Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en ári.

Úkraínumenn snúa heim en óttinn ríkir enn

Fjöldi þeirra sem fara aftur heim til Úkraínu er nú mun meiri en þeirra sem fara. Talið er að um fimm milljónir Úkraínumanna, sem flúðu stríðsátökin í landinu eftir innrás Rússa, hafi nú þegar snúið heim, um 60 prósent alls flóttafólksins. Fleiri hyggjast halda heim á leið á næstunni.

19. júní 2022 · 13:00

Anna Romandash

ritstjorn@heimildin.is

Alls staðar blasa við blá og gul flögg, límmiðar og tilkynningar á úkraínsku. Þannig heilsar Varsjá mér. Höfuðborg Póllands sem varð svo mikilvæg flóttafólki frá Úkraínu. Varsjá, sem er aðeins fjóra tíma frá landamærum Póllands og Úkraínu, er orðin heimili hundruð þúsunda flóttamanna, um stundarsakir.

Lestarstöðvar og rútumiðstöðvar eru þaktar skiltum og merkingum ætluðum til að leiðbeina fólkinu frá Úkraínu. Sjálfboðaliðar eru reiðubúnir að útskýra fyrir þeim sem nýkomin eru hvar aðstoð er að finna og leiðbeiningar um hvernig hægt er að fá ókeypis mat og húsnæði.

Þó er straumurinn af flóttafólki mun minni en var. Varsjá var við þolmörk í febrúar og mars – sama átti við um aðrar pólskar borgir – en jafnvægi hefur verið náð. Enn dvelja tugþúsundir nýrra íbúa frá Úkraínu vítt og breitt um borgina en þeir hafa náð að aðlagast aðstæðum eins og er. Fáir komu til Póllands frá Úkraínu í maímánuði.

„Fólkið frá …

Skráðu þig inn til að lesa

Þú færð tvær fríar áskriftargreinar í mánuði. Þú hefur síðan val um að styrkja óháða blaðamennsku með áskrift á hagstæðu verði, frá aðeins 3.390 krónum á mánuði.

Leiðbeiningar má nálgast á heimildin.is/leidbeiningar.

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Efnisorð

Úkraínustríðið

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Tengdar greinar

Á vettvangi í Úkraínu

MyndirÁ vettvangi í Úkraínu

Hin varkára gagnsókn Úkraínu

Gagnsókn Úkraínu gegn Rússum hófst ekki sem skyldi. Áhlaup á varnarlínur Rússa misfórst og mikið af búnaði tapaðist. Í kjölfarið var gripið til varaáætlunar, sem er varfærnari. Blaðamaður og ljósmyndari Heimildarinnar í Úkraínu hefur þrætt sig meðfram víglínunni undanfarið.

VettvangurÁ vettvangi í Úkraínu

Tveir bæir – einn frjáls og hinn í helvíti

Ef það væri ekki fyrir eyðilegginguna og einstaka hvelli úr fallbyssum stórskotaliðs í nágrenninu, gæti þorpið Orikhiv verið leikmynd fyrir krúttlegan, enskan sveitabæ. Rósir, valmúar og önnur vorblóm blómstra um allan bæ og grænar hlíðar eru skreyttar litlum og fallegum steinhúsum. Hvert hús með grænmetisgarð og vínvið vaxandi í netum sem skríða upp húsveggina. Bærinn sem var áður miðstöð landbúnaðar á Zaporizhzhia svæðinu, hýsti um 14.000 íbúa í sveitasælu og velmegun fyrir stríð.

VettvangurÁ vettvangi í Úkraínu

Hinar raunverulegu ofurhetjur

Fjöldi sjálfboðaliða leggur líf sitt í hættu á hverjum einasta degi til að bjarga fólki sem hefur orðið innlyksa á átakasvæðum í Úkraínu. Óskar Hallgrímsson fylgdist með störfum samtaka sem fara daglega inn á átakasvæði í þeim tilgangi og aðstoða fólk við að finna sér ný heimili.

GreiningÁ vettvangi í Úkraínu

Fjórar sviðsmyndir um endalok Úkraínustríðs

Fáir ef nokkrir sáu fyrir þá stöðu sem nú er uppi, níu mánuðum eftir innrás Rússa í Úkraínu. Hvort heldur sem var, vanmat á úkraínska hernum, eða ofmat á þeim rússneska, er erfitt að segja til um. En er einhver von til þess að hömungunum linni? Og þá hvernig? Valur Gunnarsson rýnir í fjórar mögulegar leiðir til að enda stríð.

ErlentÁ vettvangi í Úkraínu

Saga um vegalaust fólk innan eigin lands: „Ég verð að byrja frá grunni, aftur“

Saga úkraínskrar konu sem neyddist tvívegis til að leggja á flótta til að bjarga lífi sínu vegna hernáms Rússa.

VettvangurÁ vettvangi í Úkraínu

„Þú verður 27 ára að eilífu“

Artemiy Dymyd er einn hinna föllnu hermanna í stríðinu í Úkraínu en talið er að um 100 úkraínskir hermenn deyi þar daglega. Artemiy, sem alltaf var kallaður Artem, dó nokkrum dögum fyrir 28 ára afmælið sitt. Anna Romandash var, eins og þúsundir annarra, viðstödd jarðarför Artems sem var í Lviv, heimaborg hans.

Mest lesið

Fréttir

Harðsvíraðir Sjálfstæðismenn tóku yfir og losuðu sig við Egil út af pólitík

Egill Helgason hefur haft dagskrárvald í umræðum um íslenska pólitík í meira en tvo áratugi. Fyrst á Skjá einum, svo á Stöð 2 og loks á RÚV. Nú er hann hættur. En ýmislegt hefur gengið á yfir árin.

Úttekt

Allur marinn og bólginn eftir flug til Rómar

Fólk sem notar hjólastól er ítrekað sett í hættulegar aðstæður þegar það ferðast með flugvélum. Viðmælendur Heimildarinnar hafa slasast í flugi og kvíða hverri flugferð. Þeir kalla eftir breytingum, betri þjálfun fyrir starfsfólk og möguleika á að þeir geti setið í sínum eigin stólum í flugi.

Fréttir

Fékk ekkert að vita fyrr en of seint: „Þú verður að koma og hjálpa mér“

Ungur maður frá Venesúela sem er kominn með tilboð um starf með fötluðu fólki hér á landi fékk ekki að vita af því að vísa ætti honum úr landi fyrr en of seint var fyrir hann að kæra ákvörðunina. Hann segir að lögmaðurinn sem honum var skipaður hafi ekki svarað vikum saman. Ekkert bíður hans í Venesúela, líklega ekki einu sinni hans eigin móðir.

Fréttir

Þingmaður mætti undir áhrifum í þáttinn

Egill Helgason henti einu sinni klukku út í sal eftir að lokað var fyrir útsendingu á Silfri Egils. Guðni Ágústsson keyrði Egil heim eftir á og róaði hann.

Fréttir

Reiknistofa bankanna varði tugum milljóna í greiðslulausn sem aldrei var notuð

Reiknistofa bankanna vann að þróun á nýrri greiðslulausn á árunum 2017 til 2019. Lausnin hét Kvitt og átti að virka þannig að fólk gæti borgað með henni í verslunum með beingreiðslum af bankareikningi. Lausnin hefði getað sparað neytendum stórfé í kortanotkun og færslugjöld. Hún var hins vegar aldrei notuð þar sem viðskiptabankarnir vildu það ekki.

Fréttir

Vill þyngri refsingar fyrir vændiskaup

Brynhildur Björnsdóttir, varaþingmaður Vinstri grænna, segir það skjóta skökku við að vændiskaup teljist til brota sem ljúka má með lögreglustjórasekt. Hún telur að nafnleynd sem vændiskaupendur hafa notið í réttarkerfinu gefa til kynna að dómstólum þyki vændiskaup alvarlegri og skammarlegri glæpur en viðurlögin gefi til kynna. Brynhildur vill að refsiramminn fyrir vændiskaup verði endurskoðaður.

Fréttir

Sjö þúsund heimili fengu 1,1 milljarð í vaxtabætur sem allt stefndi í að myndu ekki fá þær

Íslensk stjórnvöld hafa skipt um húsnæðisstuðningskerfi á undanförnum áratug. Stuðningurinn hefur verið færður úr kerfi sem miðlar honum fyrst og síðast til lægri tekjuhópa yfir í kerfi sem lætur hann að uppistöðu renna til þriggja efstu tekjuhópanna. Breyting sem gerð var undir lok síðasta árs skilaði sér að mestu til millitekjufólks.

Mest lesið

1
Fréttir
3
Harðsvíraðir Sjálfstæðismenn tóku yfir og losuðu sig við Egil út af pólitík
Egill Helgason hefur haft dagskrárvald í umræðum um íslenska pólitík í meira en tvo áratugi. Fyrst á Skjá einum, svo á Stöð 2 og loks á RÚV. Nú er hann hættur. En ýmislegt hefur gengið á yfir árin.
2
Úttekt
1
Allur marinn og bólginn eftir flug til Rómar
Fólk sem notar hjólastól er ítrekað sett í hættulegar aðstæður þegar það ferðast með flugvélum. Viðmælendur Heimildarinnar hafa slasast í flugi og kvíða hverri flugferð. Þeir kalla eftir breytingum, betri þjálfun fyrir starfsfólk og möguleika á að þeir geti setið í sínum eigin stólum í flugi.
3
Fréttir
3
Fékk ekkert að vita fyrr en of seint: „Þú verður að koma og hjálpa mér“
Ungur maður frá Venesúela sem er kominn með tilboð um starf með fötluðu fólki hér á landi fékk ekki að vita af því að vísa ætti honum úr landi fyrr en of seint var fyrir hann að kæra ákvörðunina. Hann segir að lögmaðurinn sem honum var skipaður hafi ekki svarað vikum saman. Ekkert bíður hans í Venesúela, líklega ekki einu sinni hans eigin móðir.
4
Fréttir
Þingmaður mætti undir áhrifum í þáttinn
Egill Helgason henti einu sinni klukku út í sal eftir að lokað var fyrir útsendingu á Silfri Egils. Guðni Ágústsson keyrði Egil heim eftir á og róaði hann.
5
Fréttir
3
Reiknistofa bankanna varði tugum milljóna í greiðslulausn sem aldrei var notuð
Reiknistofa bankanna vann að þróun á nýrri greiðslulausn á árunum 2017 til 2019. Lausnin hét Kvitt og átti að virka þannig að fólk gæti borgað með henni í verslunum með beingreiðslum af bankareikningi. Lausnin hefði getað sparað neytendum stórfé í kortanotkun og færslugjöld. Hún var hins vegar aldrei notuð þar sem viðskiptabankarnir vildu það ekki.
6
Fréttir
2
Vill þyngri refsingar fyrir vændiskaup
Brynhildur Björnsdóttir, varaþingmaður Vinstri grænna, segir það skjóta skökku við að vændiskaup teljist til brota sem ljúka má með lögreglustjórasekt. Hún telur að nafnleynd sem vændiskaupendur hafa notið í réttarkerfinu gefa til kynna að dómstólum þyki vændiskaup alvarlegri og skammarlegri glæpur en viðurlögin gefi til kynna. Brynhildur vill að refsiramminn fyrir vændiskaup verði endurskoðaður.
7
Fréttir
Sjö þúsund heimili fengu 1,1 milljarð í vaxtabætur sem allt stefndi í að myndu ekki fá þær
Íslensk stjórnvöld hafa skipt um húsnæðisstuðningskerfi á undanförnum áratug. Stuðningurinn hefur verið færður úr kerfi sem miðlar honum fyrst og síðast til lægri tekjuhópa yfir í kerfi sem lætur hann að uppistöðu renna til þriggja efstu tekjuhópanna. Breyting sem gerð var undir lok síðasta árs skilaði sér að mestu til millitekjufólks.
8
Pistill
2
Andri Snær Magnason
Að rota eða rota ekki sel
Hvenær og hvernig eiga börn að frétta af hlutum? 10 ára? 12 ára? 18 ára? Er alveg víst að mesta ógnin sem að þeim steðjar sé yfirleitt í bók?
9
FréttirSamherjamálið
2
Almenningshlutafélag í stórri eigu Samherja kaupir í sölufyrirtæki Samherja
Þorsteinn Már Baldvinsson, forstjóri Samherja og stjórnarformaður Síldarvinnslunnar, vék sæti þegar almenningshlutafélagið ákvað að kaupa hlutabréf í sölufyrirtæki Samherja af útgerðinni. Síldarvinnslan ákvað einnig að kaupa hlutabréf af fyrirtæki í eigu Þorsteins Más og Kristjáns Vilhelmssonar fyrir rúmlega 2 milljarða króna.
10
Greining
Bensínlítrinn hækkaði um næstum tíu krónur milli mánaða
Hlutur olíufélaganna í hverjum seldum bensínlítra eykst verulega milli mánaða og þau taka til sín þorra þeirrar hækkunar sem varð frá miðjum ágústmánuði. Ríkið hefur boðað að það ætli að afla 63,3 milljarða króna með álagningu á ökutæki og eldsneyti á næsta ári.

Mest lesið í vikunni

Viðtal

„Ég vona að ég eigi aldrei eftir að sökkva svo djúpt aftur“

Egill Helgason er á tímamótum. Hann er hættur með Silfrið sem lengi var kennt við hann sjálfan, helsta pólitíska umræðuþátt landsins. Hann segist í upphafi hafa skolfið eins og lauf í vindi þegar hann var í sjónvarpi en elski nú að vera í beinni. Egill kynntist eiginkonu sinni á nektarstað og þau eignuðust son ári síðar. Hann rifjar upp þegar ölvaður þingmaður mætti til hans í settið og þegar hann fleygði vatnskönnu út í sal í reiðikasti. Egill hefur háð sína glímu við kvíða og þunglyndi, og upplifði sinn versta tíma þegar Trump var kosinn forseti Bandaríkjanna.

Viðtal

Eitruð jákvæðni hefur neikvæðar afleiðingar

Að hafa jákvæðni að leiðarljósi getur létt lundina, auðveldað daglegar athafnir og hjálpað okkur að takast á við lífið og tilveruna. En það er ekki alltaf jákvætt að vera jákvæður. Jákvæðni getur nefnilega verið eitruð.

FréttirJarðefnaiðnaður í Ölfusi

Elliði telur sig vera undanþeginn siðareglum Ölfuss

Í siðareglum kjörinna fulltrúa í Ölfusi kemur fram að þær eigi við um alla þá sem sitja í nefndum og ráðum á vegum sveitarfélagsins. Elliði Vignisson situr í nefndum á vegum bæjarstjórnar Ölfuss auk þess sem hann situr alla bæjarstjórnar- og bæjarráðsfundi. Hann telur sig samt vera undanþeginn siðareglum kjörinna fulltrúa sem koma eiga í veg fyrir hagsmunaárekstra.

Fréttir

Harðsvíraðir Sjálfstæðismenn tóku yfir og losuðu sig við Egil út af pólitík

Úttekt

Allur marinn og bólginn eftir flug til Rómar

Minning

Hrafnar fylgdu honum

Jón Gunnar Ottósson, fæddur 27.11.1950 - látinn 15.09.2023

Leiðari

Þórður Snær Júlíusson

Snjóhengjan er byrjuð að bráðna yfir heimilin

Fasteignabólan er sprungin og verð á íbúðum er nú að lækka að raunvirði. Á sama tíma þurfa þúsundir heimila annaðhvort að færa sig yfir í verðtryggð lán í hárri verðbólgu eða takast á við tvöföldun á greiðslubyrði íbúðalána sinna. Annaðhvort verður það fólk að sætta sig við að eigið fé þess muni étast hratt upp eða að eiga ekki fyrir næstu mánaðamótum.

Mest lesið í mánuðinum

ViðtalBrot Kjartans Adolfssonar

Bera ör barnæskunnar ævilangt: „Við vorum með sár úti um allt“

Linda ólst upp á heimili með dæmdum barnaníðingi og konu sem var síðar dæmd fyrir misþyrmingar gagnvart börnunum. Frá því að alsystir hennar leitaði til lögreglu leið eitt og hálft ár þar til Linda komst í fóstur. Á þeim tíma versnuðu aðstæður á heimilinu. Enn lengri tími leið þar til yngri systkini þeirra voru fjarlægð þaðan.

Viðtal

„Ég vona að ég eigi aldrei eftir að sökkva svo djúpt aftur“

Viðtal

Eitruð jákvæðni hefur neikvæðar afleiðingar

FréttirHinsegin bakslagið

Reykjavíkurborg tilkynnir Samtökin 22 til lögreglu

Skóla- og frístundaráð Reykjavíkur hefur gert skólastjórnendum í grunnskólum Reykjavíkur viðvart um að óboðnir gestir frá Samtökunum 22 hafi komið í Langholtsskóla síðastliðinn fimmtudag. Eru skólastjórnendur beðnir að undirbúa starfsfólk fyrir slíkar uppákomur. Fólkið frá samtökunum 22 tók meðal annars upp myndbönd af starfsfólki skólans. Málið hefur verið tilkynnt til lögreglu.

ViðtalSigtún, Selfoss og nýi miðbærinn

Bauð kjörnum fulltrúa fjárhagsaðstoð í skiptum fyrir pólitískan stuðning

Leó Árnason, fjárfestir og forsvarsmaður fasteignafélagsins Sigtúns á Selfossi, gerði bæjarfulltrúa tilboð árið 2020. Bæjarfulltrúinn, Tómas Ellert Tómasson, átti að beita sér fyrir því að sveitarfélagið hætti við að kaupa hús Landsbankans. Tilboðið fól í sér að Sigtún myndi greiða fyrir kosningabaráttu Miðflokksins.

Allt af létta

Bráðhress með fjórða stigs sortuæxli

„Ég geri þetta lifandi, held ég,“ segir Sigurbjörn Árni Arngrímsson, skólameistari á Laugum, íþróttalýsandi og bóndi, sem lýsti nýverið sínu 42. stórmóti í frjálsum íþróttum. Fjórða stigs sortuæxli aftrar honum ekki í daglegum störfum og fagnaði hann fimmtugsafmælinu á hestbaki á fjöllum við smalamennsku með fjölskyldunni.

FréttirJarðefnaiðnaður í Ölfusi

Elliði telur sig vera undanþeginn siðareglum Ölfuss

Mest lesið í mánuðinum

1
ViðtalBrot Kjartans Adolfssonar
7
Bera ör barnæskunnar ævilangt: „Við vorum með sár úti um allt“
Linda ólst upp á heimili með dæmdum barnaníðingi og konu sem var síðar dæmd fyrir misþyrmingar gagnvart börnunum. Frá því að alsystir hennar leitaði til lögreglu leið eitt og hálft ár þar til Linda komst í fóstur. Á þeim tíma versnuðu aðstæður á heimilinu. Enn lengri tími leið þar til yngri systkini þeirra voru fjarlægð þaðan.
2
Viðtal
1
„Ég vona að ég eigi aldrei eftir að sökkva svo djúpt aftur“
Egill Helgason er á tímamótum. Hann er hættur með Silfrið sem lengi var kennt við hann sjálfan, helsta pólitíska umræðuþátt landsins. Hann segist í upphafi hafa skolfið eins og lauf í vindi þegar hann var í sjónvarpi en elski nú að vera í beinni. Egill kynntist eiginkonu sinni á nektarstað og þau eignuðust son ári síðar. Hann rifjar upp þegar ölvaður þingmaður mætti til hans í settið og þegar hann fleygði vatnskönnu út í sal í reiðikasti. Egill hefur háð sína glímu við kvíða og þunglyndi, og upplifði sinn versta tíma þegar Trump var kosinn forseti Bandaríkjanna.
3
Viðtal
Eitruð jákvæðni hefur neikvæðar afleiðingar
Að hafa jákvæðni að leiðarljósi getur létt lundina, auðveldað daglegar athafnir og hjálpað okkur að takast á við lífið og tilveruna. En það er ekki alltaf jákvætt að vera jákvæður. Jákvæðni getur nefnilega verið eitruð.
4
FréttirHinsegin bakslagið
11
Reykjavíkurborg tilkynnir Samtökin 22 til lögreglu
Skóla- og frístundaráð Reykjavíkur hefur gert skólastjórnendum í grunnskólum Reykjavíkur viðvart um að óboðnir gestir frá Samtökunum 22 hafi komið í Langholtsskóla síðastliðinn fimmtudag. Eru skólastjórnendur beðnir að undirbúa starfsfólk fyrir slíkar uppákomur. Fólkið frá samtökunum 22 tók meðal annars upp myndbönd af starfsfólki skólans. Málið hefur verið tilkynnt til lögreglu.
5
ViðtalSigtún, Selfoss og nýi miðbærinn
2
Bauð kjörnum fulltrúa fjárhagsaðstoð í skiptum fyrir pólitískan stuðning
Leó Árnason, fjárfestir og forsvarsmaður fasteignafélagsins Sigtúns á Selfossi, gerði bæjarfulltrúa tilboð árið 2020. Bæjarfulltrúinn, Tómas Ellert Tómasson, átti að beita sér fyrir því að sveitarfélagið hætti við að kaupa hús Landsbankans. Tilboðið fól í sér að Sigtún myndi greiða fyrir kosningabaráttu Miðflokksins.
6
Allt af létta
Bráðhress með fjórða stigs sortuæxli
„Ég geri þetta lifandi, held ég,“ segir Sigurbjörn Árni Arngrímsson, skólameistari á Laugum, íþróttalýsandi og bóndi, sem lýsti nýverið sínu 42. stórmóti í frjálsum íþróttum. Fjórða stigs sortuæxli aftrar honum ekki í daglegum störfum og fagnaði hann fimmtugsafmælinu á hestbaki á fjöllum við smalamennsku með fjölskyldunni.
7
FréttirJarðefnaiðnaður í Ölfusi
5
Elliði telur sig vera undanþeginn siðareglum Ölfuss
Í siðareglum kjörinna fulltrúa í Ölfusi kemur fram að þær eigi við um alla þá sem sitja í nefndum og ráðum á vegum sveitarfélagsins. Elliði Vignisson situr í nefndum á vegum bæjarstjórnar Ölfuss auk þess sem hann situr alla bæjarstjórnar- og bæjarráðsfundi. Hann telur sig samt vera undanþeginn siðareglum kjörinna fulltrúa sem koma eiga í veg fyrir hagsmunaárekstra.
8
Fréttir
1
Skaðlegar snyrtivörur: „Fólk er að veikjast“
Una Emilsdóttir umhverfislæknir segir að í hillum verslana á Íslandi sé „allt morandi í skaðlegum snyrtivörum“. Rannsóknir á langtímaáhrifum óæskilegra efna í snyrtivörum séu fáar og Una segir að afleiðingarnar séu þegar farnar að koma fram. Fólk sé farið að veikjast.
9
ÚttektJarðefnaiðnaður í Ölfusi
8
Leynd yfir viðskiptum Elliða við námufjárfesta í Ölfusi: „Það er bara mitt mál“
Íbúar Ölfuss standa nú frammi fyrir því að ákveða hvort Þorlákshöfn eigi að verða námubær til framtíðar. Stærðarinnar mölunarverksmiðja þýska steypurisans Heidelberg er plönuð í túnfætinum. Samhliða á Elliði Vignisson bæjarstjóri í fasteignaviðskiptum við námufjárfestana Einar Sigurðsson og Hrólf Ölvisson sem eru sveipuð leynd.
10
Fréttir
3
Harðsvíraðir Sjálfstæðismenn tóku yfir og losuðu sig við Egil út af pólitík
Egill Helgason hefur haft dagskrárvald í umræðum um íslenska pólitík í meira en tvo áratugi. Fyrst á Skjá einum, svo á Stöð 2 og loks á RÚV. Nú er hann hættur. En ýmislegt hefur gengið á yfir árin.