Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 2 árum.

„Við syrgjum af því að við elskum“

Ótímabær dauðsföll geta reynst aðstandendum erfið og ýft upp tilfinningar á borð við reiði, að sögn sálfræðings sem sérhæfir sig í aðstoð við syrgjendur. Hún leggur áherslu á mikilvægi samskipta og varar við „ráðagóða róbótnum“. Ótti við dauðann er stundum fylgifiskur kvíðaröskunar og Covid-19 faraldurinn getur gert hana erfiðari.

17. janúar 2021 · 16:00

Steindór Grétar Jónsson

steindor@heimildin.is

Heimsfaraldurinn hefur fært fólk nær dauðanum. Óttinn við Covid-19 hefur aukið kvíða hjá fólki sem er viðkvæmt fyrir og aðrir sitja eftir með sára sorg í kjölfar ástvinamissis.

Sorgarferli fólks er ólíkt og það getur reynst fólki þungbært ef það missir einhvern nákominn af ástæðum sem það telur ósanngjarnar. Þetta segir Bryndís Einarsdóttir sálfræðingur hjá Lífi og sál sem hefur sérhæft sig í aðstoð við fólk sem glímir við dauðsföll og sorg. Undanfarið ár hefur óútskýrðum dauðsföllum fjölgað og slíkt getur valdið djúpum sárum hjá þeim sem eftir lifa.

„Það sem helst þarf að huga að er að gefa sér tíma,“ segir hún um sorgarferli fólks sem missir ástvini. „Það þarf að normalísera sorgina og sorgarviðbrögðin, en ekki sjúkdómsvæða þau. Þetta er ekki skilgreint sjúklegt ástand heldur eðlilegt tilfinningalegt viðbragð við ástvinamissi og tengslarofum. Þannig er það þegar maður missir einhvern sem maður er tengdur. Öll viðbrögð eru eðlileg í …

Skráðu þig inn til að lesa

Þú færð tvær fríar áskriftargreinar í mánuði. Þú hefur síðan val um að styrkja óháða blaðamennsku með áskrift á hagstæðu verði, frá aðeins 3.390 krónum á mánuði.

Leiðbeiningar má nálgast á heimildin.is/leidbeiningar.

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Efnisorð

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Tengdar greinar

Dauðans óvissa eykst

ViðtalDauðans óvissa eykst

Veturinn kom þennan dag

Á hálfu ári missti Guðlaug Guðmunda Ingibjörg Bergsveinsdóttir móður sína, ömmu og afa. Fleiri áföll héldu áfram að hlaðast upp í lífi hennar en þrátt fyrir það sagði læknir henni, þegar hún loks leitaði aðstoðar, að hún væri ekki að kljást við þunglyndi því hún hefði svo margt fyrir stafni. Nú þegar þrjú ár eru liðin síðan áföllin riðu yfir er hún enn með höfuðið fast í handbremsu, eins og hún lýsir því sjálf.

ViðtalDauðans óvissa eykst

Einsemd og dauði á göngum Landspítalans á tímum Covid-19

Árið 2020 var merkilegt fyrir margra hluta sakir en ekki síst fyrir það hversu nálægur dauðinn varð samfélaginu í heild sinni. Aldrei áður hafa borist jafn margar tilkynningar í sjónvarpinu af dauðsföllum og hvað þá með svo stuttu millibili yfir svo langan tíma.

ViðtalDauðans óvissa eykst

Dauðinn veitir manni þolinmæði

Karólína Helga Símonardóttir var enn í sorgarferli vegna föðurmissis þegar eiginmaður hennar varð bráðkvaddur á sama ári. Sorgin kenndi henni að taka lífinu með æðruleysi, enda ráði fólk örlögum sínum ekki sjálft.

ViðtalDauðans óvissa eykst

Lifir í nálægð við dauðann

Pétur Guðmann Guðmannsson réttarmeinafræðingur starfar í návígi við dauðann alla daga en í kjallara gamla Blóðbankans á Barónsstíg kryfur hann daglega lík eða tvö.

FréttirDauðans óvissa eykst

171 mannslát kom til kasta lögreglunnar á síðast ári

Sýnileg aukning er í fjölda mannsláta sem komu inn á borð lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu á síðasta ári miðað við fyrri ár. Réttarkrufning fór fram í 77 prósent tilvika sem er einnig aukining milli ára.

FréttirDauðans óvissa eykst

Óútskýrðum dauðsföllum fjölgar verulega

Veruleg aukning er á tilfellum þar sem réttarmeinafræðilega rannsókn þarf til að hægt sé að ákveða dánarorsök. Um 20 prósent andláta hér á landi flokkast sem ótímabær. Réttarmeinafræðingur segir að ekkert bendi til að sjálfsvígum fari fjölgandi.

Mest lesið

Faraldur einmanaleika

„Einveran öskrar á mann“

Hér á landi er fólk sem glímir við einangrun og einmanaleika, deyr eitt og liggur látið án þess að andlát þess uppgötvast. Um tvisvar í mánuði er fagfólk kallað á vettvang slíkra atburða. Fjölskylda í hefðbundnu íbúðahverfi óttaðist lengi um nágranna sinn og reyndi ítrekað að kalla eftir aðstoð, þar til hann lést. Íbúar í Hátúni 10 þekkja þessar aðstæður, og sameinast í baráttunni við sáran einmanaleikann.

Viðtal

Fer á puttanum um firðina

Jamie Lee, sem er fædd og uppalin í Hong Kong, féll kylliflöt fyrir Íslandi þegar hún kom hingað í ferðalag. Nú rekur hún fyrirtækið Fine Food Islandica sem ræktar beltisþara í Steingrímsfirði og syndir stundum út að línunum til að athuga með þarabörnin sín.

Skýring

Seðlar, gull og gjafir

Þau svifu á vængjum ástarinnar heimshorna á milli. Hann bað hennar með söng við Taj Mahal. En nú eru þau komin á hálan ís ef ekki kaldan klaka, öldungadeildarþingmaðurinn og konan sem hann giftist. Ef gullstangirnar, lúxusbílinn og allt reiðuféð er fannst á heimili þeirra voru ekki mútur líkt og saksóknari heldur fram – hvaðan í ósköpunum komu þessi miklu verðmæti?

Pistill

Sif Sigmarsdóttir

Ráðgátan um dularfullu samlokurnar

Við Íslendingar erum eins og maðurinn sem ásældist svo mjög föngulega konu að hann lét þess ógetið að hann kærði sig ekki um laxinn hennar.

Fréttir

Snorri leitar að ríkum og vondum bakhjörlum

Snorri Másson, ritstjóri Snorra Mássonar ritstjóra, leitar nú að fjárframlögum frá „ríku og vondu fólki“ sem vill styðja við nýja fjölmiðilinn hans sem ber heitið „Snorri Másson ritstjóri“. Hann segir áskrifendur að miðlinum hrannast inn.

Pistill

Bragi Páll Sigurðarson

Stríðið um athygli þína og reiði

Við töpuðum. Án þess að við tækjum eftir því var háð stríð um athygli okkar og við áttum ekki séns.

GreiningÍsland í mútum

Ísland í mútum

Aldrei hafa fleiri verið undir rannsókn vegna gruns um að hafa ýmist þegið eða greitt mútur á Íslandi. Sautján manns eru undir í fjórum rannsóknum Héraðssaksóknara og tveir til viðbótar fengu dóma nýlega. Þar til í fyrra voru múturannsóknir og dómar taldir á fingrum annarrar handar.

Mest lesið

1
Faraldur einmanaleika
4
„Einveran öskrar á mann“
Hér á landi er fólk sem glímir við einangrun og einmanaleika, deyr eitt og liggur látið án þess að andlát þess uppgötvast. Um tvisvar í mánuði er fagfólk kallað á vettvang slíkra atburða. Fjölskylda í hefðbundnu íbúðahverfi óttaðist lengi um nágranna sinn og reyndi ítrekað að kalla eftir aðstoð, þar til hann lést. Íbúar í Hátúni 10 þekkja þessar aðstæður, og sameinast í baráttunni við sáran einmanaleikann.
2
Viðtal
1
Fer á puttanum um firðina
Jamie Lee, sem er fædd og uppalin í Hong Kong, féll kylliflöt fyrir Íslandi þegar hún kom hingað í ferðalag. Nú rekur hún fyrirtækið Fine Food Islandica sem ræktar beltisþara í Steingrímsfirði og syndir stundum út að línunum til að athuga með þarabörnin sín.
3
Skýring
Seðlar, gull og gjafir
Þau svifu á vængjum ástarinnar heimshorna á milli. Hann bað hennar með söng við Taj Mahal. En nú eru þau komin á hálan ís ef ekki kaldan klaka, öldungadeildarþingmaðurinn og konan sem hann giftist. Ef gullstangirnar, lúxusbílinn og allt reiðuféð er fannst á heimili þeirra voru ekki mútur líkt og saksóknari heldur fram – hvaðan í ósköpunum komu þessi miklu verðmæti?
4
Pistill
3
Sif Sigmarsdóttir
Ráðgátan um dularfullu samlokurnar
Við Íslendingar erum eins og maðurinn sem ásældist svo mjög föngulega konu að hann lét þess ógetið að hann kærði sig ekki um laxinn hennar.
5
Fréttir
1
Snorri leitar að ríkum og vondum bakhjörlum
Snorri Másson, ritstjóri Snorra Mássonar ritstjóra, leitar nú að fjárframlögum frá „ríku og vondu fólki“ sem vill styðja við nýja fjölmiðilinn hans sem ber heitið „Snorri Másson ritstjóri“. Hann segir áskrifendur að miðlinum hrannast inn.
6
Pistill
1
Bragi Páll Sigurðarson
Stríðið um athygli þína og reiði
Við töpuðum. Án þess að við tækjum eftir því var háð stríð um athygli okkar og við áttum ekki séns.
7
GreiningÍsland í mútum
Ísland í mútum
Aldrei hafa fleiri verið undir rannsókn vegna gruns um að hafa ýmist þegið eða greitt mútur á Íslandi. Sautján manns eru undir í fjórum rannsóknum Héraðssaksóknara og tveir til viðbótar fengu dóma nýlega. Þar til í fyrra voru múturannsóknir og dómar taldir á fingrum annarrar handar.
8
Leiðari
Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir
Þegar einveran öskrar á mann en þú mætir brosi í Bónus
Faraldur einmanaleika og félagslegrar einangrunar herjar á heiminn.
9
Fréttir
1
„Svívirðilegir glæpir“ í heimalandinu en eru samt send heim
Þrátt fyrir að á síðustu árum hafi yfirvöld í Venesúela og vopnahópar þeirra framið „svívirðilega glæpi“, kerfisbundnar pyndingar og aftökur, hefur kærunefnd útlendingamála staðfest úrskurði Útlendingastofnunar um að neita fólki þaðan um vernd.
10
FréttirJarðefnaiðnaður í Ölfusi
3
Elliði hefur áður varið sig gegn spurningum með því að hann sé ekki „pólitíkus“
Minnihlutinn í sveitarstjórn Ölfuss hefur ákveðið að vísa húsamáli Elliða Vignissonar bæjarstjóra til siðanefndar Sambands íslenskra sveitarfélaga. Elliði hefur varið sig í málinu með því að hann sé ekki kjörinn fulltrúi og þurfi þar af leiðandi ekki að ræða viðskipti sín í smáatriðum.

Mest lesið í vikunni

Úttekt

Allur marinn og bólginn eftir flug til Rómar

Fólk sem notar hjólastól er ítrekað sett í hættulegar aðstæður þegar það ferðast með flugvélum. Viðmælendur Heimildarinnar hafa slasast í flugi og kvíða hverri flugferð. Þeir kalla eftir breytingum, betri þjálfun fyrir starfsfólk og möguleika á að þeir geti setið í sínum eigin stólum í flugi.

Faraldur einmanaleika

„Einveran öskrar á mann“

Fréttir

Fékk ekkert að vita fyrr en of seint: „Þú verður að koma og hjálpa mér“

Ungur maður frá Venesúela sem er kominn með tilboð um starf með fötluðu fólki hér á landi fékk ekki að vita af því að vísa ætti honum úr landi fyrr en of seint var fyrir hann að kæra ákvörðunina. Hann segir að lögmaðurinn sem honum var skipaður hafi ekki svarað vikum saman. Ekkert bíður hans í Venesúela, líklega ekki einu sinni hans eigin móðir.

Fréttir

Þingmaður mætti undir áhrifum í þáttinn

Egill Helgason henti einu sinni klukku út í sal eftir að lokað var fyrir útsendingu á Silfri Egils. Guðni Ágústsson keyrði Egil heim eftir á og róaði hann.

Viðtal

Fer á puttanum um firðina

Skýring

Seðlar, gull og gjafir

Fréttir

Reiknistofa bankanna varði tugum milljóna í greiðslulausn sem aldrei var notuð

Reiknistofa bankanna vann að þróun á nýrri greiðslulausn á árunum 2017 til 2019. Lausnin hét Kvitt og átti að virka þannig að fólk gæti borgað með henni í verslunum með beingreiðslum af bankareikningi. Lausnin hefði getað sparað neytendum stórfé í kortanotkun og færslugjöld. Hún var hins vegar aldrei notuð þar sem viðskiptabankarnir vildu það ekki.

Mest lesið í mánuðinum

ViðtalBrot Kjartans Adolfssonar

Bera ör barnæskunnar ævilangt: „Við vorum með sár úti um allt“

Linda ólst upp á heimili með dæmdum barnaníðingi og konu sem var síðar dæmd fyrir misþyrmingar gagnvart börnunum. Frá því að alsystir hennar leitaði til lögreglu leið eitt og hálft ár þar til Linda komst í fóstur. Á þeim tíma versnuðu aðstæður á heimilinu. Enn lengri tími leið þar til yngri systkini þeirra voru fjarlægð þaðan.

Viðtal

„Ég vona að ég eigi aldrei eftir að sökkva svo djúpt aftur“

Egill Helgason er á tímamótum. Hann er hættur með Silfrið sem lengi var kennt við hann sjálfan, helsta pólitíska umræðuþátt landsins. Hann segist í upphafi hafa skolfið eins og lauf í vindi þegar hann var í sjónvarpi en elski nú að vera í beinni. Egill kynntist eiginkonu sinni á nektarstað og þau eignuðust son ári síðar. Hann rifjar upp þegar ölvaður þingmaður mætti til hans í settið og þegar hann fleygði vatnskönnu út í sal í reiðikasti. Egill hefur háð sína glímu við kvíða og þunglyndi, og upplifði sinn versta tíma þegar Trump var kosinn forseti Bandaríkjanna.

Viðtal

Eitruð jákvæðni hefur neikvæðar afleiðingar

Að hafa jákvæðni að leiðarljósi getur létt lundina, auðveldað daglegar athafnir og hjálpað okkur að takast á við lífið og tilveruna. En það er ekki alltaf jákvætt að vera jákvæður. Jákvæðni getur nefnilega verið eitruð.

