir hennar árs afmæli. Afmælisveislan var haldin í hjólhýsi litlu fjölskyldunnar á Sævarhöfða, þar sem þær mæðgur búa ásamt hinni mömmunni, Friðmeyju Helgu. „Okkar tilfinning er að það hafi verið leitað að ljótasta staðnum fyrir okkur,“ segir Friðmey, og á þar við svæðið sem Reykjavíkurborg fann fyrir hjólhýsabyggðina.

Á vettvangi

„Við mætum í vinnuna til þess að sigra“

Kona sem situr á biðstofu með fleira fólki er að greinast með heilaæxli og það þarf að tilkynna henni það. En það er enginn staður sem hægt er að fara með hana á, til að ræða við hana í næði. Í annan stað er rætt við aðstandendur frammi, fyrir framan sjálfsalann en þá fer neyðarbjallan af stað og hamagangurinn er mikill þegar starfsfólkið hleypur af stað. Í fjóra mánuði hefur blaðamaður verið á vettvangi bráðamóttökunnar á Landspítalanum og fylgst með starfinu þar.

Á vettvangi#1

Kvöldvakt á bráðamóttökunni

Í fjóra mánuði hefur Jóhannes Kr. Kristjánsson verið á vettvangi bráðamóttöku Landspítalans í Fossvogi. Í þáttaröðinni Á vettvangi sem unnin er fyrir Heimildina veitir hann einstaka innsýn inn í starfsemi bráðamóttökunnar, þar sem líf og heilsa einstaklinga er undir.

Fréttir

Tilnefnd sem framúrskarandi ungur Íslendingur en verður send úr landi

Til stendur að hin sýrlenska Rima Charaf Eddine Nasr verði send úr landi. Hún var á dögunum ein af tíu sem tilnefnd voru til verðlaunanna Framúrskarandi ungur Íslendingur í ár. Tilnefninguna fékk hún fyrir sjálfboðaliðastörf sem hún hefur unnið með börnum. Hér á hún foreldra og systkini en einungis á að vísa Rimu og systur hennar úr landi.

Vísbending

Gylfi Magnússon

Verstu mistök Íslandssögunnar

Gylfi Magnússon, prófessor við viðskiptafræðideild HÍ, skrifar um verstu mistök Íslandssögunnar í nýjasta tölublaði Vísbendingar. „Íslendingar hafa auðvitað gert alls konar mistök sem þjóð og þurft að súpa seyðið af því.“ En hver eru þau verstu?

Vindorkumál

Ný ógn við haförninn rís á Íslandi

Hafernir falla blóðugir og vængjalausir til jarðar í vindorkuverum Noregs sem mörg hver voru reist í og við búsvæði þeirra og helstu flugleiðir. Hættan var þekkt áður en verin risu og nú súpa Norðmenn seyðið af því. Sagan gæti endurtekið sig á Íslandi því mörg þeirra fjörutíu vindorkuvera sem áformað er að reisa hér yrðu á slóðum hafarna. Þessara stórvöxnu ránfugla sem ómæld vinna hefur farið í að vernda í heila öld.