„Ég skal fúslega viðurkenna að mér er algjörlega misboðið, ekki síst út af orðræðunni og netníðingum sem svífast einskis í umræðunni um verkalýðsmál,“ sagði Aðalsteinn Baldursson, stjórnarmaður hjá Starfsgreinasambandi Íslands og formaður Framsýnar, á landsfundi Vinstri hreyfingarinnar græns framboðs. „Það er ný upplifun og vægast sagt óhugguleg við kjarasamningagerð hérlendis að hatursorðræða í samfélaginu leiði til þess að setja þurfi upp öryggisgæslu í húsnæði ríkissáttasemjara,“ sagði hann og vísaði þeirrar stöðu sem upp var komin þegar ríkissáttasemjari steig inn í kjaradeilu Eflingar og Samtaka atvinnulífsins.
Aðalsteinn hélt gestaerindið „Verkalýðshreyfing á krossgötum“ á landsfundinum í dag. Þar sagði hann þessa hatursorðræðu reyndar ekki einskorðaða við verkalýðshreyfinguna og stofnanir ríkisins. „Meinið þrífst víða í samfélaginu og er eitt stærsta mein okkar samtíma,“ sagði hann og vakti athygli á því að þingsályktunartillaga Katrínar Jakobsdóttur, forsætisráðherra og formanns Vinstri grænna, sem fjallar um aðgerðaáætlun gegn hatursorðræðu sé til umræðu á þinginu um þessar mundir. Katrín fjallaði einnig um þessa aðgerðaáætlun í setningarræðu sinni í gær þar sem hún sagði hatursorðræðu vera ofbeldi sem eigi ekki að líðast.
„Vissulega getur verið þægilegt fyrir þannig þenkjandi einstaklinga að sitja heima við lyklaborðið í misgóðu ástandi“
„Oftar en ekki, eru þetta aðilar sem standa utan stéttarfélaga eða eru óvirkir félagsmenn. Menn sem vilja ala á óeiningu innan hreyfingarinnar og fá sem flest læk á sínar færslur fyrir rógburð og ærumeiðingar. Þannig er takmarkinu náð,“ sagði Aðalsteinn, og hélt áfram: „Vissulega getur verið þægilegt fyrir þannig þenkjandi einstaklinga að sitja heima við lyklaborðið í misgóðu ástandi og skrifa óhróður um menn og málefni, oft af mikilli vanþekkingu. Við í verkalýðshreyfingunni höfum þurft að taka þessa umræðu á kassann,“ sagði hann.
Óeining og klofningur
Aðalsteinn sagðist ekki sjá fyrir endann á þeirri baráttu sem eigi sér stað innan verkalýðshreyfingarinnar. Hann benti á að þing Alþýðusambands Íslands sé framundan en því hafi verið frestað vegna óeiningar og klofnings á reglulegu þingi þess í október í fyrra. Þá hafi verið ákveðið að boða til framhaldsþings í apríl og ljúka þingstörfum.
Hann sagðist þar reikna með krefjandi þingi enda ASÍ fjöldahreyfing ólíkra hópa með ólíkar skoðanir. „Tjáningarfrelsið er hornsteinn lýðræðisins. Samfélagið okkar byggir á lýðræðislegri þátttöku og því að allir eigi rétt á að segja sína skoðun. Ég kalla hins vegar eftir því að menn séu málefnalegir í sínum málflutningi í stað þess að stunda orðræðu sem á ekki að viðgangast í samskiptum siðaðra manna,“ sagði hann og vísaði þar til hatursorðræðunnar.
Aðalsteinn sagðist frá blautu barnsbeini hafa hafa helgað sig verkalýðs- og jafnréttisbaráttu þeirra sem minna mega sín „og kem frá alþýðuheimili þar sem allir dagar voru baráttudagar, ekki bara 1. maí. Lífið snerist um að hafa í sig og á. Móðir mín fór fyrst upp á morgnana og lagðist síðust til hvílu á kvöldin eftir langa viðveru, vann ólaunaða vinnu, heimilisstörf, og kom að uppeldi tíu barna, það er eigin barna og fósturbarna. Þá var ekki farið að tala um vinnutímastyttingu eða ellefu tíma hvíld á sólarhring,“ sagði hann.
Faðir hans hafi síðan alla tíð stundað almenna verkamannavinnu og með samtakamætti hafi foreldrum hans tekist að halda heimilinu gangandi. Þau hafi bæði verið mikið baráttufólk með sterkar skoðanir og hann sagðist sannfærður um að þessi uppvaxtartími hafi mótað hann til framtíðar og hafi orðið til þess að hann helgaði sig kjarabaráttu verkafólks.
„Af hverju nefni ég þetta sérstaklega hér? Jú, vegna þess að ég ætla öllum þeim sem gefa kost á sér til forystustarfa í verkalýðshreyfingunni að hafa hjartað á réttum stað til að berjast fyrir bættum kjörum verkafólks, ekki bara formanni Eflingar. Við erum flest sprottin úr sama jarðvegi,“ sagði hann.
Afvegaleiðing umræðunnar
Réttlætiskenndin hafi oft komið upp í huga hans síðustu mánuði í tengslum við þá kjarasamninga sem voru undirritaður í desember eftir margra mánaða samningaviðræður við Samtök atvinnulífsins. „Hurðum var skellt og það var barið í borðið áður en skrifað var undir samninginn. Samningagerðin gekk ekki hávaðalaust fyrir sig,“ sagði hann. Áður en skrifað var undir skammtíma kjarasamning hafi aðildarfélög SGS fundað með félögum og mótað sameiginlega kröfugerð þar sem línurnar voru lagðar fyrir viðræðurnar, og hafi þúsundir félagsmanna komið að þeirri vinnu.
„Í upphafi var ljóst að Efling hugði ekki á samleið með öðrum aðildarfélögum innan SGS. Efling hafnaði samstöðunni, svo það sé á hreinu. Þrátt fyrir það, er með miklum ólíkindum að félaginu skyldi takast að afvegaleiða umræðuna.
Efling sakaði önnur aðildarfélög SGS um að hafa skilið þau eftir og samið í fljótfærni. Takið eftir, samningaviðræðurnar voru búnar að standa yfir í marga mánuði áður en skrifað var undir samninginn í byrjun desember. Það sem verra er, Efling ályktaði gegn samningi SGS til að koma í veg fyrir samþykkt hans meðal félagsmanna. Svona vinnubrögð eru fáheyrð, sem betur fer,“ sagði Aðalsteinn.
Rof á trúnaði
Hann rifjaði upp að á meðan kjaraviðræðunum stóð hafi formaður SGS upplýst forsvarsmenn Eflingar í trúnaði um gang viðræðnanna enda hafi hann lagt mikið upp úr því að eiga gott samstarf við Eflingu, auk þess sem hann biðlaði til Eflingar um að vera samferða í þeirri vinnu.
„Það fór ekki betur en svo, að öllum trúnaðarupplýsingunum var lekið í fjölmiðla á mjög viðkvæmum tíma, að því er virðist til þess eins að eyðileggja fyrir samningsaðilum. Í kjölfarið hóf félagið jafnframt kostnaðarsama auglýsingaherferð um skaðsemi samnings SGS gagnvart félagsmönnum Eflingar, á mjög svo hæpnum forsendum,” sagði hann.
„Þetta er að sjálfsögðu ekki í lagi, svo ekki sé talað um Eflingarleiðina sem byggir á því að útrýma láglaunastöfunum í Reykjavík og flytja þau hreppaflutningum út á landsbyggðina. Takið eftir, þetta er ekki yfirlýsing frá landsfundi Sjálfstæðisflokksins eða annara hægrimanna. Þetta er stefna stéttarfélags sem valdi að fara með félagsmenn í verkfall til að knýja á um, að þessi krafa næði fram að ganga,” sagði Aðalsteinn.
Hann greindi frá því að láglaunakona af landsbyggðinni hafi líkt þessum kröfum við það að verkalýðshreyfingin gerði kröfu um að karlar hefðu ávallt hærri laun en konur fyrir sömu störf.
„Hugsanlega er illa komið, þegar ég er orðinn sammála talsmanni Samtaka atvinnulífsins”
„Hugsanlega er illa komið, þegar ég er orðinn sammála talsmanni Samtaka atvinnulífsins, sem sagði það myndi aldrei gerast á sinni vakt að verkafólki yrði mismunað í launum eftir búsetu fyrir sömu störf. Í sama streng tók okkar ágæti forsætisráðherra, Katrín Jakobsdóttir og fleiri málsmetandi aðilar,” sagði Aðalsteinn.
Blóðbragð á tönnum
Framhaldið sé þekkt, að kjarasamningur milli aðila vinnumarkamarðarins hafi verið samþykktur í atkvæðagreiðslu með um 85% atkvæða og sömuleiðis miðlunartillaga setts ríkissáttasemjara í deilu Eflingar og SA.
„Það ætti ekki að þurfa að koma neinum á óvart að aðildarfélög SGS voru ekki reiðubúin að lýsa yfir fullum stuðningi við kjarabaráttu Eflingar sem byggði á því að gera lítið úr viðhorfum og kjarabaráttu annarra aðildarfélaga sambandsins,” sagði Aðalsteinn. Nú haldi baráttan áfram og framundan og framundan séu krefjandi samningaviðræður við SA enda samningar lausir í byrjun næsta árs. Að því borði þurfi stjórnvöld að koma sem og aðrir hagsmunaaðilar.
„Með blóðbragð á tönnunum gleðjast nú þingmenn Sjálfstæðis- flokksins yfir óförum verkalýðs- hreyfingarinnar”
„Með blóðbragð á tönnunum gleðjast nú þingmenn Sjálfstæðisflokksins yfir óförum verkalýðshreyfingarinnar verandi flutningsmenn að frumvarpi um félagafrelsi á vinnumarkaði, sem er gróf aðför að tilverurétti stéttarfélaga á Íslandi. Væri því ágæta fólki ekki nær að beita sér fyrir því að samfélagið allt fengi að njóta afrakstrar auðlinda sem nýttar eru til tekjuöflunar í atvinnuskyni,” sagði Aðalsteinn og sagðist treysta því að Vinstri græn muni aldrei láta viðgangast að slíkt frumvarp fái framgang.
Því næst lýsti hann yfir eindregnum stuðningi við Vinstri græn og sagðist treysta þeim best til að vinna með verkalýðshreyfingunni því Katrín, formaður Vinstri grænna, sé að hans mati lang öflugasti stjórnmálamaður landsins.
Þá sagði hann verkefni verkalýðshreyfingarinnar á þessum tímum óþrjótandi. „Okkur ber því að nota næstu vikur og mánuði til að ná sáttum þannig að hreyfingin standi undir nafni sem málsvari þeirra 130 þúsund meðlima sem mynda Alþýðusamband Íslands. Almennir félagsmenn aðildarfélaga sambandsins hafa stigið fram og kallað eftir sátt í verkalýðshreyfingunni þar sem núverandi ástand sé óviðunandi með öllu. Eðlilega, þar sem fórnarlömb innbyrðis átaka innan okkar raða er láglaunafólk,” sagði Aðalsteinn.
Það hljómuðu stöðugt fyrir eyrum mér orð Katrínar Jakobs úr eldræðu hennar í september 2017 þegar hún sagði; "Það að biðja fátækt fólk að bíða eftir réttlæti er það sama og að neita þeim um réttlæti".
Tveimur mánuðum seinna þegar hún var orðin forsætisráðherra og búin að koma Bjarna Ben kyrfilega fyrir í fjármálaráðaneytinu þá neitaði hún fátækasta fólkinu um þetta boðaða réttlæti sem hún áður hafði hamrað á og enn, sex árum síðar biður fátækasta fólkið eftir þessu réttlæti Katrínar sem hún hefur neitað því um.
Þetta á líka við um þá sem eru á lægstu launum í landinu því Katrín hefur líka svikið það þessi sex ár í embætti og stígur þessi Aðalsteinn í pontu hjá VG til að þyrla grjóti úr glerhúsi forréttindafólksins.
Stundum ættu þessir forkólfar verkalýðsfélagana að taka niður flokksgleraugun, forréttindagleraugun og slaka á í hrokanum áður ein þeir stíga á stokk til þess eins að gera sjálfa sig að slíkum fíflum að allt hugsandi fólk missir alla virðingu fyrir þeim.
En sumum finnst kanski skítur bæði bragðgóður og nærandi....
Aðrir kjósa sér að fara hina þægilegu leið brauðmolana sem í boði eru.
Ekki átti ég von á því að hinn geðprúði formaður Framsýnar, Aðalsteinn færi að kasta grjóti út úr glerhúsi. En hann kaus að þiggja þetta tækifæri sem landsfundir VG bauð honum og nota það til hatursorðræðu sem var sérstakalega beint að fyrrverandi félaga í VG sem ekki var til staðar og gat því ekki tekið til varnar.
Ég vil bara að minna á þá staðreynd, að samtök atvinnurekenda hlusta ekkert á veik bankhljóð er hafa enga vigt. Það er staðreynd sem kemur í ljós í næstu lotu samninga ef Efling er ekki með í lífskjarabaráttunni.
En það eru sumir eins og ég sem eru uppaldir í verkalýðshreyfingunni og formlega komninn á vettvang eins landsfundar 1964, þá 19 ára. Ég tel mig þekkja innviði ASÍ nokkuð vel er tæplega hafa breyst neitt verulega hin síðari árin.
Því miður er ekki allt til eftirbreytni sem þar er ákvarðað og gert. Flokkadrættir þar á bæ er daglegt brauð og tekist er á um flest málefni sem máli skipta. Það sama má segja um öll önnur sambönd verkalýðsfélaga.
Þessa bresti nota mótherjar verkalýðshreyfingarinnar sér óspart og hafa komið sér upp málaliðum innan hreyfingarinnar er halda uppi reglulegu sambandi við sína menn. En almenn samtaða verður auðvitað að snúast eitthvað sem er bitastætt sem er ákvarðað af félögum verkalýðsfélaganna.
En ef það er klofningur innan SGS finnst mér hann fyrst koma alvarlega fram á landsfundi SGS, 25. mars 2022 þegar formanni Eflingar er úthýst úr stjórn sambandsins og þeim fulltrúum sem félagið vildi hafa á formlegum vettvangi SGS. Það er segja formanni og völdum þess félags innan SGS sem er um 45% félagsfólks.
Þar var greinilega einhver flokkspólitísk ólykt sem réði för hjá SGS. En bara að það áréttað að Efling er í sjálfu sér ekkert háð SGS þegar kemur að kjarabaráttu og hefur þegar sýnt það með frábærum árangri.
Rétt er að minnast á þá staðreynd, að gerð var vönduð könnun meðal félagsfólks Eflingar um hvað skuli leggja áherslu á, í kjarasamningum sem til stóð að að gera fyrir áramótin. Könnunin tafði aðeins framlagðar tillögur að bættum kjörum Eflingar fólks.
Vissulega tóku þær ekki mið af sambræðingi forystufólks annarra félaga innan SGS er lyktaði af flokkspólitískri pest. Þar sem SGS vildi ekki gera þær kröfur Eflingar að sínum eða taka undir þær í verki var út um allt samstarf. Það gefur auga leið.
Því samninganefnd Eflingar var auðvitað bundið af vilja síns félagsfólks. Getur verið að félög innan SGS þekki ekki slík vinnubrögð og þar með sjónarmið síns félagsfólks? Því miður óttast ég að svo sé.
Þótt ég sé nær áttræður og sitji oft viðlyklaborðið á eftirlaunum. Læt fara frá mér eitt og annað, þekki ekki það baktjaldamakk sem fer fram þessa daga á vettvangi hreyfingar-innar. Þá hef ég litið svo á að svonefnd forysta SGS hafi svikið Eflingu og segi þá skoðun mína hiklaust.
Bara koma því til skila, að þetta fólk er var kosið á landsfundi SGS 25. mars sl. Er ekki raunverulegt forystufólk SGS á meðan margkosin forysta Eflingar er þar ekki meðal forystfólks
En þetta hefur vissulega verið skemmtilegt boð er Aðalsteinn þáði, hjá flokki sem ekki getur talist vera verkalýðsflokkur.
Endilega haldið áfram á sömu braut.
Best að hætta þessu nöldri og ganga út í sólskinið.
ÁLIT ÞITT AÐ ÞEIM HÁRBRÚÐA FORINGJA SA ER TIL VITNIDS UM FYRIR HVERN ÞÚ VINNUR OG LÍLKA DEKUR ÞITT VIÐ MENTASPÍRURNR Í VG