Fyrir rúmlega þremur árum lenti ég í slysi með þeim afleiðingum að ég hlaut mænuskaða. Lífið tók u-beygju. Fór í 360 gráður og ekkert varð eins og áður. Ég tala stundum um lífið fyrir og eftir slys, svona eins og Eyjamenn tala um að eitthvað gerist fyrir eða eftir þjóðhátíð. Fyrir slysið gat ég gert alla þessa hluti sem öllum finnast svo sjálfsagðir, eins og að klæða mig og keyra bíl. Eftir slysið þarf ég að treysta á ferðaþjónustu Strætó til að komast á milli staða. 

Einn af fylgikvillum mænuskaða og annarra taugasjúkdóma er fyrirbæri sem kallast spasmi eða ósjálfráð taugaviðbrögð. Þeim er stjórnað af mænunni og haldið í skefjum af heilanum en ef mænan skaddast hættir heilinn að halda þessum viðbrögðum í skefjum. Með tímanum geta þessi ósjálfráðu taugaboð orðið það ýkt að þau valda spasma. Einstaklingum með mikinn spasma eru gefin lyf, ýmist í töfluformi eða lyfjadælu. 

Gesturinn sem fer ekki

Nokkrum dögum eftir slysið fann ég fyrir spasma í fyrsta sinn. Þessi elska hefur fylgt mér alveg síðan þá, mér til mismikillar gleði. Ég finn fyrir spasmanum á morgnana og ég finn fyrir honum á kvöldin. Ég finn fyrir honum þegar ég klæði mig og þegar ég hátta mig. Ég finn fyrir honum á kassanum í Bónus og við kvöldmatarborðið. Svo stjórnast spasminn af veðrum og vindum. Ef það er lægð yfir landinu, eykst spasminn. Ef það er frost og kalt, eykst spasminn.

„Þannig að ég sit uppi með gest sem verður í heimsókn næstu árin og áratugina“

Með öðrum orðum, ég finn fyrir spasma í öllum mögulegum og ómögulegum aðstæðum. Ég hef stundum lýst spasmanum á þann hátt að hann bauð sér sjálfur í heimsókn og neitar að fara. Alveg sama þótt ég biðji hann fallega eða öskra og skammast, spasminn fer ekki fet. Þannig að ég sit uppi með gest sem verður í heimsókn næstu árin og áratugina, vill kaffi og með því en neitar samt að taka þátt í kostnaðinum, þótt hann sé löngu búinn að éta mig út á gaddinn. Ofan á allt heimtar hann að verða besti vinur minn.

Lyfin gera lífið sem eðlilegast

Þökk sé spasmalyfjum þá get ég lifað sem eðlilegustu lífi þrátt fyrir að sitja uppi með spasmann sem getur verið nánast óbærilegur þegar hann er sem mestur. Ef lyfjanna nyti ekki við þá væri ómögulegt fyrir mig að gera hversdagslega hluti eins og að vaska upp eða brjóta saman þvottinn. Já eða búa um rúmið. Án lyfjanna myndi ég líklegast eyða deginum uppi í rúmi eins og hver annar spýtukall og gæti ekki hreyft mig. Þannig ég má ekki til þess hugsa að missa spasmalyfin mín!

„Á dögunum fékk ég þær fréttir að birgðirnar af spasmalyfinu eru búnar í landinu“

Á dögunum fékk ég þær fréttir að birgðirnar af spasmalyfinu eru búnar í landinu og yrðu að öllum líkindum ekki væntanlegar aftur fyrr en um miðjan nóvember. Já, ég sagði um miðjan nóvember! Hvað á ég að gera þangað til? Leggjast undir feld og skríða undan honum á svipuðum tíma og LéttBylgjan byrjar að spila jólalög? 

Veruleiki margra

Lyfjaskorturinn er óþolandi og algjörlega ólíðandi. Svo ég tali nú ekki um þá skerðingu á lífsgæðum sem hann felur í sér. Um er að ræða lyf sem fólk þarf lífsnauðsynlega á að halda til þess að komast í gegnum daginn. Lyf sem hjálpar því að vera virkur þátttakandi í samfélaginu. Og það sem skiptir mestu máli, linar verki og aðrar þjáningar. Auk þess sem lyfjaskortinum fylgir aukið álag á fólk sem bíður upp á von og óvon um hvenær lyfin koma aftur svo það geti farið að lifa eðlilegu lífi á ný.

Ég mæli því ekkert með því að þú, lesandi góður, farir í bakinu á meðan mesti lyfjaskorturinn gengur yfir. Því það er ekkert víst að þú getir leyst út verkjalyfin sem skrifað verður upp á fyrir þig. Vegna þess að þau eru ekki til í landinu og enginn hefur hugmynd um hvenær þau verða fáanleg aftur. Slíkt er veruleiki allt of margra.