Barátta Frans páfa gegn íhaldsöflum innan kirkjunnar

Frans páfi stóð frammi fyr­ir harðri and­stöðu íhaldsafla inn­an kirkj­unn­ar vegna um­bóta, stuðn­ings við sam­kyn­hneigð pör og inn­flytj­end­ur, sem leiddu til op­in­berra árekstra, gagn­rýni og brottrekstra bisk­upa.

Barátta Frans páfa gegn íhaldsöflum innan kirkjunnar

Frans páfi lést á mánudag, 88 ára að aldri. Hann vakti bæði aðdáun og reiði innan kirkjunnar með umbótum sem miðuðu að því að opna dyr aldargamallar stofnunar fyrir trúuðum samtímans.

Hér eru helstu deilumálin sem klofuðu kaþólsku kirkjuna, þar sem  íhaldsmenn börðust gegn páfanum.

Latnesk messa

Árið 2021 skrifaði Frans páfi undir tilskipun sem takmarkaði notkun hinnar svokölluðu Tridentísku messu á latínu og sneri þar með við rýmri heimild frá 2007, sem forveri hans, Benedikt XVI, hafði veitt.

Ákvörðunin vakti undrun og reiði meðal hluta klerka og trúaðra sem bundnir eru hefðbundinni latneskri messu, þar sem presturinn snýr að altarinu — líkt og safnaðarmeðlimir. Sumir gengu svo langt að ásaka hann um að hindra þá í að iðka trú sína.

„Svikulir“ kardínálar

Frans páfi vakti reiði nokkurra kardínála — hinna rauðhattarklæddu æðstu ráðgjafa hans og næstvaldamestu manna kirkjunnar.

Árið 2017 gagnrýndi hann ónefnda „svikara“ sem hann sagði standa í vegi fyrir umbótum sínum innan stofnana kirkjunnar.

Deilurnar komu fram í dagsljósið árið 2023 þegar ítalskur blaðamaður nafngreindi nýlátinn Ástrala, kardínálann George Pell, sem höfund nafnlausrar gagnrýni á páfann.

Í bréfinu lýsti Pell, sem áður hafði verið náinn ráðgjafi Frans, pontifikatinu sem „hörmung á mörgum sviðum“ og gagnrýndi „alvarleg mistök“ í utanríkisstefnu, einkum varðandi stríðið í Úkraínu.

Sama ár gaf þýski kardínálinn Gerhard Mueller, fyrrverandi yfirmaður Kennivaldsins, út bók þar sem hann fordæmdi stjórnarhætti páfa.

Hann sakaði Frans um að vera umkringdur áhrifamikilli klíku og gagnrýndi hann fyrir „kennslufræðilegan óskýrleika“.

Reikningsskil

Frans átti í sérstaklega erfiðu sambandi við Georg Gaenswein, einkaritara Benedikts XVI.

Eftir andlát Benedikts árið 2022 sagði Gaenswein að páfinn hefði „brotið hjarta“ hins fyrrverandi páfa með því að takmarka latnesku messuna.

Frans svaraði með því að harma að andlát Benedikts hefði verið „misnotað“ af „siðlausum einstaklingum sem starfa að pólitískum markmiðum“.

Brottrekstur biskupa

Árið 2023 rak Frans í sjaldgæfu inngripi bandaríska biskupinn Joseph Strickland, einn harðasta gagnrýnanda sinn, sem hafði sakað páfann um linkind gagnvart fóstureyðingum og of mikið umburðarlyndi gagnvart  samkynhneigðum og fráskildu fólki.

Árið 2024 var komið að öfga íhaldssama ítalska biskupnum Carlo Maria Vigano, sem sakaði Frans um „villutrú“ og „harðstjórn“.

Vigano, sem áður var sendiherra Vatíkansins í Bandaríkjunum, var bannfærður — rekinn algerlega úr kirkjunni — fyrir að hafna yfirvaldi páfa, leiðtoga tæplega 1,4 milljarðs kaþólikka í heiminum.

Samkynhneigð og innflytjendur

Árið 2023 birti Vatíkanið skjöl sem ruddu brautina fyrir blessanir samkynhneigðra para, sem olli mikilli reiði meðal íhaldssamra kaþólikka, sérstaklega í Afríku og Bandaríkjunum.

Gagnrýnin varð til þess að Vatíkanið gaf út „skýringar“ til að verjast ásökunum um trúvillu, þó viðurkennt væri að beiting blessunarinnar gæti verið „óvarfær“ í sumum löndum.

„Með andstöðu sinni gegn blessun samkynhneigðra para eru afrískir biskupar að gagnrýna það sem þeir kalla siðferðislega hnignun Evrópu eða evrópsks kaþólikkdóms — og þeir telja páfann hluta af því,“ sagði François Mabille, forstöðumaður Landfræðistofnunar trúarbragða, við AFP í febrúar 2025.

Frans, sem er argentínskur að uppruna, pirraði einnig öfgahægrisinnaða kaþólikka með sífelldum ákalli um að Evrópa taki á móti innflytjendum — sumir sögðu slíkt stefna kristilegri sjálfsmynd álfunnar í hættu.

Kjósa
7
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

„Ég var bara glæpamaður“
1
Viðtal

„Ég var bara glæpa­mað­ur“

„Margt af því sem ég hef gert mun ég aldrei geta bætt fyr­ir,“ seg­ir Kristján Hall­dór Jens­son, sem var dæmd­ur fyr­ir al­var­leg­ar lík­ams­árás­ir. Hann var mjög ung­ur að ár­um þeg­ar ljóst var í hvað stefndi og fann ekki leið­ina út fyrr en ára­tug­um síð­ar. Í dag fer hann inn í fang­els­in til þess að hjálpa öðr­um, en það er eina leið­in sem hann sér færa til þess að bæta fyr­ir eig­in brot.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

„Ég var bara glæpamaður“
2
Viðtal

„Ég var bara glæpa­mað­ur“

„Margt af því sem ég hef gert mun ég aldrei geta bætt fyr­ir,“ seg­ir Kristján Hall­dór Jens­son, sem var dæmd­ur fyr­ir al­var­leg­ar lík­ams­árás­ir. Hann var mjög ung­ur að ár­um þeg­ar ljóst var í hvað stefndi og fann ekki leið­ina út fyrr en ára­tug­um síð­ar. Í dag fer hann inn í fang­els­in til þess að hjálpa öðr­um, en það er eina leið­in sem hann sér færa til þess að bæta fyr­ir eig­in brot.
Þakklátur fyrir að vera á lífi
3
Viðtal

Þakk­lát­ur fyr­ir að vera á lífi

Þor­lák­ur Mort­hens, Tolli, hef­ur marga fjör­una sop­ið í lífs­ins ólgu­sjó. Æsku­ár­in höfðu sín áhrif en þá byrj­aði hann að teikna og var ljóst að dreng­ur­inn væri gædd­ur hæfi­leik­um. Óregla og veik­indi lit­uðu fjöl­skyldu­líf­ið og á unglings­ár­un­um sá hann um sig sjálf­ur. Um ára­bil var hann sjómað­ur, verka­mað­ur og skóg­ar­höggs­mað­ur. Eft­ir mynd­list­ar­nám hef­ur hann lif­að af mynd­list­inni. Nú er Tolli far­inn að mála í ljós­ari tón­um. Hann gaf nýra, greind­ist síð­an með krabba­mein og sigr­aði.
Guðlaug Svala Steinunnar Kristjánsdóttir
4
Það sem ég hef lært

Guðlaug Svala Steinunnar Kristjánsdóttir

Mér renn­ur blóð­ið til skyld­unn­ar

Guð­laug Svala Stein­unn­ar Kristjáns­dótt­ir seg­ir að stærsta lexía lífs síns sé lík­lega að upp­götva um miðj­an ald­ur að hún er ein­hverf. Hún hafi átt­að sig á sjálfri sér með hjálp ann­ars ein­hverfs fólks sem þá hafði þeg­ar oln­bog­að sig áfram í heimi ráð­andi tauga­gerð­ar, misst lík­am­lega, and­lega, fé­lags­lega og starfstengda heilsu áð­ur en það átt­aði sig á sjálfu sér.
Icelandair sýknað af kröfu Margrétar – Stærsti hluti bótakröfu vegna Netflix
5
Fréttir

Icelanda­ir sýkn­að af kröfu Mar­grét­ar – Stærsti hluti bóta­kröfu vegna Net­flix

Mar­grét Frið­riks­dótt­ir krafð­ist yf­ir 24 millj­óna króna í bæt­ur eft­ir að henni var vís­að brott úr vél Icelanda­ir ár­ið 2022. Hún hafði þá neit­að að taska sem hún hafði með­ferð­is yrði færð í far­þega­rými og neit­að að setja upp grímu vegna sótt­varna. Stærsti hluti af bóta­kröf­unn­ar var vegna heim­ilda­mynd­ar sem Mar­grét hugð­ist gera og selja Net­flix.

Mest lesið í mánuðinum

„Ég var bara glæpamaður“
5
Viðtal

„Ég var bara glæpa­mað­ur“

„Margt af því sem ég hef gert mun ég aldrei geta bætt fyr­ir,“ seg­ir Kristján Hall­dór Jens­son, sem var dæmd­ur fyr­ir al­var­leg­ar lík­ams­árás­ir. Hann var mjög ung­ur að ár­um þeg­ar ljóst var í hvað stefndi og fann ekki leið­ina út fyrr en ára­tug­um síð­ar. Í dag fer hann inn í fang­els­in til þess að hjálpa öðr­um, en það er eina leið­in sem hann sér færa til þess að bæta fyr­ir eig­in brot.
Íslendingar vísa trans konu á flótta frá Bandaríkjunum úr landi
6
Fréttir

Ís­lend­ing­ar vísa trans konu á flótta frá Banda­ríkj­un­um úr landi

Kona sem er á flótta frá Banda­ríkj­un­um með son sinn sótti um al­þjóð­lega vernd á Ís­landi. Fyr­ir Út­lend­inga­stofn­un lýsti hún því hvernig hat­ur hafi far­ið vax­andi þar í landi gagn­vart kon­um eins og henni – trans kon­um – sam­hliða að­gerð­um stjórn­valda gegn trans fólki. Sjálf hafi hún orð­ið fyr­ir að­kasti og ógn­un­um. „Með hverj­um deg­in­um varð þetta verra og óhugn­an­lega.“

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár