John Bean TEchnologies Corporation (JBT), bandarískt fyrirtæki með höfuðstöðvar í Chicago, hefur sent frá sér nýja óskuldbindandi viljayfirlýsingu um að kaupa öll hlutabréf í Marel. Nýja óskuldbindandi tilboðið er upp á 511 krónur á hlut, sem er tæplega 17 prósent yfir dagslokagengi Marel í gær. Miðað við það er heildarvirði Marel 386,2 milljarðar króna, eða 54,8 milljörðum króna yfir markaðsvirði félagsins við lok viðskipta í gær. 

Þetta er í annað sinn sem JBT leggur fram óskuldbandi yfirlýsingu um mögulegt yfirtökutilboð í Marel. Fyrra boðið var gert í nóvember og var átta prósentum lægra, sé miðað við framsett tilboð í evrum, en Marel er tvískráð á markað í Hollandi og á Íslandi. Nú er tilboðið upp á 3,4 evrur á hlut en fyrri óskuldabandi yfirlýsing um mögulegt tilboð lagði til að greitt yrði 3,15 evrur á hlut. Stjórn Marel hafnaði fyrri óskuldbindandi yfirlýsingunni og Heimildin greindi frá því 4. desember að það hafi meðal annars verið vegna þess að búist væri við hærri tilboðum, bæði frá JBT og erlendum vogunarsjóðum sem hafa horft hýru auga til Marel um nokkurt skeið. Þá hefur Heimildin greint frá því að hópur í kringum stærstu einstöku eigendur Marel, feðgana Árna Odd Þórðarson og Þórð Magnússon, telji að einn stærsti banki lands­ins, Arion banki, hafi í upphafi mánaðar reynt að tryggja Sam­herja og fjárfestingafélaginu Stoð­um yf­ir­ráð í Mar­el á miklu undirverði. 

Áður hafði Árni Oddur Þórðarson, fyrrverandi forstjóri Marel, átt í beinum viðræðum, sem fóru lágt, við Samherja um aðkomu að Marel í gegnum Eyri Invest.

Bjóða upp á skráningu á íslenskan markað

Það er ekki bara verðið sem er breytt í nýju yfirlýsingunni frá JBT. Hún gerir líka ráð fyrir því að allt að helmingur greiðslunnar fyrir Marel geti verið greidd með reiðufé en líka að allt endurgjaldið geti verið í formi hlutabréfa í sameinuðu félagi JBT og Marel. Hluthafar Marel myndu eiga 38 prósent af sameinuðu félagi ef fjórðungur yrði greiddur með reiðufé en 75 prósent í hlutabréfum. Ef allt endurgjaldið yrði greitt með hlutabréfum þá myndu hluthafar Marel eignast 45 prósent í sameinuðu félagi.

Þá kemur fram í nýju yfirlýsingunni að JBT sé tilbúið að íhuga skráningu í íslensku Kauphöllina til viðbótar við núverandi skráningu hlutabréfa JBT á markað í Bandaríkjunum, Viðmælendur Heimildarinnar hafa sagt að slíkt fyrirkomulag gæti liðkað fyrir því að íslenskir lífeyrissjóðir, sem eru stórir hluthafar í Marel, séu tilbúnir að gangast að tilboðinu. Ástæðan er sú að Marel er einstakt félag á íslenskum hlutabréfamarkaði, með umfangsmikil alþjóðleg viðskipti og mikla stækkunarmöguleika. Flest önnur félög á markaðnum eru fyrirtæki sem voru endurskipulögð af bönkum eftir bankahrunið og þeir losuðu svo um eignarhald þeirra með skráningu á markað. Þorri þeirra keppa á innlendum fákeppnismörkuðum og hafa litla eða enga möguleika á því að vaxa erlendis. Lífeyrissjóðirnir vilja ekki missa Marel, sem hefur oftast nær verið verðmætasta skráða félag landsins, af markaði vegna þess að það þrengir mjög að möguleikum þeirra til fjárfestingar innanlands. Auk þess myndi afskráning Marels draga úr fjölbreytni og dýpt á íslenska hlutabréfamarkaðnum. 

Eyrir Invest selur engum öðrum

Stærsti eigandi Marel er Eyrir Invest sem á tæplega fjórðungshlut í Marel. Þangað til fyrir skemmstu áttu feðgarnir Þórður Magnússon og Árni Oddur Þórðarson 38,5 prósent í Eyri Invest. Arion banki framkvæmdi hins vegar veðkall á lánum til Árna Odds í lok október og leysti til sín hluta af eignum feðganna. Það veðkall leiddi til afsagnar Árna Odds sem forstjóra Marels, en því starfi hafði hann gegnt í áratug. Feðgarnir eru þó áfram sem áður langstærstu eigendur Eyris Invest.

Árni Oddur, sem var um tíma í greiðslustöðvun á meðan að unnið var úr hans málum, hefur átt beina aðkomu að aðkomu JBT að mögulegum kaupum á Marel. Hann kom að málinu sem ólaunaður ráðgjafi og Eyrir Invest hefur gert samkomulag við JBT um stuðning við yfirtökuna. 

Í nýju tilkynningunni til Kauphallar, sem birt var í nótt, kemur fram að sá stuðningur sé enn í gildi. Í honum felst að Eyrir Invest mun ekki ganga til viðræðna við aðra en JBT um sölu á hlutafjár Eyris í Marel. 

Eftir að síðasta yfirlýsing um mögulegt tilboð, þeirri sem stjórn Marel hafnaði, var gerð opinber rauk virði Marel upp. Frá lægsta punkti, sem var 9. nóvember, og fram í byrjun desember hækkaði markaðsvirðið um 30 prósent. Það fór úr 252 milljörðum króna í 321 milljarð króna, og hækkaði þar með um 69 milljarða króna. 

Miðað við það verð sem gert er ráð fyrir að JBT greiði samkvæmt uppfærðu yfirlýsingunni sem birt var í nótt þá hefur markaðsvirði Marel hækkað um 134 milljarða króna á rúmum mánuði. 

Það er þó langt frá þeim stað sem það var þegar verðið var sem hæst. Í byrjun árs 2022 var markaðsvirði félagsins til að mynda 664 milljarða króna.