Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 8 árum.

Fimmtán konur lagðar inn á geðdeild í kjölfar fæðingar í fyrra

Sér­fræð­ing­um inn­an geð­heil­brigðis­kerf­is­ins ber sam­an um að það skorti með­vit­und um hversu víð­tækt vanda­mál geð­ræn­ir kvill­ar í tengsl­um við með­göngu og barns­burð eru. Tengslarösk­un sé ein birt­ing­ar­mynd þeirra en hún geti haft var­an­leg áhrif á heila­þroska barns og þar með á líf þess til fram­búð­ar.

Fimmtán konur lagðar inn á geðdeild í kjölfar fæðingar í fyrra
Veruleikinn ekki alltaf svona Andleg veikindi foreldra geta haft alvarleg áhrif á möguleika þeirra til tengslamyndunar við barnið. Þess vegna ber sérfræðingum saman um að nauðsynlegt sé að grípa inn í veikindin sem fyrst, helst strax á meðgöngu. Mynd: Shutterstock

Erlendar rannsóknir gefa til kynna að um 1 prósent kvenna verði fyrir geðrofi eftir barnsfæðingu, fái svokallaða fæðingarsturlun, sem er alvarlegasta form geðröskunar í kjölfar fæðingar og lýsir sér meðal annars í hegðunartruflunum, ranghugmyndum eða ofskynjunum. Ef hlutfallið væri sambærilegt hér á landi mætti gera ráð fyrir að um 40 konur á ári fari í geðrof eftir fæðingu. Ekki eru til samræmdar tölur fyrir Ísland en í Reykjavík hafa á undanförnum árum 1 til 2 nýbakaðar mæður verið lagðar inn á ári í geðrofi. Þó verstu tilfellin virðist fá hér á landi, í samanburði við erlendu rannsóknirnar, veikjast margar konur andlega í kringum meðgöngu og fæðingu. „Það eru til að mynda 50 prósent líkur á að konur sem greinst hafa með geðhvörf veikist ef þær eru ekki í meðferð í kringum meðgöngu og fæðingu,“ bendir Anna María Jónsdóttir geðlæknir á, sem starfaði um árabil á Landspítalanum en er í dag hjá Miðstöð foreldra og barna. „Það birtist ekki endilega í geðrofi en getur verið mjög alvarlegt engu að síður, jafnvel birst í djúpu þunglyndi og sjálfsvígshættu.“

Henni og öðrum sérfræðingum ber saman um að mikilvægt sé að grípa inní vandann sem fyrst, helst strax á meðgöngu, enda berist vanlíðan móður til barns í móðurkviði í gegnum streitukerfi hennar og hefur þannig bein áhrif á það. Heilbrigðiskerfið hefur ýmsar leiðir til að skima fyrir þeim konum sem eiga við andleg veikindi að stríða og veita þeim aðstoð. Fyrst ber að nefna heimilislækna, ljósmæður og hjúkrunarfræðinga á heilsugæslustöðvum, auk þess að sálfræðiþjónusta er þar veitt í vaxandi mæli. Langstærstum hluta kvenna sem þurfa aðstoð er sinnt á þessu stigi. Um 10-15 prósent af þeim fjölskyldum sem eru í vanda þurfa meiri þjónustu en heilsugæslan getur veitt og er þeim þá vísað í sérhæfðari úrræði, oft á Miðstöð foreldra og barna, þar sem markvisst er unnið að því að efla geðheilsu foreldra og tengsl foreldra og barna. Um tvö hundruð fjölskyldum var vísað þangað í fyrra og voru flestar tilvísanirnar frá Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins. Í alvarlegustu tilvikunum er fjölskyldunum vísað á FMB teymi Landspítalans.

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Mest lesið

Endurkoma Jóns Ásgeirs
2
Nærmynd

End­ur­koma Jóns Ás­geirs

Jón Ás­geir Jó­hann­es­son er aft­ur orð­inn stór á mat­vörumark­aði, fast­eigna­mark­aði, í fjöl­miðl­um, ferða­þjón­ustu, trygg­ing­um, áfeng­is­sölu, bens­ín­sölu, lyfj­um og stefn­ir á vöxt er­lend­is. Veldi hans og eig­in­konu hans, Ingi­bjarg­ar Pálma­dótt­ur, minn­ir á upp­bygg­ing­una fyr­ir banka­hrun þeg­ar hann stýrði Baugi, Glitni og 365 miðl­um en hlaut enga dóma í mála­ferl­um sem fylgdu hon­um í meira en ára­tug.
„Það var enga vernd að fá“
3
Viðtal

„Það var enga vernd að fá“

„Við sitj­um eft­ir í sorg, horf­um yf­ir sögu son­ar okk­ar og klór­um okk­ur í höfð­inu. Eft­ir stend­ur spurn­ing­in: Hvað gerð­ist?“ seg­ir Hjör­leif­ur Björns­son, en son­ur hans, Há­varð­ur Máni Hjör­leifs­son, svipti sig lífi þann 2. sept­em­ber, að­eins tví­tug­ur. Feðg­arn­ir voru báð­ir áhuga­menn um tónlist, greind­ir með ADHD og glímdu ung­ir við fíkn, en eitt greindi þá að. Há­varð­ur var brot­inn nið­ur af kerfi sem hann féll ekki inn í.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Endurkoma Jóns Ásgeirs
2
Nærmynd

End­ur­koma Jóns Ás­geirs

Jón Ás­geir Jó­hann­es­son er aft­ur orð­inn stór á mat­vörumark­aði, fast­eigna­mark­aði, í fjöl­miðl­um, ferða­þjón­ustu, trygg­ing­um, áfeng­is­sölu, bens­ín­sölu, lyfj­um og stefn­ir á vöxt er­lend­is. Veldi hans og eig­in­konu hans, Ingi­bjarg­ar Pálma­dótt­ur, minn­ir á upp­bygg­ing­una fyr­ir banka­hrun þeg­ar hann stýrði Baugi, Glitni og 365 miðl­um en hlaut enga dóma í mála­ferl­um sem fylgdu hon­um í meira en ára­tug.
„Það var enga vernd að fá“
3
Viðtal

„Það var enga vernd að fá“

„Við sitj­um eft­ir í sorg, horf­um yf­ir sögu son­ar okk­ar og klór­um okk­ur í höfð­inu. Eft­ir stend­ur spurn­ing­in: Hvað gerð­ist?“ seg­ir Hjör­leif­ur Björns­son, en son­ur hans, Há­varð­ur Máni Hjör­leifs­son, svipti sig lífi þann 2. sept­em­ber, að­eins tví­tug­ur. Feðg­arn­ir voru báð­ir áhuga­menn um tónlist, greind­ir með ADHD og glímdu ung­ir við fíkn, en eitt greindi þá að. Há­varð­ur var brot­inn nið­ur af kerfi sem hann féll ekki inn í.

Mest lesið í mánuðinum

Brotthvarf að meðaltali hærra úr íslenskum háskólum en í OECD-ríkjum
3
Fréttir

Brott­hvarf að með­al­tali hærra úr ís­lensk­um há­skól­um en í OECD-ríkj­um

Nið­ur­stöð­ur nýrr­ar skýrslu OECD um há­skóla­mál sýna að brott­hvarf er hærra á Ís­landi en að með­al­tali í OECD-ríkj­um. Þá seg­ir að tryggja þurfi að ís­lensk­ir há­skól­ar standi jafn­fæt­is öðr­um OECD há­skól­um. „Þess­ar nið­ur­stöð­ur stað­festa að há­skóla­mál­in þurfa að njóta sér­stakr­ar at­hygli,“ seg­ir Logi Ein­ars­son menn­ing­ar-, ný­sköp­un­ar- og há­skóla­ráð­herra.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár