Þessi grein birtist fyrir rúmlega 3 mánuðum.

Hollt mataræði lykilatriði að góðri heilsu

Axel F. Sigurðsson, sérfræðingur í hjartalækningum, hefur skoðað tengsl fæðu og lífsstíls við sjúkdóma, einkum hjarta- og æðasjúkdóma. Talað hefur verið um að lífsstílssjúkdómar séu stærsta ógnin við heilsu fólks og heilbrigðiskerfi til næstu áratuga. Axel segir að fólk geti breytt miklu með hollu mataræði og hreyfingu. Félagsleg tengsl séu líka mikilvæg. Hann ráðleggur hreina fæðu til að sporna við kvillum.

23. mars 2025 · 08:00

Ragnheiður Linnet

ritstjorn@heimildin.is

Í dag vilja margir taka ábyrgð á eigin heilsu enda hafa rannsóknir sýnt að það eru lykilþættir sem lúta að heilsu sem eru á ábyrgð fólks eins og mataræði og regluleg hreyfing. Þá er einnig talað um mikilvægi svefns og að forðast of mikla streitu en segja má að þessir þættir styðji hver við annan.

Í skýrslu OECD, Health at a Glance: Europe 2024, sem fjallar um heilsu og heilbrigðisþjónustu segir að ófullnægjandi hreyfing stuðli mjög að þróun hjarta- og æðasjúkdóma, þunglyndis og margra annarra sjúkdóma í ellinni. Aðeins séu um 22% fólks yfir 65 ára sem stundi næga hreyfingu. Þá sé það tilhneiging að offituhlutfall, sem er áhættuþáttur fyrir fjölmarga langvarandi sjúkdóma með vaxandi aldri, sé of hátt.

Hvaða þættir eru það í lífsstíl fólks sem geta aukið hættu á að fá sjúkdóma? „Langvinnir lífsstílssjúkdómar eiga það sameiginlegt að orsakir þeirra má rekja til samspils erfða og lífsstíls. …

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Tengdar greinar

Grunnstoðir heilsu

ViðtalGrunnstoðir heilsu

Lifum á tímum mikilla upplýsinga en aldrei verið óupplýstari

Geir Gunnar Markússon næringarfræðingur segir að aukin tíðni lífsstílssjúkdóma kalli á heilnæmara fæði, meiri hreyfingu, nægan svefn og streituminni lífsstíl. Hann telur að fæða okkar í dag sé að mörgu leyti verri en fyrir um 30 árum og að við höfum flækt mataræðið. Þrátt fyrir mikið magn upplýsinga þá gæti mikillar upplýsingaóreiðu þegar kemur að næringu. Geir Gunnar vill að fólk borði morgunmat til að stuðla að jafnari blóðsykri og orku út daginn en morgunmaturinn er á verulegu undanhaldi.

ViðtalGrunnstoðir heilsu

Fjölskyldan er okkar mesta auðlind

„Við þurfum að sjá gleðina og verðmætin í því að vera með hvert öðru,“ segir Anna María Jónsdóttir geðlæknir um mikilvægi sterkra tengsla. Rannsóknir hafa sýnt að tengslafátækt sé ein mesta ógnin við heilbrigðan tilfinningaþroska og geðheilsu barna.

ViðtalGrunnstoðir heilsu

Breytt fæði breytti líðaninni

Kristjana Pálsdóttir og Sigurður Pétur Harðarson ákváðu í vetur að gera breytingar á mataræði sínu en þau áttu bæði við kvilla að stríða eins og háan blóðþrýsting, svefnvanda, voru of þung og fleira mætti telja. Árangurinn hefur ekki látið á sér standa.

ViðtalGrunnstoðir heilsu

Hreyfing hefur forspárgildi um hvað við getum í framtíðinni

Dr. Hannes Hrafnkelsson heimilislæknir segir hreyfingu nauðsynlegan hluta af þeim lífsstíl sem allir eigi að hafa, einkum ef fólk vill viðhalda sæmilegum lífsgæðum á efri árum, geta ferðast og búið lengur við sjálfstæði. Hann segir hreyfingu geta seinkað sjúkdómum, og jafnvel komið í veg fyrir að fólk fái einhverja þeirra, en leggur áherslu á að hreyfing sé aðeins einn af mörgum þáttum í meðferð margra sjúkdóma og að hún þurfi að vera í rútínu okkar.

ViðtalGrunnstoðir heilsu

Eini Íslendingurinn til að hlaupa maraþon með tvö ígrædd líffæri

Kári Guðmundsson fékk grætt í sig nýra og bris fyrir átta árum. Hann er eini Íslendingurinn sem hefur fengið tvö líffæri og náð að hlaupa heilt og hálf maraþon eftir líffæraígræðsluna og það oftar en einu sinni. Kári hafði í raun mjög lítið hreyft sig í gegnum árin en nú hleypur hann og lyftir til að fá aukið úthald og styrk og segist aldrei hafa verið í betra formi, það sýni allar mælingar.

ViðtalGrunnstoðir heilsu

Það er eitthvað í samfélaginu sem ýtir undir kulnun

Streita er vaxandi vandi í nútímasamfélagi og ekki óalgengt að fólk fari í kulnun. Dr. Ólafur Þór Ævarsson er sjálfstætt starfandi geðlæknir og stofnandi Streituskólans sem er hluti af heildstæðri velferðarþjónustu Heilsuverndar. Hann segir að forvarnir og fræðsla séu mikilvægir þættir til að fólk verði betur meðvitað um eigin heilsu og geti tekið ábyrgð og spornað við streitu en hún getur haft víðtæk áhrif á fólk bæði líkamlega og andlega.

Mest lesið

Pistill

Sif Sigmarsdóttir

Eigum við bara að láta slíkt viðgangast?

Þingkona kvað það „óboðlegt“ að hópar fólks kæmu saman á þjóðhátíðardaginn við Alþingishúsið og veifuðu „fána annars lands“ og hrópaði „ókvæðisorð að ráðamönnum og öðrum viðstöddum.“

Viðskipti

Hagar hagnast meira og segja „meðbyr“ í rekstri verslana

Samhliða 6% hækkun matvöruverðs á einu ári eykst framlegð Haga, sem reka Bónus, Hagkaup og Olís, um 22% milli ára.

Fréttir

Segja fráfarandi stjórnarmann hafa dregið sér 3 milljónir

Ný framkvæmdastjórn Sósíalistaflokksins útskýrir í tölvupósti til flokksmanna hvers vegna þrír úr fyrri forystu flokksins hafa verið kærðir. Átök eru boðuð á fundi Vorstjörnunnar síðdegis í dag.

Erlent

Noregur framselur mann vegna þjóðarmorðsins í Rúanda

Samkvæmt yfirlýsingu frá norsku lögreglunni verður maðurinn framseldur til Rúanda þar sem hann verður dreginn fyrir dom vegna þátttöku hans í þjóðarmorðinu.

Erlent

Hitabylgjan í Suður-Evrópu: „Ekki eðlilegt“

Tíu prósenta aukning er á því að fólk leiti á bráðamóttökur á Ítalíu vegna hitaslags. Helst eru það aldraðir, krabbameinssjúklingar og heimilislausir sem hafa þurft að leita sér aðstoðar vegna ofþornunar, hitaslags og alvarlegrar þreytu.

Fréttir

Áslaug Arna komin til New York en enginn tekinn við

Varamaður hefur ekki verið kallaður inn fyrir Sjálfstæðisflokkinn eftir að Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir þingmaður flutti til Bandaríkjanna í nám.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Flækjusagan

Saga Írans 3: Þegar konungur Írans var messías Gyðinga

Hér segir frá upphafi stjórnartíðar Kýrusar mikla Persakonungs sem setti á stofn þriðja og mesta stórveldið í Íran, og var einhver merkasti, mildasti og skynsamasti stjórnarherra fornaldar.

Fréttir

Brutu gegn siðareglum í máli Ásthildar Lóu

RÚV og Sunna Karen Sigurþórsdóttir brutu gegn Ásthildi Lóu Þórsdóttur ráðherra í umfjöllun um son hennar og samskipti við barnsföður. Siðanefnd Blaðamannafélagsins vísaði hins vegar frá öllum kröfum ráðherra nema einni.

Pistill

Indriði Þorláksson

Veiðigjöld, hagnaður og raunveruleg afkoma

Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi hafa mótmælt hækkun veiðigjalda með röngum forsendum og áróðri. Almenningur styður hins vegar að hlutur þjóðarinnar í arði af fiskveiðiauðlindinni verði aukinn. Reiknuð auðlindarenta endurspeglar raunverulega afkomu betur en bókhaldslegur hagnaður, sem getur verið skekktur með reikningsfærslum og eignatengslum.

Pistill

Sif Sigmarsdóttir

Eigum við bara að láta slíkt viðgangast?

Pistill

Valur Gunnarsson

Er komin heimsstyrjöld?

Enn sem komið er hafa stórveldin forðast bein átök hvert við annað á 21. öld, nú þegar fjórðungur hennar er liðin. Helstu sprungusvæði eru þó farin að minna á sig.

Fréttir

Rútustæðin færð frá Hallgrímskirkju

Hópbílar munu stoppa á stæði við Gömlu Hringbraut en safnstæði við Hallgrímskirkju mættu óánægju nágranna. Álagstoppar voru á sama tíma og börn ganga í og úr skóla.

Mest lesið í mánuðinum

Aðsent

Indriði Þorláksson

Kvótaskerðing, þjóðartekjur, veiðigjöld og hafið

Ekkert tilefni er því til endurmats á þeirri tillögu sem sjávarútvegsráðherra hefur lagt fram um hækkun á veiðigjaldi. Enn vantar mikið á til að hlutur almennings í tekjum af eigin auðlind sé kominn í eðlilegt horf.

Fréttir

Forsprakki útifundar játaði fjárdrátt á leikskólanum Klettaborg

Sigfús Aðalsteinsson, stofnandi hópsins Ísland - þvert á flokka, sem stendur fyrir útifundum um hælisleitendur, játaði á sig fjárdrátt frá leikskólanum Klettaborg þegar hann var forstöðumaður þar. Hann vill ekki dæma hvort brot af því tagi séu nógu alvarleg til að innflytjendur sem gerðust sekir um þau ætti að senda úr landi.

Fréttir

Ósammála um hvernig bregðast eigi við mótmælum gegn innflytjendum

Álitsgjafa á vinstri væng stjórnmálanna greinir á um hvort nálgast eigi meinta rasista með skilningi, háði, ofbeldi eða þögninni. „Ég hef nú svo sem reynt eitt og annað en veit ekkert hvort það virkar,“ segir háskólakennari um samtöl sín við fólk andvígt innflytjendum.

Fréttir

Innflytjandi sár eftir 30 ár á Íslandi: „Við erum helvítis útlendingar og múslímar sem á að reka úr landi“

Jasmin Vajzovic sem fluttist til Íslands frá Bosníu og Hersegóvínu fyrir 30 árum segist aðeins nýlega hafa upplifað fordóma vegna trúar sinnar og uppruna. Hann segist kvíða fyrir framtíð dóttur sinnar á Íslandi.

Fréttir

Ragga Nagli um reynslu sína sem innflytjandi: lögbrjótur sem tileinkar sér ekki siði Danans

Ragga Nagli lýsir brestum sínum sem innflytjandi í Danmörku og segist aldrei hafa upplifað vesen frá múslimum. „Sýnum náungakærleika og komum fram við innflytjendur á Íslandi eins og við viljum að sé komið fram við okkur þegar við tökum okkur búsetu á erlendri grund.“

Úttekt

Drengir kvörtuðu undan kennara og var meinað að sitja kennslustundir

Tólf ára gamlir drengir leituðu til skólastjóra vegna meints ofbeldis af hálfu kennara. Í kjölfarið var þeim meinað að sitja kennslustundir hjá kennaranum. Annar baðst afsökunar eftir tvær vikur og fékk þá að koma aftur í tíma. Hinn sætti útskúfun í tvo mánuði, áður en skólanum var gert að taka drenginn aftur inn í tíma. Foreldrar drengsins segja kerfið hafa brugðist barninu og leituðu að lokum til lögreglu.