Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 2 árum.

Kristrún: „Það er ekki gott að hér verði einhvers konar samfélagsrof“

Kristrún Frosta­dótt­ir, odd­viti Sam­fylk­ing­ar­inn­ar í Reykja­vík suð­ur, seg­ir að hún hafi alltaf ver­ið jafn­að­ar­mað­ur í hjarta sínu þó hún hafi starf­að fyr­ir Við­skipta­ráð og fjár­mála­fyr­ir­tæki. Hún seg­ir að mik­il­vægt sé að efna­mik­ið fólk greiði meira til sam­fé­lags­ins og rök­styð­ur stór­eigna­skatta sem rétt­læt­is­mál og góða hag­stjórn.

Kristrún Frostadóttir, oddviti Samfylkingarinnar í Reykjavík suður, hefur verið áberandi í kosningabaráttu flokksins fyrir komandi alþingiskosningar og er nú þegar byrjað að tala um hana sem mögulegt leiðtogaefni flokksins til framtíðar. Hún er með óvenjulegan bakgrunn fyrir jafnaðarmann þar sem hún starfaði í bönkum og hjá Viðskiptaráði áður en hún söðlaði um og fór í pólitíkina. 

Í viðtali við Stundina ræðir hún um þennan bakgrunn sinn, kaupréttarkerfi banka eins og Kviku þar sem hún starfaði, skiptingu byrða í samfélaginu,  stóreignaskatt á efnamesta fólkið og af hverju hún vill taka þátt í stjórnmálum. 

Þú starfaðir í alþjóðlegum stórbanka, Morgan Stanley, og þar á eftir varstu hjá Viðskiptaráði og svo hjá Kviku banka í hvað, þrjú ár.  Hvað varð til þess að þú ákvaðst að stíga út úr því að starfa í hinu einkarekna bankakerfi og  lobbíistasamtökum eins og Viðskiptaráði og ákvaðst að venda kvæði þínu í kross og fara út í stjórnmálaþátttöku í Sósíaldemókrataflokki?

„Ég hef reyndar alltaf verið sósíaldemókrati. [...] Fólk er flókið  og það er alls konar fólk á alls konar stöðum og ég hef alltaf  haft sósíaldemókratísk gildi. Ég er alin upp á þannig heimili og það hefur  alltaf verið mín pólitík og ég hef verið dyggur stuðningsmaður Samfylkingarinnar í gegnum tíðina og að mörgu leyti var það bara tilviljun að ég endaði á að vinna í fjármálageiranum. [...] Vegna þess að sama hvað fólk vill segja um fjármálageirann og margt sem hefur verið lagað og margt sem má gera miklu betur þá hefur fjármálageirinn alveg gríðarleg völd og ekki bara svona félagslega, fólk upplifir þetta sem sterkt fyrirbæri, heldur ræður þetta atvinnutækifærum að hluta til í landinu, þetta stýrir fasteignamarkaði að hluta til og það skiptir rosalega miklu máli að hafa sem fjölbreyttastan hóp af einstaklingum í bankageiranum. Þannig að ég horfði alltaf á  mitt hlutverk þar sem bara einn af þeim einstaklingum sem kannski veitti ákveðinn fjölbreytileika inn í þankaganginn sem var þar. En ég get alveg viðurkennt það að ég hef auðvitað gengið í gegnum tímabil á meðan ég hef verið að vinna í geiranum og velt fyrir mér: Hvað er ég að gera? Skiljið þið? Hvar er ég að láta mína þekkingu og hverjir hagnast á minni þekkingu? [...] Ég var í nokkra mánuði hjá Viðskiptaráði að því ég var að leita mér að svona policy, hagstjórnarvinkli, og áttaði mig tiltölulega fljótt á því, að þó að það sé ýmislegt gott sem þar er gert, því ég ætla ekki að gera lítið úr því, þá var þetta ekki pólitík sem mér þótti þægilegt að stunda. Ég var ekki sammála sumum línunum sem þar voru teknar og hef líka í gegnum tíðina ekki verið sammála því að allir í viðskiptalífinu þurfi að vera hægrimenn. Sósíaldemókratar trúa alveg á markaðshagkerfið. Þeir trúa bara á blöndun á félagshyggju í bland við markaðshagkerfi og þeir trúa líka á, sem mér er mikið í mun að ræða um almennt við fólk, á markaðsbresti. Markaðir bresta og ég held að það sé mjög mikilvægt fyrir einmitt sósíaldemókrataflokka að hafa fólk innanborðs sem hefur þekkingu á fjármálamörkuðum og sem hefur þekkingu oft á orðræðunni sem á sér þar stað af því að oft er okkar skoðunum sem erum á vinstri vængnum svolítið burstað til hliðar á þeim forsendum að við skiljum ekki, að við vitum ekki, að við þekkjum ekki. Þannig að ég var líka að taka svolítið meðvitaða ákvörðun þegar ég setti niður akkeri og sagði bara:  Ég ætla í framboð, fyrir Samfylkinguna, ég er sósíaldemókrati og ég get sýnt að þessi þekking, hún getur legið annars staðar en bara hjá hægrimönnum.“

Hvað telur þú vera mikilvægasta stefnumálið hjá ykkur í  Samfylkingunni núna? Hvað er það sem þú brennur hvað helst fyrir í stefnunni hjá ykkur?

„Við höfum eiginlega tvískipt þessu, þó náttúrlega þetta vinni saman. Við höfum talað um lífskjör og loftslagsmál og þó auðvitað að loftslagsmálin séu mér mjög mikilvæg, bara eins og hjá flestum sem eru meðvitaðir um loftslagsvána, þá get ég alveg sagt að svona lífskjarahliðin er kannski það sem ég brenn mest fyrir. Þetta er  einna helst vegna þess að það er bara svona út frá minni pólitísku sannfæringu, sem mér leyfist nú að segja að er mín pólitíska sannfæring: Að byrðunum sé öðruvísi skipt. [...]  En svo líka það að mig langar líka bara ofboðslega mikið að færa pólitíkina inn á  nútímalegra svið. Ég er orðinn svolítið þreytt á þessum frösum og klisjum og við höfum efnið og við erum flokkurinn sem hefur grunninn til að hlaupa áfram með þetta efni og það er ástæðan fyrir því að það er spennandi að vera í Samfylkingunni í dag.“

Talandi um barnabæturnar. Þið talið um að þið ætlið að taka upp norrænt barnabótakerfi, eins og það er orðað í stefnuskránni hjá ykkur. En þið gangið í raun og veru ekki eins langt og til dæmis er gert í Svíþjóð þar sem barnabætur eru bara flatar og ekki tekjutengdar heldur fylgir bara ákveðin upphæð hverju barni, óháð tekjum fjölskyldu viðkomandi barns. Hvað mælir gegn því að ganga það langt í barnabótakerfinu  hér á landi?

„Kannski það eina sem mælir gegn því núna, af því að það sem við erum að tala um í kosningastefnu okkar er það sem við ætlum að gera á næsta kjörtímabili. Ég hef gagnrýnt suma flokka sem eru vinstra megin við okkur, eða já, lengra til vinstri við okkur, fyrir að vera með stefnu sem er bara um útópíska sýn ef þeir mundu ráða öllu og hvað þeir gætu gert á þrjátíu ára tímabili. Við erum að segja: Þetta er ábyrg stefna í dag og við ætluðum ekki að valda ykkur vonbrigðum og þetta er partur af því að velja okkur þá slagi og þau skref sem við getum lofað. Þannig að staðreyndin er sú að ef við förum í að afnema allar skerðingar þá væri þessi pakki bara einfaldlega dýrari. Við erum að fara úr því að barnabætur hætta að skerðast, núna skerðast þær við þrjú hundruð og fimmtíu þúsund krónur sem eru í rauninni bara lágmarkslaun, og við ætlum að hækka það skerðingarhlutfall upp í sex hundruð þúsund þannig að þetta nálgist svona millitekjuhópinn af því að við vitum að það kostar níu milljarða. Við getum fundið þennan pening annars staðar í kerfinu með því að skattleggja eignamikið fólk. [...] En það er hins vegar stórt skref að taka þá afstöðu sem við erum að gera með stóreignaskattinum og segja bara: Heyrðu, þarna er peninginn að finna. Þetta  er bara okkar skýra pólitík: Við viljum skipta byrðunum öðruvísi. Síðan til langs tíma, þá vonandi getum við fært kerfið inn í svona jafnara form, en við erum bara ekki sem samfélag komin þangað og við tölum alltaf um að við séum svo mikið norrænt velferðarkerfi. En við erum til dæmis bara ekki  komin eins langt og í Svíþjóð. Það liggur alveg fyrir.“

Talandi um stóreignaskattinn sem þið eruð að tala um. Það var settur á auðlegðarskattur hér á landi eftir hrun í  nokkur ár. Af því við erum alltaf að bera okkur saman við Norðurlöndin þá var  stóreignaskatturinn afnuminn á hinum Norðurlöndunum fyrir allmörgum árum síðan. [...]   Hvað mælir með því að setja á slíkan skatt núna á Íslandi? Þetta er kannski það sem hefur vakið einna mesta athygli í stefnuskránni ykkar og margir eru pirraðir og reiðir yfir þessu og svo framvegis. En hvað mælir með því að það sé gert núna? 

„Fyrir okkur og mér er þetta réttlætismál en þetta er líka góð hagstjórn. Það er bara staðreynd. Við erum bara að fara inn í nýja tíma í hagstjórnarpólitík þar sem það hefur bara verið ofboðslega mikil gróska í efnahagsmálaumræðunni um hvers konar skattkerfi eru hagkvæmust, skilvirkust, hvað er að valda vandræðum í hagkerfum út frá samfélaginu og þess háttar. Og það liggur til dæmis fyrir að eignaójöfnuður er sá ójöfnuður sem er svona hvað hættulegastur fyrir samfélög og við sjáum samfélög eins og Bandaríkin, og annars staðar í Evrópu, [...] þar sem þú ert komin það langt í eignaójöfnuði að valdaskiptingin er þannig að það er erfitt að snúa aftur á rétta braut. Þú skapar kerfi þar sem hverra manna þú ert, upphafseignastaðan er farin að ákvarða tækifærin sem þú hefur í lífinu og það hefur áhrif á hagvöxt þegar staðreyndin er sú að að bestu hugmyndirnar koma ekki alltaf frá heimilum þar sem ríkt fólk er og það hefur áhrif á möguleika fólks til að sækja fram. [...] Að lokum vil ég líka segja að þetta er líka leið til að færa bara eftirlit og  almenna gagnasöfnun í auknum mæli yfir á eignir vegna þess að þarna skapast hvati til að finna eignir sem eru ekki uppgefnar, finna eignir sem eru ekki metnar bara á nafnverði og færa þær yfir á markaðsverð og þess háttar.  Við höfum bara verið að skattleggja tekjur, bæði launatekjur og fjármagnstekjur, og þarna skapast þessi hvati til að ná utan um þetta. Þetta er bæði framsýni í hagstjórn, fyrir utan að vera bara réttlætismál, en réttlætismál í hagstjórn í dag, það er bara vitað mál, að þetta er bara góð pólitík vegna þess að við getum ekki rekið hér samfélag áfram á efstu tíu prósentunum, efstu fimm prósentunum, efsta eina prósentinu, heldur er það massinn sem drífur allt hérna áfram. Þannig að þetta er bara einfaldlega framtíðin og það sem er svo gott við að geta verið með þessar hugmyndir í Samfylkingunni. Þarna er svið til að hlaupa með framsýna efnahagspólitík og þetta er bara stóra einnar línu svarið við af hverju ég er í Samfylkingunni, að þarna er svigrúmið og Samfylkingin ætlar að taka það svigrúm til sín.“

En það má nú ætla, og það er reyndar talað um það þarna í þessum kafla ykkar sem þið kallið Sókn gegn sérhagsmunum, að það þurfi að stórauka eftirlit með skattaundanskotum, stórauka eftirlit með eignasöfnun stöndugra einstaklinga og svo framvegis og væntanlega þá fara  að skoða hvernig menn eru að bókfæra virði hlutabréfa og svo framvegis. Er það á nafnvirði eða markaðsvirði og svo framvegis. Þetta hlýtur að kosta mikla fjármuni. Er það ekki rétt?

„Upphafskostnaðurinn verður einhver. En þetta er bara fjárfesting í skilvirkara kerfi. Og þetta er ástæðan fyrir því að það skiptir máli hverjir halda utan um fjárveitingarvaldið. Þeir þurfa að skilja að það er einhver upphafskostnaður við eitthvað. Fyrsta árið verða kannski nettótekjurnar af þessum skatti kannski ekki eins miklar og þær verða á síðasta árinu. En ef við ætlum alltaf að vera á bremsunni af því eitthvað kostar í dag þá gerum við aldrei neitt nýtt og þess vegna skiptir máli að vera með stjórnmálaflokka og fólk í frontinum sem hefur trú á verkefninu og segir: Það bara þarf að fjárfesta. [...] Þetta er bara fjárfesting sem mun margborga sig [...]“

Hvað áætlið þið að ríkisvaldið geti náð í raun og veru í miklar skatttekjur með innkomu þessa skatts, stóreignaskatts?

„Eins og flestir vita sem fylgjast með þessari umræðu þá er náttúrlega mjög erfitt að ná utan um heildareignirnar sem eru til staðar. Það sem er uppgefið er svona hátt í þúsund milljarðar, níu hundruð og fimmtíu til þúsund milljarðar. Það er einhver ávöxtun sem hefur fengist á þetta á þessu ári. Við erum að stilla inn núna að vera með tvö hundruð milljóna króna frítekjumark þannig að það þýðir að svona fjörutíu prósent af þessari upphæð, 40 til 45 prósent, verður undanskilið. Við erum kannski með fimm hundruð, sex hundruð milljarða stabba sem við getum skattlagt. Þetta er það sem er uppgefið. Eitt og hálft prósent skattur á það er níu til tíu milljarðar, og þetta er það sem er uppgefið. Þetta er ekkert umfram það heldur það sem við treystum okkur til að ná á fyrsta árinu. [...]“

,,Það vill enginn lifa í landi þar sem rof er á milli stétta."

En hvernig finnst þér núna, þú ert að koma út úr Kviku banka og þar áður úr Viðskiptaráði, og nú ertu að tala fyrir þessum hugmyndum sem væntanlega falla í mjög grýttan jarðveg í því umhverfi sem þú kemur úr. Hvernig tilfinning er það núna að vera að tala fyrir þessum hugmyndum sem þú veist að kannski eru ekki mjög vinsælar hjá þínum fyrrverandi kollegum og svo framvegis?

„Það er fullt af fólki innan fjármálageirans sem er ekki á háum tekjum. Þar er alveg millitekjufólk. Ef þið skoðið til dæmis bara starfsmannaskrár í bönkum, þegar bankarnir eru að tala um hve margar konur eru farnar að vinna í bönkunum. Þær eru ekkert allar með eina og hálfa milljón á mánuði. [...] Þetta eru örfáir einstaklingar sem eru á hæstu tekjunum. En auðvitað er það þannig að umbjóðendur þeirra eru upp til hópa efnaðir einstaklingar og þar er auðvitað allur gangur á því hvað fólki finnst. En mér líður ekkert persónulega illa með þetta vegna þess að ég veit alveg hvaðan ég er að koma. Ef ég væri sjálf í þessari stöðu, þá myndi ég vilja borga meira til samfélagsins. Ég er ekkert efnaður einstaklingur en ég hef það mjög gott. Ég hef haft það gott í gegnum tíðina og ég veit það, ég er meðvituð um það. Ég er alin upp í opinberu velferðarkerfi. Ég kem af mjög hefðbundnu heimili, öll mín réttindi og allt sem ég hef gert af mér hefur verið út af samfélaginu og það sem skapar lífskjör á Íslandi er einmitt þetta góða samfélag og ég held að langflestir sem eigi peninga og eru efnaðir og eru með hausinn á réttum stað viti alveg að það er ekki gott að hér verði einhvers konar samfélagsrof af því mikið af þessum einstaklingum eru líka að koma frá hógværum bakgrunni. [...] Það vill enginn lifa í landi þar sem er rof á milli stétta, á milli einstaklinga, og þessir einstaklingar sem eiga svona mikinn pening fyrir vilja ekki heldur búa í þannig samfélagi.“ 

Talandi um þetta rof og mikinn mun á milli einstaklinga hvað varðar eignir og svo framvegis, þá var greint frá því í lok ágúst að helstu stjórnendur í Kviku banka hefðu nýtt sér kauprétti og keypt hlutabréf í bankanum og svo selt hlutabréf sama dag og hagnast um tugi milljóna. Hvað finnst finnst þér um þetta sem sósíaldemókrati?

„Það er svolítið erfitt fyrir mig að taka afstöðu með einhverjum persónulegum fjárfestingarákvörðunum þar, þannig að ég get ekki kommentað á það. Það sem ég var að segja hérna áðan, sem er mikilvægt, er að fólk sem er í þessum stöðum átti sig á því að það fær oft tækifæri í lífinu sem venjulegt fólk, launafólk, fær ekki.  Það fær fjárfestingartækifæri og bara það eitt að vera með nokkrum milljónum meira inni á verðtryggðum reikningi veitir þér meiri ávöxtun en næsta manni í kerfinu. Kapítalískt kerfi er þannig uppbyggt. Þannig að þetta hlýtur að vekja fólk sem er í þessari stöðu til umhugsunar. Ertu á þeim stað sem þú ert núna, með þær tekjur og þær eignir sem þú átt, vegna þess að þú hafðir svo ofboðslega mikið fyrir því? [...] Ég held að þetta sé klárlega dæmi um þetta, bara gott dæmi um fjárfestingartækifæri sem bjóðast þröngum hópi sem ekki er allra að sækja og mikilvægi þess að þess vegna horfum við, þegar við horfum á skattlagningu til að mynda, á svona hópa.“

Þarna verða til tugir milljóna króna í hagnað á einum degi sem bara örfáir einstaklingar fá.

„Þetta er bara dæmi um gíraðar stöður sem eru teknar í fjármálakerfinu og einstaklinga sem geta oft nýtt sér þær. Þetta eru oft einstaklingar sem eiga pening fyrir. Þetta er bara mjög konkret dæmi um það sem ég ræddi hérna áðan, þar sem þessi hagnaður sem þarna myndast hefur ekkert að gera með effort heldur með stöðu. Og ég held að það sé mjög mikilvægt að einstaklingar sem eru í þessari stöðu séu meðvitaðir um það og séu þá tilbúnir að leggja meira til samfélagsins vegna þess að mjög eðlilega hugsar fólk þarna úti: Ég fékk ekki þessi tækifæri og ég get ekki ávaxtað mitt fé á sömu forsendum ...“

Ef Samfylkingin kemst í þá stöðu til dæmis að fara í ríkisstjórn, þá ert þú væntanlega fjármálaráðherraefni flokksins. Er þetta eitthvað sem þú gætir hugsað þér að beita þér gegn, þessi kaupréttarkerfi bankanna og svo framvegis, ef svo ber undir?

„Það er náttúrlega heilmikið sem hefur verið gert í þeim málum. Það er sérstakur launaskattur á fjármálafyrirtæki. Það eru mjög strangar kröfur þegar kemur að bónusum og þess háttar. Ég held að það sé mjög eðlilegt að því sé velt upp hvort að það eigi að setja einhverjar skorður á einhverjum stöðum. Hins vegar held ég að auðvitað verði maður að fara varlega í að grípa inn í rekstur einstakra fyrirtækja og staðreyndin er sú, ef við erum bara alveg hreinskilin, að þá eru alls konar dílar sem eiga sér stað sem eru fullkomlega eðlilegir í okkar kapítalíska kerfi sem fólki finnst ósanngjarnir. Við verðum bara að passa okkur hvar við drögum þá línu. En við þurfum kannski fyrst og fremst bara að skoða að almennu reglurnar séu þess eðlis að ef svona tækifæri eru að bjóðast ákveðnum einstaklingum, hver sé skattlagningin á það og hvort sé eðlilegra til dæmis að skattbyrðin sé meiri fyrir vikið. Þannig að það er hægt að taka á þessu eða taka tillit til þessa með mjög mörgum hætti en að fara í bein boð og bönn. Til dæmis er hægt að vera bara með mjög háa skattbyrði á ákveðnum eignum og ákveðnum gjörningum í því samhengi. Þannig að ég get kannski ekki farið út í díteila um það en ég á ekkert erfitt með að fullyrða það að mér finnst ekki sanngjarnt hvernig kerfið er uppbyggt, það liggur alveg fyrir.“

Útilokið þið samstarf við einhvern flokk eða einhverja flokka eftir kosningar og eru einhverjir flokkar sem þið mynduð helst kjósa að vinna með í ríkisstjórn?

„Við höfum sagt það. Ég veit ekki hversu formlegt það er, hvort það sé skrifað einhvers staðar, en ég meina, það hefur ekki farið framhjá neinum að við höfum talið það óskynsamlegt að fara í ríkisstjórn með Sjálfstæðisflokknum. Sumum finnst það vera útilokun. Okkur finnst það bara vera raunsætt og raunhæft vegna þess að við vitum að sú pólitík sem við stundum mun stoppa hjá Sjálfstæðisflokknum. [...] Við höfum sagt það beint og óbeint að okkar ósk er að fara í svona hóflega vinstristjórn þar sem við náum okkar málum í gegn.“

,,Hingað til hefur okkur verið seld sú mýta að það séu allir jafnir á Íslandi"

Ef það er eitthvað eitt, eitthvað eitt, sem þú mættir velja til að breyta á Íslandi, bara sem stjórnmálamaður. Hvað væri það? Þú getur valið hvað sem er, bara allt undir sólinni. Hverjir myndir þú breyta? Hvað er stærst? Stóra málið?

„Þetta er rosalega stór spurning. Kannski upplifir maður samfélag sitt öðruvísi þegar maður stígur til hliðar og kemur svo aftur inn, Ég er að mörgu leyti, þó að ég hafi alltaf haft ákveðin gildi, bara miklu meiri  sósíaldemókrati en ég nokkurn tíma var eftir að ég bjó til dæmis í Bandaríkjunum. Þá áttaði ég mig á þessu samfélagsrofi sem ég var að tala um, hvað getur gerst þegar það skapast ákveðin firring gagnvart aðstæðum annarra, og ég held að eins mikið og mig langar að vera jákvæð og segja að þetta viðhorf hjá Íslendingum, þetta reddast, stétt með stétt og við höfum það alltaf svo, land tækifæranna. En ég held að það sé mjög hollt að við getum tekið raunhæfa umræðu um að í svona landi eins og við erum í þá getum við klárlega fallið á vitlausa braut. [...] Ég held að það sé mjög mikilvægt að við getum tekið hreinskilna umræðu um þessa hluti og það er það sem við í Samfylkingunni erum  að berjast fyrir þegar við erum að segja: Við viljum fara í að bæta kjör öryrkja, eldri borgara, barnafólks og að skattleggja stóreignafólk. Hingað til hefur okkur verið seld sú mýta að það séu allir jafnir á Íslandi, það hafi allir aðgang að sömu tækifærum og það hefur þótt svona algjört no, no að tala um þetta.  Ég veit að þetta hljómar ótrúlega svona klisjukennt og pólitískt að segja þetta. Þannig að ég held að ef ég mundi fá einhverju breytt þá er það bara þessari umræðu um hvar fólk stendur og þessum misskilningi að hér eigi sér stað hundrað prósent, félagsleg blöndun að það sé ekki firring gagnvart aðstæðum annarra.“

Kjósa
1
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Tengdar greinar

Kosningastundin

Guðmundur Ingi: Atkvæði greitt VG sé atkvæði greitt gegn hægri stjórn
FréttirKosningastundin

Guð­mund­ur Ingi: At­kvæði greitt VG sé at­kvæði greitt gegn hægri stjórn

Guð­mund­ur Ingi Guð­brands­son um­hverf­is­ráð­herra geng­ur sátt­ur frá borði þótt Vinstri græn hafi ekki náð mik­il­væg­um mál­efn­um í gegn. Helst sér hann eft­ir mið­há­lend­is­þjóð­garð­in­um en mun halda bar­átt­unni áfram og seg­ir lofts­lags­mál­in vera stærstu verk­efn­in á kom­andi kjör­tíma­bili. Þar þarf að grípa til að­gerða í at­vinnu­líf­inu og friða bæði hluta af landi og hafi.
Upplifði skort á heiðarleika í viðræðum við Katrínu síðast
FréttirKosningastundin

Upp­lifði skort á heið­ar­leika í við­ræð­um við Katrínu síð­ast

Þór­hild­ur Sunna Æv­ars­dótt­ir þing­mað­ur svar­ar í Kosn­inga­stund­inni fyr­ir stefnu og fer­il Pírata. Hún sér fyr­ir sér marga mögu­leika á rík­is­stjórn­ar­mynd­un, þrátt fyr­ir að úti­loka tvo flokka og setja skil­yrði um nýja stjórn­ar­skrá. Hún seg­ist hafa haft trú á Katrínu Jak­obs­dótt­ur fyr­ir síð­ustu stjórn­ar­mynd­un­ar­við­ræð­ur.
„Auðvaldið verður aldrei okkar samstarfsmaður“
ViðtalKosningastundin

„Auð­vald­ið verð­ur aldrei okk­ar sam­starfs­mað­ur“

Katrín Bald­urs­dótt­ir, odd­viti Sósí­al­ista­flokks­ins í Reykja­vík Suð­ur, seg­ir að Sósí­al­ista­flokk­ur­inn sé bú­inn að reikna út hversu mikl­ar tekj­ur hann þarf til þess að standa við lof­orð sín og hvernig hann ætl­ar að nálg­ast slík­ar tekj­ur en vill hins veg­ar ekki gefa upp hver upp­hæð­in er, það væri „fá­rán­legt“. Hún seg­ir Sósí­al­ista­flokk­inn ætla að byggja upp sinn eig­in fjöl­mið­il, leggja af styrki til fjöl­miðla í gegn­um rit­stjórn­ir og styrkja frek­ar blaða­menn í að fjalla um það sem flokkn­um finnst „þess virði“. Þá ætl­ar flokk­ur­inn sér einnig að setja á fót and-spill­inga­stofn­un.
Ætla að sækja 70 milljarða í lífeyrissjóðskerfið
ViðtalKosningastundin

Ætla að sækja 70 millj­arða í líf­eyr­is­sjóð­s­kerf­ið

Inga Sæ­land svar­ar fyr­ir stefnu Flokks fólks­ins í Kosn­inga­stund­inni. Hún seg­ir flokk­inn ætla að láta líf­eyr­is­sjóði greiða stað­greiðslu­skatta af ið­gjöld­um í sjóð­inn frek­ar en við út­greiðslu, líkt og er gert í dag. Þannig sér hún fyr­ir sér að færa 70 millj­arða tekj­ur úr fram­tíð­inni og til notk­un­ar strax í dag.
Bjarni Benediktsson sem forsætisráðherra er fyrsta tilboð Sjálfstæðisflokksins
FréttirKosningastundin

Bjarni Bene­dikts­son sem for­sæt­is­ráð­herra er fyrsta til­boð Sjálf­stæð­is­flokks­ins

Birg­ir Árm­ans­son, þing­flokks­formað­ur Sjálf­stæð­is­flokks­ins, svar­ar fyr­ir stefnu og fer­il flokks­ins í Kosn­inga­stund­inni. Hann ver ráð­herra flokks­ins, heit­ir áherslu á skatta­lækk­an­ir og seg­ir kosn­ingalof­orð­in fjár­magn­ast með hag­vexti. Flokk­ur­inn mun gera upp­haf­lega kröfu um að formað­ur­inn Bjarni Bene­dikts­son verði for­sæt­is­ráð­herra í stjórn­ar­mynd­un­ar­við­ræð­um.
Þorgerður Katrín varar við íhalds-hægri stjórn
FréttirKosningastundin

Þor­gerð­ur Katrín var­ar við íhalds-hægri stjórn

Við­reisn tel­ur að teng­ing krónu við evru sé besta og fljót­virk­asta tæk­ið sem hægt er að beita í hag­stjórn­ar­mál­um til að bæta hag al­menn­ings og fyr­ir­tækja. Þor­gerð­ur Katrín Gunn­ars­dótt­ir, formað­ur Við­reisn­ar, gagn­rýn­ir sitj­andi rík­is­stjórn fyr­ir kyrr­stöðu og vörð um sér­hags­muni. Hún vill færa stjórn­mál­in inn á hina frjáls­lyndu miðju.

Nýtt efni

Ísland í sérflokki háhraðatenginga til heimila
Erik Figueras Torras
Aðsent

Erik Figueras Torras

Ís­land í sér­flokki há­hraða­teng­inga til heim­ila

For­stjóri Mílu skrif­ar um for­skot Ís­lands þeg­ar kem­ur að há­hraða­teng­in­um til heim­ila og næstu kyn­slóð há­hraða­teng­inga sem mun styðja við þetta for­skot.
Samskip krefja Eimskip um bætur
FréttirSamráð skipafélaga

Sam­skip krefja Eim­skip um bæt­ur

Flutn­inga­fyr­ir­tæk­ið Sam­skip ætl­ar að krefja flutn­inga­fyr­ir­tæk­ið Eim­skip um bæt­ur vegna meintra „ólög­mætra og sak­næmra at­hafna“ þess gagn­vart Sam­skip­um. Jafn­framt hafa Sam­skip kært ákvörð­un Sam­keppnis­eft­ir­lits­ins um að leggja á fyr­ir­tæk­ið 4,3 millj­arða króna í sam­ráðs­máli.
Réttindalaust flóttafólk fær skjól hjá Rauða krossinum
Fréttir

Rétt­inda­laust flótta­fólk fær skjól hjá Rauða kross­in­um

Enn ein vend­ing­in hef­ur orð­ið í deilu sveit­ar­fé­laga og rík­is um hver eða yf­ir höf­uð hvort eigi að veita út­lend­ing­um sem feng­ið hafa end­an­lega synj­un á um­sókn um al­þjóð­lega vernd að­stoð. Fé­lags- og vinnu­mark­aðs­ráð­herra hef­ur fal­ið Rauða kross­in­um að veita fólk­inu, sem ekki á rétt á að­stoð á grund­velli nýrra laga um út­lend­inga, gist­ingu og fæði.
„Ég vaknaði á morgnana og mín fyrsta hugsun var að heimurinn væri að farast“
Fréttir

„Ég vakn­aði á morgn­ana og mín fyrsta hugs­un var að heim­ur­inn væri að far­ast“

Eg­ill Helga­son hef­ur háð sína glímu við kvíða og þung­lyndi, og upp­lifði sinn versta tíma þeg­ar Trump var kos­inn for­seti Banda­ríkj­anna.
Arnarlax skráð á markað á föstudag eftir átakavikur um laxeldi
FréttirLaxeldi

Arn­ar­lax skráð á mark­að á föstu­dag eft­ir átaka­vik­ur um lax­eldi

Lax­eld­is­fyr­ir­tæ­ið Arn­ar­lax gaf það út fyr­ir mán­uði síð­an að fé­lag­ið yrði skráð á mark­að í haust og verð­ur af því á föstu­dag­inn kem­ur. Síð­an þá hef­ur eytt stærsta slys sem hef­ur átt sér stað í sjókvía­eldi á Ís­landi ver­ið í há­mæli.
Lífsskilyrði og heilsa fólks sem starfar við ræstingar mun verri en annarra
Rannsókn

Lífs­skil­yrði og heilsa fólks sem starfar við ræst­ing­ar mun verri en annarra

Staða fólks sem starfar við ræst­ing­ar er mun verri en annarra á vinnu­mark­aði ef lit­ið er til fjár­hags­stöðu, stöðu á hús­næð­is­mark­aði, lík­am­legr­ar- og and­legr­ar heilsu, kuln­un­ar og rétt­inda­brota á vinnu­mark­aði. Krist­ín Heba Gísla­dótt­ir, fram­kvæmda­stjóri Vörðu – Rann­sókna­stofn­un­ar vinnu­mark­að­ar­ins, seg­ir nið­ur­stöð­urn­ar ekki koma beint á óvart. „En það kem­ur mér á óvart hversu slæm stað­an er.“
Geta lent í miklum mínus ef þær fá ekki leikskólapláss
Viðtal

Geta lent í mikl­um mín­us ef þær fá ekki leik­skóla­pláss

Ein­stæð­ar mæð­ur sem ekki fá leik­skóla­pláss fyr­ir börn sín eru lík­leg­ar til þess að enda með nei­kvæð­ar tekj­ur í lok mán­að­ar og get­ur stað­an jafn­vel orð­ið svo slæm að þær enda í 140 þús­und króna mín­us í lok mán­að­ar. Þetta leið­ir ný meist­ar­a­rann­sókn Þóru Helga­dótt­ur í ljós.
Allur marinn og bólginn eftir flug til Rómar
Úttekt

All­ur mar­inn og bólg­inn eft­ir flug til Róm­ar

Fólk sem not­ar hjóla­stól er ít­rek­að sett í hættu­leg­ar að­stæð­ur þeg­ar það ferð­ast með flug­vél­um. Við­mæl­end­ur Heim­ild­ar­inn­ar hafa slasast í flugi og kvíða hverri flug­ferð. Þeir kalla eft­ir breyt­ing­um, betri þjálf­un fyr­ir starfs­fólk og mögu­leika á að þeir geti set­ið í sín­um eig­in stól­um í flugi.
„Ef Guð er kærleikurinn, þá er hún mamma“
Guðbjörg Jóhannesdóttir
Það sem ég hef lært

Guðbjörg Jóhannesdóttir

„Ef Guð er kær­leik­ur­inn, þá er hún mamma“

„Þú gef­ur okk­ur góða ástæðu til að nota kven­kyns for­nöfn fyr­ir Guð með því að vera fyr­ir­mynd fyr­ir kær­leik­ann. Því ef Guð er kær­leik­ur­inn, þá er hún mamma.“ Þannig lýsa börn séra Guð­bjarg­ar Jó­hann­es­dótt­ur mömmu sinni, sem seg­ir upp­eldi barn­anna fimm mik­il­væg­asta, þakk­lát­asta og mest gef­andi verk­efni lífs­ins.
Reiknistofa bankanna varði tugum milljóna í greiðslulausn sem aldrei var notuð
Fréttir

Reikni­stofa bank­anna varði tug­um millj­óna í greiðslu­lausn sem aldrei var not­uð

Reikni­stofa bank­anna vann að þró­un á nýrri greiðslu­lausn á ár­un­um 2017 til 2019. Lausn­in hét Kvitt og átti að virka þannig að fólk gæti borg­að með henni í versl­un­um með bein­greiðsl­um af banka­reikn­ingi. Lausn­in hefði getað spar­að neyt­end­um stór­fé í korta­notk­un og færslu­gjöld. Hún var hins veg­ar aldrei not­uð þar sem við­skipta­bank­arn­ir vildu það ekki.
Vill þyngri refsingar fyrir vændiskaup
Fréttir

Vill þyngri refs­ing­ar fyr­ir vændis­kaup

Bryn­hild­ur Björns­dótt­ir, vara­þing­mað­ur Vinstri grænna, seg­ir það skjóta skökku við að vændis­kaup telj­ist til brota sem ljúka má með lög­reglu­stjóra­sekt. Hún tel­ur að nafn­leynd sem vændis­kaup­end­ur hafa not­ið í rétt­ar­kerf­inu gefa til kynna að dóm­stól­um þyki vændis­kaup al­var­legri og skamm­ar­legri glæp­ur en við­ur­lög­in gefi til kynna. Bryn­hild­ur vill að refsiramm­inn fyr­ir vændis­kaup verði end­ur­skoð­að­ur.
Almenningshlutafélag í stórri eigu Samherja kaupir í sölufyrirtæki Samherja
FréttirSamherjamálið

Al­menn­ings­hluta­fé­lag í stórri eigu Sam­herja kaup­ir í sölu­fyr­ir­tæki Sam­herja

Þor­steinn Már Bald­vins­son, for­stjóri Sam­herja og stjórn­ar­formað­ur Síld­ar­vinnsl­unn­ar, vék sæti þeg­ar al­menn­ings­hluta­fé­lag­ið ákvað að kaupa hluta­bréf í sölu­fyr­ir­tæki Sam­herja af út­gerð­inni. Síld­ar­vinnsl­an ákvað einnig að kaupa hluta­bréf af fyr­ir­tæki í eigu Þor­steins Más og Kristjáns Vil­helms­son­ar fyr­ir rúm­lega 2 millj­arða króna.

Mest lesið undanfarið ár

  • Jón Baldvin við nemanda: „Viltu hitta mig eftir næsta tíma“
    1
    Rannsókn

    Jón Bald­vin við nem­anda: „Viltu hitta mig eft­ir næsta tíma“

    Fimmtán ára stúlka í Haga­skóla hélt dag­bók vor­ið 1970 þar sem hún lýs­ir kyn­ferð­is­leg­um sam­skipt­um við Jón Bald­vin Hanni­bals­son sem þá var 31 árs gam­all kenn­ari henn­ar. Í bréfi sem hann sendi stúlk­unni seg­ist hann vilja stinga af frá öllu og liggja í kjöltu henn­ar.
  • Þar sem ósýnilega fólkið býr í borginni
    2
    Viðtal

    Þar sem ósýni­lega fólk­ið býr í borg­inni

    „Þetta var ör­ugg­asti stað­ur­inn minn,“ seg­ir Alma Lind Smára­dótt­ir þeg­ar hún opn­ar inn í ruslageymslu í bíla­kjall­ara í Reykja­vík. Þarna bjó hún hluta þeirra þriggja ára sem hún þvæld­ist um göt­ur bæj­ar­ins. Borg­in sést í öðru ljósi þeg­ar hún er séð með aug­um heim­il­is­lausra, ósýni­lega fólks­ins, þeirra sem flest­ir líta fram hjá eða hrekja burt. Ít­ar­legt og einlgæt við­tal við Ölmu Lind birt­ist í 162. tölu­blaði Stund­ar­inn­ar og má lesa í heild á slóð­inni: htt­ps://stund­in.is/grein/16051/
  • „Ég get ekki lifað við þessa lygi“
    3
    Viðtal

    „Ég get ekki lif­að við þessa lygi“

    Sig­ur­laug Hreins­dótt­ir seg­ir lög­regl­una hafa brugð­ist þeg­ar dótt­ir henn­ar hvarf fyr­ir fimm ár­um síð­an. Nefnd um eft­ir­lit með störf­um lög­reglu ger­ir fjöl­marg­ar at­huga­semd­ir við fram­göngu lög­reglu í mál­inu og bein­ir til­mæl­um um úr­bæt­ur til rík­is­lög­reglu­stjóra. „Ég biðst ein­lægr­ar af­sök­un­ar,“ skrif­ar Grím­ur Gríms­son, sem var hamp­að sem hetju og tók á móti við­ur­kenn­ingu sem mað­ur árs­ins. „Það var ótrú­lega sárt,“ seg­ir Sig­ur­laug. Sér hafi ver­ið fórn­að fyr­ir ímynd lög­regl­unn­ar.
  • Þóra Dungal fallin frá
    4
    Menning

    Þóra Dungal fall­in frá

    Þóra Dungal, sem varð tákn­mynd X-kyn­slóð­ar­inn­ar á Ís­landi skömmu fyr­ir alda­mót­in þeg­ar hún fór með að­al­hlut­verk í kvik­mynd­inni Blossa ár­ið 1997, er fall­in frá.
  • „Hann hefur ekki beðist afsökunar“
    5
    Fréttir

    „Hann hef­ur ekki beðist af­sök­un­ar“

    Tón­list­ar­mað­ur­inn Auð­unn Lúth­ers­son, sem kall­ar sig Auð­ur, hef­ur við­ur­kennt að hafa far­ið „yf­ir mörk“ í sam­skipt­um við kon­ur. Kon­ur lýsa ágengni og meið­andi fram­komu sem hann hafi aldrei axl­að ábyrgð á.
  • Lifði af þrjú ár á götunni
    6
    Viðtal

    Lifði af þrjú ár á göt­unni

    Alma Lind Smára­dótt­ir end­aði á göt­unni eft­ir að hún missti son sinn frá sér. Þar þvæld­ist hún um í þrjú ár með sár sem náðu aldrei að gróa. Þeg­ar hún varð barns­haf­andi á ný mætti barna­vernd á fæð­ing­ar­deild­ina og fór fram á að hún myndi af­sala sér barn­inu.
  • „Hann var ekki að kaupa aðgengi að mér þegar hann lánaði mér pening“
    7
    Afhjúpun

    „Hann var ekki að kaupa að­gengi að mér þeg­ar hann lán­aði mér pen­ing“

    Katrín Lóa Kristrún­ar­dótt­ir þótt­ist hepp­in þeg­ar henni var tjáð af vinnu­veit­anda sín­um, Helga Vil­hjálms­syni í Góu, að hann gæti lán­að henni fyr­ir út­borg­un í íbúð. Hún hefði þó aldrei þeg­ið slíkt lán ef hún hefði vit­að hvað það hefði í för með sér en Katrín Lóa lýs­ir því að eft­ir lán­veit­ing­una hafi hún þurft að sitja und­ir kyn­ferð­is­legri áreitni Helga svo mán­uð­um skipti. Helgi bið­ur Katrínu Lóu af­sök­un­ar á fram­ferði sínu.
  • Mata-veldið: Skattaundanskot og samkeppnisbrot í skjóli ríkisins
    8
    Úttekt

    Mata-veld­ið: Skattaund­an­skot og sam­keppn­is­brot í skjóli rík­is­ins

    Mata-systkin­in og fyr­ir­tæki þeirra hafa ít­rek­að ver­ið gerð aft­ur­reka með við­skiptaflétt­ur sem fólu í sér að koma mörg hundruð millj­óna hagn­aði und­an skatti. Á sama tíma og fyr­ir­tæki fjöl­skyld­unn­ar byggja hagn­að sinn á sölu mat­væla und­ir toll­vernd, hafa þau greitt há­ar sekt­ir fyr­ir sam­keppn­is­brot og lagst í ómælda vinnu við að kom­ast und­an því að greiða skatta hér á landi, með við­skiptaflétt­um í gegn­um þekkt skatta­skjól.
  • Skutlað sextán ára til fanga á Litla-Hrauni: „Ég var alltaf hrædd“
    9
    Viðtal

    Skutl­að sex­tán ára til fanga á Litla-Hrauni: „Ég var alltaf hrædd“

    Ingi­björg Lára Sveins­dótt­ir var sex­tán ára þeg­ar henni var ek­ið á Litla-Hraun í heim­sókn­ir til manns sem afplán­aði átta ára dóm fyr­ir full­komna am­feta­mín­verk­smiðju. Hún seg­ir sorg­legt að starfs­fólk hafi ekki séð hættu­merk­in þeg­ar hún mætti. Eng­inn hafi gert at­huga­semd við ald­ur henn­ar, þeg­ar henni var vís­að inn í her­bergi með steyptu rúmi þar sem henn­ar beið tölu­vert eldri mað­ur með hættu­leg­an af­brota­fer­il.
  • Eigandi Mandi ákærður fyrir líkamsárás: „Hann sparkaði í magann á mér og sló mig í höfuðið, ítrekað“
    10
    Fréttir

    Eig­andi Mandi ákærð­ur fyr­ir lík­ams­árás: „Hann spark­aði í mag­ann á mér og sló mig í höf­uð­ið, ít­rek­að“

    Hlal Jarah, eig­andi veit­inga­stað­ar­ins Mandi hef­ur ver­ið ákærð­ur fyr­ir að ráð­ast með bar­smíð­um á Kefs­an Fatehi á ann­an dag jóla 2020. Upp­tök­ur sýna Hlal slá Kefs­an í höf­uð­ið og sparka í hana. Sjálf lýs­ir hún ógn­un­um, morð­hót­un­um og kyn­ferð­is­legri áreitni af hendi Hlal og manna hon­um tengd­um.