Það sem stendur upp úr þegar ég hugsa til baka er að það hefur komið mér mikið á óvart hvað pólitíkinni á Íslandi, alþingismönnum og ráðherrum í þeirra umboði, veitist auðvelt að hunsa vilja þjóðarinnar.

Ég nefni sem dæmi að þegar við skipulögðum undirskriftasöfnun til stuðnings íslenska heilbrigðiskerfinu árið 2016 fengum við 85 þúsund manns til að skrifa undir áskorun til Alþingis um að auka framlag til heilbrigðisþjónustu sem hlutfalls af vergri landsframleiðslu svo að það hlutfall færi upp í 11 prósent. Þegar við hófum undirskriftasöfnunina vorum við að veita í kringum 8,7 prósentum af vergri landsframleiðslu í heilbrigðiskerfið. Núna, þetta þremur eða fjórum árum síðar, þá er þetta hlutfall 8,3 prósent.

Þetta þykir mér benda til tvenns. Annars vegar virðist mér sem alþingismönnum og stjórnmálamönnum á Íslandi sé andskotans sama hvað fólkið í landinu vill. Hins vegar virðist þetta benda til að fólkið í landinu sé dálítið vitlaust að kjósa þetta fólk aftur og aftur.

Ég var gestur í Silfrinu á dögunum og þar var verið að ræða niðurstöður PISA-könnunarinnar, sem sýndi að íslenskir fimmtán ára unglingar eiga erfiðara með að skilja það sem þeir lesa heldur en jafnaldrar þeirra annars staðar í kringum okkur. Ég setti fram þá kenningu í þættinum að sá möguleiki væri fyrir hendi að þetta stafaði af því að íslenskir unglingar væru vitlausari en jafnaldrar þeirra í löndunum í kringum okkur. Mér finnst, þegar horft er til þess að við erum alltaf að kjósa yfir okkur aftur sömu vitleysingana sem hunsa vilja þjóðarinnar, að það bendi til þess að það séu ekki bara fimmtán ára unglingarnir á Íslandi sem séu dálítið vitlausir heldur við fullorðna fólkið líka. Það passar mjög vel inn í hugmyndir mínar um erfðir eiginleika. Ástæður þess að unga fólkið á Íslandi eigi í erfiðleikum með að skilja það sem þau lesa séu því þær að þau eigi svona vitlausa foreldra.

„Mér finnst það dapurleg úttekt á íslenskri þjóð að hún skuli ekki hunskast til þess að hlúa að velferðarkerfinu“

Nú er ég ekki að segja að ég hafi röksemdir til að styðja þessa kenningu en ef að bornir eru saman tveir hópar af fólki án tillits til búsetu, og öðrum þeirra gengur verr að lesa sér til skilnings, er þá ekki fyrsat hugsunin sem lýstur niður í kollinn á þér sú að sá hópur sé verr gefinn en hinn? Það er vissulega einn möguleikinn en hann bara skiptir í sjálfu sér engu máli. Allt sem þetta segir okkur er í raun bara að við þurfum að hlúa betur að okkar skólakerfi.

Sú staðreynd að heilbrigðiskerfið okkar er á vonarvöl og að við stöndum okkur svona illa í PISA-könnununum bendir til þess að við séum að vanrækja grunnstoðir velferðarkerfisins. Mér finnst það dapurleg úttekt á íslenskri þjóð að hún skuli ekki hunskast til þess að hlúa að velferðarkerfinu þannig að þeir sem eru meiddir og lasnir fái almennilega aðhlynningu og að blessuð börnin fái almennilega skólun. Einhvers staðar villtumst við af veginum og við verðum að finna hann aftur.

Ef ég lít mér nær, til míns persónulega lífs, þá verð ég að nefna að án nokkurs vafa er það merkilegasta sem gerðist í mínu lífi á líðandi ári það að Víkingur Heiðar Ólafsson píanóleikari kom heim til mín og hélt þar tónleika fyrir lítinn hóp fólks. Þar sátum við upp við flygilinn og hlustuðum á þennan mikla snilling spila og það var stórkostleg upplifun. Að öllum líkindum var það hið merkilegasta sem ég hef upplifað í listum um ævina. Það var ómælanlega flott.