Tangerine Dream hefur undanfarin fimmtíu ár verið óþreytandi við að skapa sinn einstaka og stóra hljóðheim. Hljómsveitin var stofnuð árið 1967 af Edgar Froese í Þýskalandi og hefur síðan gefið út yfir 100 frumsamdar plötur, samið tónlist við fjölda kvikmynda og tölvuleikja og sjö sinnum verið tilnefnd til Grammy-verðlauna. Á miðjum áttunda áratugnum á hátindi ferils síns var hún skipuð Edgar Froese, Christopher Franke og Peter Baumann. Eftir andlát Froeses árið 2015 hafa eftirlifandi meðlimir sveitarinnar, Thorsten Quaesching, Ulrich Schnauss og Hoshiko Yamane, haldið merki sveitarinnar og stofnanda á lofti í náinni samvinnu við listakonuna og ekkju Edgar Froeses, Biöncu. Platan Quantum Gates kom út 2017 og í kjölfarið hafa fylgt tónleikar á stöðum eins og Dekmantel, Flow Festival og Barbican Hall í London.
Ekkja Froeses heldur bandinu lifandi
„Sveitin í dag samanstendur af Thorsten Quaeschning, Hoshiko Yamane og Ulrich Schnauss,“ útskýrir Bianca Froese í samtali við Stundina en sveitin er um þessar mundir á tónleikaferðalagi um Evrópu. „Thorsten, sem er á synthum og fleiri hljóðfærum býr í Berlín og vann með eiginmanni mínum, Edgar Froese, í um það bil tólf ár þar til Edgar lést árið 2015 sem fékk mikið á mig. Edgar kenndi honum grunnatriði þess að sequenca – röðun hljóma og hljómsvæða – og hleypti honum inn í hljóðheim Tangerine Dream. Hoshiko, sem er menntaður sem klassískur fiðluleikari í Japan, býr einnig í Berlín og gekk til liðs við Tangerine Dream árið 2011. Hann bætir alls konar mystískum fiðlutónum við tónlistina. Ulrich, sem spilar líka á syntha býr í London og átti farsælan sólóferil þar til hann gekk til liðs við sveitina árið 2014. Sveitin í þessu formi spilaði síðustu tónleika sína með Edgar í Melbourne í Ástralíu í nóvember 2014. Þetta átti að vera byrjun nýs tímabils í sögu Tangerine Dream, eða það sem Edgar kallaði Quantum Years, þar sem hann ætlaði að taka út öll akústísk hljóðfæri og bæta við nýjum hljóðum og töfrum.“
Dauði Froeses ekki endalok sveitarinnar
Hvernig heldur maður áfram með hljómsveit þegar forsprakkinn og eini samfelldi meðlimur hennar er látinn? „Í fullri hreinskilni þá hugsaði ég, þetta gengur ekki, Edgar er ómissandi. En svo hugsaði ég, eiga þetta að vera endalok Tangerine Dream? Stuttu fyrir andlát sitt var Edgar búinn að móta hugmyndina sína um „Quantum Years“ þar sem hann var mjög upptekinn af skammtafræði og vildi miðla vísindalegri þekkingu á henni yfir í tónlistina. Mig langaði að þróa hugmyndina hans áfram og reyna að láta hana verða að veruleika. Ég var uppfull af þessum hugsunum á þesssum sársaukafulla tíma en það voru þrjú atriði sem sannfærðu mig. Færni þessara þriggja tónlistarmanna, kröftug sýn Edgars og minn eigin styrkur um að fylgja þessu verkefni eftir. Þetta var ekki auðvelt ferli og margir aðdáendur sveitarinnar voru efins um að hún gæti haldið áfram eftir að Edgar dó. En sem betur fer þá voru flestir þeirra mjög ánægðir og undrandi með nýja sándið og tóku nýju hljómsveitarskipanina í sátt.“
Platan Quantum Gate, sem kom út á fimmtíu ára afmæli sveitarinnar, var tilnefnd til tvennra verðlauna á Prog Rock awards árið 2018. „Edgar byrjaði sjálfur að semja fyrir þessa plötu árið 2014 og skildi eftir sig mikið af tónlistarlegum skissum sem núverandi meðlimir notuðu sem grunn til að semja yfir,“ útskýrir Bianca. Hún segir að í dag séu það Thorsten og Ulrich sem sjái að mestu leyti um tónsmíðarnar en að á tónleikum sé oft spuni í lokin sem sé gerður af öllum þremur tónlistarmönnunum.
Undir sterkum áhrifum frá Salvador Dali
Á gullaldarárum Tangerine Dream má oft sjá gamlar myndir frá tónleikum þar sem græjurnar voru eins og í höfuðstöðvum NASA, risastórir veggir af analóg-tækjum. En hvernig flytja þau tónlistina í dag? „Við notum auðvitað fartölvur en samt ekki bara fartölvur eins og Kraftwerk eru að gera þetta. Digital tæki eru ekki jafn spennandi sjónrænt eins og þessi gömlu Moog altari frá áttunda áratugnum en það er ennþá nóg eftir af áhugaverðum græjum og synthum á sviði hjá Tangerine Dream. Edgar sagði alltaf að gæði tónlistar væri ekki bundin við hversu flottar græjur væru notaðar til þess að framleiða hana.“ Spurð um mikilvægi Tangerine Dream fyrir heim tilraunakenndar tónlistar svarar hún að þeir hafi verið frumkvöðlarnir á þessu sviði. „Þeir voru frumkvöðlar og lentu oft í því í byrjun ferils síns að fólk kastaði tómötum og eggjum í þá. En þeir fylgdu sinni sannfæringu um nýtt tímabil í tónlistarsögunni, að brjótast úr hinum vanabundna hljóðheimi. Þeir höfðu kraft eftirstríðskynslóðarinnar sem komust í gegnum alla erfiðleika. Þessi þrautseigja, þetta töfrandi tímabil í tónlistarsögunni, þróun tónlistarinnar og tónlistartækninnar, þetta gerði hljómsveitina algjörlega einstaka.
Edgar Froese var sjálfur undir miklum áhrifum frá súrrealistanum Salvador Dali. Árið 1967 var Edgar og fyrstu sveit hans, The Ones, boðið að spila á tónleikum Dalis í Cadaqués á Spáni. „Edgar var svo lánsamur að fá að ganga um með Dali í gegnum ólífugarðinn hans og ræða við hann um heimspeki, súrrealisma, listir og drauma. Dali hafði risastór áhrif á Edgar,“ segir Bianca. „Hann dáði hann, dáði verk hans og heimspeki og færði þessa aðdáun yfir í tónlist sína.“
Ný kynslóð hlustenda
Árið 2012 hafði tölvuleikjaframleiðandinn Rockstar Games New York samband við Edgar og spurði hvort hann vildi semja tónlist fyrir stærsta tölvuleik veraldar, Grand Theft Auto V. „Hann var fyrst ansi skeptískur á þetta,“ segir Bianca. „Hann þoldi ekki ofbeldi í neinu formi, en hann sannfærðist vegna þess að honum fannst þetta tækifæri til að miðla tónlist Tangerine Dream til mun yngri hlustenda. Og svo árið 2013 vann hann verðlaun fyrir bestu frumsömdu tölvuleikjatónlistina í American VGX Video Award.“
Það má heyra áhrif Tangerine Dream glöggt í þáttaröðinni vinsælu á Netflix, Stranger Things, en titillagið er eins og beint út úr smiðju þeirra. „Hljómsveitin Survive sem samdi titillagið við Stranger Things hefur alltaf sagt að Tangerine Dream sé þeirra stærsti áhrifavaldur. Þegar þetta kom út datt Thorsten og Ulrich svo í hug að sprella aðeins með þetta, að gera ábreiðu af lagi Survive. Fyndið, ekki satt, að gera svala ábreiðu af lagi sem er í raun ábreiða af lagi eftir hljómsveitina þína!“
Spurð um hvernig hún sjái tónlist í framtíðinni svarar hún að þau Edgar hafi oft rætt um hvort það yrði hægt að finna upp tækni til að koma tónlistarsköpun beint úr heilanum með nýrri tækni og sleppa því að þurfa að pródúsera hana alla með tölvum. „Hugsaðu þér ef það væri hægt að umbreyta tónsköpun í heilanum yfir í einhvers konar bylgur og beina þeim beint í eyru aðdáenda bara með einhvers konar heilabylgjum! Það væri alveg frábært! En það er í raun undravert hvað við mannkyn erum ennþá hrifin af gömlum hljóðfærum og hljómum þeirra, gítar, trommum, flautu, fiðlu og píanó og svo framvegis. Ég held að þetta hljóti að hafa eitthvað að gera með hversu hæg þróun okkar er og líka að þrá okkar fyrir þessum hljómum muni aldrei taka enda.“
Athugasemdir