FréttirHinsegin bakslagið

Reykjavíkurborg tilkynnir Samtökin 22 til lögreglu

Skóla- og frístundaráð Reykjavíkur hefur gert skólastjórnendum í grunnskólum Reykjavíkur viðvart um að óboðnir gestir frá Samtökunum 22 hafi komið í Langholtsskóla síðastliðinn fimmtudag. Eru skólastjórnendur beðnir að undirbúa starfsfólk fyrir slíkar uppákomur. Fólkið frá samtökunum 22 tók meðal annars upp myndbönd af starfsfólki skólans. Málið hefur verið tilkynnt til lögreglu.

FréttirJarðefnaiðnaður í Ölfusi

Elliði telur sig vera undanþeginn siðareglum Ölfuss

Í siðareglum kjörinna fulltrúa í Ölfusi kemur fram að þær eigi við um alla þá sem sitja í nefndum og ráðum á vegum sveitarfélagsins. Elliði Vignisson situr í nefndum á vegum bæjarstjórnar Ölfuss auk þess sem hann situr alla bæjarstjórnar- og bæjarráðsfundi. Hann telur sig samt vera undanþeginn siðareglum kjörinna fulltrúa sem koma eiga í veg fyrir hagsmunaárekstra.

Fréttir

Skaðlegar snyrtivörur: „Fólk er að veikjast“

Una Emilsdóttir umhverfislæknir segir að í hillum verslana á Íslandi sé „allt morandi í skaðlegum snyrtivörum“. Rannsóknir á langtímaáhrifum óæskilegra efna í snyrtivörum séu fáar og Una segir að afleiðingarnar séu þegar farnar að koma fram. Fólk sé farið að veikjast.

ÚttektJarðefnaiðnaður í Ölfusi

Leynd yfir viðskiptum Elliða við námufjárfesta í Ölfusi: „Það er bara mitt mál“

Íbúar Ölfuss standa nú frammi fyrir því að ákveða hvort Þorlákshöfn eigi að verða námubær til framtíðar. Stærðarinnar mölunarverksmiðja þýska steypurisans Heidelberg er plönuð í túnfætinum. Samhliða á Elliði Vignisson bæjarstjóri í fasteignaviðskiptum við námufjárfestana Einar Sigurðsson og Hrólf Ölvisson sem eru sveipuð leynd.

Mest lesið í mánuðinum

1
ViðtalBrot Kjartans Adolfssonar
7
Bera ör barnæskunnar ævilangt: „Við vorum með sár úti um allt“
Linda ólst upp á heimili með dæmdum barnaníðingi og konu sem var síðar dæmd fyrir misþyrmingar gagnvart börnunum. Frá því að alsystir hennar leitaði til lögreglu leið eitt og hálft ár þar til Linda komst í fóstur. Á þeim tíma versnuðu aðstæður á heimilinu. Enn lengri tími leið þar til yngri systkini þeirra voru fjarlægð þaðan.
2
Viðtal
1
„Ég vona að ég eigi aldrei eftir að sökkva svo djúpt aftur“
Egill Helgason er á tímamótum. Hann er hættur með Silfrið sem lengi var kennt við hann sjálfan, helsta pólitíska umræðuþátt landsins. Hann segist í upphafi hafa skolfið eins og lauf í vindi þegar hann var í sjónvarpi en elski nú að vera í beinni. Egill kynntist eiginkonu sinni á nektarstað og þau eignuðust son ári síðar. Hann rifjar upp þegar ölvaður þingmaður mætti til hans í settið og þegar hann fleygði vatnskönnu út í sal í reiðikasti. Egill hefur háð sína glímu við kvíða og þunglyndi, og upplifði sinn versta tíma þegar Trump var kosinn forseti Bandaríkjanna.
3
Viðtal
Eitruð jákvæðni hefur neikvæðar afleiðingar
Að hafa jákvæðni að leiðarljósi getur létt lundina, auðveldað daglegar athafnir og hjálpað okkur að takast á við lífið og tilveruna. En það er ekki alltaf jákvætt að vera jákvæður. Jákvæðni getur nefnilega verið eitruð.
4
FréttirHinsegin bakslagið
11
Reykjavíkurborg tilkynnir Samtökin 22 til lögreglu
Skóla- og frístundaráð Reykjavíkur hefur gert skólastjórnendum í grunnskólum Reykjavíkur viðvart um að óboðnir gestir frá Samtökunum 22 hafi komið í Langholtsskóla síðastliðinn fimmtudag. Eru skólastjórnendur beðnir að undirbúa starfsfólk fyrir slíkar uppákomur. Fólkið frá samtökunum 22 tók meðal annars upp myndbönd af starfsfólki skólans. Málið hefur verið tilkynnt til lögreglu.
5
FréttirJarðefnaiðnaður í Ölfusi
5
Elliði telur sig vera undanþeginn siðareglum Ölfuss
Í siðareglum kjörinna fulltrúa í Ölfusi kemur fram að þær eigi við um alla þá sem sitja í nefndum og ráðum á vegum sveitarfélagsins. Elliði Vignisson situr í nefndum á vegum bæjarstjórnar Ölfuss auk þess sem hann situr alla bæjarstjórnar- og bæjarráðsfundi. Hann telur sig samt vera undanþeginn siðareglum kjörinna fulltrúa sem koma eiga í veg fyrir hagsmunaárekstra.
6
Fréttir
1
Skaðlegar snyrtivörur: „Fólk er að veikjast“
Una Emilsdóttir umhverfislæknir segir að í hillum verslana á Íslandi sé „allt morandi í skaðlegum snyrtivörum“. Rannsóknir á langtímaáhrifum óæskilegra efna í snyrtivörum séu fáar og Una segir að afleiðingarnar séu þegar farnar að koma fram. Fólk sé farið að veikjast.
7
ÚttektJarðefnaiðnaður í Ölfusi
8
Leynd yfir viðskiptum Elliða við námufjárfesta í Ölfusi: „Það er bara mitt mál“
Íbúar Ölfuss standa nú frammi fyrir því að ákveða hvort Þorlákshöfn eigi að verða námubær til framtíðar. Stærðarinnar mölunarverksmiðja þýska steypurisans Heidelberg er plönuð í túnfætinum. Samhliða á Elliði Vignisson bæjarstjóri í fasteignaviðskiptum við námufjárfestana Einar Sigurðsson og Hrólf Ölvisson sem eru sveipuð leynd.
8
Fréttir
4
Harðsvíraðir Sjálfstæðismenn tóku yfir og losuðu sig við Egil út af pólitík
Egill Helgason hefur haft dagskrárvald í umræðum um íslenska pólitík í meira en tvo áratugi. Fyrst á Skjá einum, svo á Stöð 2 og loks á RÚV. Nú er hann hættur. En ýmislegt hefur gengið á yfir árin.
9
Úttekt
1
Allur marinn og bólginn eftir flug til Rómar
Fólk sem notar hjólastól er ítrekað sett í hættulegar aðstæður þegar það ferðast með flugvélum. Viðmælendur Heimildarinnar hafa slasast í flugi og kvíða hverri flugferð. Þeir kalla eftir breytingum, betri þjálfun fyrir starfsfólk og möguleika á að þeir geti setið í sínum eigin stólum í flugi.
10
Faraldur einmanaleika
4
„Einveran öskrar á mann“
Hér á landi er fólk sem glímir við einangrun og einmanaleika, deyr eitt og liggur látið án þess að andlát þess uppgötvast. Um tvisvar í mánuði er fagfólk kallað á vettvang slíkra atburða. Fjölskylda í hefðbundnu íbúðahverfi óttaðist lengi um nágranna sinn og reyndi ítrekað að kalla eftir aðstoð, þar til hann lést. Íbúar í Hátúni 10 þekkja þessar aðstæður, og sameinast í baráttunni við sáran einmanaleikann.