Andrej Babis, milljarðamæringur og stuðningsmaður Donalds Trump Bandaríkjaforseta, tók aftur við embætti forsætisráðherra Tékklands í dag. Þetta gæti markað endalok aðstoðar við Úkraínu og erfiðari samskipti við Evrópusambandið.

ANO-hreyfing Babis, sem sigraði í þingkosningunum í október, myndaði samsteypustjórn með tveimur evrópukritískum flokkum.

Í stefnuyfirlýsingu sinni sagði stjórnin að Evrópusambandið hefði „sín takmörk“ og engan rétt til að þröngva ákvörðunum upp á aðildarríki sem skertu fullveldi þeirra.

Í kosningabaráttu sinni hét Babis því einnig að draga úr aðstoð við Úkraínu, sem hefur barist gegn innrás Rússa síðan 2022. Fráfarandi hægri-miðjustjórn veitti bæði mannúðar- og hernaðaraðstoð.

Petr Pavel forseti skipaði hinn 71 árs gamla Babis forsætisráðherra. Babis var áður forsætisráðherra Tékklands, sem er aðili að ESB og NATO og telur 10,9 milljónir íbúa, frá 2017 til 2021.

„Ég lofa öllum borgurum Tékklands að berjast fyrir hagsmunum þeirra heima og erlendis,“ sagði Babis, sem hefur áður lýst sjálfum sér sem „trumpista“.

Réttarhöld vegna svika

Allan sinn stjórnmálaferil hefur Babis barist við ásakanir um hagsmunaárekstra vegna hlutverka sinna í viðskiptum og stjórnmálum, sem leiddi til fjöldamótmæla á fyrra kjörtímabili hans.

Þúsundir mótmæltu Babis í síðasta mánuði á afmæli flauelsbyltingarinnar árið 1989, sem steypti kommúnismanum í fyrrum Tékkóslóvakíu.

Babis, sem er fæddur í Slóvakíu, er sjöundi ríkasti Tékki samkvæmt Forbes-tímaritinu. Hann auðgaðist sem eigandi hins umfangsmikla matvæla- og efnaiðnaðarsamsteypu Agrofert og annarra fyrirtækja.

Pavel hvatti Babis til að leysa úr hagsmunaárekstrinum áður en hann yrði skipaður og í síðustu viku hét nýi forsætisráðherrann því að setja Agrofert í hendur óháðs stjórnanda.

Hann gaf ekki upp frekari upplýsingar, sem vakti vangaveltur um þessa ráðstöfun, en Pavel sagðist ánægður með skýringarnar og lofaði að skipa hann.

Babis á yfir höfði sér réttarhöld vegna tveggja milljóna evra (2,3 milljóna dala) svikamáls. Hann er sakaður um að hafa tekið bóndabæ út úr samsteypunni Agrofert árið 2007 til að gera hann gjaldgengan fyrir styrk frá ESB sem ætlaður var litlum fyrirtækjum.

Babis hefur einnig barist við ásakanir um að hafa verið útsendari leynilögreglu kommúnista á níunda áratugnum.

Hann hefur neitað öllum sökum og kallað ásakanirnar „ófrægingarherferð“.

Babis, sem er með hagfræðipróf, hóf þátttöku í stjórnmálum með ANO-flokki sínum árið 2011.

Hann var fjármálaráðherra frá 2014 til 2017 en var vikið úr embætti eftir að upptökum var lekið sem sýndu að hann hefði haft áhrif á blaðamenn sem unnu fyrir dagblöð hans, sem hann hefur síðan selt.

Árið 2023 tapaði hann í seinni umferð forsetakosninga fyrir Pavel.

Þökk sé starfi föður síns sem viðskiptafulltrúi Tékkóslóvakíu á kommúnistatímanum gekk Babis í grunnskóla í París og menntaskóla í Genf.

Umdeilt ráðherraefni

Á Evrópuþinginu eru ANO og nýr samstarfsflokkur hans, Bílstjórarnir, hluti af öfgahægri bandalaginu Föðurlandsvinir fyrir Evrópu, sem Babis stofnaði ásamt Viktor Orban, forsætisráðherra Ungverjalands.

Samanlagt hafa þessir þrír flokkar, ásamt öfgahægriflokknum SPD, 108 sæti á 200 manna þingi Tékklands.

Pavel hefur sagt að hann muni kynna ráðherra ríkisstjórnarinnar eftir að Babis leggur fram lista yfir ráðherraefni.

Hann hefur lýst yfir efasemdum um að skipa Filip Turek, ráðherraefni Bílstjóranna í embætti umhverfisráðherra, vegna fortíðar hans.

Turek er til rannsóknar hjá lögreglu fyrir meinta nauðgun og heimilisofbeldi eftir kæru frá fyrrverandi kærustu.

Lögreglan hafði einnig rannsakað Turek fyrir að hafa heilsað með nasistakveðju á almannafæri, en málið hefur verið látið niður falla.

Tékkneskir fjölmiðlar hafa birt kynþáttafordómafullar og hómófóbískar færslur á samfélagsmiðlum sem eignaðar eru Turek.