Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 2 árum.
Gagnrýni

Hvað er sannleikur og hvað er lygi?

Bóka­blað­ið bregð­ur áfram á leik að fá fólk með inn­sýn í saka­mál til að dæma glæpa­sög­ur og nú er það Þor­björg Sig­ríð­ur Gunn­laugs­dótt­ir, fyrr­ver­andi sak­sókn­ari en nú­ver­andi þing­mað­ur, sem rýn­ir í blóð­uga bók.

Hvað er sannleikur og hvað er lygi?
Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir
ritstjorn@heimildin.is
Bók

Eitt satt orð

Höfundur Snæbjörn Arngrímsson
Bjartur
395 blaðsíður
Gefðu umsögn

FJÓRAR OG HÁLF STJARNA

Eitt satt orð

Útgefandi Bjartur

Hvað er sannleikur og hvað er lygi?

 

Júlía og Gíó maðurinn hennar sigla saman að kvöldlagi út í Geirshólma í Hvalfirði. Júlía snýr hins vegar ein tilbaka og viðfangsefni sögunnar Eitt satt orð er hvað varð um manninn hennar þetta kvöld. Gíó virðist horfinn af yfirborði jarðar. 

 

Spurningin er jafnframt hvað varð um samband Júlíu og Gíó. Eftir hvarfið gerir Júlía upp sögu þeirra saman, sem bæði hófst og lauk á dramatískan hátt. Byrjun og endir ástarsögunnar eiga það líka sameiginlegt að hafa átt sér langan og sérstakan aðdraganda. Upphafið er kannski strax lýsandi um hvernig sögu þeirra lýkur.

 

Það er Júlía sem segir frá. Júlía finnst mér áhugaverð meðal annars vegna þess að hún er heiðarleg gagnvart sjálfri sér um að hún lýgur. Það hefur hún gert áður og ekki bara í tengslum við hvarfið. Í huga Júlíu virðist verkefnið í kjölfar þess að maðurinn hennar er horfinn einna helst vera að segja lögreglu trúverðuga sögu af hvarfinu. Hún er alltaf með hugann við þá sögu sem hún er að segja. Hún leggur sig fram um að fegra söguna og eftir stendur hugsunin um hvað veldur þessari þörf að fegra og að segja ósatt. Þetta samband sannleika og lygi er heillandi í sögunni. 

 

Er um að ræða mannshvarf eða getur verið að Gíó hafi bara yfirgefið Júlíu? Var framinn glæpur? Jafnvel morð? Að þessu leyti nær sagan sakamálarannsókn vel þar sem lögregla hefur í upphafi engar aðrar upplýsingar en að kona tilkynnir hvarf mannsins síns. Lögreglunnar er svo að raða saman frásögn við staðreyndir. Hvað er sannleikur og hvað er lygi?

 

Þegar Júlía tilkynnir lögreglu um hvarf mannsins síns hefst leit að Gíó fljótlega sem og rannsókn á hvenær Gíó hvarf og hvað gerðist. Það er Júlía sem segir frá og hún leggur sig fram um að fegra söguna. Oft virðist hún segja ósatt án þess að þurfa þess beinlínis og eftir stendur hugsunin hvað veldur þessari þörf Júlíu að fegra og að segja ósatt. Þessari tilhneigingu sinni deilir hún auðvitað ekki með lögreglu en segir hins vegar strax þannig frá að Haraldur sem fær málið til rannsóknar virðist átta sig, enda felst hann starf hans í því að greina á milli sannleika og lygi. 

 

Haraldur virkar vænn karl og er þolinmóður, sem er sennilega einn mikilvægasti eiginleiki þeirra sem vinna við að leysa gátur. Hann fer fram af mýkt og ákveðni. Og mér finnst sterkt hvað sagan nær dýnamíkinni í yfirheyrslu lögreglu vel. Stígandinn í rannsókn Haraldar sést í spurningum hans. Þegar á líður er hann farinn að spyrja spurninga sem hann veit svörin við og sýnir Júlíu þannig bæði að hann veit að hún segir ósatt og að hann er að nálgast niðurstöðu. Verkfærin sem lesandinn fær til að leggja mat á þessar spurningar er hvernig Júlía umgengst sannleikann, hvernig hún sér sögu þeirra og önnur samskipti. En auðvitað er sannleikurinn flóknari en svo. Hver er saga Gíó sem virðist lítið segja konu sinni?

 

Mér finnst þessi saga ná því svo vel hvernig minningar og karakter geta mótað sannleikann. Og það er ekki alltaf augljóst hvað er hvað er sannleikur og hvað er lygi. Sagan er heillandi og það eru sögupersónurnar sömuleiðis. Bókin hélt mér forvitinni allt til enda og fléttan lagðist fallega undir lokin. Það er lesandans að dæma um hvað er satt og hvað ekki.

Kjósa
3
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.
Efnisorð

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Hélt að hún myndi höndla álagið betur
1
ViðtalÍ leikskóla er álag

Hélt að hún myndi höndla álag­ið bet­ur

Að vinna með börn­um er það skemmti­leg­asta sem Gunn­hild­ur Gunn­ars­dótt­ir barna­sál­fræð­ing­ur ger­ir. Þeg­ar hún tók að sér tíma­bund­ið starf á leik­skóla til að tryggja syni sín­um leik­skóla­pláss hélt hún að hún myndi höndla álag­ið en það kom henni á óvart hversu krefj­andi starfs­um­hverf­ið er. „Stund­um þeg­ar ég kom heim eft­ir lang­an dag vildi ég bara að eng­inn tal­aði við mig, ég var svo ótrú­lega þreytt.“
Aðalsteinn Kjartansson
4
Leiðari

Aðalsteinn Kjartansson

Að teygja sig of langt

Á sama tíma og ann­ars stað­ar er reynt að verja fjöl­miðla, vill formað­ur stjórn­skip­un­ar- og eft­ir­lits­nefnd­ar að þing­menn rann­saki þá. Ekki dug­ir þriggja ára rann­sókn lög­regl­unn­ar sem leiddi ekk­ert ann­að í ljós en það að rétt var haft eft­ir þeim sem lýstu sér sem „skæru­liða­deild“ Sam­herja, þeg­ar það tal­aði frjáls­lega um að ná sér nið­ur á þeim sem ljóstr­aði upp um stór­felld­ar mútu­greiðsl­ur út­gerð­ar­inn­ar.
Ísland vaknar
6
GreiningÓgnir Íslands

Ís­land vakn­ar

Ís­land stend­ur frammi fyr­ir breyttu lands­lagi í ör­ygg­is- og varn­ar­mál­um. Ut­an­rík­is­ráð­herra kynnti í vik­unni til­lögu að mót­un varn­ar­stefnu sem mið­ar að því að greina ógn­ir og varn­ar­bún­að. Gagn­rýn­end­ur telja stjórn­völd hafa van­rækt varn­ar­mál­in og ekki lag­að stefn­una að breytt­um veru­leika. Pró­fess­or sagði fyr­ir þrem­ur ár­um: „Þyrnirós svaf í heila öld: Hversu lengi ætl­um við að sofa á verð­in­um?“

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Hélt að hún myndi höndla álagið betur
3
ViðtalÍ leikskóla er álag

Hélt að hún myndi höndla álag­ið bet­ur

Að vinna með börn­um er það skemmti­leg­asta sem Gunn­hild­ur Gunn­ars­dótt­ir barna­sál­fræð­ing­ur ger­ir. Þeg­ar hún tók að sér tíma­bund­ið starf á leik­skóla til að tryggja syni sín­um leik­skóla­pláss hélt hún að hún myndi höndla álag­ið en það kom henni á óvart hversu krefj­andi starfs­um­hverf­ið er. „Stund­um þeg­ar ég kom heim eft­ir lang­an dag vildi ég bara að eng­inn tal­aði við mig, ég var svo ótrú­lega þreytt.“

Mest lesið í mánuðinum

Einn og hálfur tími á bráðamóttöku: Sjálfsskaði, hjartastopp og hnífstunga
6
Á vettvangi

Einn og hálf­ur tími á bráða­mót­töku: Sjálfsskaði, hjarta­stopp og hnífstunga

Eitt orð má aldrei nota á bráða­mót­töku Land­spít­al­ans og það er orð­ið ró­legt. Nán­ast um leið og Jón Ragn­ar Jóns­son bráða­lækn­ir hef­ur orð á að það sé óvenju ró­legt á næt­ur­vakt eina helg­ina dynja áföll­in á. Hann hef­ur rétt kom­ið manni til lífs þeg­ar neyð­ar­bjall­an hring­ir á ný. Síð­an end­ur­tek­ur sama sag­an sig.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Ekki bara beinbrot og skurðir heldur líka bráð andleg veikindi
Á vettvangi

Ekki bara bein­brot og skurð­ir held­ur líka bráð and­leg veik­indi

Aukn­ing í kom­um fólks með and­lega van­líð­an veld­ur áskor­un­um á bráða­mót­töku. Skort­ur á rými og óhent­ugt um­hverfi fyr­ir við­kvæma sjúk­linga skapa erf­ið­leika fyr­ir heil­brigð­is­starfs­fólk. „Okk­ur geng­ur svo sem ágæt­lega en svo er það bara hvað tek­ur við. Það er flók­ið,“ seg­ir hjúkr­un­ar­fræð­ing­ur á bráða­mót­tök­unni.
Að teygja sig of langt
Aðalsteinn Kjartansson
Leiðari

Aðalsteinn Kjartansson

Að teygja sig of langt

Á sama tíma og ann­ars stað­ar er reynt að verja fjöl­miðla, vill formað­ur stjórn­skip­un­ar- og eft­ir­lits­nefnd­ar að þing­menn rann­saki þá. Ekki dug­ir þriggja ára rann­sókn lög­regl­unn­ar sem leiddi ekk­ert ann­að í ljós en það að rétt var haft eft­ir þeim sem lýstu sér sem „skæru­liða­deild“ Sam­herja, þeg­ar það tal­aði frjáls­lega um að ná sér nið­ur á þeim sem ljóstr­aði upp um stór­felld­ar mútu­greiðsl­ur út­gerð­ar­inn­ar.
Ísland vaknar
GreiningÓgnir Íslands

Ís­land vakn­ar

Ís­land stend­ur frammi fyr­ir breyttu lands­lagi í ör­ygg­is- og varn­ar­mál­um. Ut­an­rík­is­ráð­herra kynnti í vik­unni til­lögu að mót­un varn­ar­stefnu sem mið­ar að því að greina ógn­ir og varn­ar­bún­að. Gagn­rýn­end­ur telja stjórn­völd hafa van­rækt varn­ar­mál­in og ekki lag­að stefn­una að breytt­um veru­leika. Pró­fess­or sagði fyr­ir þrem­ur ár­um: „Þyrnirós svaf í heila öld: Hversu lengi ætl­um við að sofa á verð­in­um?“
Hver mínúta mikilvæg
Á vettvangi#7

Hver mín­úta mik­il­væg

Í neyð­ar­til­vik­um get­ur hver mín­úta skil­ið á milli lífs og dauða - sér­stak­lega þeg­ar um hjarta­stopp er að ræða. Þeg­ar hjarta­hnoð hefst strax aukast lífs­lík­ur sjúk­lings­ins veru­lega. Þrátt fyr­ir þetta treysta sum­ir sér ekki til að veita að­stoð á vett­vangi á með­an sjúkra­bíll er á leið­inni á vett­vang. Í seinni hluta þátt­ar­ins ræð­um við mik­il­vægi þess að kunna fyrstu hjálp og hvernig rétt við­brögð allra á vett­vangi geta bjarg­að manns­líf­um. Við höld­um áfram ferð okk­ar um bráða­mót­tök­una og kynn­umst fjöl­breytt­um verk­efn­um starfs­fólks­ins.Við heyr­um sögu fjöl­skyldu sem starfar sam­an á bráða­mót­tök­unni og hjón­um sem starfa bæði sem þyrlu­lækn­ar. Við fylgj­umst með þyrlunni lenda með fár­veik­an sjúk­ling við bráða­mót­tök­una og þeg­ar sjúk­ling­ur með blóð­tappa þarf taf­ar­lausa að­stoð. Í fjóra mán­uði hef­ur Jó­hann­es Kr. Kristjáns­son ver­ið á vett­vangi bráða­mót­töku Land­spít­al­ans í Foss­vogi. Í þáttar­öð­inni Á vett­vangi sem unn­in er fyr­ir Heim­ild­ina veit­ir hann ein­staka inn­sýn í starf­semi bráða­mót­tök­unn­ar, þar sem líf og heilsa ein­stak­linga er und­ir.

Mest lesið undanfarið ár