Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 7 árum.

Landlæknir og forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar vara við stefnu ríkisstjórnarinnar

Birg­ir Jak­obs­son land­lækn­ir seg­ir að auk­inn einka­rekst­ur í heil­brigð­is­þjón­ustu ógni ör­yggi sjúk­linga. Kári Stef­áns­son, for­stjóri Ís­lenskr­ar erfða­grein­ing­ar, seg­ir rík­is­stjórn­ina skapa rekstr­ar­grund­völl fyr­ir einka­rekst­ur með fjár­sveltu heil­brigðis­kerfi.

Landlæknir og forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar vara við stefnu ríkisstjórnarinnar
Kári Stefánsson Gagnrýnir ríkisstjórnina í opnu bréfi til Óttars Proppé. Mynd: Kristinn Magnússon

Bæði landlæknir og forstjóri heilbrigðisrannsóknafyrirtækisins Íslenskrar erfðagreiningar stíga fram í dag og vara við áhrifunum af stefnu íslenskra stjórnvalda í heilbrigðismálum. Afleiðingarnar ógna lífi sjúklinga, að mati þeirra beggja.

Aukin áhersla stjórnvalda á einkarekstur, sem hefur í för með sér hagnað af heilbrigðisþjónustu, leiðir til þess að síðustu ár hafa sérfræðilæknar varið sífellt minni tíma á Landspítalanum og meiri tíma á einkareknum stofum.

Landlæknir varar viðBirgir varar við ástandinu í heilbrigðismálum vegna aukins einkareksturs.

Birgir Jakobsson landlæknir segir í Fréttablaðinu í dag að þetta ógni öryggi sjúklinga. „Öryggi þeirra er í hættu vegna þess að á meðan sérfræðingar eru á stofu eru þeir ekki að sinna veikustu sjúklingum kerfisins sem liggja á spítala.“

Kári Stefánsson, forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar, segir fjársvelti Landspítalans ýta undir einkarekstur í heilbrigðisþjónustu og segir forsætis- og fjármálaráðherra stjórna landinu eins og „lýðveldið Ísland sé fjölskyldufyrirtæki“.

Ríkisstjórnin framkalli einkarekstur

Í opnu bréfi sem Kári skrifaði til Óttarrs Proppé heilbrigðisráðherra segir hann ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks, Viðreisnar og Bjartrar framtíðar skapa rekstrargrundvöll fyrir einkarekstur. „Ein af afleiðingum fjársveltis Landspítalans og annarra þátta hins opinbera heilbrigðiskerfis er bætt rekstrarskilyrði fyrir einkarekstur. Sá grunur er farinn að læðast að fólki að þessi afleiðing sé ein af ástæðunum eða með öðrum orðum að Landspítalinn og aðrir hlutar opinbera heilbrigðiskerfisins séu meðvitað eða ómeðvitað fjársveltir til þess ýta undir einkarekstur.“

Kári bendir jafnframt á að vegna kjarasamninga Sjúkratrygginga Íslands hafi heilbrigðisstarfsmenn tilhneigingu til að starfa frekar á einkastofum, þar sem kjör eru hærri. „Afleiðingin er sú að meðlimir stéttarfélaganna hafa tilhneigingu til þess að forðast að vinna fyrir hið opinbera kerfi og starfsstöðvar þeirra einkareknar spretta eins og lúpínur út um allt og sækja sínar tekjur til ríkisins. Þær tekjur eru fé sem annars mætti nýta til þess að styðja við og bæta vel skipulagt heilbrigðiskerfi.“

Helming tímans í einkarekinni heilbrigðisþjónustu

Landlæknir segir að þróun seinustu ára hafi leitt til þess að sérfræðilæknar eyði um helming tímans á einstofum. Stundin hefur fjallað um að vegna kjara og aðstæðna á Landspítlanum kjósi hjúkrunarfræðingar heldur að vinna á öðrum stofnunum heilbrigðiskerfisins, en einnig hefur ásókn hjúkrunarfræðinga í flugfreyjustörf aukist til muna.

„... allar tekjur Klíníkurinnar af þessum aðgerðum eiga rætur sínar í því að Landspítalinn er undirfjármagnaður“

Kári ítrekar að lítið samfélag eins og Ísland geti aðeins staðið undir einu heilbrigðiskerfi og í því samhengi nefnir hann einkastofuna Klíníkina í Ármúla „Það ber að hafa í huga að allar tekjur Klíníkurinnar af þessum aðgerðum eiga rætur sínar í því að Landspítalinn er undirfjármagnaður þannig að hann getur ekki sinnt nema hluta af þeim aðgerðum sem samfélagið þarf á að halda. Ef Landspítalinn væri almennilega fjármagnaður ætti enginn að fara í þessa aðgerð í Ármúlanum vegna þess að þar hafa sjúklingar ekki þau öryggisnet sem er ætlast til í nútíma læknisfræði. Ef sjúklingur fer í hjartastopp í aðgerð eða eftir hana er á Landspítalanum teymi sem kemur til þess að endurlífga, ef sýking kemst í skurð eru til staðar smitsjúkdómalæknar á Landspítalanum, ef upp koma önnur almenn lyflæknisfræðivandamál sem eru algeng í þeim aldurshópi sem þarf nýja mjöðm er heil deild lækna reiðubúin á Landspítalanum og svo mætti lengi telja. Ekkert af þessu er til staðar í Ármúlanum.

