Þessi grein birtist fyrir rúmlega 5 mánuðum.

Barátta Frans páfa gegn íhaldsöflum innan kirkjunnar

Frans páfi stóð frammi fyr­ir harðri and­stöðu íhaldsafla inn­an kirkj­unn­ar vegna um­bóta, stuðn­ings við sam­kyn­hneigð pör og inn­flytj­end­ur, sem leiddu til op­in­berra árekstra, gagn­rýni og brottrekstra bisk­upa.

Barátta Frans páfa gegn íhaldsöflum innan kirkjunnar

Frans páfi lést á mánudag, 88 ára að aldri. Hann vakti bæði aðdáun og reiði innan kirkjunnar með umbótum sem miðuðu að því að opna dyr aldargamallar stofnunar fyrir trúuðum samtímans.

Hér eru helstu deilumálin sem klufu kaþólsku kirkjuna, þar sem  íhaldsmenn börðust gegn páfanum.

Latnesk messa

Árið 2021 skrifaði Frans páfi undir tilskipun sem takmarkaði notkun hinnar svokölluðu Tridentísku messu á latínu og sneri þar með við heimild frá 2007, sem forveri hans, Benedikt XVI, hafði veitt.

Ákvörðunin vakti undrun og reiði meðal ýmissa klerka og trúaðra sem bundnir eru hefðbundinni latneskri messu, þar sem presturinn snýr að altarinu — líkt og safnaðarmeðlimir. Sumir gengu svo langt að ásaka hann um að hindra þá í að iðka trú sína.

„Svikulir“ kardínálar

Frans páfi vakti reiði nokkurra kardínála — hinna rauðhattarklæddu æðstu ráðgjafa hans og næstvaldamestu manna kirkjunnar.

Árið 2017 gagnrýndi hann ónefnda „svikara“ sem hann sagði standa í vegi fyrir umbótum sínum innan stofnana kirkjunnar.

Deilurnar komu fram í dagsljósið árið 2023 þegar ítalskur blaðamaður nafngreindi nýlátinn Ástrala, kardínálann George Pell, sem höfund nafnlausrar gagnrýni á páfann.

Í bréfinu lýsti Pell, sem áður hafði verið náinn ráðgjafi Frans, pontifikatinu sem „hörmung á mörgum sviðum“ og gagnrýndi „alvarleg mistök“ í utanríkisstefnu, einkum varðandi stríðið í Úkraínu.

Sama ár gaf þýski kardínálinn Gerhard Mueller, fyrrverandi yfirmaður Kennivaldsins, út bók þar sem hann fordæmdi stjórnarhætti páfa.

Hann sakaði Frans um að vera umkringdur áhrifamikilli klíku og gagnrýndi hann fyrir „kennilegan óskýrleika“.

Reikningsskil

Frans átti í sérstaklega erfiðu sambandi við Georg Gaenswein, einkaritara Benedikts XVI.

Eftir andlát Benedikts árið 2022 sagði Gaenswein að páfinn hefði „brotið hjarta“ hins fyrrverandi páfa með því að takmarka latnesku messuna.

Frans svaraði með því að harma að andlát Benedikts hefði verið „misnotað“ af „siðlausum einstaklingum sem starfa að pólitískum markmiðum“.

Brottrekstur biskupa

Árið 2023 rak Frans í sjaldgæfu inngripi bandaríska biskupinn Joseph Strickland, einn harðasta gagnrýnanda sinn, sem hafði sakað páfann um linkind gagnvart fóstureyðingum og of mikið umburðarlyndi gagnvart  samkynhneigðum og fráskildu fólki.

Árið 2024 var komið að íhaldssama ítalska biskupnum Carlo Maria Vigano, sem sakaði Frans um „villutrú“ og „harðstjórn“.

Vigano, sem áður var sendiherra Vatíkansins í Bandaríkjunum, var bannfærður — rekinn algerlega úr kirkjunni — fyrir að hafna yfirvaldi páfa, leiðtoga tæplega 1,4 milljarðs kaþólikka í heiminum.

Samkynhneigð og innflytjendur

Árið 2023 birti Vatíkanið skjöl sem ruddu brautina fyrir blessanir samkynhneigðra para, sem olli mikilli reiði meðal íhaldssamra kaþólikka, sérstaklega í Afríku og Bandaríkjunum.

Gagnrýnin varð til þess að Vatíkanið gaf út „skýringar“ til að verjast ásökunum um trúvillu, þó viðurkennt væri að beiting blessunarinnar gæti verið „óvarfærin“ í sumum löndum.

„Með andstöðu sinni gegn blessun samkynhneigðra para eru afrískir biskupar að gagnrýna það sem þeir kalla siðferðislega hnignun Evrópu eða evrópskrar kaþólsku — og þeir telja páfann hluta af því,“ sagði François Mabille, forstöðumaður Landfræðistofnunar trúarbragða, við AFP í febrúar 2025.

Frans, sem er argentínskur að uppruna, pirraði einnig öfgahægrisinnaða kaþólikka með endurteknu ákalli um að Evrópa taki á móti innflytjendum — sumir sögðu slíkt myndi stefna kristilegri sjálfsmynd álfunnar í hættu.

Kjósa
16
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Keyptu íbúð en geta ekki flutt inn vegna hárra afborgana
1
ViðtalFasteignamarkaðurinn

Keyptu íbúð en geta ekki flutt inn vegna hárra af­borg­ana

Páll Krist­inn Stef­áns­son festi kaup á fyrstu íbúð í sum­ar ásamt kær­ustu sinni. Þau hafa bú­ið hjá for­eldr­um Páls und­an­far­ið á með­an þau hafa safn­að pen­ing. Par­ið var spennt að flytja í eig­ið hús­næði en hafa ekki efni á því. „Það er ekk­ert smá svekk þeg­ar mað­ur er bú­inn að kaupa sér íbúð að hafa ekki tök á að búa í henni,“ seg­ir hann.
Skráði sig í sambúð með vini sínum til að standast greiðslumat
2
ViðtalFasteignamarkaðurinn

Skráði sig í sam­búð með vini sín­um til að stand­ast greiðslu­mat

Hann­es Árni Hann­es­son keypti sína fyrstu íbúð með vini sín­um ár­ið 2021. Hvor­ug­ur gat stað­ist greiðslu­mat einn og sér og gripu þeir því til þess ráðs að skrá sig í sam­búð. Vin­un­um gekk vel að búa sam­an þar til báð­ir eign­uð­ust kær­ust­ur. Mán­uði eft­ir að þær fluttu inn seldi Hann­es sinn hlut til vin­ar síns og þau fóru í íbúð­ar­leit að nýju.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Keyptu íbúð en geta ekki flutt inn vegna hárra afborgana
3
ViðtalFasteignamarkaðurinn

Keyptu íbúð en geta ekki flutt inn vegna hárra af­borg­ana

Páll Krist­inn Stef­áns­son festi kaup á fyrstu íbúð í sum­ar ásamt kær­ustu sinni. Þau hafa bú­ið hjá for­eldr­um Páls und­an­far­ið á með­an þau hafa safn­að pen­ing. Par­ið var spennt að flytja í eig­ið hús­næði en hafa ekki efni á því. „Það er ekk­ert smá svekk þeg­ar mað­ur er bú­inn að kaupa sér íbúð að hafa ekki tök á að búa í henni,“ seg­ir hann.
Skráði sig í sambúð með vini sínum til að standast greiðslumat
4
ViðtalFasteignamarkaðurinn

Skráði sig í sam­búð með vini sín­um til að stand­ast greiðslu­mat

Hann­es Árni Hann­es­son keypti sína fyrstu íbúð með vini sín­um ár­ið 2021. Hvor­ug­ur gat stað­ist greiðslu­mat einn og sér og gripu þeir því til þess ráðs að skrá sig í sam­búð. Vin­un­um gekk vel að búa sam­an þar til báð­ir eign­uð­ust kær­ust­ur. Mán­uði eft­ir að þær fluttu inn seldi Hann­es sinn hlut til vin­ar síns og þau fóru í íbúð­ar­leit að nýju.
Safnar fyrir útborgun í bílskúr foreldra sinna
5
ViðtalFasteignamarkaðurinn

Safn­ar fyr­ir út­borg­un í bíl­skúr for­eldra sinna

Hjálm­ar Snorri Jóns­son inn­rétt­aði í sum­ar bíl­skúr for­eldra sinna en hann býr í hon­um ásamt kær­ustu sinni. Hann seg­ir auð­veld­ara að geta safn­að fyr­ir íbúð þannig held­ur en að fara fyrst inn á leigu­mark­að­inn. „Það er svo­lít­ið hugs­un­in að í stað þess að vera á leigu­mark­aði get ég bara ver­ið hér og safn­að pen­ing­um,“ seg­ir Hjálm­ar.
Brotthvarf að meðaltali hærra úr íslenskum háskólum en í OECD-ríkjum
6
Fréttir

Brott­hvarf að með­al­tali hærra úr ís­lensk­um há­skól­um en í OECD-ríkj­um

Nið­ur­stöð­ur nýrr­ar skýrslu OECD um há­skóla­mál sýna að brott­hvarf er hærra á Ís­landi en að með­al­tali í OECD-ríkj­um. Þá seg­ir að tryggja þurfi að ís­lensk­ir há­skól­ar standi jafn­fæt­is öðr­um OECD há­skól­um. „Þess­ar nið­ur­stöð­ur stað­festa að há­skóla­mál­in þurfa að njóta sér­stakr­ar at­hygli,“ seg­ir Logi Ein­ars­son menn­ing­ar-, ný­sköp­un­ar- og há­skóla­ráð­herra.

Mest lesið í mánuðinum

„Ég er mjög stolt af því að hafa tekið þennan slag“
3
Fréttir

„Ég er mjög stolt af því að hafa tek­ið þenn­an slag“

Mann­rétt­inda­dóm­stóll Evr­ópu komst í dag að þeirri nið­ur­stöðu að ís­lenska rík­ið hefði ekki brot­ið á Bryn­dísi Ásmunds­dótt­ur. Hún seg­ir skrít­ið að tala um tap þeg­ar Mann­rétt­inda­dóm­stóll Evr­ópu veitti henni áheyrn. Nú geti hún loks náð and­an­um. Mark­mið­um um að vekja máls á brota­löm­um í ís­lensku rétt­ar­kerfi hafi náðst, ekki síst þeg­ar sig­ur vannst í öðru mál­inu.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár