Ásmundur Einar Daðason, félags- og barnamálaráðherra, hefur ekki svarað beiðni kvenna sem vistaðar voru á meðferðarheimilinu Laugalandi um fund vegna áhyggna þeirra af aðgerðaleysi við rannsókn á rekstri heimilisins. Beiðnina sendu konurnar Ásmundi og aðstoðarkonu hans 25. mars síðastliðinn. Síðan eru liðnir átján dagar og þar af átta virkir dagar. Konurnar segjast upplifa að verið sé að þagga málið niður.

Níu konur hafa nú stigið fram í Stundinni og lýst því að þær hafi verið beittar andlegu og líkamlegu ofbeldi meðan þær voru vistaðar á meðferðarheimlinu Laugalandi, áður Varpholti, á árunum 1997 til 2007. Stundin hefur jafnframt sýnt fram á með gögnum að barnaverndaryfirvöldum var ítrekað gert viðvart um að eitthvað væri ekki í lagi í starfseminni undir stjórn Ingjalds Arnþórssonar, sem konurnar bera að hafi verið sá sem helst beitti ofbeldinu.

Telja meðferð málsins í engu samræmi við loforð ráðherra

25. mars síðastliðinn sendi Gígja Skúladóttir fyrir hönd kvennanna tölvupóst á Ásmund þar sem óskað var eftir fundi með ráðherra. „Tilefnið er seinagangur og aðgerðarleysi (hugsanlega áhugaleysi) Gæða- og eft­ir­lits­stofn­un­ar félags­þjón­ustu og barna­vernd­ar,“ segir í póstinum.

Tölvupósturinn var sendur ráðherra í kjölfarið á frétt Stundarinnar 25. mars, þar sem fram kom að rannsókn á því hvort stúlkur hefði hefðu ver­ið beitt­ar illri með­ferð og of­beldi á með­ferð­ar­heim­il­inu væri enn á und­ir­bún­ings­stigi hjá Gæða- og eft­ir­lits­stofn­un fé­lags­þjón­ustu og barna­vernd­ar, sem var falið að framkvæma rannsóknina. Í sömu frétt kom fram að rannsókn á málinu væri ekki í forgangi hjá stofnuninni, vinna ætti hana meðfram daglegum verkefnum og langt væri í niðurstöður hennar.

„Við konurnar sem vorum beittar ofbeldi á meðferðarheimilinu sjáum ekki betur en að meðferð málsins sé ekki í neinu samræmi við þau loforð sem að þú gafst okkur og gerum kröfum um að betur verði gert. Við teljum að hið opinbera skuldi okkur svo mikið,“ segir í tölvupóstinum sem konurnar hafa enn ekki fengið svar við.  

 „Við fáum þá óþægilegu tilfinningu að það að málið hafi verið sent til þessarar nefndar hafi verið leið til að þagga það niður, að sussa okkur niður,“ segir Gígja í samtali við Stundina. „Það er ljóst af svörum sem komið hafa frá nefndinni að rannsóknin er ekki í neinum forgangi innan hennar. Það var ekki ráðinn inn auka mannskapur og það var ekki sett á fót sérstakt teymi innan nefndarinnar til að sinna rannsókninni. Við vitum, af reynslu af sambærilegum málum af rannsóknum á unglingaheimilum, að slíkar rannsóknir eru mjög umfangsmiklar. Það segir sig því svolítið sjálft að það átti aldrei að fara af stað með neina alvöru rannsókn. Mér líður þannig núna, sérstaklega eftir að við fengum ekkert svar frá Ásmundi. Það hefði verið í það minnsta hægt að svara okkur með því að tölvupósturinn væri móttekinn.“

Vonbrigðin mikil

Gígja lýsir því að konurnar hafi upplifað allt annað viðmót í fyrir þá tvo fundi sem þær áttu með Ásmundi Einari um miðjan febrúar, í aðdraganda þess að ríkisstjórnin samþykkti að rannsaka skyldi hvort konurnar sem vistaðar voru á meðferðarheimilinu hefðu sætt þar illri meðferð, andlegu eða líkamlegu ofbeldi. „Þá var okkar erindum svarað á innan við klukkutíma eða um það bil. Ásmundur lofaði okkur því líka á fundunum, að fyrra bragði, að við mættum alltaf hafa samband við hann og óska eftir fundi með honum. Miðað við það loforð hefði maður að lágmarki búist við því að tölvupóstum yrði svarað.“

Samkvæmt Gígju hefur ekki verið haft samband við neina kvennanna af hálfu Gæða- og eftirlitsstofnunar síðan. „Það er algjör þögn. Við vitum ekki hverjir koma að rannsókninni, við vitum ekki tímarammann og við vitum ekki hvað verður gert við upplýsingarnar eða niðurstöðurnar. Við vitum í raun ekki neitt nema nafnið á nefndinni.

Þetta er langt frá því sem við vonuðumst til og áttum von á eftir fund okkar með ráðherra. Við vorum í skýjunum eftir þessa fundi með honum, okkur leið eins og loksins væri einhver að hlusta á okkur og taka mark á okkur, eftir áralanga þögn. Eftir að tilkynningum og gögnum hafði verið sópað undir teppið og vitnisburður um ofbeldið á meðferðarheimlinu hafði alltaf verið þaggaður niður, þá var þetta okkar uppreisn æra. Það er því ótrúlegt bakslag fyrir okkur að fá ekki einu sinni svör við tölvupóstum. Okkur finnst eðlilegt að það sé brugðist mjög hart við og þess vegna eru vonbrigðin svona mikil.“