Hundrað þúsund börn eru föst í austurhluta borgarinnar Aleppo í Sýrlandi en engin neyðargögn hafa verið flutt þangað síðan 7. júlí síðastliðinn, þegar aðalveginum þangað inn var lokað. Síðan 22. september hafa um 320 almennir borgarar látið lífið í Aleppo, þar af eru um hundrað börn. Sigríður Víðis Jónsdóttir, kynningarstjóri og upplýsingafulltrúi hjá UNICEF á Íslandi, segir ástandið skelfilegt. 

„Austurhluti borgarinnar hefur verið lokaður af síðan 7. júlí þegar aðalveginum þangað inn var lokað. Það er skelfilegt. Sem betur fer var UNICEF búið að koma miklu magni af hjálpargögnum yfir áður, sem samstarfsaðilar okkar hafa dreift síðan þá. Þetta eru til dæmis ýmis hjálpargögn til að veita neyðarhjálp á heilsugæslustöðvum, meðhöndla niðurgangspestir og nota við fæðingar. Núna eru þessi hjálpargögn hins vegar á þrotum, okkur hefur ekki verið leyft að fara inn í austurhluta borgarinnar með ný hjálpargögn og stjórnarherinn heldur borgarhlutanum í herkví og hefur staðið fyrir linnulausum loftárásum. Um hundrað börn hafa látist þarna bara á nokkrum dögum,“ segir Sigríður. 

Stríðinu í Sýrlandi verður mótmælt bæði á Akureyri og í Reykjavík. Sýrlensk fjölskylda sem er frá Aleppo hóf mótmælin um síðustu helgi á Akureyri, þar sem hún býr, og stendur nú til að endurtaka leikinn. Mótmælt verður kl. 15 á Austurvelli í Reykjavík og kl 17 á Ráðhústorginu á Akureyri, en einnig verður mótmælt víðar um heim um alla helgina.

Líkti ástandinu við sláturhús

„Fleiri en hundrað þúsund börn í austurhluta Aleppo neyðast nú til að drekka mengað vatn, hvar sem þau finna það. Vatnsveitan sem sér austurhlutanum fyrir hreinu vatni var eyðilögð í gríðarlega hörðum árásum fyrir fimm dögum. UNICEF og samstarfsaðilar vinna núna myrkranna á milli að því að gera við hana,“ bætir Sigríður við. 

Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna kom saman á fimmtudag vegna ástandsins í Sýrlandi, en þá höfðu tveir spítalar í Aleppo verið sprengdir í loftárásum. Ban Ki-moon framkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna var myrkur í máli þegar hann ávarpaði ráðið og sagði árásirnar vera stríðsglæpi. Hann benti á að í Aleppo væru börn sem hefðu misst útlimi í sprengingunum og upplifa nú gríðarlegan sársauka en fá engin verkjalyf. Þau fá sýkingu, þau þjást og svo deyja þau. Fólk getur hvergi flúið og stríðslok eru ekki í augsýn. „Ímyndið ykkur sláturhús. Þetta er verra. Jafnvel sláturhús eru mannúðlegri,“ sagði hann. 

Næringarskortur og sjálfsvígstilraunir 

Samkvæmt Sigríði var UNICEF í Sýrlandi fyrir stríðið en er þar núna vítt og breitt um landið og verður þar eftir að stríðinu lýkur. UNICEF rekur alls fimm skrifstofur í Sýrlandi; í Damaskus, Aleppo, Homs, Qamishli og í Tartus. „Neyðaraðgerðir UNICEF í Sýrlandi, Líbanon, Tyrklandi, Jórdaníu og Írak eru þær stærstu sem UNICEF, Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna hefur nokkru sinni ráðist í. Við höfum hjálpað milljónum og aftur milljónum barna – meðal annars með hjálp fólks hér á landi. Það er ómetanlegt,“ segir Sigríður og minnir á að neyðarsöfnun UNICEF er enn í fullum gangi og hana má styðja með því að senda SMS-ið STOPP í númerið 1900. Hver skilaboð kosta 1900 krónur. 

Nýverið kom UNICEF hjálpargögnum til sýrlensku fjallaborgarinnar Madaya, sem einnig hefur verið undir umsátri. Í bloggfærslu eftir Mirna Yacoub, starfsmann UNICEF í Sýrlandi, er aðstæðum barnanna lýst. Mirna lýsir því þegar bílar Sameinuðu þjóðanna mættu á svæðið og börnin hlupu spennt meðfram bílalestinni. Á heilsugæslunni tók Rajia læknir á móti íbúum. 

„Hver sjúklingurinn á fætur öðrum var skimaður af Rajia lækni, og allir deildu sínum sögum. Foreldrar barna sem gátu ekki lengur borðað því líkami þeirra þoldi ekki lengur eingöngu hrísgrjón og baunir. Börn sem gátu ekki lengur gengið upprétt vegna D-vítamínsskorts sem hefur valdið beinkröm, og börn sem eru hætt að vaxa vegna skorts á nauðsynlegum vítamínum. Ein móðir sýndi okkur pela barnsins síns sem var fullur af hrísgrjónavatni - túttan svo mikið notuð að hún hafði verið saumuð saman. „Sjáið hvað ég þarf að gefa barninu mínu,“ sagði hún,“ skrifar Mirna. Þá segir hún læknana á svæðinu hafa sagt þeim frá tólf nýlegum sjálfsvígstilraunum, átta af þeim voru konur. „Langdregið umsátursástand hefur ýtt fólki út af brúninni - sumir sjá dauðan sem einu útgönguleiðina. Heilbrigðisstarfsmaður frá svæðinu rak sögurnar: fimm barna móðir sem fannst hún ekki lengur getað fætt og hugsað um börnin sín; framhaldsskólanemi sem fékk ekki að yfirgefa Madaya til að taka samræmdu prófin; 21 árs nýgift kona sem hafði misst eiginmann sinn í átökunum og fann ekki styrkinn til þess að halda áfram ein; sextán ára gömul stúlka sem sá enga framtíð í helvítinu í kringum hana.“

Hér má sjá myndband UNICEF frá því þegar hjálpargögnum var dreift í Madaya í sömu ferð:

 Íslendingar hafa safnað 50 milljónum

„Varðandi Aleppo, sem er svo mikið í umræðunni núna, þá er UNICEF bæði með starfsfólk og skrifstofu þar,“ segir Sigríður. „Við erum einn stærsti veitandi sjúkragagna og annarra nauðsynja fyrir sjúkrahús í borginni. Við höfum ásamt samstarfsaðilum okkar fylgst grannt með vannæringu barna í borginni og höfum til dæmis bara frá því í janúar kannað ástand 14 þúsund barna og veitt öllum þeim börnum meðferð sem komið hefur í ljós að hafa verið vannærð. Við höfum gert það sama við sjö þúsund ófrískar konur og konur sem nýverið hafa átt börn.“ 

Neyðarsöfnun UNICEF hefur verið í gangi síðan í mars á þessu ári, þegar fimm ár voru liðin frá því að stríðið í Sýrlandi hófst. „Raunar höfum við meira og minna verið með neyðarsöfnun opna fyrir Sýrland síðan haustið 2012. Yfir 50 milljónir króna hafa safnast hér á landi síðan þá fyrir neyðaraðgerðir UNICEF í Sýrlandi og nágrannaríkjunum. Á bak við þetta er fólk á öllum aldri og um allt land. Það er yndislegt að finna þennan stuðning,“ segir Sigríður. Þá bætir hún því við að heimsforeldrar UNICEF hafi einnig stutt neyðaraðgerðinar í Sýrlandi og hér á landi eru yfir 25 þúsund heimsforeldrar.