Mikael Torfason er einstaklega einlægur, sumir kynnu að segja miskunnarlaus, í frásögnum sínum af fjölskyldumálum. Syndafallið er bók af svipuðum toga og Týnd í paradís sem kom út fyrir tveimur árum. Umfjöllunarefnið er sem fyrr fjölskylda höfundar og venslafólki. Og það er ekkert dregið undan. Mikael tekur fyrir öll tabúin. Þarna er framhjáhald, geðveiki, sjálfsvígstilraun, drykkjuskapur og trúarofstæki.
Að þessu sinni eru foreldrar Mikaels undir smásjánni. Þau skildu með þrjú börn þegar Mikael var á barnsaldri. Mikael og bróðir hans voru hjá föður sínum, Torfa Geirmundssyni rakara, en systir þeirra fylgdi móður sinni, Huldu Fríðu Berndsen.
Nýríkur Torfi
Skilnaðurinn varð í framhaldi af framhjáhaldi eiginmannsins sem margsinnis var konu sinni ótrúr, meira að segja með mágkonu sinni. Hulda Fríða glímdi við miklar raunir í framhaldi af skilnaðinum. Geðræn veikindi herjuðu á hana með tilheyrandi uppákomum sem börnin fylgdust á stundum með. Og Torfi rakari kvæntist aftur og varð nýríkur og fór með himinskautum. Peningarnir mokuðust inn og hárstofa hans var í tísku. Hann var í sviðsljósinu og lifði hátt. Hulda Fríða barðist aftur á móti áfram í lífinu sem bláfátæk, einstæð móðir í Breiðholti. Mikael teiknar upp þann gríðarlega mun sem var á kjörum hjónanna fyrrverandi og þar með barnanna þriggja sem sveifluðust á milli allsnægta og fátæktar.
Óborganleg frásögn er af því þegar enskir hommar, vinir Torfa, komu í heimsókn til hans um jól. Gestirnir komu færandi hendi og allir fengu einhvers konar typpadót í jólagjöf. Þetta voru ein skemmtilegustu jól höfundar.
Bókin er mestan part saga foreldra Mikaels og þess ferðalags lífsins sem fylgdi aðskilnaðinum. Mikael hafði sumardvöl á nokkrum sveitabæjum. Sumir kannast við þær frásagnir úr útvarpsþáttum sem hann gerði og fluttir voru í Ríkisútvarpinu. Mikael er þekktur fyrir að vera hörkuduglegur. Hann sameinaði þarna afrakstur ferða sinnna um sveitir landsins í útvarp og á bók. Frásögnin er í senn ljúf og áreynslulítil. Miskunnarlaus en mild. Bókin er þar af leiðandi falleg þótt fjallað sé um svo erfið mál sem geðveiki, alkóhólisma, ótryggð og trúarofstæki.
Dauðastríð
Og svo er það dauðastríð föður hans sem lifði hátt en endaði sem útbrunninn alkóhólisti. Síðustu árin bjó hann í gluggalausri kjallaraholu undir rakarastofu sinni. Hann hafði hætt að drekka um árabil en féll svo og drakk þar eftir í laumi. Á þessu ári greindist hann með skorpulifur. Þá komst upp að hann hafði leynt drykkjunni fyrir aðstandendum sínum. Mikael og systkini hans gerðu allt til þess að hann fengi nýja lifur. Torfi var fluttur til Svíþjóðar í von um bata. Á endanum var því hafnað að hann fengi ígrædda lifur.
„Við verðum að fá nýja lifur, pabbi. Þú mátt ekki deyja,“ segir Mikael við sjúkrabeð föður síns. Eins konar uppgjör föður og sonar átti sér stað. En kímnin var aldrei langt undan. Fárveikur raular Torfi laglínu: „Goodbye my friend its hard to die.“ Og Mikael nær í lagið á Spotify í farsíma sínum og spilar fyrir dauðveikan föður sinn.
Torfi fékk ekki lifur af því hann hafði ekki verið edrú í sex mánuði. Hann var fluttur aftur heim til Íslands en mátti hugsanlega koma aftur eftir hálft ár. Öllum mátti vera ljóst að hann gæti ekki lifað þann tíma.
„Helvítis Svíarnir drápu mig,“ sagði Torfi við son sinn. Nokkrum dögum síðar var hann allur. Hann dó úr alkóhólisma.
Fegurð og sársauki
Kápu bókarinnar gerði myndlistarmaðurinn Jón Óskar, frændi Mikaels. Kápan er í svipuðum dúr og á síðustu bók höfundar, einstaklega vel heppnuð. Bókin er afar falleg og manni þykir ósjálfrátt vænt um hana. Og efnið svíkur svo sannarlega ekki. Þrátt fyrir allan sársaukann og nærgöngular lýsingar á fólki í neyð andlega og líkamlega, stendur fegurðin þó eftir. Allt þetta vandmeðfarna efni er sett fram af stillingu, kímni og hlýju.
„Þrátt fyrir allan sársaukann og nærgöngular lýsingar á fólki í neyð andlega og líkamlega, stendur fegurðin þó eftir.“
Eftir lesturinn er sem maður hafi gjörþekkt Torfa og Huldu. Og það er hægt að draga af lestrinum mikinn lærdóm, ekki síst hvað varðar alkóhólismann sem miskunnarlaust drepur fólk með hræðilegum hætti. Þetta er í senn holl og skemmtileg lesning sem á erindi við hvern mann. Lesandinn hlær og grætur á víxl. Syndafallið er höfundi sínum til sóma og fær fimm stjörnur.
Athugasemdir