Ný gögn Hagstofu Íslands um laun ársins 2024 sýna að regluleg mánaðarlaun, þegar horft er til allra launamanna óháð starfshlutfalli, voru að meðaltali 758 þúsund krónur. Fyrir þá sem vinna í fullu starfi hækkar meðaltalið í 845 þúsund, en miðgildi launa – sem segir meira um raunverulega dreifingu – er 753 þúsund krónur.
Það þýðir að 65 prósent fólks í fullu starfi eru með regluleg laun undir meðaltali. Skýringuna má rekja til þess að hæstu launin teygja sig langt upp og draga meðaltalið upp en lægstu launin dreifast á þrengra bili.
Launamunur á kynjum
Heildarlaun karla í fullu starfi voru 984 þúsund á mánuði að meðaltali. Þeir unnu að jafnaði 177,9 greiddar stundir á mánuði, samanborið við 172 hjá konum. Heildarlaun kvenna voru lægri; að meðaltali 826 þúsund. Munurinn á greiddum stundum skýrir hluta launamunarins, en Hagstofan bendir einnig á kynskiptan vinnumarkað: aðeins 14 prósent karla starfa hjá hinu opinbera, en 38 prósent kvenna. Opinber störf eru yfirleitt lægra launuð en störf á almennum markaði, að því er segir í tilkynningu Hagstofunnar.
-158
Forstjórar og aðalframkvæmdastjórar voru með hæstu meðallaunin árið 2024 – að jafnaði um 2,4 milljónir króna á mánuði. Einnig voru fleiri sérfræðistörf, svo sem læknar, dómarar og yfirmenn tölvudeilda, með mánaðarlaun yfir 1,7 milljónum.
Á hinn bóginn voru lægstu launin skráð í störfum sem lúta að barnagæslu, 605 þúsund krónur, handþvotti og pressun, 578 þúsund, og skjalavörslu eða póstflokkun, 573 þúsund. Með öðrum orðum: forstjóri fær að jafnaði meira en fjórfalt hærri laun en starfsmaður í barnagæslu.
Mikil launadreifing innan stétta
Þrátt fyrir tiltölulega skýra stéttaskiptingu í meðallaunum sýna gögnin að dreifing launa er víða innan stétta. Sérfræðingar og iðnaðarfólk eru með fjölbreyttustu dreifinguna – sumir með undir 750 þúsund á mánuði, aðrir með rúmlega milljón.
Þjónustu- og umönnunarstéttin stendur þó neðarlega: nærri 62 prósent starfsfólks í þessum hópi fær greidd heildarlaun undir 750 þúsund krónum á mánuði. Hjá skrifstofufólki voru um 67 prósent með laun á bilinu 550 til 850 þúsund.
Athugasemdir