Ólafur Börkur Þorvaldsson, bróðir Hervarar Þorvaldsdóttur forseta Landsréttar sem sjálfur var skipaður hæstaréttardómari í trássi við stjórnsýslulög árið 2003, er einn þeirra hæstaréttardómara sem úrskurðuðu um að vísa bæri frá kröfu Vilhjálms H. Vilhjálmssonar hæstaréttarlögmanns um að Arnfríður Einarsdóttir, dómari við Landsrétt, viki sæti vegna þess að hún hefði verið skipuð dómari með ólöglegum hætti. Annar dómari sem dæmdi í málinu veitti tveimur af þeim fjórum umsækjendum sem Sigríður Andersen skipaði í trássi við reglur stjórnsýsluréttar jákvæða umsögn þegar þeir sóttu um dómaraembætti við Landsrétt.
Í dómi Hæstaréttar, sem kveðinn var upp á fimmtudag, er kröfunni vísað frá á þeim forsendum að í röksemdum Vilhjálms sé hvergi neinu haldið fram sem geti valdið því samkvæmt 6. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála að dómarinn teljist vanhæfur til að dæma í málinu sem um var að ræða. Eingöngu hafi verið færð rök fyrir því að lög hafi verið brotin við skipun hennar sem dómara. „Jafnvel þótt á það yrði fallist gæti það samkvæmt framansögðu aldrei orðið til þess að krafa varnaraðila yrði tekin til greina. Hefur hann því í málatilbúnaði sínum klætt það álitaefni, sem hann í raun leitar úrlausnar um, ranglega í búning kröfu um að dómarinn víki sæti í málinu,“ segir í dóminum. „Úrskurður Landsréttar 22. febrúar 2018 snýr þannig ekki að réttu lagi að ágreiningi um það efni og getur hann af þeim sökum ekki átt undir kæruheimild til Hæstaréttar samkvæmt b. lið 1. mgr. 211. gr. laga nr. 88/2008.“
Þegar Vilhjálmur rökstuddi kröfu sína fyrir Landsrétti um að Arnfríður viki sæti vísaði hann meðal annars til þess að lögbrot Sigríðar Andersen dómsmálaráðherra við skipun dómara kynnu að hafa haft áhrif á það hver valdist til forsætis í Landsrétti. Þá spurði hann hvort atkvæði þeirra fjögurra dómara, sem skipaðir voru án þess að hafa verið metnir hæfastir, hefðu ráðið úrslitum um hver var kjörinn forseti Landsréttar.
Forseti Landsréttar er sem áður segir Hervör Þorvaldsdóttir, systir Ólafs Barkar. Sjálfur var Ólafur Börkur skipaður hæstaréttardómari af Birni Bjarnasyni árið 2003 þótt aðrir umsækjendur hefðu verið metnir hæfari samkvæmt umsögn Hæstaréttar. Umboðsmaður Alþingis komst að þeirri niðurstöðu að stjórnsýslulögum hefði ekki verið fylgt við undirbúning og meðferð málsins auk þess sem kærunefnd jafnréttismála taldi jafnréttislög hafa verið brotin þegar gengið var framhjá kvenkyns umsækjanda, Hjördísi Hákonardóttur, sem metin hafði verið hæfari en Ólafur. Björn Bjarnason fjallar um frávísunardóminn á bloggsíðu sinni og fagnar því að dómararnir hafi séð í gegnum „blekkingarvef Vilhjálms H. Vilhjálmssonar lögmanns“.
Fjórir dómarar dæmdu í málinu ásamt Ólafi Berki, meðal annars Markús Sigurbjörnsson, fyrrverandi forseti Hæstaréttar og Viðar Már Matthíasson. Þegar lagt var mat á hæfni umsækjenda um dómaraembætti við Landsrétt í fyrra veitti Markús meðal annars þeim Jóni Finnbjörnssyni og Ásmundi Helgasyni jákvæðar umsagnir. Jón og Ásmundur voru líkt og Arnfríður Einarsdóttir skipaðir dómarar án þess að sýnt hefði verið fram á, í samræmi við kröfur stjórnsýsluréttarins, að þeir væru meðal hæfustu umsækjenda. Viðar Már Matthíasson veitti Eiríki Jónssyni jákvæða umsögn þegar hann sótti um stöðu dómara, en hann var í hópi þeirra umsækjenda sem ráðherra gekk framhjá og stendur nú í málarekstri gegn ríkinu.
Athugasemdir