Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 5 árum.

Þekking

Hvers vegna eiga svo margir sjúkdómar uppruna sinn í leðurblökum?

COVID-19 er talin hafa borist í menn úr leðurblökum, hugsanlega í gegnum fiskmarkaðinn í Wuhan.

22. mars 2020 · 19:00

ritstjorn@heimildin.is

Fátt annað en nýja kórónuveiran sem veldur sjúkdómnum Covid-19 kemst að í huga fólks þessa dagana. Líklegast þykir að veiran hafi fyrst komið upp í leðurblökum og síðan borist í menn, mögulega í gegnum óþekktan millihýsil. Covid-19 er langt því frá fyrsti veirusjúkdómurinn sem borist hefur í menn úr leðurblökum. Hlutfallslega hafa töluvert margir veirusjúkdómar gert það í gegnum tíðina. Nokkrar ástæður virðast liggja þar að baki.

Flestir sjúkdómar eiga uppruna sinn í öðrum dýrum en mannfólki

Um 61% allra smitsjúkdóma sem mannfólk getur smitast af eiga uppruna sinn í öðrum dýrum dýraríkisins. Sjúkdómar sem smitast yfir í menn úr öðrum dýrum eru kallaðir súnur (e. zoonotic diseases). Þótt sjúkdómar eigi uppruna sinn í hinum ýmsu dýrategundum er algengt að sjúkdómar berist í menn úr leðurblökum.

Sem dæmi má nefna að talið er líklegt að hundaæði eigi rætur sínar að rekja til leðurblaka.

Sem dæmi má nefna að talið er …

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Tengdar greinar

Þekking

Eru risavaxnar Dyson-hvelfingar fundnar úti í geimnum?

Vísindamenn við háskólann í Uppsölum og annan á Ítalíu hafa fundið sólir eða sólkerfi sem gefa frá sér undarlega mikið af innrauðri orku. Ein möguleg skýring gæti verið að geimverur hafi byggt hvelfingar utan um sólirnar til að heyja sólarorkuna

Þekking

Sólin gæti hafa stolið hátt í tug pláneta frá öðrum sólum

og falið þær á hinum fjarlægustu slóðum sólkerfisins. Fundur þeirra og ferðir þangað gætu skilað gríðarlegum vísindalegum árangri

Þekking

Heimsálfur utan úr geimnum eru fastar í iðrum Jarðar

Hvað leynist undir fótum okkar? Sú spurning er ævinlega aðkallandi á eldgosasvæði og tala nú ekki um þegar goshrina er hafin, eins og nú virðist raunin á Íslandi. Vísindamenn eru hins vegar sífellt að störfum að auka skilning okkar á því sem í iðrunum leynist og nú í nóvember birtist í vísindaritinu Nature grein þar sem sagði frá óvæntri niðurstöðu...

Þekking

Háhyrningar ættaðir frá Íslandi enduðu sem sýningardýr á Tenerife

Tugir háhyrninga voru fangaðir við strendur Íslands á áttunda og níunda áratug síðustu aldar og seldir í dýragarða. Þeir áttu margir hverjir ömurlega ævi, enda rifnir frá fjölskyldum sínum, töpuðu jafnvel glórunni og urðu fólki að bana. Sumir þeirra lifa enn – og nokkrir nákomnir ættingjar þeirra eru í haldi á Tenerife.

Þekking

Alheimurinn í nýju og skarpara ljósi

Nýjasta stórvirki mannkynsins, James Webb geimsjónaukinn, er ætlað að skoða myndun fyrstu stjarna og vetrarbrauta alheimsins. Hvar og hvenær kviknaði fyrsta ljósið í alheiminum? Hvernig verða stjörnur og sólkerfi til? Hvernig mynduðust vetrarbrautirnar? Hvaða eðlis- og efnafræðilega eiginleika þurfa plánetur og sólkerfi að hafa til að geyma líf? Fyrstu myndir sjónaukans eru komnar. „Þær voru enn skýrari, skarpari og glæsilegri en ég átti von á,“ segir Sævar Helgi Bragason.

Þekking

Meta hvort lýsa eigi yfir alþjóðlegu neyðarástandi vegna apabólu

Stigvaxandi dreifing apabólu um heiminn vekur óhug og nú hafa þrjú tilfelli greinst á Íslandi. Allir geta smitast af apabólu. Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin skoðar að lýsa yfir alþjóðlegu neyðarástandi.

Mest lesið

Fólkið í borginni

Lenti á götunni fimmtán ára

Svarti Álfur segir að hann hefði endað í fangelsi hefði hann haldið áfram að búa í Belgíu, þar sem hann fæddist. Eftir að hann flutti til Íslands áttaði hann sig á því að hann gæti ekki búið með fjölskyldu sinni.

Skýring

Samsæriskenningar Brynjars og byssurnar

Brynjar Barkarson hefur verið ágætlega þekkt poppstjarna á Íslandi. Nú er hann orðinn að vonarstjörnu íslenskra þjóðernissinna. Brynjar er uppfullur af ótta við skuggastjórnendur innan ESB og langar í skotvopn.

Pistill

Hallgrímur Helgason

Auðvörn

Það stefnir í æsandi bjartar nætur á Alþingi.

Úttekt

Drengir kvörtuðu undan kennara og var meinað að sitja kennslustundir

Tólf ára gamlir drengir leituðu til skólastjóra vegna meints ofbeldis af hálfu kennara. Í kjölfarið var þeim meinað að sitja kennslustundir hjá kennaranum. Annar baðst afsökunar eftir tvær vikur og fékk þá að koma aftur í tíma. Hinn sætti útskúfun í tvo mánuði, áður en skólanum var gert að taka drenginn aftur inn í tíma. Foreldrar drengsins segja kerfið hafa brugðist barninu og leituðu að lokum til lögreglu.

Fréttir

Loka aðstöðu leigubílstjóra á Keflavíkurflugvelli

Isavia lofar aðgerðum til að betrumbæta þjónustu leigubíla við Keflavíkurflugvöll og koma í veg fyrir ógagnsæja verðlagningu. Tekið er fram að aðstöðu leigubílstjóra sé lokað vegna viðhaldsskorts sem flugvöllurinn sem eigandi hennar ber alfarið ábyrgð á.

Fréttir

Völdu ódýrasta hönnuð Brákarborgar sem uppfyllti ekki hæfisskilyrði

Innra eftirlit Reykjavíkurborgar telur að sækja megi skaðabætur til verktaka og/eða ráðgjafa sem komu að byggingu leikskólans Brákarborg. Leikskólanum var lokað síðasta sumar og úttekt kynnt í borgarráði í dag.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Fréttir

Innflytjandi sár eftir 30 ár á Íslandi: „Við erum helvítis útlendingar og múslímar sem á að reka úr landi“

Jasmin Vajzovic sem fluttist til Íslands frá Bosníu og Hersegóvínu fyrir 30 árum segist aðeins nýlega hafa upplifað fordóma vegna trúar sinnar og uppruna. Hann segist kvíða fyrir framtíð dóttur sinnar á Íslandi.

Fólkið í borginni

Lenti á götunni fimmtán ára

Skýring

Samsæriskenningar Brynjars og byssurnar

Pistill

Hallgrímur Helgason

Auðvörn

Það stefnir í æsandi bjartar nætur á Alþingi.

Úttekt

Drengir kvörtuðu undan kennara og var meinað að sitja kennslustundir

Fréttir

Siðferðisspurningar vakna vegna uppbyggingar Andra og Birgis

Fjárfestar sem eru sakaðir um að hafa milligöngu um iðnaðarnjósnir fyrir milljarðamæringinn Björgólf Thor Björgólfsson vilja reisa þéttbýlt hverfi í um tveggja kílómetra fjarlægð frá vatnsverndarsvæði höfuðborgarsvæðisins. Svo virðist sem engin krafa sé uppi um siðferði fjárfesta þegar kemur að Kópavogsbæ.

Mest lesið í mánuðinum

English

Climeworks’ capture fails to cover its own emissions

The carbon capture company Climeworks only captures a fraction of the CO2 it promises its machines can capture. The company is failing to carbon offset the emissions resulting from its operations – which have grown rapidly in recent years.

ViðtalHlaupablaðið 2025

Níu lykilatriði um hreyfingu að læknisráði

Kristín Sigurðardóttir læknir veitir forvitnilega innsýn í afgerandi áhrif hreyfingar á líkama okkar og heila. Hún varar við „náttúruleysi“ og að fólk rjúfi tengslin við sig sjálft eða náttúruna.

Pistill

Sif Sigmarsdóttir

Daður við aðalinn

Ástæða þess að Sjálfstæðisflokkurinn er fastur í hjólfari fylgislægðar er sú að hann fellur alltaf aftur á sama prófinu.

Fréttir

Innflytjandi sár eftir 30 ár á Íslandi: „Við erum helvítis útlendingar og múslímar sem á að reka úr landi“

Fréttir

Lárus Björn Svavarsson er fallinn frá

Lárus Björn, þekktur sem Lalli Johns, ólst upp við fátækt og var fluttur nauðugur á Breiðavík, þar sem hann var beittur ofbeldi sem barn. Hann glímdi við fíknisjúkdóm en náði síðan yfirhöndinni og lifði allsgáður í mörg ár.

Fréttir

Margeir fær milljónir í bætur – Hafði áreitt samstarfskonu hjá lögreglunni

Íslenska ríkið þarf að greiða Margeiri Sveinssyni aðstoðaryfirlögregluþjóni miskabætur fyrir að hafa færður til í starfi eftir að samstarfskona hans sakaði hann um ofbeldi og áreitni. Lögreglustjóri tilkynnti héraðssaksóknara um hugsanlega refsiverða háttsemi Margeirs en málinu var vísað frá.