Jóhanna Guðrún Pálmadóttir, Helga Elídóttir og Berglind Jónsdóttir barnalæknar réðu sig til Landspítalans árið 2019 eftir sérnám og vinnu erlendis. Hafði Jóhönnu verið sagt í hvaða launaflokki hún ætti að vera í. Þegar hún óskaði hún eftir því að ræða launakjörin var henni tjáð að það væri almennt ekki gert. Fimm karlkyns barnalæknar voru ráðnir til Barnaspítalans á eftir þeim þremur og allir fengur þeir hærri laun en þær. Þetta kemur fram í nýjasta tölublaði Læknablaðsins.
Launin þeirra hafa nú verið leiðrétt og þeim bættur skaðinn afturvirkt en þær stóðu í þeirri trú að allir sætu við sama borð, „sem var alls ekki“ sagði Helga. „Svikin svíða og ég var mjög reið. Á sama tíma vorum við staðráðnar í að fá þetta leiðrétt.“ Vert er að taka fram að Landspítalinn er jafnlaunavottaður vinnustaður.
Jóhanna Guðrún, Helga og Berglind unnu saman að því að fá laun sín leiðrétt. Þegar þær sóttu um og fengu uppgefin laun allra sérfræðilækna deildarinnar uppgvötvuðu þær að menntun og staða karlkyns lækna var metin hærra en þeirra. Í kjölfar kjarabaráttu þeirra þriggja hafa fleiri kvenlæknar farið að kannað sína stöðu og hefur Læknablaðið heimildir fyrir því að fleiri konur að störfum í heilbrigðiskerfinu hafi fengið laun sín leiðrétt.
Minnisblað ekki nýtt við ráðningar
Í kjarasamningum lækna eru laun metin eftir námsferli og starfsaldri. Sérfræðilæknar hækka um einn launaflokk og tvo fyrir doktorspróf. Eftir það er hægt að hækka um fimm launaflokka sem er metið huglægt hverju sinni. Árið 2016 gaf Landspítalinn út minnisblað þar sem viðbótarþættirnir voru kynntir til sögunnar.
Konurnar þrjár komust að því eftir að hafa rannsakað málið að minnisblaðið hefði ekki verið nýtt þegar þær voru ráðnar til starfa árið 2019. Hins vegar hafi verið farið eftir matsatriðum minnisblaðsins þegar karlkyns læknarnir voru ráðnir í sín störf.
„Þær benda á að þrátt fyrir minnis-blaðið virðist þó sem stífar sé horft á rammann í tilfelli kvenna. Útreikningar þeirra þriggja hafi sýnt að konur á Barnaspítalanum höfðu að meðaltali 3,15 viðbótarþætti þegar karlar voru með 3,8. „Munurinn er 20% körlum í vil,““ sagði Helga í grein Læknablaðsins.
Fengu launin leiðrétt afturvirkt
Laun kvennanna voru leiðrétt afturvirkt af Landspítalanum en þær benda á að yfirmaður hafi átt að geta séð þennan launamismun, sérstaklega í ljósi þess að þeim tókst að koma auga á mismuninn á nokkrum klukkustundum.
Í greininni segir launin hafi verið leiðrétt afturvirkt „eftir að þær höfðu undirbúið ítarlega kæru til Kærunefndar jafnréttismála og sent afrit hennar til forstjóra, framkvæmdastjóra kvenna- og barnasviðs og framkvæmdastjóra mannauðssviðs.“
Launamunurinn kom konunum ekki á óvart. „Við kvenkyns læknar þekkjum mjög vel að þurfa að berjast fyrir því að fá ákveðna hluti, gera ákveðna hluti og vera metnar að verðleikum,“ segir Jóhanna við Læknablaðið.
Helga sagði að hún væri sátt við málalokin. Þetta hafi brotið traust hennar til vinnuveitandans og mun hún því bera árlega saman laun sín við hina læknana á vinnustaðnum og fylgjast grannt með málunum.
Landspítalinn réðst í ítarlega skoðun
Eftir ábendingu kvennanna fór Landspítalinn í ítarlega skoðun á launasetningu sérfræðilækna þvert á svið spítalans. „Þetta segir í svari við fyrirspurnum Læknablaðsins til spítalans. Spítalinn haldi ekki miðlægt utan um mál er varða launaleiðréttingar. Hann viti af launahækkunum 11 kvenlækna og 7 karllækna en ekki ástæðuna. Launamunur kynjanna sé nú mældur 1,4% körlum í vil.“
Í svörum Landspítalans til Læknablaðsins sagði að jafnlaunavottun sé á vinnustaðnum frá árinu 2020. Markmiðið sé að leiðrétta kynbundinn launamun. Þau vilja að launamunur á föstum mánaðargreiðslum mælist ekki meira en 2,5%.
„Kynbundinn leiðréttur launamunur á Landspítala mældist 1,7% (karlar hærri) á árinu 2023 og á árinu 2024 mælist hann 1,4% (karlar hærri).“ Enginn sérfræðilæknir komi upp í útlagagreiningu jafnlaunagreiningarinnar undir vikmörkum, en Landspítali notar 20% vikmörk í útlagagreiningu. „Markmiðið er að lækka þessi vikmörk niður í 15% við næstu úttekt,“ kemur fram í grein Læknablaðsins.
Athugasemdir