Læknar við Landspítala gagnrýna stjórnvöld harðlega fyrir krónískt fjársvelti til spítalans og heilbrigðiskerfisins, bæði hvað varðar almennan rekstur, klíníska starfsemi og vísindastarf. Gengið sé fram með óraunhæfum aðhaldskröfum sem ekki séu í takt við vilja almennings, sem vilji sjá heilbrigðiskerfið styrkt. Stjórnmálamenn standi hins vegar ekki við loforð sín um að efla kerfið.
„Ég tel að krónískt fjársvelti eins og tíðkast hefur hér á landi sé afar skaðlegt til lengri tíma,“ segir Hans Tómas Björnsson, yfirlæknir í klínískri erfðafræði á Landspítala í viðtali í nýju Læknablaði. Tækifæri séu fyrir Ísland til að verða í fararbroddi í erfðatækni, sem gæti gjörbylt læknisfræði til framtíðar. Hins vegar þurfi að fjárfesta til þess, því erfitt er að ná slíku markmiði með fjársveltri. Uppbygging sé í lágmarki, þekkingu sé aðeins viðhaldið en framfarir verði litlar.
Í öðru viðtali í sama blaði bendir Magnús Gottfreðsson, yfirlæknir á Landspítala, á að þrátt fyrir að orrustan við Covid-19 kórónaveiruna sé hvergi nærri unnin sé strax farið að tala um að herða sultarólina í heilbrigðiskerfinu. Fjármögnun vísindastarfs og efling háskólahlutverks Landspítala hafi þá lengi verið vanrækt. Þrátt fyrir kröfu um eflingu heilbrigðiskerfisins, til dæmis undirskriftlista þar um sem 80 þúsund manns undirrituðu árið 2016, hafi lítið sem ekkert breyst í þeim málum og það þrátt fyrir að stjórnmálamenn hafi lofað öllu fögru. Tölur sýni að stjórnmálamenn eigi afar erfitt með að standa við loforð um að efla kerfið. „Á sama tíma upplifum við hér á spítalanum, sem hefur verið meira og minna í krónískri krísu frá því að spítalarnir voru sameinaðir, að gengið sé fram með óraunhæfum kröfum um niðurskurð,“ segir Magnús.
Almenningur kallar eftir betri fjármögnun heilbrigðiskerfisins
Aðhaldskrafa var sett á Landspítala í fjárlögum fyrir þetta ár upp á 400 milljónir króna en auk þess er spítalanum gert að vinna upp hallarekstur síðustu ára. Í árslok 2019 nam sá halli 3,8 milljörðum og á spítalinn að vinna hann niður á þremur árum.
„Staðreyndin er þó sú að kerfið í heild sinni hefur verið vanfjármagnað lengi“
Magnús spyr sig hvort það séu þau skilaboð sem almenningur vilji senda inn til heilbrigðiskerfisins við núverandi aðstæður. „Ég er ekki viss um að það sé þannig.“ Hann segir að jafnframt að svo virðist sem vilji almennings, samanber undirskriftasöfnunina frá árinu 2016, hafi í raun lítil áhrif á raunverulega framkvæmd. Það sé dapurlegt. „Staðreyndin er þó sú að kerfið í heild sinni hefur verið vanfjármagnað lengi. Fjármagn hefur nýlega verið fært frá spítalanum til heilsugæslunnar. Það er pólitísk ákvörðun með sínum rökum, en það var ekki beðið um það. Almenningur var að biðja um betri fjármögnun kerfisins í heild og við stöndum samt nánast á sama punktinum.“
Hans Tómas talar á sömu nótum. Til lengri tíma sé gott heilbrigðiskerfi mjög góð langtímafjárfesting en því miður sé hugsað til einna fjárlaga í einu. „Það er ekki hægt að byggja upp nýja hluti meðan það er skýr krafa um niðurskurð en uppbygging er nauðsynleg til að við getum fullnýtt okkur erfðaupplýsingar“ segir hann.
Athugasemdir