Þessi grein birtist fyrir rúmlega 9 mánuðum.

Traust til Seðlabankans mælist næstum helmingi minna en fyrir tveimur árum

Traust lands­manna til Seðla­bank­ans jókst gríð­ar­lega eft­ir að Ás­geir Jóns­son tók við embætt­inu 2019. Nú hef­ur öll sú aukn­ing horf­ið og tæp­ur þriðj­ung­ur treyst­ir bank­an­um. Al­þingi nýt­ur trausts rúm­lega fjórð­ungs lands­manna en fæst­ir treysta banka­kerf­inu líkt og áð­ur.

Traust til Seðlabankans mælist næstum helmingi minna en fyrir tveimur árum
Flaug hátt en fellur nú Traust til Seðlabankans jókst mikið á þeim tíma þegar vextir voru lágir og vilyrði voru gefin um að lágir vextir væru komnir til að vera. Eftir að stýrivextir og verðbólga fóru að hækka hefur traustið hríðfallið. Mynd: Bára Huld Beck

Traust til Seðlabanka Íslands heldur áfram að hríðfalla milli ára. Samkvæmt nýbirtum Þjóðarpúlsi Gallup báru 32 prósent landsmanna mikið traust til hans í febrúar á þessu ári sem er sjö prósentustigum minna en á sama tíma í fyrra. Engin stofnun sem mælingin nær til hefur tapað jafn miklu trausti á tímabilinu og Seðlabankinn. 

Þegar litið er lengra aftur þá er fall Seðlabankans enn umfangsmeira. Í lok árs 2021 treystu 62 prósent þjóðarinnar bankanum. Rúmu ári síðar mældist það 39 prósent og nú, líkt og áður sagði, 32 prósent. Traustið hefur því dregist saman um 30 prósentustig á rúmum tveimur árum. 

Fjölmiðlar greindu frá því í gær að embætti Ásgeirs Jónssonar seðlabankastjóra, sem setið hefur frá því í ágúst 2019, hafi ekki verið auglýst laust til umsóknar af forsætisráðherra innan tilskilins frests, sem rann út fyrr í þessum mánuði. Fyrir vikið framlengist skipun Ásgeir um fimm ár í viðbót og hann mun því sitja sem seðlabankastjóri að óbreyttu til 2029. 

Þegar Ásgeir tók við mældist traust til Seðlabankans nánast það sama og nú, eða 31 prósent. Hann tók við af Má Guðmundssyni sem hafði gegnt starfinu í áratug. Ásgeir fékk fljúgandi start í starfi, traust til bankans tvöfaldaðist milli áranna 2019 og 2021. Á þeim tíma lækkuðu stýrivextir enda mikið til að takast á við efnahagslegar afleiðingar kórónuveirufaraldursins og fóru lægst niður í 0,75 prósent. Peningar höfðu aldrei verið ódýrari í Íslandssögunni og almenningur ásamt fyrirtækjum naut þess, enda lækkað fjármagnskostnaður þeirra mikið. 

Svona ferli hefur afleiðingar og birtingarmynd þeirra er verðbólga. Hún hefur verið afar há undanfarin ár, og var um tíma í tveggja stafa tölu, en er sem stendur 6,6 prósent. Til að bregðast við þessari stöðu, og draga úr þenslu, hækkaði Seðlabankinn stýrivexti fjórtán sinnum í röð upp í 9,25 prósent, þar sem þeir standa enn í dag. Fyrir vikið hefur fjármagnskostnaður heimila og fyrirtækja hækkað gríðarlega. Kaupmáttur launa hefur nú dregist saman að minnsta kosti fimm ársfjórðunga í röð og vaxtagreiðslur heimila á fyrri hluta ársins 2023 voru 22,5 milljörðum krónum hærri en á sama tímabili árið áður.

Færri treysta Alþingi en þegar ríkisstjórnin tók við

Það stjórnvald sem bætir við sig mestu trausti milli ára er borgarstjórn Reykjavíkur. Alls eykst traust til hennar um sex prósentustig frá því sem var í byrjun árs 2023. Samt sem áður er traust á borgarstjórn lítið, eða 19 prósent. Eina stofnunin sem mæld er sem nýtur minna trausts er bankakerfið, sem einungis 16 prósent segjast treysta því en traust til þess hefur ekki mælst minna síðan á árinu 2017. Það lækkar um tvö prósentustig milli ára. 

Traust til Alþingis þokast lítillega upp milli ára, alls um tvö prósentustig, og mælist nú 27 prósent. Sú bæting kemur þó eftir skell árið á undan, en traust til þjóðþingsins féll um ellefu prósentustig milli áranna 2022 og 2023. Í könnuninni í ár kemst Alþingi rétt upp fyrir Þjóðkirkjuna í óvinsældum og mælist nú fjórða óvinsælasta stofnun landsins. Traust gagnvart Alþingi er nú minna en það mældist í fyrstu könnun Gallup eftir að ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur tók við haustið 2017.

Landhelgisgæslan er sú stofnun sem langflestir landsmenn treysta, alls 91 prósent, og þar á eftir kemur Háskóli Íslands sem nýtur trausts 73 prósent landsmanna. Aðrar stofnanir sem njóta trausts yfir helming þjóðarinnar eru embætti forseta Íslands (71 prósent), lögreglan (70 prósent), heilbrigðiskerfið (57 prósent) og ríkissáttarsemjari (55 prósent). 

Kjósa
6
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir (1)

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
  • JA
    Jón Arnarson skrifaði
    Seðlabanki sem hefur ekki mótstuðning fá ráðamönnum, sem reyndar eru sammála um að gera ekki neitt, getur því ekkert gert nema nota sitt eina vopn, vaxtastýringu.
    Þær aðgerðir sem Seðlabankinn hefur gert til þessa, eru því einungis það eina sem hægt er að gera til að varna stjórnleysis!
    0
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Leyniupptaka lýsir vinargreiða og hrossakaupum Bjarna og Jóns
1
Afhjúpun

Leyniupp­taka lýs­ir vin­ar­greiða og hrossa­kaup­um Bjarna og Jóns

Son­ur og við­skipta­fé­lagi Jóns Gunn­ars­son­ar þing­manns full­yrð­ir í upp­tök­um sem tekn­ar voru af manni sem sagð­ist vera fjár­fest­ir að Jón hafi sam­þykkt beiðni Bjarna Bene­dikts­son­ar um að þiggja sæti á lista gegn því að Jón kom­ist í að­stöðu til veita veiði­leyfi til Hvals hf. Það verði arf­leifð Jóns að tryggja Kristjáni Lofts­syni nán­um vini sín­um leyf­ið. Það sé hins veg­ar eitt­hvað sem eigi að fara leynt.
Bjarni gerði ekki „nokkra tilraun“ til sátta
2
GreiningVirkjanir

Bjarni gerði ekki „nokkra til­raun“ til sátta

Ráð­herra orku- og um­hverf­is­mála ætl­aði ekki að ganga gegn til­lög­um verk­efn­is­stjórn­ar ramm­a­áætl­un­ar í þings­álykt­un­ar­til­lögu sinni að flokk­un átta virkj­un­ar­kosta. Til­lag­an var ekki af­greidd úr rík­is­stjórn þar sem ráð­herr­ar Vinstri grænna töldu að af­marka þyrfti virkj­ana­kosti sem lagt var til að vernda. Í stað þess að leiða ráð­herra flokk­anna til sam­ráðs um mál­ið sleit for­sæt­is­ráð­herra rík­is­stjórn­ar­sam­starf­inu.
Lýsir viðbrögðum Jóns sem „skólabókardæmi um þöggunartilburði“
3
Fréttir

Lýs­ir við­brögð­um Jóns sem „skóla­bók­ar­dæmi um þögg­un­ar­til­burði“

Fyrr­ver­andi dóms­mála­ráð­herra, Jón Gunn­ars­son, lýsti því yf­ir í dag að um­fjöll­un um hann væri „vænt­an­lega lög­reglu­mál.“„Það hef­ur áð­ur gef­ist vel að fá lög­regl­una til að­stoð­ar við að beita kæl­ingaráhrif­um í óþægi­leg­um mál­um með til­hæfu­laus­um rann­sókn­um,“ seg­ir formað­ur Blaða­manna­fé­lags­ins.
Tók fimm daga að skera úr um hæfi en fimm mánuði að svara fyrir skipunina
4
Fréttir

Tók fimm daga að skera úr um hæfi en fimm mán­uði að svara fyr­ir skip­un­ina

Þór­hild­ur Sunna Æv­ars­dótt­ir, þing­flokks­formað­ur Pírata sem sit­ur í stjórn­skip­un­ar- og eft­ir­lits­nefnd, fór hörð­um orð­um um ut­an­rík­is­ráðu­neyt­ið fyr­ir að hafa ekki enn orð­ið við beiðni nefnd­ar­inn­ar um að upp­lýsa um skip­un sendi­herra Banda­ríkj­anna. Fimm mán­uð­ir eru síð­an beiðn­in var mót­tek­in en sam­kvæmt lög­um ber stjórn­völd­um að svara beiðn­um nefnd­ar­inn­ar eigi síð­ar en viku eft­ir að hún hef­ur ver­ið mót­tek­in.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Leyniupptaka lýsir vinargreiða og hrossakaupum Bjarna og Jóns
1
Afhjúpun

Leyniupp­taka lýs­ir vin­ar­greiða og hrossa­kaup­um Bjarna og Jóns

Son­ur og við­skipta­fé­lagi Jóns Gunn­ars­son­ar þing­manns full­yrð­ir í upp­tök­um sem tekn­ar voru af manni sem sagð­ist vera fjár­fest­ir að Jón hafi sam­þykkt beiðni Bjarna Bene­dikts­son­ar um að þiggja sæti á lista gegn því að Jón kom­ist í að­stöðu til veita veiði­leyfi til Hvals hf. Það verði arf­leifð Jóns að tryggja Kristjáni Lofts­syni nán­um vini sín­um leyf­ið. Það sé hins veg­ar eitt­hvað sem eigi að fara leynt.
Myndir af neyðarmóttöku sendar áfram: „Ekki myndir sem ég vildi sjá af sjálfri mér“
2
FréttirKynferðisbrot

Mynd­ir af neyð­ar­mót­töku send­ar áfram: „Ekki mynd­ir sem ég vildi sjá af sjálfri mér“

Lög­reglu var heim­ilt að senda mynd­ir sem tekn­ar voru af Guðnýju S. Bjarna­dótt­ur á neyð­ar­mót­töku fyr­ir þo­lend­ur kyn­ferð­isof­beld­is á verj­anda manns sem hún kærði fyr­ir nauðg­un. Þetta er nið­ur­staða Per­sónu­vernd­ar. Guðný seg­ir ótækt að gerend­ur í kyn­ferð­isaf­brota­mál­um geti með þess­um hætti feng­ið að­gang að við­kvæm­um mynd­um af þo­lend­um. „Þetta er bara sta­f­rænt kyn­ferð­isof­beldi af hendi lög­regl­unn­ar.“
Mögulegt að hætta að vinna um fimmtugt
3
Viðtal

Mögu­legt að hætta að vinna um fimm­tugt

Georg Lúð­víks­son, sem hef­ur unn­ið við heim­il­is­fjár­mál og fjár­mála­ráð­gjöf um ára­bil, seg­ir að með reglu­leg­um sprn­aði frá þrí­tugu geti með­al­tekju­fólk hætt að vinna um fimm­tugt, en það fari þó eft­ir að­stæð­um. Ef spara á til langs tíma þá hafi það sögu­lega reynst best að fjár­festa í vel dreifðu verð­bréfa­safni. Grund­vall­ar­regl­an er ein­fald­lega að eyða minna en mað­ur afl­ar.

Mest lesið í mánuðinum

Lögreglan á nýrri slóð: Fundu skilaboð Þorsteins
1
AfhjúpunSamherjaskjölin

Lög­regl­an á nýrri slóð: Fundu skila­boð Þor­steins

Tækni­mönn­um á veg­um hér­aðssak­sókn­ara tókst á dög­un­um að end­ur­heimta á ann­að þús­und smá­skila­boð sem fóru á milli Þor­steins Más Bald­vins­son­ar og Jó­hann­es­ar Stef­áns­son­ar, á með­an sá síð­ar­nefndi var við störf í Namib­íu. Skila­boð­in draga upp allt aðra mynd en for­stjór­inn og aðr­ir tals­menn fyr­ir­tæk­is­ins hafa reynt að mála síð­ustu fimm ár.
Leyniupptaka lýsir vinargreiða og hrossakaupum Bjarna og Jóns
2
Afhjúpun

Leyniupp­taka lýs­ir vin­ar­greiða og hrossa­kaup­um Bjarna og Jóns

Son­ur og við­skipta­fé­lagi Jóns Gunn­ars­son­ar þing­manns full­yrð­ir í upp­tök­um sem tekn­ar voru af manni sem sagð­ist vera fjár­fest­ir að Jón hafi sam­þykkt beiðni Bjarna Bene­dikts­son­ar um að þiggja sæti á lista gegn því að Jón kom­ist í að­stöðu til veita veiði­leyfi til Hvals hf. Það verði arf­leifð Jóns að tryggja Kristjáni Lofts­syni nán­um vini sín­um leyf­ið. Það sé hins veg­ar eitt­hvað sem eigi að fara leynt.
Grunaði að það ætti að reka hana
5
Viðtal

Grun­aði að það ætti að reka hana

Vig­dís Häsler var rek­in úr starfi fram­kvæmda­stjóra Bænda­sam­tak­anna eft­ir að nýr formað­ur tók þar við fyrr á ár­inu. Hún seg­ir kosn­inga­vél Fram­sókn­ar­flokks­ins hafa ver­ið gang­setta til að koma hon­um að. Vig­dís ræð­ir brottrekst­ur­inn og rasísk um­mæli sem formað­ur Fram­sókn­ar­flokks­ins hafði um hana. Orð­in hafi átt að smætta og brjóta hana nið­ur. Hún seg­ist aldrei munu líta Sig­urð Inga Jó­hanns­son sömu aug­um eft­ir það.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár