Aðeins 4 prósent af þeim sem tóku afstöðu í nýjum Þjóðarpúlsi Gallup báru „fullkomið traust“ til þjóðkirkjunnar. Þegar bætt er við þeim sem bera mikið traust til þjóðkirkjunnar verður hlutfallið 28 prósent en í júlí árið 1999 var hlutfallið 61 prósent. Aðeins einu sinni hefur hlutfall þeirra sem bera mikið eða fullkomið traust til þjóðkirkjunnar verið jafn lágt frá því að mælingar hófust fyrir nær aldarfjórðungi síðan. Það var í febrúar árið 2012 en þá var þjóðkirkjan líka sögð „í krísu“. Ári áður hafði Guðrún Ebba Ólafsdóttir, dóttir Ólafs Skúlasonar biskups, lýst kynferðisbrotum af hálfu föður síns gegn sér í samtalsbók sem Elín Hirst skráði. En Guðrún hafði einnig lýst því fyrir Kirkjuráði árið 2010 hvernig faðir hennar braut á henni árum saman. 

Fæstir bera mikið traust til kirkjunnar

Nær 39 prósent þeirra sem tóku afstöðu í þessum nýja Þjóðarpúlsi bera hins vegar lítið eða ekkert traust til þjóðkirkjunnar og þriðjungur þeirra sem svöruðu eru hlutlausir. Til þess að draga þetta aðeins saman þá eru 72 prósent af þeim sem svöruðu sem bera ekki mikið eða fullkomið traust til þjóðkirkjunnar. Konur bera meira traust til þjóðkirkjunnar en karlar og hlutfallið þeirra sem treysta henni fer einnig hækkandi eftir aldri. Þegar litið er á afstöðuna út frá hvernig svarendur myndu kjósa til Alþingis, væri gengið til kosninga í dag, væru það þeir sem kysu Framsóknarflokkinn eða Sjálfstæðisflokkinn sem segjast helst bera mikið traust til kirkjunnar. Þau sem kysu Sósíalistaflokk Íslands bera hins vegar minnst traust til hennar. 

Árið 1992, eða fyrir rétt rúmum 30 árum síðan, voru nær allir Íslendingar skráðir í þjóðkirkjuna eða 92,2 prósent þeirra. Á áratugunum sem fylgdu fór verulega að draga saman í skráningum og frá árinu 2009 fækkaði þeim með hverju ári þangað til sumarið 2022 var hlutfallið í fyrsta sinn komið undir 60 prósent. Í septembermánuði síðastliðnum voru 57 prósent landsmanna skráðir og hafði þeim fækkað um rúmlega þúsund manns frá því í desember í fyrra. 

Síðasta breyting á lögunum um trú- og lífskoðunarfélög, sú sem var gerð fyrir áratug, hafði mikið að segja um þessa þróun. Áratugum saman var skipulag mála hérlendis þannig að nýfædd börn voru ætíð skráð í trúfélag móður. Það þurfti því sérstaklega að skrá sig úr trúfélagi í stað þess að skrá sig inn í það. Þessu var breytt árið 2013 og samkvæmt gildandi lögum þurfa báðir foreldrar að tilheyra sama trú- og lífsskoðunarfélagi til að barnið sé skráð í það félag, annars skráist barnið utan trúfélaga. Á sama tíma var ramminn utan um hvernig félög mættu skrá sig sem trú- og lífsskoðunarfélög og þiggja sóknargjöld rýmkaður.

Þeir íslensku ríkisborgarar sem kusu að standa utan þjóðkirkjunnar voru 30.700 um síðustu aldamót. Þeir eru nú að minnsta kosti 168 þúsund.

Sögulega fáir ánægðir með biskup

Aldrei hafa verið færri ánægðir með störf biskup Íslands frá því að mælingar hófust en aðeins tæplega 11 prósent þeirra sem tóku afstöðu eru ánægðir með störf Agnesar M. Sigurðardóttur biskups. Til samanburðar mældist ánægja með störf biskups 19 prósent árið 2011, sama ár og Guðrún Ebba gekk inn á fund kirkjuráðs og ári seinna var hlutfall ánægðra 45 prósent.

Aðeins 1 prósent þeirra sem svöruðu að þessu sinni er að öllu leyti ánægt með störf biskups en ríflega 41 prósent eru óánægð. Aftur eru það konur sem eru ánægðari með störf biskups en karlar og eldra fólk ánægðara en þau sem yngri eru. Þau sem kysu Vinstri græn, yrði gengið til kosninga í dag, eru ánægðust á meðan þau sem myndu kjósa Sósíalistaflokk Íslands eru óánægðust með störf biskups. 

Hlutfall þeirra sem eru hlynntir aðskilnaði ríkis og kirkju er á svipuðu róli og síðasta áratug eða rúmlega helmingur þeirra sem svöruðu.