Og síðan ef upp koma alvarleg vandamál á Klíníkinni eru sjúklingarnir bara sendir niður á Landspítala. Það er því ljóst að stærstur hluti tekna Klíníkurinnar á rætur sínar í fjársvelti Landspítalans og hluti af gróðanum í áhættu sem er tekin með líf og heilsu sjúklinga.“

Stundin hefur ítrekað fjallað um Klíníkina, sem stofnuð var af Ásdísi Höllu Bragadóttur, fyrrverandi bæjarstjóra í Garðabæ, og viðskiptafélögum hennar. Hún hefur meðal annars bent á að Albanía standi framar Íslandi í einkarekstri, en á liðnum árum hafa fjölmargir Albanir sótt um hæli á Íslandi, meðal annars vegna heilbrigðisvandamála. „Albanía er ljósárum á undan okkur í valfrelsi og samkeppni í heilbrigðisrekstri,“ sagði Ásdís Halla á ársfundi Samtaka atvinnulífsins í apríl árið 2014.

Vísar á ábyrgð Óttars Proppé

Í niðurlagi bréfsins til Óttars fullyrðir Kári að samfélagið sé reiðubúið að borga hærri skatta til að fjármagna endurreisn heilbrigðiskerfisins. „Ef samráðherrar þínir vilja það ekki verður þú að horfast í augu við sjálfan þig og spyrja hvort þú viljir taka þátt í þessu, vegna þess að það ert þú sem verður endanlega kallaður til ábyrgðar.“

Kári segir að þegar Óttarr geri sér grein fyrir ástandinu og horfist í augu við skoðun sína fyrir kosningar muni hann segja af sér: „Á því augnabliki segirðu af þér sem heilbrigðisráðherra og hættir að styðja þessa ríkisstjórn af því þú gerir þér grein fyrir því að þér er ekki sætt við hliðina á mönnum sem líta á kærleikann sem reiknivillu í ríkisbókhaldi.

Varaði líka við í fyrra

Viðvaranir landlæknis í dag eru endurómur frá fyrri viðvörunum hans í maí í fyrra, þegar ríkisstjórn Sjálfstæðisflokksins og Framsóknarflokksins var við völd. Þá sagði hann þörf á skjótum aðgerðum til þess að koma í veg fyrir flæði starfsfólks yfir í einkarekna heilbrigðisþjónustu með tilheyrandi skaða fyrir sjúklinga opinbera kerfisins. 

Útgjöld ríkisins til einkareksturs hafa aukist um 40 prósent á síðustu árum. Óttarr Proppé heilbrigðisráðherra og Birgir Jakobsson landlæknir hafa mismunandi túlkun á því hvort ráðuneytið þurfi að veita heimild fyrir því að Klíníkin opni fimm daga legudeild, en Óttarr telur svo ekki vera. Óttarr sagði í samtali við Stöð 2 á dögunum að verið sé að gera breytingar á heilbrigðisstefnunni og mikilvægt að það sé „ekki gert í einhverjum flýti.“. „Þetta ósamræmi á milli kerfanna er óþægilegt. Og við þurfum að vinna að því að það verði meira samræmi á milli þessara mismunandi aðila, þessara mismunandi veitenda heilbrigðisþjónustu á Íslandi,“ sagði hann. 

 

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Mest lesið

Mataræði er vanræktur þáttur í svefnvanda
2
Viðtal

Mataræði er van­rækt­ur þátt­ur í svefn­vanda

Góð­ur svefn er seint of­met­inn en vanda­mál tengd svefni eru al­geng á Vest­ur­lönd­um. Tal­ið er að um 30 pró­sent Ís­lend­inga sofi of lít­ið og fái ekki end­ur­nær­andi svefn. Ónóg­ur svefn hef­ur áhrif á dag­legt líf fólks og lífs­gæði. Svefn er flók­ið fyr­ir­bæri og margt sem get­ur haft áhrif á gæði hans, má þar nefna lík­am­lega og and­lega sjúk­dóma, breyt­inga­skeið, álag, kvíða, skort á hreyf­ingu og áhrif sam­fé­lags­miðla á svefn­gæði. Áhrif nær­ing­ar og neyslu ákveð­inna fæðu­teg­unda á svefn hafa hins veg­ar ekki vak­ið at­hygli þar til ný­lega.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

„Hann sagðist ekki geta meir“
1
Viðtal

„Hann sagð­ist ekki geta meir“

„Ég gat ekki bjarg­að barna­barn­inu mínu. En ef það verð­ur til þess að ég geti kannski bjarg­að ein­hverj­um, þó ekki nema einu barni, þá vil ég segja sögu okk­ar,“ seg­ir Þór­hild­ur Helga Þor­leifs­dótt­ir kennslu­ráð­gjafi. Son­ar­son­ur henn­ar, Pat­rek­ur Jó­hann Kjart­ans­son Eberl, fannst lát­inn mið­viku­dag­inn 12. maí 2021, að­eins fimmtán ára gam­all. Hann hafði svipt sig lífi.
Síðasta tilraun Ingu Sæland
3
ViðtalFormannaviðtöl

Síð­asta til­raun Ingu Sæ­land

Flokk­ur fólks­ins var stofn­að­ur til að út­rýma fá­tækt á Ís­landi, sem Inga Sæ­land, formað­ur flokks­ins, þekk­ir af eig­in raun. Hún boð­ar nýtt hús­næð­is­kerfi með fyr­ir­sjá­an­leika og nið­ur­skurð í öllu því sem heita að­gerð­ir gegn lofts­lags­breyt­ing­um. Græn­asta land í heimi eigi að nota pen­ing­ana í heil­brigðis­kerfi og aðra inn­viði sem standi á brauð­fót­um.
Svanhildur Hólm með áberandi minnsta reynslu af utanríkismálum
6
Fréttir

Svan­hild­ur Hólm með áber­andi minnsta reynslu af ut­an­rík­is­mál­um

Ljóst er að Svan­hild­ur Hólm, sendi­herra í Banda­ríkj­un­um, sker sig úr hópi koll­ega sinna frá Norð­ur­lönd­un­um hvað varð­ar tak­mark­aða reynslu á vett­vangi ut­an­rík­is­mála. Stjórn­skip­un­ar- og eft­ir­lits­nefnd bíð­ur enn svara frá ut­an­rík­is­ráðu­neyt­inu um vinnu­brögð ráð­herra við skip­un á sendi­herr­um í Banda­ríkj­un­um og Ítal­íu.

Mest lesið í mánuðinum

Leyniupptaka lýsir vinargreiða og hrossakaupum Bjarna og Jóns
1
Afhjúpun

Leyniupp­taka lýs­ir vin­ar­greiða og hrossa­kaup­um Bjarna og Jóns

Son­ur og við­skipta­fé­lagi Jóns Gunn­ars­son­ar þing­manns full­yrð­ir í upp­tök­um sem tekn­ar voru af manni sem sagð­ist vera fjár­fest­ir að Jón hafi sam­þykkt beiðni Bjarna Bene­dikts­son­ar um að þiggja sæti á lista gegn því að Jón kom­ist í að­stöðu til veita veiði­leyfi til Hvals hf. Það verði arf­leifð Jóns að tryggja Kristjáni Lofts­syni nán­um vini sín­um leyf­ið. Það sé hins veg­ar eitt­hvað sem eigi að fara leynt.
„Hann sagðist ekki geta meir“
3
Viðtal

„Hann sagð­ist ekki geta meir“

„Ég gat ekki bjarg­að barna­barn­inu mínu. En ef það verð­ur til þess að ég geti kannski bjarg­að ein­hverj­um, þó ekki nema einu barni, þá vil ég segja sögu okk­ar,“ seg­ir Þór­hild­ur Helga Þor­leifs­dótt­ir kennslu­ráð­gjafi. Son­ar­son­ur henn­ar, Pat­rek­ur Jó­hann Kjart­ans­son Eberl, fannst lát­inn mið­viku­dag­inn 12. maí 2021, að­eins fimmtán ára gam­all. Hann hafði svipt sig lífi.
Grunaði að það ætti að reka hana
4
Viðtal

Grun­aði að það ætti að reka hana

Vig­dís Häsler var rek­in úr starfi fram­kvæmda­stjóra Bænda­sam­tak­anna eft­ir að nýr formað­ur tók þar við fyrr á ár­inu. Hún seg­ir kosn­inga­vél Fram­sókn­ar­flokks­ins hafa ver­ið gang­setta til að koma hon­um að. Vig­dís ræð­ir brottrekst­ur­inn og rasísk um­mæli sem formað­ur Fram­sókn­ar­flokks­ins hafði um hana. Orð­in hafi átt að smætta og brjóta hana nið­ur. Hún seg­ist aldrei munu líta Sig­urð Inga Jó­hanns­son sömu aug­um eft­ir það.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár