Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 7 árum.

Dósent fullyrðir að skattstofnar séu „að mestu fullnýttir“

Ás­geir Jóns­son tel­ur að færa megi rök fyr­ir því að „öll besta al­manna­þjón­ust­an á Ís­landi“ sé skipu­lögð af frjáls­um fé­laga­sam­tök­um. Óger­legt sé að afla auk­inna tekna með skatta­hækk­un­um.

Dósent fullyrðir að skattstofnar séu „að mestu fullnýttir“
Ásgeir Jónsson Segir það staðreynd að ekki sé hægt að sækja fé með nýjum sköttum. Mynd: Af vef Háskóla Íslands

Ásgeir Jónsson, dósent í hagfræði við Háskóla Íslands, fullyrðir að íslenskir skattstofnar séu „að mestu fullnýttir“ og að það sé beinlínis „staðreynd“ að stjórnvöld framtíðar geti ekki sótt nýtt fjármagn með nýjum sköttum til þess að standast vaxandi kröfur um velferðarþjónustu. 

Þessar staðhæfingar setur Ásgeir fram í pistli sem birtist í nýútkomnu tímariti hagfræðinema við Háskóla Íslands. Bendir hann á að skattar á borð við hátekjuskatta og auðlegðarskatt skili „takmörkuðum tekjum“ en jafnframt megi færa rök fyrir því að þeir dragi úr hvata til vinnu og sparnaðar og leiði til fjármagnsflótta. 

Fullyrðingar Ásgeirs um nær fullnýtta skattstofna, og um að auðlegðarskattur og hátekjuskattur skili litlu, eru umdeilanlegar. Auðlegðarskatturinn skilaði um 12 milljarða tekjum á ári í ríkissjóð þegar mest lét. Til að setja töluna í samhengi má til dæmis nefna að öll útgjöld hins opinbera til menningar, lista, æskulýðs- og íþróttamála námu rúmum 12 milljörðum á fjárlögum ársins 2017. Samkvæmt svari fjármálaráðuneytisins við fyrirspurn sem lögð var fram á Alþingi í fyrra má ætla að tekjur hins opinbera árið 2016 hefðu aukist um um það bil 4 milljarða ef fjármagnstekjur umfram tvær milljónir króna hefðu verið skattlagðar um 25 prósent í stað 20 prósenta. Þá hefði mátt auka tekjur af skattinum um 7 milljarða með því að leggja 30 prósenta skatt á fjármagnstekjur umfram 4 milljarða. Það er álíka mikið og kostar að reka Sjúkrahúsið á Akureyri á ársgrundvelli. 

Gagnrýnir ákall Kára

Ásgeir Jónsson gagnrýnir ákall Kára Stefánssonar og tugþúsunda Íslendinga um að 11 prósentum af vergri landsframleiðslu verði varið til heilbrigðismála. Varhugavert sé að nota útgjöld en ekki afköst sem viðmið í þessum efnum. Þá verði velferðarþjónusta á Íslandi aðeins betrumbætt til framtíðar með kerfisbreytingum, aukinni skilvirkni og nýjum fjármögnunarleiðum. 

Ásgeir segir ómögulegt fyrir ríkisvaldið að ætla eitt og sér að standa straum af þeim innviðafjárfestingum sem nauðsynlegar eru á Íslandi. Því skipti höfuðmáli að finna nýja farvegi til þess að fjármagna uppbygginguna. „Af hverju þarf ríkið að eiga og fjármagna flugvelli og veitukerfi þegar lífeyrissjóðina – úttroðnir af langtímafjármagni – vantar fjárfestingarkosti?“ skrifar hann. 

Besta þjónustan ekki frá hinu opinbera

Þá telur Ásgeir að færa megi rök fyrir því að „öll besta almannaþjónustan á Íslandi sé skipulögð af frjálsum félagasamtökum – eða grasrótarsamtökum“ og nefnir í því samhengi SÁÁ, Krabbameinsfélagið, hjálparsveitirnar og Læknavaktina. Það sé heldur ekki ýkja langt síðan stór hluti heilbrigðisþjónustunnar var skipulagður af kaþólsku kirkjunni. „Í því ljósi er mjög undarlegt að Íslendingar virðast vera svo forstokkaðir þegar rætt er um aðkomu annarra aðila en hins opinbera að veitingu almannaþjónustu.“ 

Ásgeir Jónsson var skipaður formaður starfshóps um endurskoðun peningastefnu Íslands á síðasta kjörtímabili. Aðspurður um vinnu hópsins segir Ásgeir að hann sé enn að störfum og geri ráð fyrir því að skila niðurstöðum í maí á þessu ári. 

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Tengdar greinar

Ríkisfjármál

Mest lesið

Keyptu íbúð en geta ekki flutt inn vegna hárra afborgana
1
ViðtalFasteignamarkaðurinn

Keyptu íbúð en geta ekki flutt inn vegna hárra af­borg­ana

Páll Krist­inn Stef­áns­son festi kaup á fyrstu íbúð í sum­ar ásamt kær­ustu sinni. Þau hafa bú­ið hjá for­eldr­um Páls und­an­far­ið á með­an þau hafa safn­að pen­ing. Par­ið var spennt að flytja í eig­ið hús­næði en hafa ekki efni á því. „Það er ekk­ert smá svekk þeg­ar mað­ur er bú­inn að kaupa sér íbúð að hafa ekki tök á að búa í henni,“ seg­ir hann.
Skráði sig í sambúð með vini sínum til að standast greiðslumat
2
ViðtalFasteignamarkaðurinn

Skráði sig í sam­búð með vini sín­um til að stand­ast greiðslu­mat

Hann­es Árni Hann­es­son keypti sína fyrstu íbúð með vini sín­um ár­ið 2021. Hvor­ug­ur gat stað­ist greiðslu­mat einn og sér og gripu þeir því til þess ráðs að skrá sig í sam­búð. Vin­un­um gekk vel að búa sam­an þar til báð­ir eign­uð­ust kær­ust­ur. Mán­uði eft­ir að þær fluttu inn seldi Hann­es sinn hlut til vin­ar síns og þau fóru í íbúð­ar­leit að nýju.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Keyptu íbúð en geta ekki flutt inn vegna hárra afborgana
3
ViðtalFasteignamarkaðurinn

Keyptu íbúð en geta ekki flutt inn vegna hárra af­borg­ana

Páll Krist­inn Stef­áns­son festi kaup á fyrstu íbúð í sum­ar ásamt kær­ustu sinni. Þau hafa bú­ið hjá for­eldr­um Páls und­an­far­ið á með­an þau hafa safn­að pen­ing. Par­ið var spennt að flytja í eig­ið hús­næði en hafa ekki efni á því. „Það er ekk­ert smá svekk þeg­ar mað­ur er bú­inn að kaupa sér íbúð að hafa ekki tök á að búa í henni,“ seg­ir hann.
Skráði sig í sambúð með vini sínum til að standast greiðslumat
4
ViðtalFasteignamarkaðurinn

Skráði sig í sam­búð með vini sín­um til að stand­ast greiðslu­mat

Hann­es Árni Hann­es­son keypti sína fyrstu íbúð með vini sín­um ár­ið 2021. Hvor­ug­ur gat stað­ist greiðslu­mat einn og sér og gripu þeir því til þess ráðs að skrá sig í sam­búð. Vin­un­um gekk vel að búa sam­an þar til báð­ir eign­uð­ust kær­ust­ur. Mán­uði eft­ir að þær fluttu inn seldi Hann­es sinn hlut til vin­ar síns og þau fóru í íbúð­ar­leit að nýju.
Brotthvarf að meðaltali hærra úr íslenskum háskólum en í OECD-ríkjum
5
Fréttir

Brott­hvarf að með­al­tali hærra úr ís­lensk­um há­skól­um en í OECD-ríkj­um

Nið­ur­stöð­ur nýrr­ar skýrslu OECD um há­skóla­mál sýna að brott­hvarf er hærra á Ís­landi en að með­al­tali í OECD-ríkj­um. Þá seg­ir að tryggja þurfi að ís­lensk­ir há­skól­ar standi jafn­fæt­is öðr­um OECD há­skól­um. „Þess­ar nið­ur­stöð­ur stað­festa að há­skóla­mál­in þurfa að njóta sér­stakr­ar at­hygli,“ seg­ir Logi Ein­ars­son menn­ing­ar-, ný­sköp­un­ar- og há­skóla­ráð­herra.
Safnar fyrir útborgun í bílskúr foreldra sinna
6
ViðtalFasteignamarkaðurinn

Safn­ar fyr­ir út­borg­un í bíl­skúr for­eldra sinna

Hjálm­ar Snorri Jóns­son inn­rétt­aði í sum­ar bíl­skúr for­eldra sinna en hann býr í hon­um ásamt kær­ustu sinni. Hann seg­ir auð­veld­ara að geta safn­að fyr­ir íbúð þannig held­ur en að fara fyrst inn á leigu­mark­að­inn. „Það er svo­lít­ið hugs­un­in að í stað þess að vera á leigu­mark­aði get ég bara ver­ið hér og safn­að pen­ing­um,“ seg­ir Hjálm­ar.

Mest lesið í mánuðinum

„Ég er mjög stolt af því að hafa tekið þennan slag“
3
Fréttir

„Ég er mjög stolt af því að hafa tek­ið þenn­an slag“

Mann­rétt­inda­dóm­stóll Evr­ópu komst í dag að þeirri nið­ur­stöðu að ís­lenska rík­ið hefði ekki brot­ið á Bryn­dísi Ásmunds­dótt­ur. Hún seg­ir skrít­ið að tala um tap þeg­ar Mann­rétt­inda­dóm­stóll Evr­ópu veitti henni áheyrn. Nú geti hún loks náð and­an­um. Mark­mið­um um að vekja máls á brota­löm­um í ís­lensku rétt­ar­kerfi hafi náðst, ekki síst þeg­ar sig­ur vannst í öðru mál­inu.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár