Ferðasaga bernskunnar

„Þessi fjöl­skylda er í raun heill sagna­heim­ur í ís­lensk­um bók­mennt­um; öll virð­ast þau sískrif­andi og mæðg­urn­ar Jó­hanna og Elísa­bet hafa báð­ar skrif­að ótal ævi­sögu­lega texta og Jó­hanna, Hrafn og hálf­syst­ir­in Unn­ur skrif­að mik­ið af ferða­sög­um og -ljóð­um,“ skrif­ar Ás­geir H. Ing­ólfs­son sem rýn­ir í bók­ina Lím­on­aði frá Díaf­ani.

Ferðasaga bernskunnar
Lím­on­aði frá Díaf­ani eftir Elísabetu Jökulsdóttur.
Bók

Lím­on­aði frá Díaf­ani

Höfundur Elísabet Jökulsdóttir
JPV útgáfa
91 blaðsíða
Gefðu umsögn

Við fáum far með Gullfossi til Kaupmannahafnar og þaðan til Grikklands, þar sem við byrjum og endum í Aþenu, en eyðum þó lengstum tíma á grísku eyjunum við Tyrklandsstrendur, Rhodos og Karpathos, en á þeirri síðarnefndu má finna þorpið Díafani.

Þangað koma hjónin Jökull Jakobsson og Jóhanna Kristjónsdóttir ásamt börnunum Elísabetu (8 ára), Illuga (6 ára) og Hrafni (1 árs) til að bjarga hjónabandinu, án árangurs. En þessi fjölskylda er í raun heill sagnaheimur í íslenskum bókmenntum; öll virðast þau sískrifandi og mæðgurnar Jóhanna og Elísabet hafa báðar skrifað ótal ævisögulega texta og Jóhanna, Hrafn og hálfsystirin Unnur skrifað mikið af ferðasögum og -ljóðum – og þessi bók er jöfnum höndum fjölskyldusaga og ferðasaga.

Elísabet notar hér sitt bernskusjálf, Ellu Stínu, og heimsækir hér minningar og tilfinningar aftur, sem og þennan sagnaheim, þar eru ákveðin leiðarstef sem koma ítrekað upp. Síðustu tvær bækur hennar, Aprílsólarkuldi og Saknaðarilmur, hafa verið ákveðið uppgjör við foreldrana og hér er það vissulega undirliggjandi, sérstaklega gagnvart föðurnum – en er þó ekki aðalatriði, þau eru einfaldlega draugar sem alltaf fylgja, jafnvel bókstaflega eins og í einni kostulegustu senu bókarinnar þar sem í miðju samtali er flogið hálfa öld fram í tímann.

„Pabbi, segi ég fimmtíu árum seinna.

Hvað, segir hann uppúr gröfinni.“

„Þessi bók er jöfnum höndum fjölskyldusaga og ferðasaga
Ásgeir H. Ingólfsson

Síðustu sólarminningarnar

Það er aðeins flakkað á milli tímaskeiða og í lokin heimsækir 28 ára Elísabet þessar minningar á ný í öðru ferðalagi – en langmest er þó dvalið á árinu 1966, þessum gimstein eins og hún kallar þessa ferð – enda fylgdi skilnaðurinn í kjölfarið og því eru þetta líklega síðustu sólarminningarnar sem börnin eiga af sameinaðri fjölskyldu. Þótt vissulega skynji þau þarna að hjónabandið standi á brauðfótum.

Þetta er samt öðru fremur svipmynd af Grikklandi – og kallast þar á við Dagbók frá Diafani eftir Jökul. Það er birtur kafli úr henni um gönguferð þeirra feðgina, sem telur fjórar og hálfa blaðsíðu. Í kjölfarið bætir Ella Stína við: „Ég man göngutúrinn öðruvísi, skottaðist á eftir pabba með trjágrein í hendinni og man eftir manninum með plóginn.“

Nú hef ég vitaskuld ekki hugmynd um hvort þeirra er áreiðanlegri sögumaður, og þetta er skemmtileg klausa – en afhjúpar þó ákveðinn lykilveikleika bókarinnar – þetta er ferðasaga sem fylgir ákveðin móða bernskuminninga, mögulega innbyggður galli þess að skrifa bernskuminningar án þess að skálda að ráði.

Þessi stutta nóvella er á margan hátt eins og stuttur kafli úr lengri bernskusögu, þar sem ferðalög innanlands fléttast inn í, og líka upprifjun á veröld sem var, þegar svona ferðalög voru miklu sjaldgæfari.

Heillandi minningarleiftur

En verandi stakt verk hefði maður viljað fá fyllri mynd af Grikklandi, hvernig sem það hefði verið útfært, hér birtast okkur aðeins leiftur, persónur sem koma og fara og gleymast – eins og þau sjálf raunar, eins og hún kemst að raun um þegar hún heimsækir þorpið aftur löngu seinna. Heil stjórnarbylting fær ekki nema eitt paragraf og maður saknar dálítið forvitni góðs ferðasöguhöfundar.

Að því sögðu er þetta falleg frásögn og þau minningarleiftur sem hér birtast frá Grikklandi heillandi. Stærsti kostur bókarinnar eru svo ljósmyndirnar – flestar úr einkasafni – og mann langaði að vita hver hélt á myndavélinni, af því þetta eru gullfallegar og oft launfyndnar ljósmyndir sem virkilega færa mann rúma hálfa öld aftur í tímann.


Í hnotskurn: Þessi ferðasaga fjölskyldu til Grikklands og um leið aftur í fortíðina er falleg saga með frábærum ljósmyndum, sem er þó hjúpuð óþarflega mikilli móðu fölnaðra bernskuminninga.

Kjósa
7
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

„Spilltur gjörningur“ að semja um afgreiðslu hvalveiðileyfis fyrir fram
3
Fréttir

„Spillt­ur gjörn­ing­ur“ að semja um af­greiðslu hval­veiði­leyf­is fyr­ir fram

Hauk­ur Arn­þórs­son stjórn­sýslu­fræð­ing­ur tel­ur það spillt­an gjörn­ing sem varði við stjórn­sýslu­lög hafi ver­ið sam­ið um stjórn­sýslu­ákvörð­un um veit­ingu hval­veiði­leyf­is fyr­ir fram. Hann tel­ur að ráð­herr­ar Sjálf­stæð­is­flokks­ins muni ekki geta veitt hval­veiði­leyfi fyr­ir kosn­ing­arn­ar 30. nóv­em­ber.
„Þú ert hluti vandamálsins, gaur“
5
Viðtal

„Þú ert hluti vanda­máls­ins, gaur“

Mynd­in Stúlk­an með nál­ina eft­ir Magn­us von Horn er nú sýnd í Bíó Para­dís og er til­nefnd til Evr­ópsku kvik­mynda­verð­laun­anna. Laus­lega byggð á raun­veru­leik­an­um seg­ir hún sögu Karol­ine, verk­smiðju­stúlku í harðri lífs­bar­áttu við hrun fyrri heims­styrj­ald­ar­inn­ar. At­vinnu­laus og barns­haf­andi hitt­ir hún Dag­mar sem að­stoð­ar kon­ur við að finna fóst­urstað fyr­ir börn. En barn­anna bíða önn­ur ör­lög. Danska stór­leik­kon­an Trine Dyr­holm leik­ur Dag­mar og var til í við­tal.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Leyniupptaka lýsir vinargreiða og hrossakaupum Bjarna og Jóns
1
Afhjúpun

Leyniupp­taka lýs­ir vin­ar­greiða og hrossa­kaup­um Bjarna og Jóns

Son­ur og við­skipta­fé­lagi Jóns Gunn­ars­son­ar þing­manns full­yrð­ir í upp­tök­um sem tekn­ar voru af manni sem sagð­ist vera fjár­fest­ir að Jón hafi sam­þykkt beiðni Bjarna Bene­dikts­son­ar um að þiggja sæti á lista gegn því að Jón kom­ist í að­stöðu til veita veiði­leyfi til Hvals hf. Það verði arf­leifð Jóns að tryggja Kristjáni Lofts­syni nán­um vini sín­um leyf­ið. Það sé hins veg­ar eitt­hvað sem eigi að fara leynt.
Myndir af neyðarmóttöku sendar áfram: „Ekki myndir sem ég vildi sjá af sjálfri mér“
2
FréttirKynferðisbrot

Mynd­ir af neyð­ar­mót­töku send­ar áfram: „Ekki mynd­ir sem ég vildi sjá af sjálfri mér“

Lög­reglu var heim­ilt að senda mynd­ir sem tekn­ar voru af Guðnýju S. Bjarna­dótt­ur á neyð­ar­mót­töku fyr­ir þo­lend­ur kyn­ferð­isof­beld­is á verj­anda manns sem hún kærði fyr­ir nauðg­un. Þetta er nið­ur­staða Per­sónu­vernd­ar. Guðný seg­ir ótækt að gerend­ur í kyn­ferð­isaf­brota­mál­um geti með þess­um hætti feng­ið að­gang að við­kvæm­um mynd­um af þo­lend­um. „Þetta er bara sta­f­rænt kyn­ferð­isof­beldi af hendi lög­regl­unn­ar.“
Mögulegt að hætta að vinna um fimmtugt
3
Viðtal

Mögu­legt að hætta að vinna um fimm­tugt

Georg Lúð­víks­son, sem hef­ur unn­ið við heim­il­is­fjár­mál og fjár­mála­ráð­gjöf um ára­bil, seg­ir að með reglu­leg­um sprn­aði frá þrí­tugu geti með­al­tekju­fólk hætt að vinna um fimm­tugt, en það fari þó eft­ir að­stæð­um. Ef spara á til langs tíma þá hafi það sögu­lega reynst best að fjár­festa í vel dreifðu verð­bréfa­safni. Grund­vall­ar­regl­an er ein­fald­lega að eyða minna en mað­ur afl­ar.

Mest lesið í mánuðinum

Leyniupptaka lýsir vinargreiða og hrossakaupum Bjarna og Jóns
1
Afhjúpun

Leyniupp­taka lýs­ir vin­ar­greiða og hrossa­kaup­um Bjarna og Jóns

Son­ur og við­skipta­fé­lagi Jóns Gunn­ars­son­ar þing­manns full­yrð­ir í upp­tök­um sem tekn­ar voru af manni sem sagð­ist vera fjár­fest­ir að Jón hafi sam­þykkt beiðni Bjarna Bene­dikts­son­ar um að þiggja sæti á lista gegn því að Jón kom­ist í að­stöðu til veita veiði­leyfi til Hvals hf. Það verði arf­leifð Jóns að tryggja Kristjáni Lofts­syni nán­um vini sín­um leyf­ið. Það sé hins veg­ar eitt­hvað sem eigi að fara leynt.
Lögreglan á nýrri slóð: Fundu skilaboð Þorsteins
2
AfhjúpunSamherjaskjölin

Lög­regl­an á nýrri slóð: Fundu skila­boð Þor­steins

Tækni­mönn­um á veg­um hér­aðssak­sókn­ara tókst á dög­un­um að end­ur­heimta á ann­að þús­und smá­skila­boð sem fóru á milli Þor­steins Más Bald­vins­son­ar og Jó­hann­es­ar Stef­áns­son­ar, á með­an sá síð­ar­nefndi var við störf í Namib­íu. Skila­boð­in draga upp allt aðra mynd en for­stjór­inn og aðr­ir tals­menn fyr­ir­tæk­is­ins hafa reynt að mála síð­ustu fimm ár.
Grunaði að það ætti að reka hana
5
Viðtal

Grun­aði að það ætti að reka hana

Vig­dís Häsler var rek­in úr starfi fram­kvæmda­stjóra Bænda­sam­tak­anna eft­ir að nýr formað­ur tók þar við fyrr á ár­inu. Hún seg­ir kosn­inga­vél Fram­sókn­ar­flokks­ins hafa ver­ið gang­setta til að koma hon­um að. Vig­dís ræð­ir brottrekst­ur­inn og rasísk um­mæli sem formað­ur Fram­sókn­ar­flokks­ins hafði um hana. Orð­in hafi átt að smætta og brjóta hana nið­ur. Hún seg­ist aldrei munu líta Sig­urð Inga Jó­hanns­son sömu aug­um eft­ir það.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár