Stjórn Strætó hefur ákveðið að akstri næturstrætós verði hætt. Nýting í ferðum hafi ekki staðið undir væntingum. Á bilinu 14 til 16 farþegar hafi verið í hverri ferð og segir framkvæmdastjóri Strætó að farþegafjöldi hefði þurft að ná að minnsta kosti 50 til að vera ásættanlegur. Varaformaður Samtaka um bíllausan lífsstíl gagnrýnir ákvörðunina og spyr hví ekki hafi í það minnsta verið haldið áfram að keyra þá leið sem næst komst því að standast væntingar um farþegatölur, Hafnarfjarðarstrætó.
Í byrjun júlí síðastliðins ákvað stjórn Strætó að hefja tilraunaverkefni með akstri næturstrætós um helgar og átti verkefnið að standa út septembermánuð. Ítrekað hafði verið kallað eftir þessari þjónustu en hún stóð til boða árið 2018 en lagðist í dvala í upphafi Covid-19 faraldursins.
Slæm fjárhagsstaða stærsti orsakaþátturinn
Nú hefur akstur næturstrætós sem sagt verið sleginn af að nýju þar eð farþegafjöldi hverrar helgar stóð ekki undir væntingum stjórnar. Um 300 til 340 farþegar tóku næturstrætó um hverja helgi, að meðaltali 14 til 16 í hverri ferð. Taldi Strætó það talsvert undir ásættanlegum viðmiðum.
„Svona fimmtíu manns, að lágmarki“
Spurður hver hefði verið ásættanlegur farþegafjöldi svarar Jóhannes Svavar Rúnarsson framkvæmdastjóri: „Ég myndi segja svona yfir fimmtíu prósent nýting af afkastagetu vagnsins, sem væru þá svona fimmtíu manns, að lágmarki.“
Nú keyrir strætó ferðir yfir daginn og það er ekki alltaf fimmtíu manns í strætó?
„Nei nei, það er fyrst og fremst að fjárhagsstaða Strætó er slæm og við þurfum forgangsraða fjármagninu líka.“
Hangir þetta fyrst og fremst á því, að sökum slæmrar fjárhagsstöðu sé talið nauðsynlegt að skera niður þessa þjónustu?
„Það er blanda af þessu tvennu sem veldur því að við tökum þessa ákvörðun. Það var svo sem aldrei gert ráð fyrir að þetta myndi skila neinum hagnaði, þetta kostar nokkrar milljónir, hver helgi, svo við hefðum þurft að fá miklu fleiri en vagninn getur borið eða hækka gjaldið upp úr öllu valdi. Við vorum hins vegar að vonast eftir miklu betri nýtingu á þessu. Þetta er eins og ég segi, blanda af slæmri fjárhagsstöðu og forgagnsröðun fjármagns, og svo notkun.“
Telur að næturstrætó eigi sér framtíð
Áður hefur verið reynt að halda úti næturstrætó og á síðustu misserum, áður en farið var af stað með verkefnið, hafði töluvert verið kallað eftir þessari þjónustu. Spurður hvort hann telji að nú sé fullreynt með næturstrætó svarar Jóhannes því neitandi.
„Ég held að þetta verði örugglega einhvern tíma hluti af því framboði sem er í almenningssamgöngum á höfuðborgarsvæðinu, svona þegar fjárhagsstaðan og annað verður komið á réttan kjöl. En hvenær það verður er ómögulegt að segja.
Miðað við hvað við fengum margar beiðnir og óskir um þessa þjónustu þá kemur það okkur á óvart hversu notkunin var lítil. Það má segja að flestar leiðir hafi verið illa nýttar en það var þó ein leið sem var þokkalega nýtt, leiðin úr miðbænum og í Hafnarfjörð. Það var eina leiðin sem komst næst því að standa undir væntingum.“
Kom þá ekki til greina að halda þeirri leið gangandi?
„Nei, við ákváðum í ljósi fjárahagsstöðu að hætta þessu alveg.
Þykir rökin ekki halda
Glódís Guðgeirsdóttir, varaformaður Samtaka um bíllausan lífsstíl, segir að ákvörðunin séu mikil vonbrigði og muni hitta marga illa fyrir. „Af hverju ekki að halda ásnum [leiðinni upp í Hafnarfjörð] áfram gangandi fyrst hún var nálægt því að ná þessum viðmiðum? Eða að fækka ferðum til að auka nýtingu.“
Glódís bendir á að undanfarna mánuði hafi verið ítrekað sagt frá erfiðleikum fólks við að fá leigubíla úr miðborginni að næturlagi um helgar. Þá hafi verið greint frá fjölgun tilvika þar sem drukkið fólk hafi slasað sig við að keyra rafskútur um kvöld og nætur. Með því að leggja næturstrætó af sé verið að gera fólki erfiðara fyrir og mögulega auka hættu á slysum eða því að fólk freistist til að keyra bíla drukkið.
Þá segir Glódís þessa ákvörðun skjóta skökku við í ljósi þess að næturstrætó hafi meðal annars verið meðal kosningaloforða tveggja þeirra flokka sem nú sitja í meirihluta borgarstjórnar, Framsóknarflokksins og Pírata. Borgarfulltrúi Pírata, Alexandra Briem, er varaformaður stjórnar Strætó. Stundin náði ekki í Alexöndru við gerð fréttarinnar.
„Almenningssamgöngur eru bara einn kostnaðarliður þess að búa í samfélagi“
Hvað varðar þau viðmið sem Strætó hafi sett sér, um 50 manna fjölda í hverri ferð, segir Glódís að henni þyki þessi rök ekki halda. „Þetta eru almenningssamgöngur og þær þurfa ekki og eiga ekki endilega að standa undir sér. Við borgum undir alls konar almannaþjónustu, heilbrigðisþjónustu til að mynda, og almenningssamgöngur eru bara einn kostnaðarliður þess að búa í samfélagi, að fólk komist öruggt til og frá heimili sínu með almenningssamgöngum.“
Athugasemdir